دانلود مقاله حرکت نوسانی سیستمهای دینامیکی

 

 

 

مقدمه
موضوع اصلی ارتعاش بررسی حرکت نوسانی «سیستمهای دینامیکی» می باشد. سیستم دینامیکی از «پاره های مادی» پیوسته که نسبت به هم قابلیت حرکت ارتجاعی دارند تشکیل می شود. تمام اجسامی که دارای جرم و خاصیت کشسانی باشند، می توانند ارتعاش کنند.
جرم جزء لاینفک جسم بوده و خاصیت کشسانی از حرکات نسبی قسمتهای پیوسته آن ناشی می شود. سیستم ارتعاشی ممکن است ساده و یا بسیار پیچیده باشد. به عنوان مثال یک سازه یک ماشین یا اجزای آن و یا مجموعه ای از ماشین‌آلات سیستم های ارتعاشی محسوب می شوند. حرکت نوسانی می تواند اثرات نامطلوب و یا جزئی ریوی سیستم داشته و یا اصلاً لازم برای انجام کاری باشد.
هدف طراح کنترول ارتعاشات است زمانی که مضر است و تشدید و کاربرد صحیح آن است وقتی که لازم و مفید می باشد. گرچه باید گفت که در اکثر موارد ارتعاشات مضر بوده و بایستی کنترول شود. ارتعاشات در ماشینها ممکن است باعث شل شدن از کارافتادن و یا گسیختگی در قطعات شود. از موارد کاربرد ارتعاشات می توان لرزاننده ها در ریخته گری، هرس دندانه میخی ارتعاشی، ردیف کن های علوفه، غربالهای کمباین و ... در کشاورزی را نام برد.
مقصود نهایی از مطالعه ارتعاشات، تعیین اثرات آن در کارکرد و همچنین ایمنی سیستم ها می باشد. تحلیل حرکات ارتعاشی، قدم اصلی است که به سوی این هدف برداشته می شود.
ارتعاش در حین حرکت تراکتورهای کشاورزی که فاقد فنر ارتجاعی می باشند سرعتهای مؤثر آنها را محدود می کند و باعث ناراحتی و بعضی اوقات آسیب رسیدن دراز مدت به رانندگان می گردد. با بکارگیری مدل مناسب و تحلیل ریاضی می توان اثرات ارتعاش در حین حرکت تراکتور در مرحله طراحی را تعدیل کرده و باعث بهتر شدن حرکت تراکتور گردیم.
بررسی مدل تراکتور در راستای طولی که توسط بسیاری از مولفین بکار رفته است عمدتاً در سطح ارتعاشی روندهای ساده ای را تخمین می زند. بررسی ارتعاش بدنه تراکتور و رابطه بین تایر و سطح زمین در حین حرکت کافی می باشد.

 

 

 

ارتعاشات چیستند و چگونه ایجاد می شوند؟
موضوع علم ارتعاش، بررسی «حرکات سیستم های دینامیکی» است. هر پاره فیزیکی که قابلیت کسب و از دست دادن انرژی پتانسیل (در اثر تغییر مکانهای نسبی) و همچنین انرژی جنبشی را دارا باشد سیستم دینامیکی گویند. از ویژگی های چنین سیستمی همانا قابلیت آن برای حرکات نوسانی است. یعنی اینکه اگر از حالت تعادل خارج شود، نیروی مربوط به انرژی پتانسیل میل به برگرداندن سیستم به حالت تعادل داشته و درنتیجه طبق قانون دوم نیوتن به جرم در این جهت شتاب خواهد داد. بدین سان جرم سرعت گرفته و دارای انرژی جنبشی می شود. این انرژی بنوبه خود پس از گذشتن جرم از موقعیت تعادل دوباره به انرژی پتانسیل تبدیل می شود و اگر عامل مستهلک کننده ای در سیستم موجود نمی بود این فرابرد (تبدیل انرژی ها) برای همیشه ادامه پیدا می کرد. لیکن خاصیت میرایی که در اثر اصطکاک حاصله از حرکات نسبی بین نقاط مختلف ظاهر می شود با در حالت و وترکیبی مختلف و گوناگون از مکانیسمهای مستهلک کننده، همواره در سیستمها موجود است و درنتیجه باعث می شود که سیستم بالاخره از حرکت باز ایستد. خاصیت میرایی ممکن است به میزانی برسد که دیگر حرکت نوسانی امکانپذیر نبوده و حرکت فقط به یک طرف از موقعیت تعادل محدود شود (حرکت آپریودیک – غیر پریودیک).
بنابراین پارامترهای یک سیستم دینامیکی عبارتند از: جرم، ثابت فنر و ثابت مستهلک کننده دیسکوز. از آنجا که این پارامترها در حالت عمومی پایا فرض می شوند آنها را اجزای غیر فعال (passive) گویند. حال آنکه عوامل ایجاد کننده ارتعاشات را که «نیرو» و یا «نیروهای خارجی» هستند، چون با زمان تغییر می کند فعال (active) نامند. این «نیروها» ممکن است به صورت پریودیک (مثال هارمونیک ساده) آپریودیک (مانند ضربه) و یا استوکوستیک (رندم یا شاسی) به سیستم وارد آیند. مطالعه ارتعاشات حاصله از عوامل فوق بترتیب مشکل تر می شود.
باید خاطر نشان ساخت که گرچه عوامل ایجاد کننده ارتعاشات همواره «نیروهای خارجی» هستند، لیکن در بسیاری از موارد این نیروها به صورت نیروهای اینرسی (در اثر نامیزانی در ماشینها) و یا نیروهای ناپایداری، در خود سیستم دینامیکی ظاهر می شوند (نیروی محرک تابع جابجایی و یا سرعت است) که در حالت آخری آن را ارتعاشات خود محرک (self – excited ribration) گویند.
در ماشین‌آلات ممکن است تنها مقدار جبری نیرو یا زمان تغییر کند که در این صورت آن را نامیزانی رفت و آمدی نامند یا آنکه مقدارش ثابت بوده و تنها جهتش تغییر کند که آن را نامیزانی گردان گویند. این نیرو که توسط لنگی در مکانیسمهای گردان ایجاد می شود عامل اصلی ارتعاشات در ماشین‌آلات می باشد. البته در بعضی از موارد ترکیبی از دو حالت فوق نیز در ماشین‌آلات دیده می شود.
همانگونه که علم مقاومت مصالح گسترش مباحث مربوط به تعادل سیستمها (استاتیک) به منظور بدست آوردن تنشها و تغییرمکانهای موضعی است، علم ارتعاشات نیز در حقیقت گسترش علم دینامیک برای یک «سیستم دینامیکی» به همین منظور است. بنابراین مدلهای فیزیکی «ذره» و «جسم صلب» که برای تعادل و یا دینامیک جامدات بکار گرفته می شوند در این مباحث از درجه اعتبار ساقط بوده و در عوض از مدل فیزیکی «کونتینوم» ممتد تغییر شکل پذیر استفاده می شود. گرچه این مدل، برای تسهیل در روشهای تقریبی ممکن است به مدلهای ناب «ذره» و «قطعه الاستیک» (lumped mass method) ساده شوند، ولی باید به خاطر داشت استخوان بندی مدل هنوز کونتینوم است و تنها مقیاس بزرگتر می شود. بنابراین ارتعاشات مکانیکی را می توان به علت استفاده از مدل کونتینوم، بخشی از علم دینامیک در سطح بالا دانست. در اینجا تغییر مکانها و یا تنشهای موضعی مدنظرند و درنتیجه بردارها همه بسته اند.
اثرات ارتعاشات بطور کلی:
حرکات نوسانی در سیستمها اگر بی اهمیت نباشند در اغلب موارد اثرات نامطلوب داشته و فقط در موارد نسبتاً محدودی در مکانیک مهندس قصداً بکار گرفته می شوند. به چند نمونه از اثرات نامطلوب ارتعاشات ذیلاً اشاره شده است.
بطور کلی اختلال در کار عادی ماشین‌ که در موارد تشدید و ارتعاشات خود محرک می تواند باعث از هم پاشیدگی و شکستن قطعات آن شود برای مثال (chatter) در ماشینهای تراش عامل اصلی در محدود کردن بازدهی ماشین محسوب می شود. «چتر» باعث می شود سطح تراشیده شده دارای ناهمواریهای موجی شکل نامطلوب شده و در حالت ناپایدار اگر استهلاک کافی در سیستم پدیدار نشود ممکن است به علت ازدیاد مدلوم دانه، بالاخره باعث شکستن قلم تراش بشود.
از اثرات بسیار معمول ارتعاشات در ماشین‌آلات به شکل شدن اتصالات، انتقال نیرو به یاتاقانها و پایه ها و درنتیجه انتقال ارتعاشات به کف و وسایل مجاور است که غالباً باعث اختلال و کارکرد عادی آنها می گردد. از طرفی ارتعاشات باعث ایجاد تنشهای اضافی می شود که اگر هم به لحاظ خستگی منشاء اثرات نامطلوبی نباشند مسلم است که در اثر استهلاک حاصل مقداری انرژی به صورت حرارت تلف می شود.
از نقطه نظر «ارگونومیک» نیز اثرات نامطلوب و حتی خطرناک ارتعاشات باید مد نظر مهندسین قرار بگیرد. حرکات ارتعاشی وقتی به صورت امواج از قطعات به هوا منتقل می شوند باعث ناراحتی تن و روان می گردند. چه این امواج قابل شنیدن (حدود 15HZ الی 20HZ) باشند. مثلاً در نیروگاهها و چه قابل شنیدن نباشند مانند امواج حاصله از ارتعاشات بعضی از قطعات خودروها و تراکتورها.
مرضی مدرن موسوم به (Chain – saw Desease) که تنها از سالهای 1970 به بعد تشخیص داده شد در اثر ارتعاشات منتقل شده به عضلات انسان بروز می کند. این با درجات گوناگون از پیشرفتگی در 80 درصد کارگران صنایع کشاورزی ژاپن دیده شده است. ارتعاشات حاصله از ادواتی که متداوماً بکار می روند باعث انقباض شریان ها شده و بالاخره باعث مرگ میگردد.
نتیجه بررسی محققین انگلیسی روی اثرات رفت و آمد که مستمر خودروها در بزرگراهها که در سال 1979 منتشر شد نشان می دهد. محیط زیست اطراف این بزرگراهها تحت تأثیر نوسانات حاصله از حرکت مداوم خودروها تغییرات محسوس و چشمگیری پیدا نموده است. اجتماع غیر عادی و همیشگی پرندگان برای صید کرمهای خاکی که در اثر نوسانات به روی سطح زمین می آیند و همچنین رویش بیش از اندازه بعضی از گیاهان حول و حوش این بزرگراهها را نسبت به سایر نقاط کاملاً متمایز ساخته است.
با توجه به نکات فوق و همچنین استفاده روز افزون از ابزارهایی که تحت شرایط ارتعاشی کار می کنند مانند ریلهای بادی و غیره ... و با درنظر گرفتن اینکه قدرت و دور ماشینها روز به روز با استفاده از مصالح پر مقاومت و جدید بیشتر می شود مطالعه سیستم های دینامیکی به منظور کنترول ارتعاشات بیش از پیش برای طراحان لازم می نماید.
بنابراین هدف طراح از یک طرف کنترول ارتعاشات است. زمانی که مضر است و از طرف دیگر تشدید و کاربرد صحیح آن است وقتی که مفید باشد. گرچه باید گفت که در اکثر موارد ارتعاشات مضر بوده و بایستی کنترول شود.

 

درجه آزادی یک سیستم دینامیکی
در بررسی ویژگی های دینامیکی یک سیستم ابتدا باید درجه آزادی آن تعیین شود. درجه آزادی یک سیستم دینامیکی تعداد مینیمم متغیرهای مستقل از هم است که برای مشخص کردن موقعیت آن در فضا لازم می باشد. یک «ذره» در فضا دارای 3 درجه آزادی است. حال آنکه یک جسم صلب می تواند تا شش درجه آزادی داشته باشد (سه درجه انتقالی و سه درجه دورانی) همچنین یک جسم الاستیک دارای درجه آزادی بینهایت خواهد بود (سه درجه برای هر ذره از آن) ولی در اغلب موارد چنین جسمی را می توان به اجرام بدون الاسیسته (صلب) و المانهای الاستیک بدون جرم تفکیک نمود. بدین وسیله مقدار درجه آزادی را محدود نمود. بررسی مؤثر سیستم ها با درجه آزادی بینهایت از طریق تحلیلی عملی نمی باشد.
چه این روشها اگر هم به نتیجه ای برسد به دلیل اینکه در این راه اطلاعات زیادی می بایست جمع آوری گردد (که بیش از اندازه لزوم است) بازدهی مؤثر آن در مقابل صرف انرژی و وقت زیاد به هیچ وجه قابل توجیه نمی باشد. استفاده از کامپیوتر در روشهای آنالیز عددی، در بررسی سیستمهایی که بدین طریق ساده شده اند نتایجی بسیار سریع و با دقت کافی را بدست می دهد.
شبیه سازی ارتعاش وارد بر تراکتور قبل از طراحی

 

 

 


مقدمه:
ارتعاش در حین حرکت تراکتور های کشاورزی در طول عملیات بر روی سطوح طبیعی غالباً از سطحهای پذیرفته شده بین المللی نسبتاً زیادتر می باشد. صندلی های فنردار که در حال حاضر مناسب برای اکثر تراکتورهای اروپایی می باشد ترکیب عمودی ارتعاش وارد بر راننده را بطور جدی کاهش می دهد. با این وجود هنوز ارتعاش بطور نامطلوبی بالا می باشد. جهت توسعه بیشتر با کمک این روش پتانسیل عمل کمتری نیاز می باشد. تلاش جدی جهت کاهش دادن بیشتر سطوح ارتعاشی تولید شده در تولید تراکتورها عموماً منجر به فنردار بودن اکسل و یا چرخ می گردد. علی رغم اینکه هزینه رسیدن به درجه مفیدی از سازگاری با تعلیقات تراکتور در اکثر تراکتورهای کوچک و بزرگ اندازه مانع بکار بردن آنی می شود که مسئله ارتعاش مهمتر است. سایر روشهای کاهش دادن ارتعاش تراکتور در حین حرکت تقریباً پرهزینه می باشند اما کاربرد کمتری دارد. از جمله این روشها عبارت است از به تعلیق در آوردن کابین راننده به کمک قلاب های یدک کش فنری. ارتعاش در حین حرکت دامنه وسیعی از تراکتورها بیش از چند سال در «NIAE» اندازه گیری شده اند.
نتیجه این برنامه مشاهده ای است که خصوصیات ارتعاش هنگام حرکت بطور قابل توجهی با توجه به شکل هندسی و حجم تراکتور متغیر هستند. به عنوان نمونه از این مورد شکل 1 نمودار شتاب ارتعاش در راستای قائم (rm) عده ای از تراکتورها بر حسب وزن و سختی تایر در راستای عمودی و جرم تراکتور را نشان می دهد. این نمودارها بیان می کند که سطح ارتعاشی با تناسبی مستقیم مطابق با خارج قسمت افزایش می یابد، بین سایر خصوصیات هیچ ارتباط آشکاری وجود ندارد.
به کمک الگوی ریاضی مناسب اثر ویژگی تراکتور بر روی ارتعاش حرکتی می تواند مورد بررسی قرار گیرد. هدف نهایی برای حرکت تراکتور پیشنهاد شده پیش بینی شده است. و زمانیکه تراکتور در مرحله طراحی است ویژگی ارتعاش آن با فشارهای مشخص شده با تمام شرایط بهینه سازی می گردد. به منظور تولید کردن ابزاری سودمند برای طراحان کاربرد این وسیله ساده و سریع است و محدودیت اعتبار آن شناخته شده است. نتایج چنین روشی احتمالاً به شکل طیفی قدرت شتاب حرکتی «یک نمونه حرکت» بر اساس حساسیت انسان به داده های ارتعاش، کلیه حالات ارتعاش یا احتمالاً سطوح تنش مکانیکی ترکیبات مهم و خاص در تراکتور را ترکیب می کند.
یک روش شبیه سازی دقیق جهت بکار بردن در مرحله طراحی ساده به ثبت رسیده است. و اهداف گسترده شامل ایجاد یک مجموعه ای از جداول می باشد که ارتعاش حرکتی را به ترکیبات مختلف پارامترهای تراکتور ارتباط می دهد. اطلاعات چنین جداولی با شبیه سازی کامل یا با تعدادی از مدل های ساده نیمه تجربی به وجود می آید.
اندازه گیری ها نشان می دهد که ارتعاش در حین حرکت تراکتورها که با وضعیت اپراتور اندازه گیری می شوند عموماً در جهت عمودی شدیدتر است. حالتهای طولی و عرضی که کمیت متغیر را می پذیرد به نوع کار انجام شده توسط تراکتور بستگی دارد. حالتهای ارتعاش در حین حرکت معمولاً باعث ناراحتی نمی گردد.
دلایلی برای کاهش ارتعاشی حرکتی
ارتعاش که رانندگان تراکتور را تحت تأثیر قرار می دهد باعث خستگی اپراتور می گردد زیرا او دائماً سعی می کند که موقعیتش را حفظ کند. همچنین تعداد قابل ملاحظه ای از شواهد ضمنی وجود دارد که ارتعاش حرکتی تراکتور را به اختلال نخاعی ارتباط می دهد. هر چند مزایای سطوح پایین تر ارتعاش حرکتی به راحتی و ایمنی اپراتور محدود نمی گردد. بررسی اخیر NIAE نشان داده است که در نبود سایر محدودیتها سرعت متحرک غالباً با سطوح ارتعاش حرکتی محدود می گردد.
این بحث در شکل 2 به تصویر کشیده شده است. این نمودار سرعتهای مؤثر انتخابی توسط رانندگان مجرب تراکتور را که یک تراکتور آزمایشی را به حرکت در می آورد و باعث تغییر اساسی خصوصیات حرکتی آن می شود را نشان می دهد. با توسعه ادوات کشاورزی پرسرعت این موقعیت احتمالاً تعدیلتر می گردد. مزیت دیگر در ارتباط با ارتعاش حرکتی کاهش یافته کار دقیقتر می باشد. زیرا راننده می تواند به آسانی و با تداخل کمتر حاصل از ارتعاش خارجی ماشین را کنترول کند.
ارتعاش حرکتی کاهش یافته منجر به قابلیت کنترول بیشتر ماشین و کاربرد بهینه قدرت به علت تمایل بیشتر تایر ها با زمین می گردد. ممکن است پیش بینی شود که سطوح پائین تر ارتعاش تکانهای مکانیکی در تراکتور و ادوات را کاهش خواهد داد و ماشینها را برای طراحی با خصوصیات کمتر قادر می سازد که در نهایت به کاهش وزن و قابلیت تغییر شکل بیشتر تراکتور می گردد.

 

 

 


شبیه سازی
جهت شبیه سازی ویژگی های ارتعاش حرکتی تراکتورها با سیستم های تعلیقی و بدون استفاده از آنها تلاش زیادی به عمل آمده است. متأسفانه موارد خیلی کمی در تحقیقات منتشر شده وجود دارد. جایی که پیش بینی های ارتعاشی حرکتی در برابر نتایج اندازه گیری شده آزمایش شده اند. تجربه در NIAE نشان می دهد که چنین محاسباتی که با تغییر حدود نمادی تراکتور صورت می گیرد نسبتاً خفیف هستند.
شبیه سازی ارتعاش حرکتی تراکتور در NIAE با بکار گیری بیش از 7 درجه آزادی حرکت بر روی الگوهای خطی تمرکز کرده است. تراکتور به عنوان جسم صلب با 6 درجه آزادی احتمالی تشریح می شود که به اکسل جلو متصل است و یک درجه آزادی بیشتر از حرکت دارد.
هر تایر با کمک فنرهای خطی موادبندی شده است. شکل 3 این مجموعه را نشان می دهد. معادلاتی که این مدل را توجیه می کند در ضمیمه ارائه شده است. این 7 درجه آزادی مدل به صورت 1 و 3 و 5 درجه آزادی تفکیک شده است (جدول 1). که در حین حرکت از 6 تراکتور اندازه گیری شده است. پارامترهای تایر ارتعاشات از قبیل فرکانس و افت نواسانات آن به کمک آزمایش افت تخمین زده شده اند. آزمایش بر روی جاده با مشخصات ISO 5007 NIAE Bumpy Track و یک جاده زراعی نمونه انجام شده است.
نتایج شبیه سازی برای اولین تراکتور امیدوار کننده می باشند. شتابهای اندازه گیری شده با محاسبات یکسان بودند و تغییر میزان شتاب متناسب با سرعت می باشد. مقدار شتاب در جاده نمونه ISO 5007 با یک تشدید کاذب القایی همراه بود که بعد از آزمایش متوجه شدیم که این مورد اتفاقی بود که سایر تراکتورها با این شبیه سازی خیلی کم مولبندی شده اند.
برای اینکه علت ضعیف بودن نتایج را معلوم مشخص نمایند، عملیات اتقال ارتعاش حرکتی تراکتور را با بکار گیری پمپ هیدرولیک که فشار عمودی بر روی چرخ جلو و عقب وارد می آورد می سنجند. توابع انتقالی بدست آمده با این وسایل مشابه با آنهایی که به وسیله مرحله شبیه سازی بدست آمده اند نبوده. علاوه بر این زمانی که این توابع انتقالی بکار گرفته شود مرحله شبیه سازی را می سنجند. طیفهای حاصله از ارتعاش حرکتی هنوز غیر از آنهایی است که در این زمینه سنجیده شده اند. نتایج این آزمایشها و سایر آزمایشها ما را مطمئن می کند و الگوهای خطی بکار رفته برای کار شبیه سازی در NIAE و همچنین توسط سایر مولفان جهت توانا ساختن آنها برای بهینه سازی حرکت تراکتور ها در مرحله طراحی قادر به پیش بینی کردن ارتعاش حرکتی تراکتور با دقت کافی نیستند.
این مدل می تواند پدیده های آزمایشی مشاهده شده را از قبیل شکل رابطه بین حرکت و K/m خارج قسمت نشان داده شده در شکل 1 را بوجود آورد. آن همچنین نشان می دهد که در کل ارتعاش حرکتی در راستای عمودی ممکن است با افزایش سطح تمامی لاستیک تراکتور کاهش یابد اما برای تعداد خاصی سطوح تماس لاستیک با زمین ممکن است افزایش یابد. هرچند پیش بینی هایی در این نوع نتایج مستقیم از پروفیل های زمینی استفاده شده می باشند و تقریباً مستقل از الگوی تراکتور اند.
این طرح حاصل تجربه در NIAE جهت شناسایی کردن نقایص مهم و احتمالات پیشرفت به دنبال بررسی قسمت های مختلف شبیه سازی ارتعاش گردشی می باشد.
مدل تراکتور:
تغییر زیاد و پیچیده الگوها و مدلهای تراکتور در بررسی متغیر از مدل های 1 و2 درجه آزادی ساده با آنهایی که از 13 یا بیشتر درجه آزادی استفاده می کنند ظاهر می گردد. تحلیل معادلات حرکت برای مدل 7 درجه آزادی نشان می دهد که آن شامل دو قسمت کاملاً جدا می باشد. یک مدل طولی، شیب دار، عمودی و یک مدل غلتک محور جلو، انحرافی، نوسانی، جانبی. پیامدهای ساده سازی این مدل را با حذف کردن حرکتهایی از آن بطور مثال در جهت انحرافی بررسی کرده ایم. نتایج این مورد در این صفحه توضیح داده شده است.
تنها تکمیل این مدل خطی که ممکن است انرژی تحقیق بیشتری را دارا باشد راه پیدا کردن حرکت در کابین تراکتور و ارتعاش آن بر روی بستهای عایق می باشد.
از آنجایی که تراکتورهای کشاورزی تقریباً همیشه در ارتباط با یک وسیله کششی استفاده می شوند می توانند بطور نمایشی بر ویژگی های حرکتی تأثیر گذارند. شبیه سازی ارتعاشی یک تراکتور تنها صحیح نیست. کار در زمینه تراکتور و ادوات متصل به آن به کمک مؤلفانی چون claarand sheth و crolla و dale انجام گرفته است. هر چند اگر شبیه سازی حرکتی یک تراکتور بدون بار در حال حاضر ممکن می باشد لذا تراکتور به همراه ادوات درجه این شبیه سازی را کم می کند.

 

تایرها:
مدل NIAE مشترک با سایر مدل ها فنر خطی و ضربه گیر تایر تراکتور را بیان می کند. زمانیکه وسیله شبیه سازی شده دارای سیستم فنر دار به غیر از تایرها است این به ظاهر توضیح کافی برای آن می باشد. هر چند برای وسیله ای فاقد فنر این نمایش شبیه سازی کاملاً کفایت می کند. سایر محققان از ترکیب فنر شعاعی فنرهای دوخطی و سایر وسایل مشابه استفاده کرده اند. هر چند نتایج این شبیه سازی اساسی نیستند.
بررسی مکانیکی لاستیک در حال حرکت بطور واضح اختلاف قابل ملاحظه ای را بین لاستیکهای ساکن و غلتان نشان می دهد. توضیح اینکه یک تراکتور در طول ارتعاش می کند خصوصیات طولی لاستیک عقب تراکتور با خمش آجهای تایر ایجاد می شوند. ضریب ضربه گیری (فنریت) تایر در این راستا مشابه ارتعاش عمودی به همان ترتیب بزرگی را دارد. کاربرد این خصوصیات اندازه گیری شده باعث افزایش دامنه در تراکم طیفی قدرت، شیب و طولی پیش بینی می شوند و شکل 4 هرچند بررسی اصول مکانیکی چرخ غلتان نشان می دهد که این مقدار استهلاک کاملاً با وضعیت واقعی نامربوط است فرکانس آج تایر خیلی بیشتر از فرکانس ارتعاش تراکتور در این جهت است.
از آنجایی که هر تاج با زمین تماس پیدا می کند یا هنگامی که از آن جدا می ود یک دوره زمانی وجود دارد که به علت ارتعاش تراکتور خم می شود و در طول سطح زمین می لغزد. به این طریق مقدار قابل ملاحظه ای از انرژی تلف می شود. با تغییر دادن ننریت طولی در تایر ارتعاش حرکتی می توانند پیشرفت کنند. نتایج بعضی از اختلافات دیگر بین تایر های غلتان و غیر غلتان جهت پیش بینی، آسان نمی باشد و سایر جنبه ها و ویژگی های فنری تایرهای تراکتور بوسیله چندین محقق بررسی شده و نشان می دهد که ویژگی های تایر با بسیاری از فاکتورها چون فرکانس ارتعاش، دامنه ارتعاش، سرعت حرکت کشش و برش عمودی بار در سطح زمین تغییر می کند. هر چند بررسی تحت عنوان نتایج معتبر بوجود آمده با بکارگیری روش تشخیص داده شده وجود ندارد و با این وجود اثرات ارتباطی این فاکتور را جهت قادر بودن به پیشنهاد مدل شناورتر تایر به چنین روشی کشف کردند. احتمالاً به نظر می رسد چنین مدلی غیر خطی خواهد بود.
روشی که پوشش های تایر در ارتباط با ناهمواریهای زمین خصوصاً مورد بررسی است نتایج بعضی از این تحقیقات در شبیه سازی NIAE مورد استفاده قرار گرفته اند. مدل فنر دار بودن ساده اجازه نمی دهد که نیروی طولی را در مدل تراکتور وارد کند این نقص سایر مدلها از جمله مدل تایر فنری شعاعی نیز می باشد.
برش عمودی زمین
اگرچه زمینی را که یک تراکتور بر روی آن کار می کند خصوصیت تراکتور نمی باشد و تنها جهت تسریع و تکمیل نتایج آن در شبیه سازی ضروری می باشد یک نفر ممکن است تصور کند که با محاسبه کردن ویژگی های ارتعاشی تراکتور (که ممکن است به شکل یک تابع انتقالی یا تابع توصیفی باشد) بابکارگیری اینها حرکت تراکتور بهینه می گردد. هر چند مورد به این سادگی نیست زیرا یک تقسیم ورودی و خروجی چند گانه بوده اند، واکنش چرخهای مختلف ممکن است جهت تقویت کردن یا تضعیف کردن دیگری عمل کنند. پروفیل زمین در مرحله شبیه سازی کاربرد دارد و به منظور آزمایش کردن روش شبیه سازی نیست (به منظور مقایسه کردن حرکت پیش بینی و اندازه گیری شده) به منظور تشریح ویژگی های حرکتی هر تراکتور آن بخش ضروری است.
بطور واضح هیچ یک از پروفیل های زمین نمی تواند نمایشی از کارهای مختلفی باشد که تراکتور انجام می دهد. هر چند بکار گیری مقدار کمی از سطوح نمونه احتمالاً کفایت می کند شکن های واقعی زمین که زمان بر هستند و بطور شگفت انگیزی اندازه گیری آنها مشکل است. بطور مثال برش عمودی را در نظر بگیرید که در یک شبیه سازی جهت بوجود آمدن طیف های قدرتمند حرکتی با تفکیک 0.1-10 HZ مورد استفاده قرار گرفته اند اگرمسیر یک سری زمانی تصادفی در نظر گرفته شود بنابراین برای بدست آوردن 90 درصد اعتمادی که مقادیر واقعی چگالی طیفی قدرتمند زمین با بکار گیری سرعتهای تراکتور 5، 15 کیلومتر در ساعت 25/0+ و 25/0- از مقادیر اندازه گیری شده را دارا می باشند. اندازه گیری 2500 نقطه از شکن به فاصله های 0.07 m برای هر لبه چرخ ضروری می باشد.
جهت اندازه گیری کردن شتاب زمین هر 10HZ در هر نقطه باید تا 0.25 mm دقیق باشد. چنین پارامترهایی برای اکثر موقعیتهایی بطور آشکار عملی نیست. هر چند نمونه فوق مقیاس مسئله را نشان می دهد.
تشریح پروفیل زمین در فرکانس یا دامنه زمانی که مناسب کاربرد در شبیه سازی می باشند و کلیه اطلاعات مرحله در راستای عرضی را دارند. در تحقیق منتشر شده کمیاب می باشند این منجر به کاربرد وسیع پروفیل زمین (ISO 5007) می شود. به منظور اجتناب از این مسائل، بعضی از محققین با بکارگیری اطلاعات بینابینی، واقعی یا ایده آل پروفیلهای سری زماندار تصادفی را ایجاد کرده اند. در حالی که سایرین از اشکال مصنوعی از قبیل پروفیل های سینوسی استفاده کرده اند.
پروفیلهای زمین ویژگی های ثابت ندارند. اینها در واکنش به عبورهای تکراری تراکتورها در درازمدت حرکتهای لحظه ای تراکتور را تغییر می دهند اهمیت این مراحل به طور کامل احساس نشده است.
اثر تغییر درجه های حرکت در مدل:
بکاربردن نتایج حاصل از شبیه سازی بدست آمده از 6 تراکتور نتیجه گیری در مورد پیچیدگی مورد نیاز مدل را با احتمال مواجه می کند. هرچند نتایج با این فرضیه بوجود می آیند که مسیر اولیه نمایشی بود و اینکه یک مدل غیر خطی که دقیقاً ویژگی های حرکتی تراکتور را توضیح می دهد به روشی تقریباً مشابه عمل می کند. طیف قدرت در اسنای عنوان یک تراکتور با بکارگیری 3 مدل پیچیده محاسبه شده در شکل 5 به نمایش در می آید. از این طیف نتیجه می گیرم که اگر هدف شبیه سازی مدل بندی ارتعاش در راستای عمودی یک تراکتور نسبت به یک مدل 1-dof باشد کافی است هر چند باید توجه کرد که مدل 1-dof شرح داده شده در اینجا با چهار چرخ از پروفیلهای مختلف زمین استفاده می کند. اگر مدل بیشتر ساده شود بطوریکه کلیه پروفیلهای زمین همان باشد یعنی معادل با یک مدل چرخ بر تایر فشار می آورد، بنابراین کلیه واکنشهای حاصله خیلی بیشتر می باشند.
به منظور مدل بندی ارتعاش جانبی، مدل بندی کامل محور جلویی-جانبی-انحرافی- تیم اکس جلو بر روی چندین تراکتور لازم می باشد. مدلهای ساده طول، شیب دار عمودی، که چندین محقق جهت مدل بندی ادوات و تراکتور از آن استفاده کرده اند ظاهراً با مدل کامل 7-dof همسان می باشند. چنانچه شکل زمینی که آن کار می کنند به عنوان میانگین حسابی عبورهای چرخ چپ و راست در دامنه زمانی تلقی گردد، خطا در این محاسبات منجر به ایجاد سطوح ارتعاش حرکتی بالا می گردد.
ارزیابی نتایج
کاهش ارتعاش حرکتی مزایای متنوعی دارد. بسته به نوع حرکت می تواند بطور مطلوب بهینه سازی گردد. روشهای احتمالی ارزیابی پیشرفت حرکت به این ترتیب می باشد.
1. حساسیت انسان به معیار ارتعاش
در بررسی های انجام شده معیارهای بسیاری وجود دارد. احتمالاً ساده ترین روش کاربردی فرکانس جرم دار در ISO 2631 ارائه شده است. روش دیگر فرکانس وزن دار توسط ISVR پیشنهاد شده است. مزیت این روش این است که اثر جمعی کلیه 6 حالت ارتعاش به عنوان یک عدد تک آشکار سازی می گردد. بعضی از محققین روشهایی را پیشنهاد کرده اند که در الگوی ارتعاش فرکانس وزن دار ریشه چهارم عبارت زیر باشد که اهمیت بیشتری به فرکانسهای بالا می دهد:

 


a : شتاب
2. تماس چرخ با زمین
به منظور حفظ قابلیت حرکت و استفاده حداکثر از قدرت تراکتور، ارتعاش در حین حرکت با به حداقل رساندن مقدار زمانی که بارهای دینامیک چرخ زیر مقادیر بحرانی خاص می باشد بهینه سازی می گردد.
3. معیار بارگیری تنش تراکتور و ادوات
تنشها در محلهای مختلف بر روی تراکتور می تواند مورد بررسی قرار گرفته و به حداقل برسد. Dahlbeg نشان می دهد که معیارهای مختلف بعضی اوقات عکس یکدیگرند که منجر به سازگاری مابین نیازهای مختلف می گردد.

 

نتیجه گیری
اگرچه مواردی وجود دارد که شبیه سازی ارتعاش در حین حرکت.
تعیین و شبیه سازی ارتعاشات ادوات کشاورزی
هدف اولیه قبل از هر شبیه سازی تعیین ویژگی های محیط ارتعاشی ماشین می باشد لذا برای پیشبرد این هدف در کارمان نیازمند امکانات آزمایشگاهی شامل ویبراتور (ارتعاش کننده) می باشیم.
قبل از انجام پروژه اطلاعات مربوطه در این باره بسیار کم بود. Becker ترازنمای سطح سینوسی را با دامنه پیک 6 اینچی و طول موج ده فوتی به عنوان تقریبی مناسب برای ارزیابی تعلیقات ادوات کشاورزی پیشنهاد کرده است. (4)hernick در جهت شتاب عمودی صندلی های تراکتور طیف هایی را انتشار داده است. دامنه حداکثر 0.3g در kps بود سرعت تراکتور نامشخص بود اما این ترکیب با دامنه پشت سر هم 3.86 اینچ متناظر است. اگر سرعت 5mph فرض ود. طول موج متناظر 7.34 فوت است که بطور قابل ملاحظه ای به ارقام بکر beker نزدیک است. هرچند در زمینه ادوات کشاورزی اطلاعاتی وجود ندارد. این بررسی راه اصلی را برای مشکل ارتعاش این ادوات ارائه می دهد. در نگاه اول شروع کار شبیه سازی توسعه یافته می باشد. این روش شبیه سازی برای دامنه وسیعی از موقعیتهای آزمایشی مفید می باشد.
انتخاب ابزار کار
انتخاب شتاب سنج بر اساس دو معیار بود. هر دو قابلیت آشکار کردن 0.03g بر اساس دامنه پایین داده های Hornick و بزرگترین دامنه احتمالی می باشد. شتاب سنج با سرعت اضافه بار دامنه را انتخاب کرد. تغییرات فرکانس از 0-100 cps یکنواخت بود ( ) که با توجه به داده های هورنیک مناسب به نظر می رسید.
سیستم ثبت کننده جهت ثبت شتاب کارنده در حین آزمایش بروی زمین در تراکتور محصول ردیفی نصب شد. این سیستم شامل لرزه سنج هوشمند، صفحه اندازه گیری فشار، تقویت کننده، جهت ارتباط شتاب سنج به سیستم ثبت کننده، دستگاه تولید کننده سیگنال زمانی (20 cps موج سینوسی) و ژنراتور 5kw می باشد. اسیلسکوپ مناسب برای سنجش حساسیت ارتعاش تهیه گردید. قابلیت فرکانس بالای آن برای ثبت دقیق حرکتها و بخاطر روبرو شدن اجزاء با فرکانس بالاتر از 130 cps مفید بود. یکی از ادوات کارنده در شکل 1 نشان داده شده است. این کارند دارای شاسی با میله بلند که روی آن 4 واحد کارنده نصب شده است می باشد. هر واحد کارند به یک کودکار (مخزن کود) مجهز است. کارند به همراه وسایل آزمایش به اتصال سه نقطه تراکتور از دو نقطه متصل گردیده اند. کارند از قسمت بالای جعبه بند دهانه تغذیه ویژه برای کود داشت.
روش آزمایش
به تعداد دو زمین زراعی برای انجام آزمایش بخش ارتعاش تهیه شدند. یکی در ketola (شکل 2) که شرایط زمین سنگ دار را برای مزارع نیویورک نشان می داد. در حالی که شکل 3 مزرعه جهت نشان دادن شرایط شدید سنگی انتخاب شد (مکعب به ابعاد 6in,4in,4in) این کرت به ابعاد 6in,4in,4in جهت بدست آوردن تخمین بهتری از شتابهای حداکثر در نظر گرفته می شود که ممکن است در مزرعه بوجود بیاید.
مزرعه تابستانی در کتولا در عمق 8in مناسب برای کاشت توسط گاوآهن، اسکنه ای، کلیتواتور به دنبال دیسک آماده می شود. در زمین کرتی MT که شامل ساقه های خورده شده ذرت بود توسط دیسک تاندوم تهیه گردید.
شرایط آزمایش با موانع ثابت و کاملاً درجه بندی شده که در سرعتهای (3، 4، 5، 6 مایل بر ساعت) و شرایط 0، 25 و 50 پوند برای هر واحد دانه برنامه ریزی شد. موانع قابلیت تغییر ارتفاع در تمام سرعتها و شرایط ثبت یکسان را دارا بودند.
نتایج
دو نمونه از ثبت نمودار شتاب سنج ها در شکل 4 و 5 نشان داده شده است. در محل ماشین روی سطح زمین شتاب صفر در نظر رفته شد تا شتاب حاصل از جاذبه زمین را جبران کند. جهت شتابهای عمودی رو به بالا مثبت در نظر گرفته شدند به دو فرکانس کاملاً تعیین شده از اثر مجزای شتابها توجه کنید. دامنه و فاز این مولفه ها بطور یکسانی متغیر است. اما هر دو فرکانس ظاهراً ثابت هستند. این نتایج در هر دو کارنده با کلیه شرایط آزمایشی مشابه بودند.
مؤلفه فرکانس بالا برای کارنده 4 ردیفه 127.5 cps و برای کارنده دو ردیفه 41.2 cps بود. هیچگونه مقادیر اضافی در دو بار مثبت یافت نمی شود. مؤلفه فرکانس پایین با اکثر آزمایشات برای کلیه نمونه ها ثابت بودند. برای آن آزمایشهایی که تغییری را بین نمونه ها نشان داد مقدار میانگین در نظر گرفته شد. مؤلفه فرکانس پایین برای کارنده چهار ردیفه 4 ردیفه 6.5 cps و برای کارنده دو ردیفه 3.8 تا 7.4 cps متغیر بود. دامنه rms هر دو مؤلفه فرکانس و مقادیر پیک مثبت و منفی نیز با شرایط آزمایش تغییر یافت.
تحلیل آماری واریانسی بهمراه نتایج آن در جدول 1 نشان داده شده است. جایی که اختلاف بین عملیات میانگین به علت زمان بیشتر از اختلاف مورد انتظار است که با مقدار f بزرگتر از f 0.93 نشان داده شده اند و اختلاف ممکن است فرضاً به علت اثرات واقعی مکانیکی باشد. شکل این اثرات باید توسط سایر وسایل تعیین شوند.
فرکانسها مستقل از سرعت و فشار هستند (شکل 6) دامنه مؤلفه فرکانس بالا طبق شکل 7 نسبت به سرعت و فشار واکنش نشان می دهند. در حالی که دامنه مؤلفه فرکانس پائین تغییر ثابتی را نسبت به سرعتها تنها نشان می دهد (شکل 8) دلیلی وجود ندارد که مؤلفه فرکانس پایین در دامنه ای با فشار افزایش یافته کاهش می یابد. اما خطای آزمایش بیش از حد زیاد بود که به لحاظ آماری مهم می باشد (f به طور جزئی کمتر از f 0.95 است).
داده های مقدار نهایی نسبتاً متناقض بود. اما روندهای خاصی باید مشاهده گردد. پیک مثبت تمایل به افزایش با سرعت و کاهش با افزایش فشار را دارد. اما این موارد برای کارنده های 2 ردیفه اهمیت دارند. پیک منفی مستقل از سرعت می باشد (جدول 1) اثر فشار بر روی پیک منفی شدیداً تحت تأثیر طرح و شکل ادوات می باشد. واحد دو ردیفه کاشت هیچگونه اثری را نشان نداد در حالی که کارند 4 ردیفه کاهش زیاد پیک با افزایش بار را به همراه داشت.

 

تجزیه و تحلیل تغییرات ارتعاش
نوسانات سطح زمین زراعی امکان دارد به عنوان اثر کلی سوابق زمانی ثبت شده مرحله ای تصادفی در نظر گرفته شود. انتخاب کردن مسیر چرخ فنردار موجب سابقه زمانی احتمالی برای تحریک ادوات که در حال حرکت بر روی زمین هستند می گردد. سرعت حرکت، فرکانس دقیق تمام قسمتهای محرک را از زمانی که طول موجها ثابت هستند کنترول می کند که فرکانس متناظر با هر طول موج که با معین می گردد که در این فرمول v سرعت حرکت ماشین می باشد. چنانچه حرکت ادوات بالای سطح زمین با سرعتی ثابت باشند و زمین هم یک نمونه خاک یکنواخت با سابقه کشت یکنواخت داشته باشد در چنین حالتی توان ورودی ماشین پرسه ثابتی را طی خواهد کرد.
با تصحیح دقیق در ویژگی ارتعاش کارنده بر اساس میانگین زمانی حرکت فرایندهای تصادفی باید ساکن و هم سو آن باشد. میانگینهای کل با زمان نباید زیاد یکسان بانشد و میانگینهای زمان هر تابعی باید با میانگینهای کل معادل باشد. از آنجایی که سطح زمین فرضاً اثر کلی را نشان می دهد فرآیند با طیفهای مشاده شده که مستقل از جهت حرکت هستند معادل است.
تا مادامی که عملیات کشت نه برجستگی و نه کلوخه های درازی را ایجاد نمی کند این معیار کاری باید رضایت بخش باشد و ظاهراً منطقی است که بپزیریم که مرحله هم ساکن و هم هم جهت می باشد. از اینرو میانگین های زمانی ارتعاش کارنده تنها موردی برای این مرحله از کار می باشد.
از آنجایی که تغییر حدود قابل ملاحظه ای از اندازه کلوخ وجود دارد طیف تعیین شده از فرکانس پائین تا حد بالاتر آن با خصوصیات لاستیک نسبتاً یکنواخت است. این رویه حاکی از این است که کوچتر از ارتفاع اثر آج چرخها می باشد. بطوریکه طول موج ماکزیمم به خوبی تعیین نشده است. اما با توجه به اینکه تشدید 4 cps (کارند دو ردیفه) که هنوز به طور شدیدی در آزمایشات با سرعت 6mph برای تحریک می گردد باید بزرگتر از 2/2 فوت باشد.
برعکس تحریک پهنای باند مورد انتظار، شتابهای ثبت شده ظاهراً دو مرحله نوار باریک اعمال شده دارند. این حاکی از این مطلب است که کارنده طیف ورودی را تصفیه می کند. از آنجایی که فرکانسها با پیکهای متراکم طیفی مستقل از سرعت حرکت هستند این پیکها احتمالاً فرکانس های طبیعی را نشان می دهند که با یک طیف ورودی یکنواخت تحریک می شوند. طرحهای کارنده نیز حاکی از 2 درجه آزادی است که این حالت از آنجاییکه فنر جرمی به آن متصل شده است که بر روی جرم متمرکز دیگری سوار می شود که شامل شاسی محورهای عرضی و مجموعه مخزن بذر می باشد که جملگی توسط چرخهای کمک فنر دار حمایت شده اند. تحریک کردن ارتعاش واحدهای 4 ردیفه با افت آن از وضعیت روبه بالا امکان پذیر بود. هر دو فرکانس طبیعی تولید شده با این روش با فرکانسهای مشاهده شده در سطح مزرعه متناظر می باشد. افت کند این نوسانات ثابت فنری پائین را نشان داد.
دامنه rms متناظر با هر طول موج بر روی سطح زمین مزرعه عدد ثابت است. بنابراین دامنه اختلال حرکت به علت این پارامتر ثابت است. اما فرکانس افزایش با سرعت زیاد می شود. قدرت ورودی هر ترکیب و قدرت ورودی کل با افزایش سرعت افزایش می یابد. بنابراین دامنه واکنش با ثابت بودن فرکانس باید افزایش یابد و قدرت بالاتر تنها می تواند با دامنه ای بالا تر تلف شود. از آنجایی که بارگیری دهانه تغذیه بطور مهمی فرکانس اندازه گیری شده را تغییر نمی دهد ولی دامنه را کاهش می دهد و به نظر می رسد که حرکات ماده دانه ای در ابتدا کار استهلاک سیستم را افزایش می دهند این بظاهر منطقی می باشد.
از آنجایی که هر حرکت نسبی بین ذرات اصطکاک لغزشی را در بر می گیرد ارتفاع پیک های طیفی سیستم ارتعاشی جزئی استهلاک یافته بطور جدی تحت تأثیر تغییر جانبی در نسبت فنریت قرار می گیرد. تغییر 15 تا 50 درصدی مشاهده شده در دامنه باید توسط تغییر کوچک در نسبت فنریت ایجاد شود.
تحلیل مقدار پیک
مقادیر پیک بظاهر نتیجه توانهای ورودی بزرگ هستند که جهت حرکت کردن چرخ از سطح خاک کافی می باشند. این در درجه اول به علت حرکت وسیله بر روی سنگها بود. پیک شتاب منفی غالباً بیشتر از 1g بود و این حالت به خاطر این بود که مرکز چرخش صفحه بذر واحد کارنده نسبته به مرکز ثقل دورتر بود (شکل 9). از آنجایی که پیکهای منفی با واحد کارنده در سقوط آزاد بوجود می آیند تقریباً آنها مستقل از سرعت بودند. وقتی بار دهانه تغذیه تغییر کرد. مرکز جاذبه وسیله تغییر می کند. این شعاع r1 (شکل 9) را تغییر داد. و همچنین بزرگی شتاب پیک منفی را تغییر داد.

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  47  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید



خرید و دانلود دانلود مقاله حرکت نوسانی سیستمهای دینامیکی


دانلود مقاله آیین دادرسی افتراقی ناظر بر جرائم علیه امنیت

 

 

چکیده
تأمین نظم و امنیت عمومی و ایجاد ثبات دائمی در حاکمیت سیاسی، منفعت اولویت‌دار مهمی است که دغدغه قانونگذاران را در دهه‌های اخیر در راستای گسترش تضمینات در تمامی مراحل دادرسی و نیز تأمین دادرسی عادلانه از یاد برده است. سیاست کیفری ایران در قبال جرائم علیه امنیت و نیز سیاست کیفری فرانسه در زمینه جرائم تروریستی و جرائم علیه منافع اساسی ملت دارای مشخصات و ویژگیهای مهمی است که می‌توان آنها را با عنوان جلوه‌های دادرسی افتراقی بررسی کرد.
در این نوشتار تلاش شده است که با تکیه بر متون قانونی هر دو کشور، جلوه‌های خاص دادرسی ناظر بر جرائم علیه امنیت ترسیم شود. جلوه‌های ویژ‌ه‌ای که می‌تواند به تدریج زمینه‌های شکل‌گیری حقوق کیفری امنیت‌مدار را در قواعد دادرسی این دو کشور به وجود آورد.
مقدمه
تنظیم آیین دادرسی کیفری و انتخاب ضمانت اجراهای کیفری را می‌توان صورتهای مختلفی از همان واکنش دستگاه عدالت کیفری به رفتار مجرمانه بزهکاران قلمداد کرد. این صورتهای متفاوت به دلیل ارتباط آنها با حقوق طبیعی و بنیادین انسانها، امروزه از مملوس‌ترین و عینی‌ترین اجزاء و عناصر سیاست جنایی کشورهاست.
قواعد آیین دادرسی کیفری جای بسیار بااهمیت و در عین حال هنوز ناشناخته‌ای را در تدوین سیاست جنایی سنجیده تقنینی به خود اختصاص می‌دهد. قواعدی که ممکن است برای تأمین و حفظ و حمایت بهتر از حقوق و آزادیهای افراد جامعه به کار گرفته شود و یا خود به ابزار شکلی در راستای تأمین هدف سرکوبگری حقوق جزا تبدیل شود و از این طریق سهم خاصی را در امر مبارزه با رفتارهای مجرمانه بر عهده گیرد؛ از این رو، سازمان‌دهی و تنظیم مقررات آن، نیازمند دقت و گزینش انتخابهای اساسی و مهم است. تنظیم قواعد دادرسی کیفری دارای چنان جایگاه مهمی است که بسیاری از کشورهای اروپایی در دهه‌های اخیر، بار‌ها اصلاحات تقنینی گسترده‌ای را با استفاده از تجارب سایر کشورها در مقررات آیین دادرسی کیفری خود اعمال کرده‌اند. سمت و سوی کلی ناظر بر این اصلاحات را می‌توان حمایت شایسته و سنجیده از حقوق و آزادیهای شهروندان در تمامی مراحل دادرسی اعلام کرد. قانون اصلاحی مهم 15 ژوئن 2000م. فرانسه را در این راستا به عنوان نمونه می‌توان اشاره کرد. قانون اصلاحی که در زمینه دگرگونی نزدیک به 300 ماده قانونی آیین دادرسی کیفری را فراهم کرده و به جهت تأمین و تضمین بهتر برخی اصول مهم حقوقی، مانند اصل برائت، تحولاتی در راستای گسترده تضمینات در مراحل گوناگون دادرسی ایجاد کرده است؛[1] در واقع، تلاش متولیان سیاست جنایی کشورها برای توسعه تضمینات دادرسی مبتنی بر این رویکرد بوده است که تأمین امنیت و زوال ترس ناشی از ارتکاب جرائم در اجتماع نیز تنها با تأمین دادرسی معقول و منطقی به همراه تضمین سایر حقوق و آزادیهای تمامی افراد اجتماع به دست می‌آید.
با این وجود، قواعد دادرسی ناظر بر جرائم علیه امنیت در حقوق کیفری ایران و فرانسه اهداف دیگری را نیز دنبال کرده است؛ ارتباط نزدیک جرائم علیه امنیت با مسئله حاکمیت ملی و نظم عمومی، دغدغه قانونگذاران را در زمینه رعایت تضمینات دادرسی از میان برده است؛ از این رو، به موازات آن که اصلاحات قواعد دادرسی در سایر جرائم در راستای گستره تضمینات قرار داشته، در زمینه جرائم علیه امنیت، هدف اصلی تحدید تضمینات دادرسی بوده است. شیوه دادرسی ناظر بر لطمات علیه منافع اساسی ملت و جرائم تروریستی در حقوق فرانسه و جرائم علیه امنیت عمومی و حاکمیت سیاسی در حقوق ایران، دارای جلوه‌های خاصی است که می توان آنها را به صورت ویژه بررسی کرد.
از این روســت که از یک طرف، قانـــونگذار با رویکـــردی فراملی و نیز چشم‌پوشی از مراعات اصل سرزمینی بودن قوانین کیفری، حاکمیت قوانین مرتبط با جرائم علیه امنیت را به دلایل مختلفی، همچون عدم اعتماد لازم به سایر دولتها در رسیدگی به این جرائم تا فراتر از قلمرو سرزمینی کشور گسترش داده است (صلاحیت فراملی) که بررسی آن نیاز به مقاله مستقلی دارد و از طرف دیگر، به سبب دلایلی همچون تسریع در واکنش کیفری مؤثر و اعمال مجازاتهای شدید، به ایجاد دادگاههایی اختصاصی در کنار دادگاههای عمومی برای رسیدگی خاصی به این جرائم متمایل شده است (1. دادگاه اختصاصی)؛ در کنار موارد فوق، بررسی کیفیت تضمینات دادرسی ناظر بر این جرائم نیز حائز اهمیت است. به دلیل سیاست کیفری متفاوت قانونگذار در مورد میزان و کیفیت تضمینات دادرسی است که باید از تضییعات ایجادشده نسبت به این جرائم نیز سخن به میان آورد (2. تحدید تضمینات دادرسی).
1. دادگاه اختصاصی
امروزه در نظامهای حقوقی کشورهای مختلف محاکم اختصاصی وجود دارند که به دلایلی همچون نوع جرائم ارتکابی، شرایط خاص زمانی وقوع جرم و نیز وضعیت ویژه مجرمان به امور خاصی رسیدگی می‌کنند. گرچه ایجاد صلاحیت اختصاصی برای رسیدگی به جرائم اطفال و یا جرائم خاص نظامی برای دادگاههای اختصاصی اطفال و دادگاههای نظامی بر مبنای ضرورت اعمال سیاستهای منعطف کیفری بر دادرسی اطفال و یا وجود پیچیدگیهای خاص برخی از جرائم نظامی توجیه شده است لیکن وجود محکمه‌ای اختصاصی برای رسیدگی به جرائم علیه امنیت کشور، به دلایل تاریخی و یا وجود قواعد خاص دادرسی، ذهن را متبادر به آن می‌سازد که ممکن است مرتکبان این جرائم از تضمینات ناظر بر دادرسی جرائم عادی نیز بی‌بهره بمانند.
حقوق فرانسه با حذف دادگاههای نظامی اختصاصی در سال 1961 – 1962م. و نیز با تصویب قانون 21 ژوئیه 1982م. رسیدگی به جرائم علیه امنیت این کشور را در عمل در اختیار دادگاههای تخصصی در امور نظامی قرار داده است. با این حال، قانونگذار هنوز به تأثیرات عمده زمان وقوع جرائم امنیتی (در حال جنگ و یا صلح بودن) در ایجاد صلاحیت اختصاصی محاکم اعتقاد دارد. از این رو، بر مبنای مقررات آیین دادرسی کیفری فرانسه محاکم نظامی برای جرائم نظامی و عمومی مورد ارتکاب نظامیان در زمان جنگ و نیز جرائم ارتکابی علیه امنیت کشور دارای صلاحیت‌اند.
در حقوق ایران رسیدگی به جرائم علیه امنیت در دوران قبل و پس از انقلاب به صورت عمده در صلاحیت محاکم اختصاصی بوده است؛ در سال 1318 شمسی با تصویب قانون دادرسی و کیفری ارتش، رسیدگی به جرائم علیه امنیت کشور در صلاحیت دادگاههای نظامی قرار گرفت.[2] به جهت عکس‌العمل متناسب در مقابل افزایش صلاحیت دادگاههای نظامی در دوران پیش از انقلاب و نیز با توجه دیدگاههای حاکم بر تدوین‌کنندگان قانون اساسی، اصل 172 قانون اساسی تنها دادگاه اختصاصی را دادگاه نظامی اعلام کرده و صلاحیت آن را نیز به حداقل ممکن کاهش داده است. اصل پیش‌گفته مقرر می‌دارد:
«برای رسیدگی به جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی یا انتظامی اعضای ارتش، ژاندارمری، شهربانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، محاکم نظامی مطابق قانون تشکیل می‌گردد ولی به جرائم عمومی آنان یا جرائمی که در مقام ضابط دادگستری مرتکب شوند، در محاکم عمومی رسیدگی می‌شود.»
علی‌رغم بیان قانون اساسی در این زمینه به تدریج تصویب قوانین عادی، زمینه به وجود آمدن محاکم اختصاصی دیگری را نیز به وجود آوردند و به موازات آن، صلاحیت محاکم نظامی نیز به تدریج افزایش زیادی پیدا کرد. در ادامه رسیدگی به جرائم علیه امنیت نیز به تدریج بر عهده دادگاه اختصاصی انقلاب نهاده شد و در تاریخ 13 تیر 1358 لایحه قانونی تشکیل دادگاه فوق‌العاده رسیدگی به جرائم ضد انقلاب در شورای انقلاب تصویب شد. دادگاهی که تا سال 1362 از روش تعدد قاضی بهره‌مند بود و با تصویب آیین‌نامه دادگاهها و دادسراهای انقلاب مصوب 27 خرداد 1358 مشخص شد که رسیدگی به برخی از جرائم علیه امنیت همچون توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران با اقدام مسلحانه، ترور، تخریب و جاسوسی در صلاحیت این دادگاه قرار دارد. با آنکه از ماده 3 آیین‌نامه مذکور[3] موقتی بودن این دادگاه استنباط می‌شد لیکن با تصویب قانون حدود صلاحیت دادسرا و دادگاههای انقلاب مصوب 11 اردیبهشت 1362، صلاحیت این دادگاه با توسعه زیادی از جمله تمامی جرائم علیه امنیت خارجی و داخلی، محاربه و افساد فی‌ الارض، سوء قصد به مقامات سیاسی، جرائم مواد مخدر، قاچاق، گران‌فروشی و احتکار شد. آخرین مصوبه قانونی لازم‌الاجرا پیرامون صلاحیت ذاتی دادگاه انقلاب ماده 5 قانون اصلاح تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 28 مهر 1381 است که رسیدگی به همه جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی (بندهای 1 و 3) را در صلاحیت دادگاههای انقلاب دانسته است. از طرف دیگر، قانونگذار در تبصره 1 ماده 20 همین قانون مقرر کرده است:
«رسیدگی به جرائمی که مجازات قانونی آنها اختصاص نفس، قصاص عضو، یا اعدام یا رجم یا صلب و یا حبس ابد باشد و نیز رسیدگی به جرائم سیاسی و مطبوعاتی در دادگاه تجدید نظر استان به عمل خواهد آمد و در این موارد دادگاه مذکور، ’دادگاه کیفری استان‘ نامیده می‌شود».

 

با توجه به وضع تبصره ماده 4 و نیز تبصره ماده 20 قانون پیش‌گفته و تصریح ماده 20 آیین‌نامه اجرایی آن،[4] از یک سو، رسیدگی به جرائمی که دارای مجازات اعدام و یا ماهیت سیاسی بوده‌اند، در صلاحیت دادگاه کیفری استان قرار گرفته و از سوی دیگر، با توجه به بند 1 ماده 5 همان قانون، رسیدگی به همه جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی در صلاحیت دادگاههای انقلاب گذارده شده است. با این وصف، به نظر می‌رسد با توجه به عدم تعریف جرم سیاسی توسط قانونگذار دست‌کم در ارتباط با رسیدگی به آن دسته از جرائم علیه امنیت که دارای مجازات قانونی اعدام‌اند، تداخل صلاحیت بین دادگاه‌ انقلاب و دادگاه کیفری استان مشاهده می‌شود. مباحث آتی در باره این تداخل صلاحیت توضیح بیشتری را مطرح خواهد کرد.
1ـ1. تعیین صلاحیت بر مبنای نوع جرم
قانونگذار در قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 1381 در مقام تعیین صلاحیت ذاتی دادگاه انقلاب و نیز دادگاه کیفری استان از «نظام تعیین صلاحیت عینی» استفاده کرده است. روشی که به وسیله آن، قانونگذار به شیوه عینی به احصاء و ذکر جرائمی که در صلاحیت هر یک از دادگاههاست، می‌پردازد (آشوری، 1383، ص59). از این رو، بند 1 و 3 ماده 5 قانون مزبور، رسیدگی به همه جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی، محاربه و افساد فی ‌الارض، توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران با اقدام مسلحانه، ترور و تخریب مؤسسات به منظور مقابله با نظام را در صلاحیت ذاتی دادگاه انقلاب دانسته است. علاوه‌ بر این، به جهت تأکید اصل 168 قانون اساسی مبنی بر رسیدگی به جرائم سیاسی و مطبوعاتی در دادگاه علنی و با حضور هیئت منصفه، در قانون مذکور تصمیم به رسیدگی جرائم سیاسی و مطبوعاتی در دادگاههای کیفری استان و با حضور هیئت منصفه گرفته است. دادگاه کیفری استان برای رسیدگی به جرائمی که مجازات قانونی آنها قصاص نفس، اعدام، رجم، صلب و یا حبس دائمی باشد، از پنج نفر (رئیس و چهار نفر مستشار یا دادرس علی‌البدل دادگاه تجدید‌نظر استان) و برای رسیدگی به جرائمی که مجازات قانونی آنها قصاص عضو و یا جرائم مطبوعاتی و یا سیاسی باشد، از سه نفر (رئیس و دو مستشار یا دادرس علی‌البدل دادگاه تجدیدنظر استان) تشکیل می‌شود.
سیاست کیفری سنجیده قانونگذار در سال 1381 در راستای ایجاد نظام تعدد قاضی در کشور برای رسیدگی به جرائم مهم و نیز تعیین مرجعی بالاتر از محاکم بدوی در جرائم شدید با توجه به عدم تعریف جرم سیاسی در حقوق کیفری ایران بدون نتیجه باقی مانده است؛ از این رو، با توجه به این مسئله، و مقررات لازم‌الاجرای موجود می‌توان پذیرفت که رسیدگی به جرائم علیه امنیت بر مبنای نوع جرائم ارتکابی تا تعیین مصادیق جرائم سیاسی توسط قانونگذار، همچنان در صلاحیت ذاتی دادگاه انقلاب قرار دارد.
حقوق کیفری فرانسه در تعیین صلاحیت ذاتی دادگاهها از «نظام تعیین صلاحیت ذهنی» استفاده کرده است؛ از این رو، صلاحیت محاکم عموماً بر مبنای شدت و ضعف جرائم (جنایت، جنحه، خلاف) به دادگاههای جنایی، جنحه‌ای و پلیسی تقسیم شده است. در عین حال «لطمات علیه امنیت دولت» که در قانون جزای 1994م. به عنوان «لطمات علیه منافع اساسی ملت» تغییر نام داده، نتوانسته است خود را همواره با قواعد عام صلاحیت و نیز ترکیب دادگاهها منطبق سازد. دادرسی جرائم علیه امنیت دولت در تاریخ حقوق کیفری فرانسه تحت تأثیر عوامل سیاسی حاکم در جامعه تحولات متعددی را به خود دیده است. بر اساس تحولات مزبور گاهی دادرسی این جرائم به محاکم عمومی واگذار شده است و در برخی موارد نیز دادگاههای اختصاصی به جرائم مزبور رسیدگی می‌کرده‌اند. در تمامی تحولات مزبور حقوق کیفری فرانسه اعتقاد خود را نسبت به تأثیرات زمان وقوع جرائم (در حالت جنگ و یا صلح) بر صلاحیت و دادرسی محاکم حفظ کرده است.
از سال 1960م. که تقسیم‌بندی جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی دولت در حقوق فرانسه از میان رفت، قانونگذار به طور کلی رسیدگی به جرائم علیه امنیت را در صلاحیت محاکم اختصاصی نظامی قرار داد. در سالهای 1961-1962م. با توجه به وقوع حوادث الجزیره، دادگاههای اختصاصی نظامی حذف شدند و به جای آن، دادگاههایی همچون دیوان عالی نظامی به وجود آمدند. دادگاههایی که به دلیل افراط‌گریهایی که اعمال کردند، به وسیله قانون 19 اکتبر 1962م. به سرعت از میان رفتند. در این زمان، قدرت حاکمه در فکر ایجاد سازمان و یا دادگاه حقوقی مخصوصی بود که در زمانهای بحرانی بتواند واکنشی مؤثر نسبت به جرائم علیه امنیت از خود بروز دهد. از این رو، قانونگذار در این زمان برای رسیدگی به جرائم علیه امنــیت دولت، دیوان امنیت دولت را با قانون شماره 22-63 قانون 15 ژانویه 1962م. ایجاد کرد. از جمله جرائمی که در صلاحیت این دادگاه قرار داشت، رسیدگی به بزه براندازی به معنای تمایل به جایگزینی یک قدرت غیرقانونی به جای قدرت دولت بوده است. دادگاه مزبور با توجه به تغییر اکثریت مــجلس و تصویب قانون 737-81 در تاریخ 14 اوت 1981م. حذف شد (Gonnard, 1997, p.1). حذف این دادگاه توسط قانونگذار، یکی از علل مهم ازدیاد جرائم علیه امنیت سالهای بعد در حقوق فرانسه معرفی شد (Marguénaud, 1995, p.1). بر اساس قانون فوق که ماده 698 ق.آ.د.ک فرانسه را اصلاح کرد، رسیدگی به جرائم علیه امنیت دولت در زمان صلح در اختیار دادگاههای عمومی فرانسه قرار خواهد گرفت.
اجرای مطلق قانون فوق با مشکلاتی نیز همراه بود؛ عمده‌ترین مشکل در این زمینه مربوط به ترکیب معمول دادگاههای جنایی بود که بر اساس قانون با شرکت همزمان قضات و دادگاهها و هیئت منصفه محقق می‌شد. طبیعت و ماهیت جرائم علیه منافع اساسی ملت سبب شد که قانونگذار برای اجتناب از پخش عمومی اسرار دفاعی کشور، رسیدگی به این جرائم را در اختیار محکمه تخصصی نظامی قرار دهد (Rassat, 1990, p.134). این محاکم به تصریح مواد 702 و 703 ق.آ.د.ک فرانسه در زمان جنگ به همه جرائم علیه منافع اساسی ملت فرانسه و در زمان صلح، به جنایتها و جنحه‌های مذکور در مواد 1-411 تا 11-411 و 1-413 تا 12-413 قانون جزای فرانسه رسیدگی می‌کنند.
حقوق کیفری فرانسه در راستای رسیدگی به جرائم تروریستی نیز از این محکمه تخصصی نظامی استفاده کرده است؛ از این رو، در رسیدگی به جنایات تروریستی نیز هیئت منصفه حضور نخواهد داشت و امر دادرسی مانند رسیدگی به جنایات علیه منافع اساسی ملت تنها تـــوسط 7 قاضی حرفه‌ای صورت می‌پذیرد (Mayaud, code pénal commenté, 1996, p.103). البته عدم حضور هیئت منصفه در رسیدگی به جنایات تروریستی، دلیلی متفاوت با عدم حضور این هیئت در دادرسیهای مربوط به جرائم علیه منافع اساسی ملت را داراست؛ از این رو، اگر عدم حضور هیئت منصفه در دادرسیهای مربوط به جنایات علیه منافع ملت بیشتر به دلیل پرهیز از اشاعه اسرار دفاع ملی کشور بوده است، حذف هیئت مزبور از دادرسی جرائم تروریستی تنها به دلیل حمایت احتمالی اعضاء هیئت منصفه و جلوگیری از آرای پیش‌بینی‌نشده آنان در مورد مرتکبان این جرائم صورت گرفته است (Rassat, 1990, p.135).
علاوه ‌بر این، در حقوق فــرانسه از زمان تصویب قــانون 9 سپتامبر 1986م. و تصــویب ماده 16-706 ق.آ.د.ک، برای دادستانها، بازپرسان و دادگاههای حوزه قضایی پاریس صلاحیتی موازی با دادگاه صلاحیت‌دار محلی در مورد جرائم تروریستی قائل شده است. از این روست که وجود صلاحیت فوق به عنوان استثنایی بر قواعد صلاحیت محلی دادگاهها در حقوق فرانسه مطرح شده است (Mayaud, Le terrorisme ,1997, p.76)
1-2. تعیین صلاحیت بر مبنای نوع مجازات
قانون اصلاح تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 1381 در اقدامی سنجیده و مطابق با تأمین حقوق متهمان جرائم مهم، رسیدگی به جرائمی را که دارای مجازاتهای قانونی قصاص نفس، قصاص عضو، رجم، صلب، اعدام و حبس‌اند، در صلاحیت دادگاه کیفری استان قرار داده است. از آنجا که در محدوده جرائم علیه امنیت نیز بسیاری از جرائمی وجود دارند که به دلیل دارا بودن عنوان مجرمانه محاربه و یا مجازات‌ محاربه می‌توانند کیفر اعدام را به همراه داشته باشند، بنابراین، می‌توان رسیدگی به این جرائم را مشمول صلاحیت دادگاه کیفری استان دانست که مانند سایر جرائم مهم از نظام تعدد قاضی در رسیدگی بهره‌مند شوند. برداشتی که می‌تواند با بیان قانونگذار در ماده 5 همان قانون که رسیدگی به جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی را در صلاحیت دادگاه انقلاب دانسته است، در تعارضی آشکار باشد. به دنبال اختلافات متعددی که در این زمینه در آرای دادگاههای بدوی و عالی به وجود آمد، هیئت عمومی دیوان کشور به جای آنکه جرائم رسیدگی به تمامی که دارای مجازاتهای شدید هستند، را مشمول دادگاه کیفری استان بداند که مجموع این جرائم به صورت هماهنگ از تصمیمات دادگاه مزبور استفاده کنند، در رأی وحدت رویه خود با شماره 664، 30 دی 82 مقرر کرد که مقصود از تبصره ذیل ماده 4 قانون مذکور که به موجب آن رسیدگی به جرائمی که مجازات آنها اعدام است، در صلاحیت دادگاه کیفری استان خواهد بود، منصرف از موارد صلاحیت ذاتی دادگاههای انقلاب است. صدور این رأی می‌تواند آثار نامطلوبی را به تدریج به وجود آورد که از جمله آنها، کیفیت متفاوت رسیدگی به جرائمی است که همگی آنها دارای مجازات اعدام بوده‌اند. توضیح آنکه پیش از تاریخ یادشده، هیئت عمومی دیوان عالی کشور در رأی وحدت رویه شماره 651- 3 آبان 1379 و در اجرای تبصره ماده 220 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاههای عمومی و انقلاب، مرجع صالح برای رسیدگی به جرائم مواد مخدر ارتکابی توسط اطفال و افراد بالغ زیر هیجده سال را دادگاه اطفال و یا دادگاه عمومی جانشین دادگاه اطفال تعیین کرد.
مقایسه رأی وحدت رویه فوق با رأی وحدت رویه شماره 664ـ30 دی 82 که مقررات تبصره ماده 4 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب را منصرف از موارد صلاحیت ذاتی دادگاههای عمومی و انقلاب می‌دانست، نشانگر آن است که دیوان عالی کشور با صدور دو رأی وحدت رویه مزبور آثار متفاوت و متعارضی را در عمل به وجود آورده است. بر اساس آرای یادشده، به جرائم افراد بالغ بالای 18 سال که دارای مجازات اعدام است، مطابق تبصره ذیل ماده 4 قانون اصلاحی در دادگاه کیفر استان و با حضور 5 قاضی رسیدگی می‌شود اما به جرائم افراد بالای 18 سال در جرائم علیه امنیت در دادگاه انقلاب و با حضور یک قاضی رسیدگی می‌شود.
مهم‌تر از تأثیر فوق‌الذکر، رأی وحدت رویه مزبور می‌تواند ناهماهنگی خاصی را در زمینه مدت زمان قرار بازداشت متهمان نسبت به جرائم دارای مجازات اعدام ایجاد کند. بند (ط) ماده 3 قانون اصلاحی در این زمینه مقرر می‌دارد:
«هر گاه در جرائم موضوع صلاحیت دادگاه کیفری استان تا چهار ماه و در سایر جرائم تا دو ماه به علت صدور قرار تأمین، متهم در بازداشت به سر برد و پرونده اتهامی او منتهی به تصمیم نهایی در دادسرا شده باشد، مرجع صادرکننده قرار مکلف به فک یا تخفیف قرار تأمین متهم می‌باشد مگر...».

 

ملاحظه می‌شود که قانونگذار، مرجع صادرکننده قرار تأمین منجر به بازداشت متهم را مکلف کرده است که در صدور قرار تأمین احتیاط کند و چنانچه قرار تأمینی منجر به بازداشت متهم شد، حسب مورد چهار ماه یا دو ماه پس از صدور نسبت به تجدید قرار مذکور اقدام کند. از این رو، در صورت اعتقاد به اینکه قانونگذار جرائم مشمول صلاحیت دادگاه انقلاب، که دارای مجازات اعدام‌اند، را در صلاحیت دادگاه کیفری استان قرار داده است، مدت تجدید نظر نسبت به قرار یادشده چهار ماه تعیین می‌شود لیکن با رأی وحدت رویه صادره مدت تجدید نظر در قرار تأمین صادره همان دو ماه خواهد بود. نتیجه‌ای که در این زمینه به دست می‌آید، آن است که از دیدگاه قانونگذار اشخاص متهم به ارتکاب جرائم مستوجب اعدام دارای حقوق یکسانی نیستند. پرسشی که در این زمینه به ذهن متبادر می‌شود، آن است که آیا می‌توان پذیرفت که دو متهم به ارتکاب جرائمی که دارای مجازات اعدام‌اند، تنها به این دلیل که رسیدگی به پرونده یکی از آنها در دادگاه انقلاب و دیگری در دادگاه کیفری استان دارای دو نوع مدت برای قرار تأمین خود باشند؟ آن که پرونده او در دادگاه انقلاب مطرح شده است، دارای مدت قرار بازداشت دوماهه باشد و دیگری مشمول قرار تأمین بازداشت چهارماهه شود.
1-3. تعیین صلاحیت بر مبنای شخصیت متهمان
1-3-1. جرائم علیه امنیت ارتکاب‌یافته توسط نظامیان
پذیرش دادگاههای اختصاصی نظامی در کنار دادگاههای عمومی از دیرباز در حقوق کیفری بیشتر کشورها پذیرفته شده است. دلایل و مبانی پذیرش چنین محکمه‌ای نیز معمولاً کیفیت و ماهیت خاص جرائم نظامی و لزوم واکنش سریع و مؤثر کیفری به ویژه در حالتهای اضطراری همچون جنگ معرفی می‌شود (Jeandidier, 1985, p.65). با این همه، شمول صلاحیت این محاکم در تمامی کشورها یکسان نیست؛ برخی از کشورها صلاحیت دادگاههای نظامی را تنها شامل جرائم خاص نظامی و انتظامی افراد نیروهای مسلح دانسته و از این رو، ارتکاب جرائم عمومی افراد نظامی را مشمول صلاحیت محاکم عمومی قرار داده‌اند. سیاست کیفری که از اصل 172 قانون اساسی و نیز «قانون اعاده صلاحیت مراجع قضایی دادگستری مصوب 8 اردیبهشت 1358 به وضوح قابل استنباط است. به موجب ماده واحده مذکور «از تاریخ تصویب این قانون دادگاههای نظامی منحصراً به جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی رسیدگی خواهند کرد و رسیدگی به سایر جرائمی که در صلاحیت دادگاههای مذکور قرار گرفته و به مراجع قضایی دادگستری محول می‌شود. تبصره 3 ماده مذکور نیز مقرر کرده است:
«منظور از جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی جرائمی است که افسران و درجه‌داران و افراد و کارمندان وزارت دفاع و ارتش به سبب خدمت در سازمان یا واحد نظامی مربوط مرتکب شده باشند».
علی‌رغم محدودیت قانونی فوق در قانون اساسی و برخی از قوانین عادی، به تدریج صلاحیت محاکم نظامی علاوه بر جرائم خاص نظامی و انتظامی شامل جرائم در حین خدمت نظامیان مانند استعمال مواد مخدر و شرب خَمر در پادگانها نیز شده است. علاوه‌ بر این، بر اساس مواد یک و دو قانون تعیین حدود صلاحیت دادسرا و دادگاههای نظامی کشور مصوب 6 مرداد 1373 مجمع تشخیص مصلحت نظام، هر گاه در حین تحقیقات و رسیدگی به جرائم خاص نظامی یا انتظامی نیروهای مسلح، جرائم دیگری از آنان کشف شود، هرچند که رسیدگی به آن جرائم در صلاحیت محاکم عمومی و یا انقلاب باشد، سازمان قضایی نیروهای مسلح مجاز به رسیدگی است. اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی مورخ 1 اسفند 1373، منظور از کلمه مجاز در ماده یک این مصـــوبه را به معنــای تکلیف و ضرورت رســیدگی تعبیر کرده است (مالمیر، 1383، ص19).
با توجه به ضابطه قانونی، هر گاه ارتکاب جرائم علیه امنیت توسط افراد نظامی و در راستای وظایف نظامی و انتظامی آنها صورت گرفته باشد، در محاکم نظامی رسیدگی می‌شود. از بخش‌نامه‌های متعدد سازمان قضایی نیروهای مسلح، که به دنبال کسب اجازه از مقام رهبری انجام گرفته، به روشنی قابل استنباط است که هر گاه نیروهای نظامی در حین خدمت مرتکب جرائم امنیتی نیز شوند، مشمول صلاحیت و رسیدگی محاکم نظامی خواهند بود. تعارض بخش‌نامه‌های صادره با محدودیت اعمال‌شده در این زمینه از سوی قانون اساسی، تحقق رویة‌ واحدی را در این زمینه و در سازمان قضایی نیروهای مسلح با مشکل روبه‌رو ساخته است.
برخی دیگر از کشورها مانند فرانسه همواره صلاحیت بیشتری را برای محاکم نظامی قائل بوده‌اند. توسعه صلاحیت به کاررفته در این محاکم، سبب می‌شود که در مواردی افراد عادی جامعه نیز در صورت ارتکاب جرائم مهمی مانند جرائم علیه ملت و نیز جرائم تروریستی مشمول صلاحیت محاکم نظامی تخصصی شوند (مواد 701، 702 و 3-698 ق.آ.دک).
مهم‌ترین تحول تقنینی در زمینه تقلیل دامنه صلاحیت محاکم نظامی در حقوق فرانسه به وسیله قانون 21 ژوئیه 1982م. رخ داده است. تا پیش از تصویب این قانون، دادگاههای دائمی نیروهای مسلح صالح به رسیدگی جرائم نظامی نظامیان و برخی از جرائم عمومی آنها بوده‌اند؛ چنان که پیش از این بیان شد، قانون 1982م، دادگاههای دائمی نیروهای مسلح را در زمان صلح حذف و صلاحیت رسیدگی به آنها را به دادگاههای عمومی واگذار کرد (Jeandidier, 1985, p.69).
به تبعیت از قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه، صلاحیت محاکم نظامی فرانسه در زمان جنگ و یا صلح را باید به صورت جداگانه بررسی شود. در زمان صلح، گرچه دادگاههای دائمی نیروهای مسلح دیگر وجود خارجی ندارند لیکن برای رسیدگی به جرائم خاص نظامی نیروهای مسلح، مذکور در کتاب سوم قانون عدالت نظامی، و نیز جرائم جنایی و جنحه‌ای عمومی مورد ارتکاب در هنگام اجرای خدمت نظامیان، دادگاههای جنایی و جنحه‌ای تخصصی به وجود آمده‌اند که تنها دادگاههای صالح به رسیدگی جرائم مزبورند (Rassat, 1990, p.136). مهم‌ترین ویژگی دادگاههای جنایی تخصصی مزبور عدم حضور هیئت منصفه و نیز نحوه ترکیب آن به وسیله یک رئیس و شش قاضی حرفه‌ای است (ماده 6-698 ق.د.ک).
چنان که پیشتر بیان شد، محاکم فوق همچنین صلاحیت رسیدگی به جنایات و جنحه‌های علیه منافع اساسی ملت را بدون توجه خصوصیت مرتکب جرم دارا می‌باشند (ماده 702 ق.آ.د.ک). بنابراین، هر گاه افراد نظامی فرانسه نیز مرتکب جرائم علیه منافع اساسی ملت فرانسه شوند، مانند سایر افراد عادی جامعه، مشمول صلاحیت دادگاههای جنایی و جنحه‌ای تخصصی نظامی خواهند شد.
در زمان جنگ نیز دادگاههای نظامی فرانسه به طور کلی صلاحیت رسیدگی به جرائم نظامی و عمومی مورد ارتکاب نظامیان و نیز جنایتها و جنحه‌های علیه منافع اساسی ملت، ارتکاب‌یافته توسط تمامی افراد جامعه را دارا می‌باشند (م 701 ق.آ.د.ک).
از آنچه تاکنون بیان شد، می‌توان چنین نتیجه گرفت که در حقوق کیفری ایران افراد نظامی هر گاه به سبب وظایف خاص نظامی و انتظامی مرتکب یکی از جرائم علیه امنیت شوند، مشمول صلاحیت دادگاههای نظامی قرار خواهند گرفت؛ در حالی که در حقوق فرانسه ارتکاب جرائم علیه امنیت توسط افراد نظامی و یا غیرنظامی در هر حال مشمول صلاحیت دادگاههای تخصصی نظامی خواهند شد. علاوه ‌بر این، چنان تأثیری را که قانونگذار فرانسه برای زمان وقوع جرائم نظامی بر صلاحیت و ترکیب دادگاههای نظامی قائل است، در مقررات مربوط به صلاحیت این دادگاهها در حقوق ایران مشاهده نمی‌شود؛ در واقع، مرجع اصلی که حقوق ایران در رسیدگی به جرائم علیه امنیت ارتکابی توسط افراد عادی و نظامی بر آن تأکید کرده است، دادگاه اختصاصی دیگری به نام دادگاه انقلاب است؛ از جمله استثنائات محدود بر اصل یادشده، ارتکاب جرائم علیه امنیت توسط افراد نظامی و در راستای وظایف نظامی و اقتصادی است که مرجع صالح به رسیدگی آن را محاکم نظامی قرار می‌دهد.
1-3-2. جرائم علیه امنیت ارتکاب‌یافته توسط روحانیان
در باره صلاحیت شخصی مرتکبان در حقوق ایران باید از دادگاه اختصاصی دیگری نیز به نام دادگاه ویژه روحانیت سخن گفت. مرجع اختصاصی که هرچند در قانون اساسی از آن یادی نشده است لیکن به پیشنهاد دادستان وقت و موافقت رهبر انقلاب در تاریخ 21 تیر 1366 برای رسیدگی به همه جرائم روحانیان تشکیل شد.
تصویب آیین‌نامه دادسراها و دادگاههای ویژه روحانیت در تاریخ 14 مرداد 1369 نشان داد که کیفیت رسیدگی در این مرجع اختصاصی دارای تفاوتهای متعددی با رویه معمول در دادگاههای عمومی و نیز سایر مراجع اختصاصی است. اطلاقات به‌ کاررفته در ماده 13 آیین‌نامه فوق[5] نشان می‌دهد که بدون تردید ارتکاب جرائم علیه امنیت توسط روحانیون نیز مشمول صلاحیت دادگاه ویژه روحانیت خواهد بود. آیین‌نامه فوق در ارتباط با تعریف جرم، نحوه تعیین مجازات و نیز نحوه مداخله وکیل روشی متفاوت را انتخاب کرده است. بر مبنای ماده 19 آیین‌نامه مزبور علاوه بر اعمالی که از نظر شرعی و قانونی قابل مجازات است، همه اعمالی که عرفاً موجب هتک حیثیت و حرمت روحانیت و انقلاب می‌شود نیز برای روحانیون در زمره اعمال مجرمانه محسوب می‌شود. علاوه ‌بر این، آیین‌نامه مربوطه بر خلاف اصل 167 قانون اساسی، تکلیف به مراجعه به منابع شرعی و یا فتاوای معتبر در صورت فقدان قوانین موضوعه، در مورد اتهامات واردشده بر روحانیون اصل اولیه را مراجعه به ضوابط شرعی دانسته و در صورت فقدان ضوابط یادشده، تعیین مجازات با استناد به مواد قانونی را پذیرفته است.
اضافه بر عدم پیش‌بینی حق تجدید نظرخواهی برای محکوم علیه در آیین‌نامه فوق، تصویب تبصره یک ماده واحده انتخاب وکیل توسط اصحاب دعوی مصوب 1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز حقوق دفاعی متهم را در زمینه انتخاب وکیل محدود کرده است. بر اساس بیان تبصره مذکور، دادگاههای ویژه روحانیت صرفاً تعدادی از روحانیون را به عنوان وکیل پذیرفته و متهم روحانی باید از میان وکلای مورد قبول دادگاه وکیل مورد قبول خود را تعیین و معرفی کند.
1-3-3. جرائم علیه امنیت ارتکاب‌یافته توسط اطفال
لزوم حمایت تقنینی نسبت به اطفال از طریق ایجاد تضمینات ویژه دادرسی سبب شده است که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان صلاحیت دادگاههای عمومی و اطفال نسبت به یکدیگر از مصادیق بارز صلاحیت ذاتی باشد؛[6] در حقوق ایران دادگاه اطفال تنها به عنوان دادگاه تخصصی مورد توجه قرار گرفته و مواد 219 - 231 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب نیز به تبیین کیفیت رسیدگی در این دادگاه اختصاص یافته است. تبصره ماده 220 همان قانون مقرر کرده است که به همه جرائم اشخاص بالغ کمتر از 18 سال تمام در دادگاه‌ اطفال رسیدگی می‌شود. به دلیل رفع ابهامات موجود در زمینه قلمرو صلاحیت این دادگاه، هیئت عمومی دیوان عالی کشور در یکی از آرای وحدت رویه خود چنین مقرر کرده است:
«قانونگذار با رعایت قاعده حمایت از مجرم دادگاه خاصی را در مورد رسیدگی مطابق جرائم آنها (اطفال و نوجوانان) مدنظر قرار داده است رسیدگی به کلیه جرائم اشخص زیر 18 سال، حتی آنهایی که در صلاحیت ذاتی دادگاههای انقلاب است، باید در شعبه اختصاص‌یافته به جرائم اطفال صورت پذیرد» (روزنامه رسمی، ش 16236 مورخ 29 آبان 1379).
مراجع قضایی اطفال در حقوق فرانسه، شامل دادگاه اطفال، شعبه ویژه دیوان استیناف و دیوان جنایی اطفال، به عنوان یکی از مراجع اختصاصی پذیرفته است. رسیدگی به جرائم ارتکابی توسط اطفال در حقوق فرانسه دارای ویژگیهای خاصی است: نخست آنکه از نظر صلاحیت رسیدگی سلسله مراتب دادگاههای اطفال تابعی از شدت جرائم و درجه خطرناکی آنهاست. از این رو، در مورد جرائم بسیار سبک تعقیب کیفری وجود ندارد و اطفال بزهکار تنها وارد در مرحله پلیسی می‌شوند. هدف از این مرحله تنها حمایت از صغیری است که به عنوان مظنون در اختیار پلیس قرار گرفته است. بعد از مرحله پلیسی، مرحله قضایی می‌تواند مطرح شود. در این مرحله، نیز دادگاههای رسیدگی‌کننده با توجه به شدت جرائم ارتکاب‌یافته رسیدگی خود را آغاز می‌کنند. دادگاه اطفال می‌تواند به جرائم از نوع متوسط (جرائم جنحه‌ای و خلافهای گروه پنجم) رسیدگی کند و دادگاه جنایی اطفال به جنایات ارتکابی اطفال 16-18 ساله می‌پردازد (بوریکان، 1380، ص188).
2. تحدید تضمینات دادرسی
آن گاه که جرائم علیه امنیت فاصله خود را با ماهیت سیاسی مزبور افزایش دهند و به جرائمی با ماهیت خطرآفرین علیه عموم مردم تبدیل شوند، بی‌‌گمان از تضمینات حداقلی دادرسی نیز محروم می‌ِشوند. هرچند مقررات مربوط به حقوق ایران در این زمینه دارای رویکردی سازمان‌یافته و متفاوت با این دو قسم از جرائم علیه امنیت نیست لیکن حقوق فرانسه در این زمینه اقدامات تقنینی سنجیده‌ای را از خود نشان داده است. لطمات علیه منافع اساسی ملت فرانسه و جرائم تروریستی و سازمان‌یافته در حقوق فرانسه به دنبال اقدامات تقنینی مزبور، مجل اجرای قواعد سختگیرانه دادرسی می‌باشند که به بخشی از آنها در ادامه اشاره شده است؛

 

2-1. افزایش مدت «تحت نظر»
از جمله اقداماتی که برای پیشرفت بازجویی، اساسی و مهم تلقی می‌شود، تحت نظر قرار دادن فردی است که احتمال وقوع بزه توسط وی وجود دارد. اگر در متون قانونی آیین دادرسی کیفری ایران، چندان از واژه «تحت نظر» استفاده نشده است، قواعد مرتبط با «تحت نظر» (garde à vue) در آیین دادرسی کیفری فرانسه تحولات متعددی را به خود دیده است.[7] پیش از بررسی تحولات مزبور باید به این نکته مهم اشاره کرد که بر اساس قانون 4 ژانویه 1993م. دو نوع محدودیت ناظر بر تحت نظر داشتن در تحقیقات ابتدایی اعمال می‌شود: نخست آنکه بر اساس ماده 77 ق.آ.دک فرانسه تنها کسی را می‌توان تحت نظر قرار داد که بر علیه او، قرائن و اماراتی مبنی بر ارتکاب جرم و یا شروع به اجرای آن وجود داشته باشد. علاوه‌ بر این، در حقوق فرانسه تنها افسر پلیس قضایی است که می‌تواند فردی را تحت نظر قرار دهد و از این رو، سایر مأموران پلیس قضایی مجاز به اقدام در این زمینه نیستند. با این همه، قانونگذار برای جلوگیری از سوء استفاده از این راه، نــظارت و کنتــرل شرایط تحــت نظر را از وظایــف دادستان شــهرستان قرار داده اســت (Stéfani et Levasseur et Bouloc, 1996, p.329).

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله    34صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید



خرید و دانلود دانلود  مقاله آیین دادرسی افتراقی ناظر بر جرائم علیه امنیت


دانلود مقاله کاربرد علم شیمی در علوم

 

 

تجزیه شیمیائی
مقصود از تجزیه شیمیائی تعیین عهاصر و یا ترکیباتی که یک ماده را تشکیل می دهند می باشد خواه این ماده بصورت جامد و یا مایع و یا گازی شکل و خواه در طبیعت و یا در آزمایشگاه مصنوعا تهیه شده باشد . این تجزیه شامل دو قسمت می شود :
1_ تجزیه کیفی یا چونی که بتعیین نوع و طبیعت اجسام ساده و یا ترکیباتی که ماده مورد امتحان را تشکیل می دهند می پردازد .
2 _ تجزیه کمی یا چندی که مقادیر هر یک از اجزاء تشکیل دهنده را در واحد وزن و یا در واحد حجم معلوم می سازد .
چون بمنظور تجزیه بیشتر اوقات هر ماده معدنی را بصورت املاح محلول در آب در می آورند و هر محلول معدنی همیشه شامل دو یون مثبت و منفی یعنی کاتیون و آنیون می باشد و هر کدام از این دو دسته هم بین خود تشابه خواص دارند که موجب طبقه بندی آنها می گردد بنابراین اساس تجزیه چونی و چندی بر رویس همین خواص مشترک برپا گشته است .
این تجسس شامل سخ مرحله می شود :
1 _ تعیین دسته فلز
2 _ تشخیص فلزاتیکه در یک دسته وجود دارند .
3 _ از نو بوجود آوردن محلول خالص نمک فلز از انحلال رسوبی که در مطحله 1 و2 بدست آمده است و انجام واکنشهای مشخص و ویژه هر کاتیون و یا هر آنیون مرحله اخیر همان اهمیت و ضرورت دو مرحله دیگر را دارا می باشد .
برای سهولت امر و بمنظور اینکه دانشجویان مبتدی بتوانند بخوبی از عهده تجزیه چونی برآیند ماده مودر امتحان را بصورت یکی از نمکهای حل شدنی معمولا کلرور , سولفات و یا نیترات در دسترس آنان قرار می دهند بنا براین هر وفت از محلول بدوی یا اصلی ذکری می شود مقصود محلولی است که برای آزمایش داده شده است .
ولی نباید محلول اصلی را با ((مادر آب ))اشتباه کرد . هنگامیکه محلول اصلی تحت تاثیر معرفی قرار گیرد ممکن است گازی از آن برخیزد و یا رسوبی نمایان شود اگر با جوشاندن تمامی گاز را بیرون آورید و یا با عمل صافی رسوب را جدا سازید محلولی بدست می آورید که صفات و خصائص اصلی خود را از دست داده و دارای مشخصات دیگری گشته است بچنین محلولی که بعد از جدا نمودن گاز و یا رسوب آن آبهای شست و شو و معرفات اضافه شده است ((مادر آب )) گفته می شود .

 

تجسس دسته فلزات یا دسته کاتیونها :
چون منظور از نگارش این کتاب تجسسس فلزات و آزمایش خواص آنالی تیکی نمکهای آنها میباشد لازمست که دانشجو قبلا تئوری آرنیوس Arrhenius و تجزیه شدن محلول املاح را بدو یون مثبت یا کاتیون و منفی یا آنیون بداند و پی برد که در کلیه واکنشهائی که در مباحث مختلف این کتاب از آن گفتگو می شود فقط یونهای مثبت و منفی یعنی کاتیونها و آنیونها داخل در فعل انفعالات می شوند و بالنتیجه هر وفت لفظ کاتیون و آنیون از نظر افتاد و بجای آن کلمه فلز بکار برده شد منظور اینست که فلز مزبور بصورت نمک محلول برای آزمایش در اختیاز دانشجو قرار داده شده است و از عنوان تجسس دسته فلزات نباید معنای دیگری جز تعیین کاتیون استنباط کرد .
طبق آنچه که گفتیم فلزات و املاح آنها بین خود خواص آنالی تیکی مشترک دارند و ممکنست هر چند تای آنها را جزء یکدسته قرار دهیم مثلا اگر معرف بخصوصی برروی چند تای آنها رسوبی ظاهر ساخت می گوئیم که این چند فلز جزء یکدسته باید قرار داده شوند .
ظهور رسوب و یا تغییر رنگ با استعمال معرفی موجب شده که فلزات معمولی را بشش دسته تقسیم کنند .
1 _ دسته ایکه اگر اسیدکلریدریک و یا کی کلرور قابل حل بر روی محلول آنها بریزیم رسوب غیر فابل حل کلرور آنها تولید می گردد که در آب سرد و اسیدهای معدنی رقیق غیر قابل حل است .
فلزات ایندسته عبارتند از : Ag وPb و Hg +
معرف مشترک HGl
2 _ دست ایکه کلرور آنها قابل حل در آب ولی سولفور آنها غیر قابل حل در آب و اسیدهای معدنی رقیق است . یعنی باید بر روی محلول آنها گاز سولفورئیدرژن H2S در محیط اسید عبور داد تا فلز بصورت سولفور رسوب کند .
فلزات این دسته نیز بدو طبقه تقسیم می شوند :
الف _ کاتیونهائیکه سولفور آنها قابل حل در سولفورآمونیم S( NH4) 2 است و عبارتند از :
Sb, Sn , As
ب _ کاتیونهائیکه سولفور آنها غیر قابل حل در سولفور آمونیم می باشد و شامل فلزات زیر می شوند :
Hg + + , Bi, Cu , Cb
و همچین Pb که چون کلرورش کمی قابل حل می باشد بدسته دوم آمده است .
معرف مشترک H2S
3 _ دسته و یا کاتیونهائیکه کلرور آنها قابل حل است و سولفور آنها در محیط آب تولید نمی شود ولی ئیدرات آنها در مجاورت املاح آمونیاکی غیر قابل حل است .
فلزات ایندسته عبارتند از : Fe+ + + , Al , Cr
معرف مشترک ( NH4Cl + NH4OH)
4 _ دسته ایکه کلرور آنها قابل حل در آب ولی سولفور آنها که قابل حل در اسیدهای معدنی رقیق است در آب و در سولفورآمونیم غیر قابل حل است .
فلزات ایندسته عبارتند از : Zn , Mn ,Co , Ni
معرف مشترک Sn( NH4)2
5 _ دسته ایکه کلرور و سلوفور آنها قابل حل ولی کربنات آنها غیر قابل حل در آب و شامل فلزات زیر است : Ba , Sr , Ca , Mg
معرف مشترک CO3(NH4)2
در ایندسته کربنات فلزات قلیائی خاکی (Ba , Sr , Ca) در مجاورت مقدار کافی املاح آمونیاکی غیر قابل حل ولی کربنات منیزیم در این محیط قابل حل است .
6 _ دسته ایکه کلرور و سولفور و ئیدرات و کربنات آن در آب حل می شود و معرف مشترک ندارد مثل فلزات قلیائی ( Na ,K , Li ) و رادیکال NH4 .
نکته اول _ از ذکر بار مثبت کاتیون که باید با علامت + در بالای فرمول بصورت قوه نمایش داده شود خود داری و فقط در موارد ضروری علامت گذاری شده است .
نکته دوم _ در هر جا نامی S ( NH4)2 ویا پلی سولفور آمونیوم Sn( NH4)2 و سولفیدرات آمونیم Sn( NH4)2H 2 برده می شود مقصود همان سولفورآمونیوم S ( NH4)2 است که برحسب زمان و مکان در آن کم و بیش مقداری s و یا SH2 حل گشته و باسامی مختلف فوق الذکر نامبرده
می شود .

 

جیــوه
جیوه تنها فلزی است که در حرارت معمولی و فشار جوی مایع می باشد . نقطه ذوب دو فلز سن یوم Cs و گالیوم Ga که به ترتیب 5 و 28 و 75 و 29 می باشد کمترین نقطه ذوبی است که بین فلزات تا حال دیده شده است معهذا از نقطه ذوب جیوه که 87 , 38 درجه است بمراتب بالاتر می باشد این فلز بچگالی 546 , 13 است و در 95 ,‌356 درجه میجوشد و در طبیعت بصورت سولفور HgS که نام معدن شناسی آن سینابر است وجود دارد . وقتی یک سنگ معدن را کباب می کنیم و بصورت اکسید در می آوریم اکسید حاصله در نحرارت بیشتر تجزیه می شود و جیوه می دهد . جیوه حاصله چندان خالص نیست و باید آنرا در مجاورت هوا تقطیر کرد تا تمام مواد ناخالص و فلزاتی مثل کادمیم که بیش از جیوه فعال می باشند اکسید شوند و تنها جیوه فرازش حاصل کند و بخارات آن در اطاق دیگر جمع و بعد متراکم گردند . چنین جیوه ای لازمست مجددا با اسید نیتریک رقیق شسته شود و بعد در خلاء تقطیر تا اینکه صددرصد خالصشود . بعلت اینکه در اثر حرارت منحنی انبساط آن تقریبا خطی است آنرا برای ترمومتر بکار می برند ضمنا در مواردی که بخواهند قالب گیری دقیق انجام دهند مصرف می گردد .
در حالت مایع قابلیت هدایت الکتریکی آن نسبتا خوبست و در بعضی موارد آنرا برای سویچ یعنی قطع و وصل الکتریسیته بکار می برند , بحالت بخار که منواتمییک است قابلیت هدایت الکتریکی آن زیاد و از همین لحاظ بخار آنرا در چراغها برای تولید رنگ آبی روشن زنننده بکار میبرند . بغیر از پلاتین Pt و کبالت Co و نیکل Ni و آهن Fe بسیاری از فلزات در جیوه حل می بشوند و با آن ملقمه تشکیل می دهد بعضی از این ملقمه ها گشوده های واقعی و برخی دیگر گشوده های تعلیقی می بشاد یعنی ذرات فلزات بحالت پاکنده و تعلیق در مایع جیوه وجود دارند . از این دو خاصیت در صنعت برای استخراج طلا و نقره و در دندانسازی برای پر کردن دندان استفاده می شود .
ترکیبات جیوه مورد استعمال فراوان ندارند . تمام آنهائیکه قابل حل هستند سمی می باشند فقط کلرومر کورویا کالومل برای طبابت کبد و فولمینات مرکوریک بعنوان چاشنی برای انفجار دینامیت ها بکار می رود .
این فلز با دو حالت اکسید اسیون وارد ترکیبات می شود در یکی جیوه یک ظرفیتی و نمکهای آن به مرکورو و دیگری جیوه دو ظرفیتی و نکهای آن بمرکوریک موسومند . املاح مرکورو همیشه بصورت جامد غیر قابل حل و املاح مرکویک قابل حل در آب می باشند . معتقدند که یون Hg + وجود ندارد بلکه این یون همیشه بصورت Hg + : Hg + تشکیل می شود یعنی ساختمان الکترونی جیوه با قشر پنجم تکمیل می گردد و در قشر ششمی هنوز دو الکترن دارا می باشد که با از دست دادن یکی از الکترنهای این قشر خارجی بصورت یون در می آید و چون هنوز در این قشر یک الکترن باقی میماند دو اتم با پیوند اشتراکی کوئووالانسی با یکدیگر متحد می شوند و ساختمان یون مرکورو را بصورت Hg + : Hg + تشکیل می دهند .
طرق مختلفه برای اثبات چنین یونی وجود دارد یکی بوسیله تعیین و سنجش مقدار ثابت تعادل و دیگری بوسیله قابلیت هدایت الکتریکی و مقایسه آن با سایر املاح فلزات سنگینی که می توانند دو نوع نمک بفرمول MX2 و MX بدهند و بالاخره با مطالعه اشعه ایکس بر روی بلورهای کلرور مرکورو یا کالومل اخیرا مشاهده کرده اند که آرایش مولکولی بصورت ( - Cl-Hg-Hg-Cl-) x می باشد و حال آنکه آرایش مولوکولی AgCl بصورت (-Cl-Ag-Cl-Ag-)x می باشد .
بیشتر واکنشهای املاح جیوه مرکورو Hg2 + + واکنشهای کاهش یعنی تبدیل آنهامرکوریک Hg + می باشد .
از سنجش تنش پلاریزاسیون که در زیر بیان می شود نتیجه می گیریم که کاهش املاح جیوه مرکوریک بجیوه مرکورو و بالاخره بفلز جیوه خیلی آسان می بشاد و همین نکته موجب سهولت تشخیص این عنصر می گردد .
منظور از Hg2 + + همان یون مرکورو می باشد که با استدلالی که در فوق نمودیم و بعلت عدم وجود باید بصورت فوق الذکر ارائه شود .
املاح جیوه مرکورو بآسانی تفکیک میشوند و تشکیل کمپلکسهائی می دهند مهمترین آنها کالومل Hg2Cl2 می باشد که قابلیت حل ان از برمور و یدورد و سولفور بیشتر می باشد نمکهای استات , نیرتات و سولفات بآسانس در آب حل می شوند ولی بتدریج هیدرولیز حاصل می کنند و رسوب املاح بازیک بوجود می آورند .
املاح جیوه مرکویک شباهت باملاح سرب و کادمیوم دارند بدین معنی فقط عده محدودی از آنها در رقت های متوسط تفکیک حاصل می کنند و درجه تفکیک هم منوط بنوع آنیونی است که با آنها ترکیب شده است .
این املاح در آب بآسانی هیدرولیز می شوند زیرا Hg(OH)2 باز ضعیفی است و املاح باریک بوجود می آورد . با آمونیاک نیز آمونولیز می شوند و املاح آمیدور که خاصیت بازی دارند بوجود می آورند . منظور از آمونولیز دخالت یونهای حاصله از NH4OH در واکنش می باشد همانطور که یونهای H و OH دخالت می کنند و واکنش هیدولیز انجام می دهند . چنانکه کمپلکس تترامین که فقط در محیط آمونیاک پایدار است در محیط آب هیدرولیز حاصل می کند و تبدیل به فرمول زیر :
HO-Hg-NH-Hg-I می گردد انجسم همان ید و آمیدورمر کوریک می باشد که در تحت معرف نسلر شرح آنرا داریم .
سولفور جیوه نامحلول ترین ترکیبات جیوه است ولی محسوسا در سولفورهای قلیائی و در پلی سولفورها حل می گردد و تولید HgS2 می کند .
جیوه دو ظرفیتی در بسیاری کمپلکسهای قالبل حل با اندیس کوئوردیناسیون چهار وارد می شود .
چون معرفات املاح جیوه مرکورو و املاح جیوه مرکویک از نظر اثر متفاوت هستند ما در بدو امر املاح جیوه مرکورو Hg2 + + و بعد املاح جیوه مرکویک Hg + + را ذکر می کنیم . باید توجه داشت که جیوه مرکوریک دو نوع اکسید می دهد یکی برنگ زرد و دیگری برنگ قرمز . چنانچه بر روی ملح مرکوریک سود یا پباس بریزیم اکسید زرد بدست می آید و حال آنکه اگر همین اکسید را مدتی در شیشه سربسته قرار و یا کمی از آن را در کپسولی حرارت دهید برنگ قرمز تبدیل می گردد و تا حدی خاصیت اکسید کنندگی خود را از دست می دهد .
املاح جیوه یک طرفیتی یا املاح مرکورو معمولا بی رنگ می باشند و بغیر HgCl و HgBr در حرارت قرمز تجزیه می شوند و محلول آنها رنگ تورنسل قرمز می سازد . باید در نظر داشت که املاح جیوه یک ظرفیتی :
1 _ کم و بیش زود تجزیه باملاح جیوه دو ظرفیتی می گردند و جیوه آزاد می سازند .
2 _ قابلیت حل آنها در محیط اسید زیاد است ولی در محیط خنثی تحت اثر آب ئیدرولیز می گردند و نمک بازی مایل بزرد غیر قابل حل می دهند .
3 _ در حال محلول و دهوا بکندی تبدیل باملاح جیوه دو ظرفیتیمی کردند یعنی کاهنده هستند .
اسید کلریدریک _ HCl و کلر ورهای قابل حل
رسوب سفید گرد مانند Hg2Cl2 یا کلمل می دهند .
این رسوب اگر خوب شسته شده باشد تحت تاثیر HCl و NO3H قرار نمی گیرد و فقط موقعیکه با HCl غلیظ آنرا مدت طولانی بجوشانیم بکندی حل می شود .
رســوب Hg2Cl2 در تیـــزاب سلطانی و یا آب کلر در گرمی قابل حل می باشد و تولید HgCl2
می کند .
رسوب Hg2Cl2 تحت اثر NO4OH سیاه و برسوب خاکستری کلروامیدور مرکورو بفرمول NH2-Hg-Hg-Cl مبدل می گردد .
رسوب Hg2Cl2 تحت اثر پتاس نیز سیاه می شود و اکسید مرکورو Hg2O بوجود می آید .
سولفورئیدرژن - H2S
رسوب سیاه Hg2S می دهد که فورا تبدیل به HgS و Hg می شود .
این رسوب غیر قابل حل در S (NH4)2 ولی قابل حل در تیزاب است .
سولفیدرات آمونیوم Sn(NH4)2H2
مانند H2S رسوب HgS وHg میدهد .
کربنات سدیم – CO3Na2
رسوب زرد کثیف یا مات CO3Hg2 میدهد که اگر آنرا گرم کنیم در درون محلول اول به Hg2O و CO2 تبدیل می شود .
کربنات آمونیوم - CO3(NH4)2
رسوب خاکستری سیاه مید هد ( رجوع باثر آمونیاک شود . )
سود – NaOH و یا پتاس – KOH
رسوب سیاه Hg2O غیر قابل حل در زیادتی این معرف می دهد که بعدا تبدیل به HgO می شود .
آمونیاک NH4OH
رسوب سیاه می دهد که فرمول حقیقی آن تا کنون معین نشده است و قدیم بمنزله کلروامیدورمر کورو می گرفتند .
یدور پاتسیم – KI
رسوب زرد مایل بسبز Hg2I2 بوجود می آورد که در مجاورت مقدار زیاد تری KI در بدو امر زرد رنگ و سپس حل می گردد و فقط Hg باقی می ماند .
کرومات پتاسیم – CrO4K2
رسوب قرمز براق CrO4Hg2 می دهد .
کلرور قلع یا کروراستانو – SnCl2
رسوب سفید Hg2Cl2 می دهد این رسوب بعدا تحت زیادتی SnCl2 کاملا کاهیده می شود و Hg سیاه باقی می گذارد .
تبصره 1 _ در تشخیص املاح مرکورو Hg2++ و مرکوریک (Hg2++ ) دقت نمائید .
تبصره 2 _ یک تیغه روی , آهن و یا مس در توی محلول املاح مرکورو از یک ورقه خاکستری رنگ جیوه مستور می شود .

 

اثر آب بر روی رسوب کلرور
رسوب را بعد از شیت و وی کامل در بالن ته گردی قرار دهید و بر روی آن آب بیفزائید و جوش آورید . اگر رسوبی باقی ماند در همان حال جوش آنرا از صافی رد کنید . بدین نحو محلول نمره (I) بدست می آید .
اگر در لوله امتحانی و تحت اثر IK چند قطره این محلول رسوب زرد داد که فقط در آب جوش حل ودر آب سرد بصورت پولک زرد در می آید معلوم می شود که محلول(I) شامل Pb می باشد و باید بر روی آن معرفات خصوصی و سایر واکنش ها را بکار برد ولی اگر محلول نمره (I) با IK رسوبی ظاهر نساخت معلوم میشود که آب جوش بر روی رسوب کلرور بی تاثیر بوده و در محللو اولیه Pb وجود ندارد .
اثر NH4OH بر روی محلول باقیمانده
اگر بعد از جوشاندن با آب رسوبی باقی ماند آنرا در لوله امتحانی قرار دهید و برروی آن با احتیاط آمونیاک ( تا حد امکان کمتر ) بریزید و بشدت تکان دهید و بعد صاف کنید تا محلول نمره (II) بدست آید . اگر رسوبی باقی ماند باید حتما سیاه رنگ باشد و اگر سفید است اشتباه خود را با توجه بنکات زیرین برطرف سازید :
چند قطره محلول آمونیاکی نمره (II) را تحت اثر ایسد معدنی رقیق قرار دهید تا اگر مانند شیر بریده رسوب لخته لخته AgCl تولید شد پی ببرید که در محلول نمره (II) Ag وجود دارد پس از آن طبق آنچه که در مبحث معرفات ویژه Ag گفتیم رسوب AgCl را به محلول ملح قابل حل Ag تبدیل کنید و در مورد آن واکنشهای ویژزه را انجام دهید .
علل اشتباه _ اگر رسوب بعد ازتاثیر آمونیاک رنگ سفید دارد دو علت برای آن می توان قائل شد :
1 _ در طرز عمل تغییری داده شده است و بجای اینکه رسوب را کاملا با آب بشوئید و با آب مقطر بجوشانید و بعد تحت اثر آمونیاک قرار دهید عمل عکس انجام داده اید . در اینصورت رسوبی که دارای PbCl2 بوده تحت اثر آمونیاک قرار گرفته و بالنتیجه برسوب 3Pb(OH)2 , PbCl2 تبدیل شده که در آبجوش غیر قابل حل است . رفع این نقیصه میسر نیست مگر اینکه تجربه را از نو شروع کنید و نظم گفته شده را در مد نظر گیرید .
2 _ وگرنه محللو اصلی دارای نمک Bi بوده که در اثر آب ئیدرولیز حاصل کرده واکسی کلروربیسموت یا کلرور بیسموتیل داده است .
در اینصورت لازم است که رسوب را با آب اسید دار مثلا آبی که بآن اسید کلریدریک N/2 اضافه کردهاید بشوئید تا این رسوب در ان حل گردد و بعد آنچه که باقی ماند تحت اثر آب جوش قرار دهید .
تهیه محلول آزمایش :
با روشی که بیان شد سه فلز دسته اول از هم جدا شدند . حال باید هر یک را بصورت نمک مناسبی در آورد تا معرفات ویژه نیز در مورد آنها بکار برده شود .
1 _ در محلول نمره (I) رسوب PbCl2 را که در آب جوش حل است با عبور گاز H2S بصورت PbS رسوب دهید . رسوب سولفور را که بحال خود واگذارده اید و ته نشین شده است با کج کردن ظرف جدا سازید و بعد از شیت و شو تحت اثر NO3H قرار دهید تا تبدیل بمحلول (NO3)2Pb شود
2 _ در محلول نمره (II) نقره بصورت کلرور نقره آمونیاک دار است که با H2S رسوب Ag2S مید هد انحلال این سولفور در NO3H نقره را بصورت NO3Ag در می آورد که بر روی آن معرفاب ویژه ریخته می شود .
3 _ بالاخره بعد از تاثیر آمونیاک یون Hg+ بصورت رسوب سیاه رنگی باقی می ماند که باید تبدیل به سوبلیمه HgCl2 گردد برای این منظور رسوب را کاملا بشوئید و تحت اثر تیزات قرار دهید . بعد در کپسولی آب آنرا تا نزدیک بخشگی تبخیر کنید آنجه که باقی می ماند HgCl2 است که اگر آب بر روی آن بریزید بصورت محلول در می آید .

 

 

 


آب _ HOH
ملح باز یک سفید رنگ اکسی کلروریاکلرو آنتی مونیل تولید می کند بشرطیکه SbCl3 بحال محلول باشد .
این فعل و انفعال برگشتنی نشان می دهد که اکسی کلرور در HCI حل می شود اسید تارتریک مانع ئیدرولیز املاح Sb بواسطه آب می شود ( اختلاف آن با Bi ) زیرا تولید ملحی بصورت درهم و برهم Complexe می شود .
اسید کلریدریک HCI
هیچ اثری ندارد .
سولفور هیدرژن H2S
در محلولی که خیلی اسید نباشد رسوب قرمز نارنجی Sb2S3 بوجود می آورد . اگر محلول خیلی اسیدی باشد سولفور در آن حل می شود .
اگز مقدار اسید محللو اصلی از 6H2O , HCI کمتر باشد واکنش در جهت (2) والا در جهت (I) انجام می گیرد .
Sb2S3 قابل حل در HCI غلیظ است و تولید SbCl3 می کند و اگر خوب شسته شده باشد در Sn(NH4)2 بخوبی حل می شود مخصوصا موقعیکه درجه حرارت بین 60-70 درجه باشد . علت شستن رسوب اینستکهIICI موجود در رسوب را برطرف سازیم والا سولفور آمونیم را تجزیه می کنیم و گوگرد تولید می شود . Sb2S3 قابل حل در KOH است و بهمین مناسبت در محیط قلیا گاز H2S با آن رسوبی بوجود نمی آورد . Sb2S3 غیر قابل حل در آمونیاک و CO3(NH4)2 است ( اختلاف با As ). اسید اکسالیک مانع رسوب شدن Sb2S3 بوسیله H2S نمی شود ( اختلاف آن با Sn ) .
اگر رسوب Sb2S3 خوب شسته شود و مقداری از آنرا بدون آب با کمی KCN ذوب کنیم تولید ساچمه های فلز Sb می شود .
رسـوب سولفور Sb2S3 در سـود و یا پتــــاس هم حل می شود و تولید سولفور آنتی مونیت سدیم
می کند .
این محلول تحت اثر محلول HCI مجددا رسوب قرمز نارنجی ظاهر می سازد .

 


قلـع
قلع بسه صورت آلوترپی وجود دارد : فرم a یا سفید آن فرم عادی است که در درجه حرارت معملوی پایدار می باشد وزن مخصوص آن 31 و 7 و نقطه ذوب آن 8 و 231 درجه است .
چنانچه درجه حرارت را بالا ببریم این شکل برنک خاکستری که شکل ß است در می آید شکل خاکستری ß شکننده و بآسانی تبدیل به پودر می شود و حال آنکه شکل سفید قابلیت مفتول شدن و صفحه شدن دارد . چنانچه فرم a را بدرجه حرارت بالاتر از 232 ببریم تبدیل بفرم r می شود که آنهم مانند شکل خاکستری ß شکننده می باشد .
این عنصر بصورت اکسید کاسی تریت SnO2 در طبیعت یافت می شود و بآسانی تحت اثر زغال کاهیده می شود و بفلز ناخالص بتدیل می گردد کافی است که بعدا برای تخلیص آن عمل الکترولیز انجام داده شود .
قلع موارد استعمال صنعتی زیاد دارد آب قلع دادن , بسته بندی سیگار و دواجات و شکلات و غیره و همچنین آلیاژهای نرم مثل برنز , بابیت , حروف چاپ و غیره از آن جمله اند .
برای قلع سه حالت اکسیداسیون 2 و 3 و 4 قائل می شوند و بعلت اینکه یکجسم آمفوتر می باشد چهار ترکیب مهم مختلف می دهد .
1 _ ترکیبات استانو که در آن Sn دو ظرفیتی است مثل SnCl2 .
2 _ املاح استانیک که در آن Sn چهار ظرفیتی می باشد مثل SnCl4 .
3 _ استانیت ها که از اکسید SnO یعنی از یون SnO2—مشتق می شوند مثل استانیت سدیم .
4 _ اتانات ها , که مشتق از ایید ارتواسانیک Sn(OH)4 می شوند .
قلع بآسانی رد اسید کلریدرک حل می شود و علاوه بر تصاعد هیدرژن تولید کمپلکس کلرو استاتیک SnCl4H2 میکند ولی در اسید نیتریک تولید اسید متااستانیک SnO3H2 می شود . بطور کلی املاح قلع بعلت کوئووالانسی خیلی کم یونیزاسیون حاصل می کنند ولی بآسانی هیدرولیز می شوند از همین لحاظ است که محلول آنها را بیشتر در مجاورت کمی اسید نگاهداری می کنند .
سولفور آن در اسید و باز و سولفورهای قلیائی و در پلی سولفورها حل می شود و در مورد معرف اخیر تولید تیواستانات بفرمول SnS2 می کند خواه سولفور قهوه ای SnS و خواه سولفور زرد SnS2 بکار رفته باشد .
معرف آلی این جسم دی متیل گلی اکسیم و کاکوتلین و سبز دی آزین و بالاخره متیل 4 دی مرکاپتو 1-2 بنزن یادی تیول می باشد که مفصلا در مبحث میکروآنالیز شرح آزمایش هر یک داده شده است .
ترکیبات استانو معمولا بیرنگ و فقط اکسید استانو SnO سبز زیتونی یا سیاه و سولفوراستانو SnS قهوه ای است .
بطور کلی ترکیبات استانو مانند H2O و SnCl2 بآسانی هیدولیز و با ملاح بازیک غیر قابل حل در آب تبدیل می شوند بعلاوه آنها خاصیت اکسید شوندگی آنها خواه بصورت نمک عادی و خواه بصورت نمک بازیک خیلی زیاد می باشد بنحوی که حتی در معرض هوا هم تبدیل باملاح استانیک می شوند از اینرو استعمال این جسم بعنوان کاهنده مدلل می گردد .
املاح استانیک هم بیرنگ می باشند فقط سولفوراستانیک SnS2 زرد رنگ است کلروراستانیک SnCl4 مایعی است که در هوا دود می کند و با آب چندین هیدرات متبلور می دهد چنانکه پانتاهیدرات آن بنام اکسی موریات قلع در رنگ رزی بعنوان دندانه بکار میرود اگر مقدار بیشتر آب اضافه کنیم این هیدراتها حل می شوند تا اینکه واکنش هیدرولیز مخصوصا با محلول رقیق تازه تهیه شده جوش بروز می کند .
املاح قلع دو ظرفیتی با املاح اتانو بیرنگ می باشند و محلول آنها تورنسل را قرمز می کند . تحت اثر اکسید کنندگان بآسانی تبدیل باملاح استانیک می گردند بنابراین کلیه املاح قلع دو ظرفیتی احیا شونده یا کاهنده می باشند
پس مطابق واکنش بالا محلولهای اتانو در محیط اسید و بمرور زمان تحت اثر اکسژن هوا تبدیل باملاح اتانیک می شوند و اگر درجه اسیدی محلول کمتر باشد این اکسید اسیون ناقص انجام می گیرد و املاح استانوی بازیک هم بوجود می آیند .
تحت اثر آب واکنش ئیدرولیز بوقوع می پیوندد و رسوب ملح استانو بازیک تولید می شود .

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  47  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

 



خرید و دانلود دانلود مقاله  کاربرد علم شیمی در علوم


دانلود مقاله تاریخچه

 

 

استفاده از مسیر ثابت که لوکوموتیو بر روی آن راه می‌افتد کار بسیار قدیمی می‌باشد. یونانیان و رومیان ریل‌هایی ساخته بودند که گردونه‌ها در روی آن راهپیمایی می‌کردند و در خرابه‌های معبد سرس و از بقایای راه "آپیان" آثاری به دست آمده که نشان می‌دهد استفاده از ریل‌ها و مسیر ثابت در میان رومیان و یونانی‌ها سابقه داشته است.
ریل‌های ثابت که بر روی قطعات چوب مستقر می‌شوند در سال 1556 میلادی در آلمان مورد استفاده قرار گرفت و در اوایل قرن 17 در دوره‌ی ملکه الیزابت کارگران آلمانی در انگلستان نیز از ریل‌های ثابت را به انگلیسی‌ها یاد دادند.
در ابتدا ریل‌ها را از چوب و بعد از چدن و پس از آن از آهن چکش نخورده بعد هم از فولاد می‌ساختند. چون چوب الوارها زود از بین می‌رفت و بازار آهن در سال 1767 در انگلستان کساد شده بود و ترجیح دادند که از آهن به جای الوار استفاده کنند (در ریل‌سازی)، تا این‌که ریل‌های آهنی معروف شد، حمل و نقل‌ها آسان‌تر گردید زیرا با ترقیاتی که نصیب ریل‌سازی آهنی شده بود یک اسب به جای ده اسب می‌توانست واگنی را بکشد.
با این‌که ارابه‌ی بخار ساخته شد ولی با استقبال مردم مواجه نشد و مخترعان در حیرت بودند.از گروه مخترعان ارابه و کشتی بخار می‌توان(تره‌وئیک) را نام برد که وقتی دید از ارابه‌ی بخار او استقبال نشده در سال 1804 یک نوع ارابه‌ای بر روی خط آهن اختراع نمود که یک لوکوموتیو واقعی به حساب می‌آمد.
در سال 1808 یک نوع لوکوموتیو به سرعت 32 کیلومتر در ساعت ساخت. معاصران و اطرافیان بدون این‌که این اختراع را آزمایش کنند، آن را بی‌ارزش دانستند و ارابه‌ی اسبی را بر آن ترجیح می‌دادند. سرانجام تره‌وئیک در سال 1833 در پرو تنها و بی‌کس درگذشت. در سال 1813 ویلیام هدلی نشان داد که اگر وزن ترن زیاد باشد یک نوع چسبندگی بین چرخ‌ها و خط آهن به وجود می‌آید که مانع لغزیدن آن خواهد شد. هدلی لوکوموتیوی ساخت که برای کشف معادن زغال مفید بود و چرخ‌های آن مثل امروز دندانه‌دار بود و روی ریل‌های صاف حرکت می‌کرد.
پس از چندی لوکوموتیوهای متعددی به کار افتادند از جمله لوکوموتیو هدلی و چایمن. تا این‌که عاقبت مردم لوکوموتیو را برای حمل و نقل مورد استفاده قرار دادند. ژرژ استفنسن که پدرش آتشکار معدن بود ، پس از مدتی چوپانی کردن به معدن آمد تا با پدرش کار کند. این نوجوان سخت شیفته‌ی کار بود و مشغول ساختن ماشین بخار شد و به تحصیل نیز پرداخت. در سال 1813 ژرژ استفنسن که در معادن کی‌اینکزرت کار می‌کرد یک نوع لوکوموتیو شبیه ماشین بخار هدلی ساخت که آن را آقای لرد نامید. در سال 1816 و هم‌چنین در سال 1817 لوکوموتیوی ساخت که در ساعت 8 تا 10 کیلومتر سرعت داشت و 7 تن زغال را به دنبال خود می‌کشید. در هفتم سپتامبر سال 1825 استفنسن یک لوکوموتیو میان استکتون و دارلینگتون به کار انداخت تا قادر به حمل گروه بسیاری مسافر و مقدار زیادی بار بود و در یک ساعت و پنج دقیقه بیست کیلومتر راه می‌پیمود و در بازگشت هم گروه بسیاری سوار آن می‌شدند.
استفنسن از آن پس خودش کارخانه کوچکی برای ساختن لوکوموتیو تأسیس نمود و به دستگاه ماشین در سال 1826 برحسب سفارش خریداران، ساخت و در بین شهرهای دارلینگتون و استاکتون به کار افتاد. سرعت آن‌ها 35 کیلومتر در ساعت بود حتى در سراشیبی سرعتش به چهل کیلومتر هم می‌رسید و 90 تن زغال را حمل می‌کرد و پس از آن تا سال 1829 شانزده دستگاه لوکوموتیو دیگر هم ساخت و حتى فرانسه هم دو دستگاه از آن لوکوموتیوها را خریداری کرد.
در فرانسه برادرزاده مونگلفیه‌ مارک‌سکن (1876-1876) مدیر و مهندس معدنی بود که دو لوکوموتیو از استیفنسن خریداری کرده بود. این مرد دانشمند و مخترع بود. همین که آن دو لوکوموتیو را دید از کمی سرعت آن‌‌ها در شگفت شد و ماشین بخار اختراع خود را بر روی یکی از آن‌ها گذاشت و با این اقدام سرعت لوکوموتیو زیادتر شد.
عاقبت هم سرعت لوکوموتیو‌های استیفنس به 40 کیلومتر در ساعت و ظرفیتی 90 تنی رسید.
در سال 1828 اولین راه‌آهن در امریکا احداث شد. در سال 1836 اولین واگن رختخواب‌دار در پنسیلوانیا ساخته شد. واگن‌ها در اوایل به شکل کالسکه‌های اسبی ساخته می‌شد، اما کم‌کم تغییر یافت تا این‌که در سال 1883 در انگلستان واگن رختخواب‌دار و در سال 1879 اولین قطار رستوران‌دار و در سال 1890 نخستین لوکوموتیو سریع‌السیر به کار افتاد.
تا سال 1853 سرعت لوکوموتیوها بیش از 60 کیلومتر در ساعت نبود تا این‌که توماس‌راسل‌کراسپتون (1816-1888 م) لوکوموتیو جدیدی را اختراع کرد که بیش از 500 اسب نیرو و 100 کیلومتر سرعت داشت. در سال 1858 توسط یک مهندس عالی‌مقام فرانسوی، دستگاه خودکار اختراع شد که آب گرم دیگ را تعویض می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کرد و این اختراع مورد پسند و استقبال فراوان قرار گرفت.
در سال 1869 مخترع امریکایی به نام وستینگهاوس (1846- 1914) ترمزی را که با کمک هوای فشرده کار می‌کرد ساخت و با این اختراع تحول عظیمی در بهره‌برداری بیشتر از لوکوموتیو پدید آمد اختراع دیگری هم به وسیله‌ی اسمیت آلمانی در سال 1898 صورت گرفت که وزن لوکوموتیو را به 100 تن و قدرت‌آن‌ها را به 3500 اسب بخار رساند.
در سال 1865 توسط مهندس سویسی نیکلادینباخ (1817- 1899) راه‌آهن زنجیری برای عبور از نقاط کوهستانی اختراع شد. خود آن مهندس 5 سال بعد راه‌آهن ریلی را افتتاح کرد و بعد از چندی هم وسایل مهمی را برای جلوگیری از خطرات احتمالی ترن اختراع شد که از جمله توانستند چراغ‌های علامت‌گذاری و دستگاه سوزن‌بانی رابط خود کار را فراهم کنند.پیدایش لوکوموتیو نقش مهمی در زندگی مادی و معنوی انسان‌ها داشت و سطح تولیدات کشاورزی و صنعتی و قوه خرید مردم را بالا برد و از لحاظ اقتصاد و نظامی هم تغییرات مهمی به وجود آورد. به طوری‌که امروزه از نظر حمل و نقل کالا مقام بالاتری را نسبت به سایر وسایل نقلیه به خود اختصاص داده است
تاریخچه راه آهن در ایران
اشاره ای به گذشته راه آهن و اولین لوکوموتیو: نوشته اند اولین لوکوموتیو در سال 1825 م. از کارخانه خارج شد و به عنوان یک وسیله حرکتی فقط بر روی خط آهن حرکت می کند مورد آزمایش قرار گرفت سرعت این لوکوموتیو زیاد نبود و به همین جهت تا سال 1830 میلادی فقط از آن برای کشیدن قطارهای باری استفاده می شد لذا قطارهای مسافری که به سرعت زیاد احتیاج داشتند با اسب حرکت می کردند . اولین قطاری که با لوکوموتیو حرکت کرد در نیوکاسل در مسیر شهرهای استاکتون- دارلینگتون به انگلستان بود که فاصله آن دو شهر 39 کیلومتر بود. این قطار که با لوکوموتیو حرکت می کرد در سال 1825 میلادی این مسیر را طی کرد. این نوع لوکوموتیوها با بخار کار می کردند و دیگ مربوطه به صورت عمودی در آنتعبیه شده بود و اهرمی که به وسیله میله پیستون حرکت می کرد از طریق میله بلندی ، محوری را می چرخاند که قطر آن 240 میلیمتر بود به این ترتیب سرعتی دو برابر سرعت یک فرد پیاده تامین می شد.
این لوکوموتیوها در واقع اولین لوکوموتیوهای اختراعی بودند ولی در طول تارخ این اختراع تکمیل و تکمیل تر شده و با به کارگیری آنها در کشورهای مختلف وایجاد خط آهن کلیه وسایل مربوط به خط آهن اعم از لوکوموتیو، قطار مسافری و باری سیر تکاملی خود را طی کرده اند. به این صورت که لوکوموتیو احتیاج به خط آهن و راه داشته و می بایستی همزمان با پیشرفت اختراع لوکوموتیو راه ارتباطی نیز قابل استفاده‌تر می شد در سال 1830 میلادی در آمریکای شمالی راه چارلستون – گوستا ساخته شد. در سال 1832 در فرانسه راه آهن سنت اتین – لیون به وجود آمد در سال 1835 در آلمان قسمتی از راه نورنبرگ- فورت احداث شد در سال 1837 در روسیه ساختمان قسمتی از مسیر زارار سکسلسکی به پایان رسید و در سال 1838 در اتریش قسمتی از مسیر ایزر فردیناند- نوردبون ساخته شد. در کشورهای دیگر نیز خط آهن به تدریج توسعه یافت.
در ادامه این حرکتهای مثبت در سال 1912 و 1913 موتورهای دزلی روی کار آمدند به طوری که توانستند بزودی جای ماشینهای بخار را بگیرند.
در ایران آن روزگار نیز همزمان با اروپا مقدمات احداث خط آهن فراهم شده است فکر احداث راه آهن از عثمانی تا خلیج فارس ابتدا در سال 1831 م. توسط انگلیسی‌ها ‌مطرح شد و پس از 25 سال لرد پالمرستون و لرد استرانفورد دودکلف آن را تایید کردند و این امتیاز را گرفتند ولی به عللی به مرحله عمل درنیامد. در سال 1903 آلمانی ها امتیاز احداث خط آنکارا تا خلیج فارس را گرفتند که تا سال 1914 طول کشید و به علت اشکال تراشی و اینکه این خط موجب نزدیکی آلمان به ایران می شد و نفوذ اقتصادی آلمان تا هندوستان گسترش می یافت این خواسته آلمان با منافع کشورهای انگلیس و روسیه برخورد داشت. انگلیس خواهان احداث خط آهن جنوب ایران بود و شوروی احداث خط آهن شمال تا خلیج فارس را مد نظر قرار داشت.
ناصرالدین شاه قاجار که خود را با دو حریف نیرومند روبرو می دید به فکر افتاد در این میان از نیروی سومی استفاده کند به همان جهت موجبات تماس با آلمان مقتدر حکومت ( بیسمارک ) را فراهم ساخت و در مورد احداث خط آهن پیامی توسط فجرالدوله به آلمان فرستاد ولی دولت روس و انگلیس با تمهیداتی برای ایران مشکل ایجاد کردند؛ در سال 1872 دولت انگلیس و در سال 1874 دولت روس هر کدام خواستار امتیاز راه آهن در ایران شدند. در سال 1878 نماینده یک شرکت فرانسوی که ساکن استانبول بود امتیاز احداث خط آهن رشت به تهران را از دست ایران گرفت اما این امتیاز نیز به مرحله عملی نرسید . تا اینکه مسیو بواتال امتیاز احداث خط آهن حضرت عبدالعظیم را گرفت و بعدها آن را به یک کمپانی بلژیکی فروخت کمپانی مذکور با سرمایه دومیلیون فرانک دست به کار ساختمان این راه آهن شد که در سال 1888 افتتاح شد.
دومین خط آهن اران با سرمایه یک ایرانی به نام حاج محمد حسین امین الضرب از بندر محمود آباد در کنار دریای خزر تا شهر آمل کشیده شد و جز زیان برای صاحب امتیاز نداشت که متروکه شد.
بعدها انگلیس و روسیه هم چند خط محلی در گوشه و کنار ایران به منظور حفظ منابع خود ساختند راه آهن جلفا به تبریز و همچنین بین صوفیان و شرفخانه در ساحل دریاچه ارومیه توسط روسیه احداث شد.
در جنگ جهانی اول قشون عثمانی خط آهن آذربایجان تا مرند را اشغال و تخریب کردند در همین زمان یعنی در اوایل پاییز سال 1915 خط آهن ماکو را احداث کردند.
انگلیسی ها در سالهای 1918 و 1919 خط آهن زاهدان را که ادامه راه هندوستان محسوب می شد در ایران از مسیر جاوه تا زاهدان را احداث کردند.
در سال 1338 عده ای از رجال ایران جهت تاسیس شرکتی که قادر باشد راه آهنی در ایران احداث کند گرد هم آمدند. این کروه پیشنهاداتی به محلس دادند ولی بی ثمر ماند. تا اینکه این پیشنهاد در زمان پهلوی اول جامعه عمل به خود پوشید.
لذا لایحه احداث راه آهن در 20 دماه 1305 ه.ش منتشر شد و در جلسه 18 دیماه 1305 تصویب گردید و در 4 اسفندماه 1305 قانون اجازه ساختمان راه آهن بین خور موسی و بندر محمره و بندر گز به تصویب مجلس شورای ملی رسید

نخستین لوکوموتیوهایى

 

نخستین خط آهن ایران، خط آهن طهران به شهر رى بود که در ماه دسامبر سال ۱۸۸۶ میلادى امتیاز آن را یک نفر مهندس فرانسوى به نام «مسیو بواتال» از ناصرالدین شاه قاجار گرفت. آمار آن زمان نشان مى داد که هرسال نزدیک به سیصدهزار نفر به زیارت حرم حضرت عبدالعظیم مى روند. این امر بواتال را به فکر احداث راه آهن تهران ـ شاه عبدالعظیم انداخت. نقطه ابتدایى این خط نزدیک خیابان دروازه خراسان (میدان قیام فعلى) و نقطه انتها نزدیک بقعه حضرت شاه عبدالعظیم بود ومقرر شد او در هریک از این دونقطه عمارتى که به اصطلاح فرانسویها موسوم به «گار» است برپا کند.
بواتال براساس این امتیاز با چندنفر مهندس بلژیکى شرکت راه آهن و ترامواى ایران را تأسیس کرد.
توصیف مراسم افتتاحیه:
درماه دسامبر سال ۱۸۸۸ میلادى بود که ناصرالدین شاه به وسیله درشکه طلایى سلطنتى به اتفاق ملتزمان رکاب به انتهاى شهر حرکت کرد، دراین محل ایستگاه سنگى که داخل آن با قالى و قالیچه و از بیرون پرچمهاى سه رنگ مزین شده بود ساخته بودند.
پادشاه ایران از وسط ایستگاه عبورنموده و در سکوى مسافرین توقف کرد. آنگاه لکوموتیوو چهارواگن که به آن بسته بود و با سبزه و گل و پرچم آن را آراسته بودند در جلو شاه توقف کرد شاه نسبت به سوارشدن درقطار مشکوک و دودل بود، بنابراین بدون این که خود سوار شود به ملتزمین رکاب دستور سوارشدن داد. در حالى که خود شاه روى سکوى مسافرین ایستاده بود لکوموتیو حرکت کردو مسافتى پیش رفت و مجدداً مراجعت کرد و سپس رئیس شرکت ودیگران، شاه ایران را متقاعد ساختند که مسافرت با قطار خطرى ندارد، بنابراین شاه با شک وتردید سوار شد.
قطار آهسته حرکت مى کرد چرا که شاه اجازه تند رفتن را به آن نداده بود. در هر حال پس از نیم ساعت قطار به شهر رى رسید و پس از مختصر توقفى مراجعت کرد در موقع برگشت از لحاظ احتیاط شاه چندنفر و از آن جمله رئیس پلیس را مأمور کرد که پهلوى راننده مراقب او باشند که تند نرود، با این وصف مدت ۲۲دقیقه طول کشید.
> وضع موجود قطارهاى باقى مانده از خط آهن تهران شاه عبدالعظیم
تاریخ دقیق برچیده شدن خط آهن تهران شاه عبدالعظیم مشخص نیست، اما براساس اطلاعات شفاهى این خط در سال۱۳۴۱ به دنبال گسترش و ازدیاد اتومبیلهایى که در مسیر این خط در تردد و حمل مسافر مشغول بوده و از طرفى مخاطراتى که در استفاده ناصحیح از این وسیله توسط مردم انجام و مخاطراتى را که براى بچه ها به دنبال داشته است، این خط جمع آورى مى گردد.

 

شناسایى و مرمت بقایاى ماشین دودى ها
براساس آنچه از اطلاعات تاریخى قابل استنتاج است تعداد ترن هاى وارد شده در ایران به سال ۱۲۵۶ هجرى شمسى برابر با شش دستگاه بوده است که پنج دستگاه آن مربوط به احداث خط آهن تهران ـ شاه عبدالعظیم و توسط مهندس بواتال وارد ایران شده اند که از این پنج دستگاه مکان۳ دستگاه مشخص است.
الف: لکوموتیوى که پلاک نصب شده در بدنه آن شماره ۴ مى باشد به همراه یک واگن مسقف در حال حاضر بر روى ریل اصلى در محل ایستگاه تهران در میدان قیام قرار دارد.
ب: لکوموتیوى که پلاک نصب شده بر بدنه آن شماره ۳ مى باشد و همراه با یک واگن در ضلع شمالى پارک ملت قراردارد.
ج: لکوموتیوى که پلاک بدنه آن شماره ۱ مى باشد به همراه یک واگن مسقف تا چندى قبل در محل انتهاى خط، یعنى در میدان حرم حضرت عبدالعظیم و برروى ریل اصلى قرار داشته که به منظور حفاظت بیشتر به پارکینگ شهردارى منطقه بیست منتقل شد. این قطار خسارت بسیار زیادى را دریافت نموده بود و وضعیت ناگوارى داشت.

 

مرمت و احیاى بقایاى ماشین دودى خط آهن تهران ـ شاه عبدالعظیم
براساس برنامه تهیه شده مرمت ماشین دودى در مرحله اول شامل مطالعه تاریخى و فنى، آسیب شناسى، انجام اقدامات مرمتى و بازسازى بدنه، مطالعه امکانات راه اندازى ماشین دودى و شناسایى موقعیت مکانى ماشین دودى قبل از مرمت انجام شد.
مقاومت بسیار خوب آلیاژهاى به کار رفته در قسمتهاى اصلى موجب گردیده است که میزان آسیب به صورت فرسایشى و خوردگى در این قسمتها کمتر وجود داشته باشد و تخریب بیشتر آسیب هاى فیزیکى و ربوده شدن قطعات است.
با توجه به وضعیت نامناسب مکان قطار، در اولین اقدام لازم بود که لکوموتیو و واگن تغییر مکان داده شود. این انتقال به وسیله یک دستگاه جرثقیل صورت پذیرفت و قطار در وضعیت مناسب براى انجام کارهاى مرمتى قرار گرفت.
پس از اتمام کار مستندنگارى ازجزئیات قطار، عملیات اجرایى براى تعمیر و بازسازى قطار آغاز گردید. قطار با استفاده از آب و تحت فشار بسیار زیاد شسته و رنگهاى قدیمى با استفاده از حرارت و اعمال عملیات مکانیکى سایش با فرچه هاى سیمى زدوده شد. مراحل رنگ بردارى نشان داد که لکوموتیو در ابتداى تولید رنگ آمیزى نشده و قطعات خودرنگ آهن بوده است که در نهایت پس از جداسازى قطعات اصلى، تمیزکارى و مرمت قطعات لکوموتیو، اتصال مجدد آنها به یکدیگر و بازسازى واگن مسافرى، قطار به ایستگاه مترو شهررى انتقال یافت و بر روى ریل جدید قرارگرفت.
و در پایان انجام پروژه مرمت بقایاى ماشین دودى خط آهن تهران ـ شاه عبدالعظیم نشان داد که با کمى توجه مى توان امکان نجات و احیاى این گونه آثار را که از ارزشهاى تاریخى، فرهنگى زیادى برخوردارند فراهم ساخت

 

آغاز خط آهن تهران-تبریز
در سال 1316 وزارت راه دستور داشت برای ایجاد ارتباط بین استان آذربایجان با مرکز، راه آهن احداث کند. لذا در سال 1317 ساختمان خط آهن تهران – تبریز آغاز شد.
طول این خط 736 کیومتر می شد که مهندسین و دست اندرکاران آن را به 21 قطعه تقسیم کردند تا ریل گذاری اسان شود.
در آن زمان که هنوز امکانات لازم مخصوصاً از جهت حمل ریل آهن و حتی الوارها و تخته های چوبی که باید در زیر ریلها قرار می گرفت وجود نداشت و مخصوصاً اینکه مسیرهای مشخص شده در طول خط آهن تهران – تبریز گاهی از جاده های ارتباطی دورتر می شدند و لذا الوارها و تخته ها در یک نقطه دورتر تخلیه می شدند و همه آنها توسط انسانها به قسمت مورد نیاز حمل می شد که در عکس ملاحظه می کنید. برای این کار مسئولان راه آهن کارگران مختلفی از شهرهای کشور استخدام کرده بودند که بیشتر آنها بعدها در راه آهن استخدام شدند. ولی اکثر مردم از اشتغال به کار دولتی دوری می کردند. نوشته اند ریل گذاری تا کرج از اول مرداد 1318 شروع شد و در بیست و سوم شهریور همان سال به کرج رسید . که این قسمت از راه آهن با حرکت قطار در شانزدهم آبانماه 1318 افتتاح شد. مجدداً کار ریل گذاری ادامه یافت و در هیجدهم اسفندماه 1318 به قزوین رسید که این خط هم در بیست و هفت اسفندماه توسط مسئولین وقت افتتاح شد.

 

 

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   33 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید



خرید و دانلود دانلود مقاله تاریخچه


دانلودمقاله آندرس سرانو ) همراه با تصاویر )

 

 

 

 

آندرس سرانو در سال 1950در شهرنیویورک متولد شد. پدرش اهل آمریکای مرکزی - هوندوراس- و مادرش افریقایی - کوبایی بود. او در خانواده ای به شدت مذهبی (کاتولیک) بزرگ شد درحالی که پدر خانواده را ترک کرده و مادر حتی انگلیسی صحبت نمی کرد. وی در17 سالگی در مدرسه موزه بروکلین Brooklyn به تحصیل نقاشی پرداخت.اگرچه او در آن زمان به عکاسی علاقه پیدا کرد،اما بعد از دو سال به سبب اعتیاد به موادمخدر تحصیل را رها کرد.
سرانو اواخر دهه70 اعتیاد را ترک و به عکاسی روی آورد. بعداز 5 سال عکاسی ازپرتره های خیابانی و مناظر،اولین مجموعه خاص خودش را که با ترکیبی از گرایش به مذهب کاتولیک وعلاقه به هنر مکاتب دادائیسم و سوررئالیسم بود، پدید آورد.
درسال 1985آندرس سرانو مجموعه که آمیخته ای ازمایعات بدن است، آغازکرد. در سال1987وی Piss Christ را که تا امروز به عنوان امضاء آثارش به حساب می آید، عکاسی کرد. در سال 1990او روی مجموعه تصاویری از زنان و مردان بی خانه مان، تعدادی شمایل از «کوکلاکس کلان ها» و روحانیون کاتولیک را آغازکرد.
آخرین مجموعه آندرس سیرانو مجموعه آثاری باعنوان «History Of Sexuality» است.
آندرس سرانو نمایشگاه های متعددی درشهرها وکشورهای مختلف دنیا،از جمله نیویورک،لندن، بلژیک،ایتالیا، رم،یونان،اسکاتلند،اسپانیابرگزارکرده است.
عکسهای زیراز کتاب آمریکا« America»چاپ سال2004 است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


پل استرند( Paul Starnd )،(تولد 1890- وفات 1976)، عکاسی را در دهه 1910 در نیویورک آغاز کرد. اوائل دهه 20 او در عکاسی و همچنین نقاشی به شهرت رسید. در سال 1926 از نیومکزیکو دیدن کرد و سه تابستان متوالی که اولین آنها سال 1930 بود به آنجا بازگشت و از دوستان و آشنایان هنرمندش پرتره گرفت. میان هنرمندان و نویسندگان نیومکزیکو بود که اعتقاد استرند به ارزش انسان گرایانه چهره نگاری شکل گرفت.

عکس استرند که توسط استیگلیتز گرفته شده است
پس از آن استرند به مکزیک سفر کرد، جائی که مناظر، معماری، هنر محلی و مردم موضوع عکاسی وی شدند. او در سال 1934 برای دولت مکزیک فیلمی درباره ی ماهیگیرها ساخت. 13 سال قبل از آن هم با چارلز شیلر در ساخت فیلمی به نام مانهاتا ( Manhatta ) که تحقیقی بود درمورد آسمانخراشهای شهری همکاری داشت. با بازگشت به نیویورک در اواخر سال 1934 استرند زندگی خود را وقف تاتر و فیلم سازی کرد.

در سال 1943 او عکاسی را از سر گرفت و کار خود را روی مردم و محیط نیوانگلند (در شمال شرقی امریکا) متمرکز کرد. در اوایل دهه 1950 استرند به اروپا نقل مکان کرد. شش هفته را در کانون کشاورزی لازارا (Luzzara) در شمال ایتالیا سپری کرد و از آنجا به جزایر شمال غربی اسکاتلند رفت. در دهه 60 او به شمال و غرب افریقا سفر کرده و در آنجا نیز به عکاسی پرداخت.

 

 

 

 

 

 

 

چارلز ماکسول در حقیقت فیلمبردار زیرآب است. او بیش از 35 سال تجربه عکاسی دریایی دارد و در کنار تهیه فیلم و عکس های مستند، به تهیه فیلم هایی برای استفاده در جلوه های ویژه فیلم های سینمایی نیز می پردازد.
شبکه BBC ،Discovery و مجله National Geographic از جمله مشتریان فیلم ها و تصاویر او از دنیای زیر آب هستند.
چارلز در سال 2002 تعدادی از جوایز Emmy را برای یکی از فیلم ها و مجموعه تصاویر مستندش از زندگی ماهیهای ساردین کوا زولا دریافت کرد.
به علت سفر چارلزماکسول نتوانستیم سوال های مان را از طریق اینترنت با او در میان بگذاریم و با پیغامی مواجه شدیم که خبر از سفر اندکی طولانی او می داد ، ماکسول در پاسخ ای میل این مصاحبه را که توسط دیوید براون از بخش خبری National Geographic با او انجام شده برای مان فرستاد.
وب سایت چارلز ماکسول که حاوی اطلاعات ، تصاویر و ویدیو کلیپ هایی از کار های اوست در آدرس http://www.underwatervideo.co.za قرار دارد.
چطور وارد عرصه تصویر برداری زیر آب شدید؟
من از سال 1968 غواصی می کردم و رفته رفته به تصویر برداری از مناظر زیر آب علاقمند شدم در آن زمان تجهیزات و امکانات زیادی برای انجام این کار وجود نداشت و ما حتی با هر بار بیرون آمدن از زیر آب مجبور به تعویض و بازسازی وسایلمان از جمله فلاش ها بودیم. از سال 1987 به شدت به کشف غارها علاقمند شدم و از من به عنوان سرپرست یک تیم غواصی برای بررسی غار ” نفس اژدها” دعوت شد. ظاهرا این بزرگترین دریاچه زیر زمینی دنیا است که در شمال نامیبیا در آفریقا قرار دارد.
در خلال انجام این پروژه من با جرالد فاور فیلمساز سویسی آشنا شدم ، او از فعالیت های ما در کشف و بررسی غار یک فیلم مستند تلویزیونی می ساخت. دوستان خوبی برای هم شدیم و من به عنوان همکار، او را در حل مشکلات مربوط به نور در محیط کم نور غار کمک کردم.
به محض بازگشت ما به کیپ تاون من یک دوربین فیلمبرداری 8 میلی متری خریدم که در آن روزگار کیفیتی فوق العاده داشت. ساخت اولین فیلم زیر آبی من هیجان زیادی برایم به همراه داشت، آن فیلم برای تلویزیون آفریقای جنوبی ساخته شد و در مورد آسیب های زیست محیطی فاضلاب هایی بود که به دریا سرازیر می شدند.
بنا بر این اولین تجربه خام من فیلمبرداری از فاضلاب بود!

 


چه تحصیلات رسمی برای این حرفه داشتید؟
من یک غواص حرفه ای هستم . عکاسی و فیلم برداری زیر آب بعدا و به عنوان یک سرگرمی برای من شروع شد. مهمترین منبع آموزشی من غواصان حرفه ای دیگری بودند که در آن زمان به تصویر برداری از زیر آب می پرداختند.البته نباید فراموش کرد که هیچ جایگزینی برای تجربه و فعالیت های خود آدم وجود ندارد.
شما به طور ویژه به تصویربرداری از چه نوع حیات دریایی می پردازید؟
آنچه که من تصویر برداری می کنم ارتباط بسیار زیادی با فروش آن محصولات دارد.خوشبختانه در مورد کار من آنچه که فروش می کند مورد عشق و علاقه من نیز هست، کوسه ها ، نهنگ ها ،سیل ها و دلفین ها از جمله این موارد هستند. وقتی که من برای اولین بار این کار را شروع کردم تولیدات سالانه من مربوط به حدود 15 کوسه سفید می شد ، فکر می کردم این کار خیلی زود اشباع و تمام خواهد شد ، اما در اشتباه بودم؛ همیشه زوایا و تکنیک های جدید و داستانهایی در باره این حیوانات با شکوه وجود دارد که باعث پایان این کار خلاقانه نمی شود.
من همچنین به فیلم برداری از موضوعاتی مانند سفر و زاد و ولد سالانه ساردین های KwaZulu ، کوسه های ببری، کوسه های شنی و نهنگها می پردازم و بسیار خوشبختم که کوسه های سفید، وال ها، و پنگوئن های آفریقایی در یک فدمی و دسترس من هستند.

هنگام تهیه مستندی از زندگی کوسه ها برای شبکه بی بی سی ،چارلز ماکسول این تصویر نزدیک را از مواجهه و روبرویی با یک کوسه خشمگین تهیه کرد.این کوسه بی خبر! به سکوی شیرجه او حمله می کند. ماکسول می گوید : چشمان کوسه در حالت حمله بسیار رعب آور بودند و خوشبختانه هیچ عکسی که چشمان و وضعیت مرا در این لحظات نشان دهد وجود ندارد!

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  25  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید



خرید و دانلود دانلودمقاله آندرس سرانو  ) همراه با تصاویر )