دانلود مقاله مقایسه خمیردهی پخت کرافت سه گونه کاج، صنوبر، کاه گندم

- کلیات
مقدمه
صنعت کاغذسازی با تلفیق هنر، تجربه و تکنولوژی نوین از ماده‌ای همچون چوب یا دیگر مواد لیگنو سلولزی، ماده‌ای با خواص متفاوت به نام کاغذ که یکی از کالاهای مهم و استراتژیک موردنیاز انسان‌هاست را تولید می‌کند.
اهمیت کاغذ و فرآورده‌های کاغذی در زندگی نوین بر همگان آشکار است. هیچ فرآوردة صنعتی دیگری نقشی این چنین برجسته در زندگی انسان ندارد. به طوری که امروزه مصرف کاغذ به عنوان شاخصی از میزان پیشرفت فرهنگی و اجتماعی جوامع مختلف مطرح می‌گردد.
از نقطه نظر تاریخی اولین بار کاغذ با استفاده از الیاف غیرچوبی ساخته شده، ولی با توسعة سریع و رشد روزافزون این صنعت بر استفاده از ماده اولیة ‌چوبی تمرکز یافت. در حال حاضر حجم گستردة ارتباطات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و تبادل اطلاعات سبب افزایش مصرف کاغذ و محصولات کاغذی نیز خواهد شد. لذا در چند دهة‌ اخیر اغلب کشورها سعی در کاشت درختان پهن برگ و سوزنی برگ سریع‌الرشد داشته‌اند. زیرا از رشد بیشتری برخوردار بوده و نتیجتاً سن بهره‌برداری آنها کوتاهتر خواهد بود.
همچنین کشورهایی وجود دارند که به علت نداشتن منابع طبیعی و جنگل کافی برای استفاده از آنها سعی و کوشش خود را بر استفاده از منابع الیاف سلولز غیرچوبی و سایر منابع، مانند کاغذ باطله متمرکز کرده‌اند. البته هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه، فشار فزاینده‌ای در جهت استفاده از مواد خام جایگزین و مشابه برای تهیه خمیر و کاغذ هم به لحاظ زیست محیطی و هم به لحاظ موجودی مواد اولیه وجود دارد.
اگر چه منابع سلولزی غیرچوبی سهم اندکی در کل تولید دارند، ولی نرخ رشد قابل توجه 93/3% آنها در مقایسه با 73/2% برای منابع چوبی در سالهای 1971 تا 1986 نشان دهندة‌ علاقمندی زیاد به استفاده از منابع غیرچوبی می‌باشد.
جدول شماره 1- سهم منابع مختلف سلولزی در سال 1986 و نرخ رشد منابع غیرچوبی در سالهای 86-1971
نوع ماده اولیه درصد تولید از کل تولید درصد نرخ رشد
غیرچوبی 38/5 93/3
چوب 9/68 37/2
کاغذ باطله 53/2
Atchison (1987)

تاریخچه کاغذسازی در جهان
در مورد تاریخ پیدایش کاغذ، نویسندگانی چند نوشته‌اند که دو قرن پیش از میلاد مسیح برای نخستین بار توسط چینی‌ها ساخته شده است، هر چند که در بعضی از منابع مصریها را در این امر پیشگام می‌دانند که از نوعی نی، کاغذی بنام پاپیروس تهیه می‌کردند.
نخستین کاغذسازی واقعی در حدود سال 100 میلادی در چین و با استفاده از سوسپانسیونی از الیاف خیزران یاتوت عملی شد.
در سال 750 میلادی اعراب که سمرقند را در میان گرفته بودند مورد حمله چینی‌ها قرار گرفتند که پس از شکست خوردن از اعراب توسط اسرای آنها، رموز ساخت کاغذ بدست اعراب افتاد و بدین ترتیب به کشورهای وابسته و زیر نفوذ اعراب راه یافت. در این باب گفته شده است که کاغذ را ابتدا از آسیا به یونان برده‌اند.
از نوشته‌های تاریخی چنین بر می‌آید که ابتدا از کتان جهت کاغذسازی استفاده میشد. رفته رفته تکه پارچه و کهنه جای کتان را گرفته و بر اثر افزایش روزافزون مصرف کاغذ، هر گونه گیاه غیرچوبی نیز مورد استفاده قرار گرفت، تا آنجایی که از خود پنبه نیز در این صنعت استفاده گردید.
کاغذسازی در اروپا ابتدا در شهر «مور» واقع در اسپانیا مصادف با نیمه سده دوازدهم آغاز گردید و توسط این کشور به فرانسه و انگلستان نیز راه پیدا کرد. در ایتالیا نیز صنعت کاغذسازی با پیروزی اعراب در جزیره سیسیل رواج یافت و در سال 1276 این کشور به ساخت بهترین نوع کاغذ معروف شد و بین سالهای 1294- 1293 نخستین کارخانه در شهر فابریانو (Faberiano) شروع به کار کرد و پیشرفت کاغذسازی در سده پانزدهم به جنوب آلمان نیز کشیده شد.
در آمریکا نخستین بار کارخانه کاغذسازی به سال 1690 با همکاری یک چاپخانه دار آمریکایی و یک کاغذ ساز آلمانی بنیانگذاری شد.

روند مصرف خمیر کاغذ
روند مصرف خمیر کاغذ مانند روند مصرف سایر محصولات چوبی و کاغذی در طی دوره 80-1970 رو به افزایش بوده و تنها در طول بحران اقتصادی سال 1975 نسبت به سال قبل کاهش یافته است. طی این دوره مصرف خمیر کاغذ با 24 درصد افزایش از 102 میلیون تن در سال 1970 به 126 میلیون تن در سال 1980 افزایش یافت.
از آنجا که خمیر کاغذ ماده اصلی و اولیه تهیه کاغذ و کارتن در جهان است که آنها نیز به نوبه خود توسط عواملی نظیر وضعیت اقتصادی کشورهای مصرف‌کننده عمده و کارتن، کمیت و کیفیت جمعیت در این کشورها و استفاده از سایر خمیرهای غیرچوبی در تولید کاغذ و کارتن تعیین می‌گردند، لذا میزان مصرف و تولیدکاغذ می‌تواند معرف تکنولوژی وضعیت اقتصادی و کلاً پیشرفت یک کشور باشد.
روند مصرف کاغذ و کارتن در جهان
مصرف کاغذ و کارتن در جهان نیز روندی رو به افزایش داشته و در طی دوره 80-1970 مصرف این گروه از محصولات کاغذ با 35 درصد افزایش از 127 میلیون تن در سال 1970 به 170 میلیون تن در سال 1980 بالغ گردیده است. بعبارت دیگر متوسط رشد مصرف کاغذ و کارتن در جهان طی این مدت 5/3% در سال بوده است که علیرغم این رشد چشمگیر، نسبت به نرخ رشد مصرف در دهه‌های گذشته کاهش یافته است.
از آنجا که مصرف کاغذ علاوه بر سطح تولید و درآمد نسبت به عواملی از قبیل جمعیت، درصد افراد باسواد در جمعیت جهان و فرهنگ کشورها حساسیت دارد عواملی اجتماعی و فرهنگی نیز همراه با عوامل اقتصادی در مصرف این گروه از محصولات کاغذی نقش مهمی ایفا می‌نماید. از این رو مصرف کاغذ و کارتن تنها بر اثر بحران شدید اقتصادی در سال 1975 مشابه خمیر کاغذ کاهش یافته است.
مصرف سرانه کاغذ و کارتن نیز از 35 کیلوگرم برای هر نفر در سال 1970 به 39 کیلوگرم در سال 1979 و 2/42 کیلوگرم در سال 1986 افزایش یافته است. البته این مقدار بطور متوسط بیان شده، چرا که در بعضی از کشورها مثل آمریکا مصرف سرانه حتی به 6/282 کیلوگرم در سال 1986 می‌رسد، در صورتی که در افغانستان به 3/0 کیلوگرم برای هر نفر بالغ می‌شود.
تاریخچه تولید کاغذ در ایران
احداث یک کارخانه کاغذسازی در ایران پیش از آغاز جنگ دوم جهانی موردنظر بوده است. در سال 1317 شرکتی در اصفهان برای برآوردن این مهم، سرمایه‌گذاری کرده ولی چون بررسی و مطالعه کافی نداشت و این کار مصادف با جنگ جهانی دوم بوده لذا به نتیجه نرسید. پس از جنگ با همکاری بانک ملی ایران و یک سرمایه‌دار آمریکایی سعی شد کارخانه‌ای در ورامین احداث شود که در 26 بهمن 1326 آنرا به ثبت رسانیدند ولی بدنبال ملی شدن نفت، انگلستان که یک طرف قرارداد بود از فرستادن تجهیزات لازم خودداری کرد و ماشین‌آلاتی را هم که قبلاً فرستاده بود بعلت فرسودگی غیرقابل استفاده بود، لذا دوباره این صنعت در ایران با شکست مواجه شد. سرانجام بدنبال بررسیها و تلاشهای بعضی از ارگانها و اشخاص، دستور ساخت اولین کارخانه مدرن تولید خمیر کاغذ و کارتن در سال 1343 توسط مقامات وقت صادر و در سال 1349 کارخانه مذبور تحت عنوان کارخانه کاغذ پارس نامگذاری و افتتاح شد. این کارخانه با استفاده از تفاله نیشکر کار می‌کرد و ظرفیت نهایی آن صد هزار تن در سال پیش‌بینی گردید.
کارخانه چوکا، کارخانه دیگری است که جهت استفاده از چوب پهن برگان شمال با ظرفیت اسمی صدو پنجاه هزار تن در سال افتتاح شد. در این راستا می‌توان از کارخانجات کاغذسازی نوظهور، شرکت نوعدوست که به تولید پوشک بچه و نواربهداشتی با خمیر حاصل از لینتر پنبه می‌پردازد و کارخانه ایران پاپیروس که به تولید کاغذ ضخیم و دوبلکس با استفاده از کاغذ باطله مشغول است نام برد.
در حال حاضر نیز کارخانه‌جاتی چند در شرف بهره‌برداری و تأسیس در ایران دارد که از ذکر آنها صرفنظر می‌شود.

صنوبر
- خواص عمومی چوب
صنوبر از جمله درختان سریع‌الرشدی است که در گروه پهن برگان پراکنده آوند می‌باشد. چوب صنوبر سبک بوده و با داشتن جرم ویژه کمتر از 5/0 گرم بر سانتیمتر مکعب در گروه پهن برگان خیلی سبک طبقه‌بندی می‌شود و الیاف آن کم و بیش طویل می‌باشد. از نظر درجه سختی نیز در گروه چوبهای خیلی نرم قرار می‌گیرد و همین امر باعث می‌شود که کار کردن با آن راحت بوده و خوب پرداخت شود. از نظر تحمل در برابر نیروها (کیفیت مکانیکی) در حد متوسط است. چوب فاقد بو و طعم بوده ودارای رنگ روشن است. برون چوب کرم رنگ و درون چوب قهوه‌ای کمرنگ خاکستری است که اختلاط آنها تدریجی است.
- خواص اکولوژیک
این درختان نورپسند بوده و حتی تحمل سایه‌های ملایم جانبی را هم ندارند. خاکهای خوب و مرطوب و عمیق را دوست دارند. خاک مخلوط با کمی رس برای آنها مناسب است. طغیانهای موقت زمستانی را تحمل می‌کنند. اما به طور کلی به خاک اسیدی و آب راکد حساسیت زیادی نشان می‌دهند. این درختان در دره‌ها و بستر رودخانه‌ها می‌روید. به طور خودرو با بیدها زندگی می‌کنند و با بذرهای سبک و رشد زیادی که دارند می‌توانند به نقاط دوری پراکنده شده و به آسانی در زمین‌های جدید مستقر گردند.
با این اوصاف چون به نور آفتاب احتیاج زیادی دارند در رقابت با سایر درختان مقاومت نموده، به آسانی از بین می‌روند.
- خواص آناتومیکی
حفرات آوندی در چوب تبریزی به طور مجزا و یا به هم چسبیده به تعداد 2، 3 و 4 در جهت شعاعی دیده می‌شوند، بسیار فراوان و به طور منظم با قطر یکسان در پهنای دایره سالیانه پراکنده‌اند. اشعه چوبی هم شکل و متعدد، تقریبا 14 شعاع در هر میلی‌متر دیده می‌شود.
پارانشیم‌ها پراکنده و در پایان دایره وجود دارند. عناصر آوندی در مقطع شعاعی دارای دریچه منفرد هستند و منافذ بین آوندی فراوان و درشت است و بافت فیبری منحصرا از فیبر تراکئید تشکیل شده است. فیبرها دارای غشایی نازک به قطر 25 تا 20 میکرون هستند. متوسط طول پره‌های چوبی 220 میکرون و متوسط پهنای پره‌های چوبی 15 میکرون و تعداد متوسط پره‌های چوبی در میلی‌متر مربع 12 است.
- خواص شیمیایی و خمیردهی
برای به دست آوردن یک کیلوگرم خمیر کاغذ 2/2 کیلوگرم چوب صنوبر با پوست لازم است. معمولا برای تهیه خمیر کاغذ از چوب صنوبر به صورت سفید و براق و بالا بردن نیروی کششی آن، آن را با خمیر کاغذ سوزنی برگان مخلوط می‌کنند. چوب صنوبر دارای فیبرهای بلند و سفید است و نیاز زیادی به مواد سفیدکننده ندارد. مقدار سلولز در برخی از صنوبرها از 50% نیز متجاوز است.
جدول شماره 2- میانگین میزان ترکیبات شیمیایی چوب صنوبر دلتوئیدس
سن سلولز لیگنین مواد استخراجی خاکستر
4 32/51 46/23 41/2 6/0
6 84/52 03/22 53/2 55/0
12 78/52 35/23 85/2 27/0
فخریان، عباس و همکاران (1377)
- امتیازات استفاده از صنوبر در صنایع کاغذسازی:
الف- چوب صنوبر سفید است و نیازی به مواد سفیدکننده ندارد و مقدار سلولز در بعضی از آنها از 50% تجاوز می‌کند.
ب- چوب صنوبر دارای فیبرهای نسبتاً بلند است و ابعاد الیاف به ویژه طول الیاف و ضخامت دیواره سلولی از خصوصیات مهم الیاف در فرآیندهای تهیه خمیر کاغذ می‌باشد. به طور کلی زیاد شدن طول الیاف درپهن برگان باعث بهبود خواص مقاومتی کاغذ حاصله می‌گردد. طول الیاف از لحاظ مقاومت کاغذ در مقابل پاره شدن تأثیر بسیار زیادی دارد. وجود الیاف طویل‌تر سبب تشکیل پیوندهای بیشتری در خمیر شده و باعث می‌شود که نیروهای کششی در الیاف به مقاومت به پاره شدن برسد و طول الیاف روی تشکیل کاغذ نیز تأثیر می‌گذارد. الیاف صنوبر با طولی در حدود 6/950 در رده الیاف با طول متوسط طبقه‌بندی می‌شود با توجه به این که در محدوده 1600-900 میکرون واقع است پس نتیجه‌گیری می‌شود چوب صنوبر جهت کاغذسازی از طول مناسب برخوردار است.
ج- با توجه به کمبودی که در کشورمان در صنعت چوب داریم استفاده از این گونه‌های سریع‌الرشد در صنعت باعث می‌شود که ما تا حدی مشکل کمبود چوب را برطرف کنیم.
د- گونه صنوبر دلتوئیدس از امریکا وارد ایران شده است که نسبت به گونه‌های دیگر صنوبر برای کاغذسازی مناسب‌تر است.
ذ- افزایش تعداد اتصالات الیاف، پخش نور و کاغذ را افزایش می‌دهد.
ر- خواص فیزیکی کاغذ مانند دانسیته، شفافیت، ماتی، انعکاس نور و خواص مکانیکی آن مانند مقاومت کششی مقاومت به ترکیدن و مقاومت به پاره شدن که در موارد زیادی نقش تعیین کننده‌ای در کاربرد کاغذ دارند عمدتا تحت تأثیر ساختمان شبکه الیاف قرار دارند. الیاف صنوبر دارای طول بلند و قدرت درهم رفتگی خوبی می‌باشد.
ز- با افزایش انتقال بین الیاف، مقاومتهای مکانیکی کاغذ افزایش یافته و ماتی کاغذ کاهش می‌یابد.
کاج:
- مشخصات عمومی کاج الدریکا:
یکی از گونه‌های سوزنی برگ که در اقصی نقاط ایران به طور طبیعی و دست کاشت وجود دارد و سازگاری خوبی از خود نشان داده است، کاج الدریکا می‌باشد.
رویشگاه طبیعی این گونه در یک نقطة محدود و مجزای جغرافیایی درجنوب کوه‌های قفقاز و با عرض و طول جغرافیایی 41 درجه شمالی و 45 درجه شرقی قرار دارد.
ارتفاع این درخت 20-15 متر است. تنة آن مستقیم و گاهی کج است. پوست تنة آن قهوه‌ای متمایل به خاکستری روشن می‌باشد و در قسمتهای مسن، ترک‌دار بوده و بزرگ قهوه‌ای متمایل به قرمز در می‌آید. برگ‌ها دائمی و چند ساله بوده که دارای یک رگبرگ ساده می‌باشد و هر جفت برگ داخل غلافی قرار گرفته‌اند، که به طور متناوب روی ساقه قرار دارند. برگها با طول 16-15 سانتیمتر به رنگ سبز می‌باشند.
- خواص آناتومیکی:
با افزایش دوایر سالیانه طول تراکئیدها از مغز به پوست افزایش می‌یابد و نیز با افزایش ارتفاع از سطح زمین، افزایش می‌یابد.
کلاً با حرکت از مغز به پوست، طول الیاف چوب بهاره و تابستانه و میانگین طول الیاف (تابستانه و بهاره) و ضخامت دیواره الیاف چوب بهاره و چوب تابستانه و میانگین ضخامت دیواره الیاف (تابستانه و بهاره) با افزایش ارتفاع از سطح زمین افزایش می‌یابد.
همچنین با افزایش فاصله از مغز، طول الیاف چوب بهاره کاهش، و طول الیاف چوب تابستانه افزایش می‌یابد. ضخامت دیوارة الیاف چوب بهاره و چوب تابستانه و میانگین ضخامت دیواره الیاف کاهش می‌یابد.
البته باید توجه داشت که الیاف چوب بهاره، بلندتر از الیاف چوب تابستانه می‌باشند، که این مطلب به سریع‌الرشد بودن بهاره نسبت به چوب تابستانه برمی‌گردد (مسعودرضا حبیبی، 1370)
کلا کاج الدریکا به خاطر داشتن عریض‌ترین حلقه‌های رویش و بالاترین مقدار چوب ثانویه، مناسب‌ترین گونه برای کاغذسازی می‌باشد.
- ترکیبات شیمیایی
مقدار ترکیبات کاج الدریکا به شرح زیر می‌باشد (یعقوب زاده – 1355)
- سلولزها و پنتوزانها به ترتیب 11/53% و 99/9%
- لیگنین 30%
- مواد استخراجی 82/1%
- خاکستر 3/0%
کاه گندم
- ساختمان فیزیکی و خصوصیات شیمیایی:
ساقه‌های کاه غلات، مستقیم و قابل ارتجاع هستند و معمولا ساختمان لوله‌ای دارند به جز برآمدگی میان بندها یا فاصله بین دو اندام ساقه‌آی که مانند دسته‌های آوندی مجتمع شده گرد هم واقع شده‌اند و بهم پیچیده‌اند و یک حائل قوی را بین دو بند ساقه بوجود آورده‌اند. قسمت بالای ساقه تا جایی که چسبیده به محل رویش است، محور ساقه نامیده می‌شود. برگ‌ها از قسمت بندها شروع شده و قسمت غلاف مانندی به طرف بالای ساقه تشکیل می‌دهند و انتهای آن، قسمت پهن برگ را شکل می‌دهند. به طور کلی گیاه شامل قسمتهایی مانند: پوسته، غلاف برگ، تیغه،‌ پوشینه‌ها، کرک‌ها و محور ساقه می‌باشد. کاه معمولا شش بند داردو تا حدود 5/0 الی 5/1 متر بسته به شرایط آب و هوا و ساختمان خاک و خصوصیات ژنتیک رشد می‌کنند. طول میان‌بندها معمولا از پایین به بالای (به طرف رأس) ساقه افزایش می‌یابد.
فیبرها که عمدتا در میان بندها واقعند، بخش عمده‌ای از منابع تأمین کنندة‌ فیبر در تهیه خمیر هستند. به همراه الیاف، سلول‌های اپیدرمی، صفحات کوچک، سلولهای مضرس و سلول‌های مارپیچی وجود دارند که از نظر اندازه خیلی کوچک بوده و خصوصیات الیافی ندارند ]14[.
Rydholm‌ (1965) اظهار می‌دارد که کاه گندم شامل 50% الیاف اسکلرانشیمی و چوبی، 30% پارانشیم، 15% اپیدرم و 5% آوند می‌باشد.
از نظر خواص شیمیایی طبق جدول زیر کاه نسبت به چوب دارای مقدار سلولز کمتری است ولی مقدار همی سلولزهای آن به طور تقریبی بالاست و درصد لیگنین آن کم می‌باشد. همچنین مقدار خاکستر کاه بیش از چوب است. کاه همانند چوب دارای درصد بالایی پنتوزان می‌باشد.
جدول شماره 3- مقادیر ترکیبات شیمیایی تشکیل دهنده ساقه گندم
سلولز % لیگنین % همی سلولزها % مواد استخراجی % خاکستر %
3/51 6/22 1/22 4 9/4
پورطاهریان (1375)
- خواص آناتومی:
طول الیاف کاه نسبتا کوتاه می‌باشد و تقریبا در حد الیاف پهن برگان است. الیاف کاه دارای نسبت طول به قطر نسبتا بالایی هستند (نسبت طول به قطر الیاف برای کاه غلات و برای کاه برنج می‌باشد) که سبب ایجاد خصوصیات عالی در شکل‌گیری کاغذ ساخته شده می‌گردند.
الیاف کاه نسبت به الیاف چوب ناهمگن‌تر است. همچنین برای افزایش کیفیت خمیر می‌توان آن را به صورت مخلوط با خمیر گونه‌های با الیاف بلند به کار برد.
- خواص خمیردهی:
کاه، قرن‌هاست که به عنوان یک منبع فیبری در کاغذسازی به کار می‌رود (به ویژه چین). کاه قبل از جایگزین شدن توسط چوب، در دهة 1920 در اروپا و آمریکای شمالی منبع اصلی فیبر به شمار می‌رفت.
یکی از دلایل اصلی که کاه برای تهیه خمیر استفاده می‌گردد، این است که کاه به سهولت به شکل پس ماندة حاصل از محصولات غذایی قابل دسترس است. همچنین خمیرهای رنگبری نشدة کاه برای لایه‌های میانی کنگره‌ای، مقواها و مقاصد بسته‌بندی و خمیرهای رنگبری شدة کاه برای تولید کاغذهای چاپ و تحریر مصرف می‌شوند.
تمامی گونه‌های کاه را می‌توان برای تهیة خمیر کاغذ مورد استفاده قرار داد، ولی معمولا کاه گندم و گندم سیاه جهت تولید خمیر کاغذ ترجیح داده می‌شوند. کاه گندم سیاه معمولا نسبت به کاه یولاف الیاف بلندتری دارد و تبدیل کاه جو به خمیر دشوار است. کاغذهای حاصل از گندم و گندم سیاه، معمولا سفت‌تر و محکم‌ترند.
- فرایندهای تهیه خمیر کاغذ از کاه:
فرآیندهای مختلفی شامل فرایندهای شیمیایی و یا شیمیایی- مکانیکی برای تولید خمیر کاغذ از کاه مورد استفاده قرار می‌گیرند. فرایندهای آهک یاسودا- آهک روش‌های کلاسیک برای تولید خمیر کاغذ زبر از کاه است. این خمیر کاغذ برای ساخت مقوا، کاغذ بسته‌بندی ارزان، کاغذهای بسته‌بندی و لایة وسط به عنوان مقوای کنگره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرایندهای سودا، کرافت و سولفیت خنثی محدودة تولید انواع مختلف خمیر کاغذ شامل خمیرهای نیمه شیمیایی با راندمان بالا تا خمیر کاغذهای نرم با قابلیت رنگبری را شامل می‌شوند. فرایند سودا برای تولید خمیر کاغذی با بالاترین خصوصیات مقاومتی و سادگی فرایند، بهترین فرایند نسبت به فرایندهای کرافت و سولفیت خنثی می‌باشد.
فرایند سولفیت اسیدی به لحاظ تغییرات در راندمان خمیر کاغذ تولید شده و پایین بودن خصوصیات مقاومتی خمیر کاغذ برای تولید خمیر کاغذ از کاه مناسب نمی‌باشد.
فرایند کرافت، در مقایسه با روش سودا در مورد پخت کاه چندان متداول نیست، زیرا افزایش مقاومت مکانیکی خمیرحاصل از کاه، در این روش تفاوت زیادی با روش سودا ندارد و در برخی از کشورها هزینة تأمین سولفات سدیم بیشتر از سود سوزآور است. روش کرافت به علت متصاعد کردن گازها و ترکیب‌های گوگردی هوا را آلوده می‌کند.
فرایندهای قابل استفاده برای تولید خمیر کاغذ از کاه گندم همراه با شرایط پخت و خصوصیات خمیر حاصله در جدول شمارة‌4 آورده شده است ]14[.
- امتیازهای استفاده از کاه در صنعت کاغذسازی:
1- دلیل اصلی که کاه را به عنوان یکی از مواد اولیه مهم سلولزی برای صنایع کاغذسازی معرفی می‌کنند، این است که این مواد لیگنو سلولزی اغلب پس مانده و ضایعات محصولات کشاورزی بویژه گندم، جو،‌ برنج و سایر غلات هستند. علاوه بر این دستیابی به آنها آسان است.
2- به نظر می‌رسد هزینة تمام شده برای جمع‌آوری و آماده‌سازی کاه نسبت به چوب کمتر باشد. با در نظر گرفتن محدودیت منابع چوبی، لزوم توجه بیشتر به این ماده (کاه) مشخص می‌گردد.
3- با توجه به خواص کلی کاه گندم در بررسی‌ها در مقایسه با گیاهان چوبی دیده می‌شود که زمان پخت ساقة گندم بسیار کوتاه بوده و راندمان آن در حد قابل توجهی است. بنابراین می‌تواند ماده اولیه غیرچوبی مناسبی برای صنعت خمیر و کاغذ باشد.
4- به منظور جلوگیری از قطع درختان و حفاظت از محیط هر روزه قوانین شدیدتری وضع می‌شود.
5- کمبود و مشکلات ارزی در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است، از این رو این کشورها مجبور به جایگزینی مواد اولیه داخلی و قابل تهیه درکشور خود بجای مواد اولیه وارداتی هستند.
بنابراین با توجه به دلایل فوق، در امر تولید کاغذ یکی از مناسبترین انتخاب‌ها استفاده از کاه به عنوان یک منبع سلولزی برای صنایع کاغذسازی داخلی است.

جدول شماره 4- فرآیندهای قابل استفاده برای تولید خمیر کاغذ از کاه گندم و خصوصیات خمیر کاغذ حاصله
نوع فرآیند زمان پخت (ساعت) درجة حرارت پخت (درجة سلسیوس) نسبت مایع پخت به کاه مقدار مواد شیمیایی راندمان خمیر کاغذ (درصد) نوع محصول
آهک 12-6 120-110 1 :4 آهک = 18/6% 80-70 مقوا
سودا- آهک 7 - - آهک = 16-5/5
سود = 6% 70 مقوای کنگره‌ای
سودا 2 170 1: 7 سود = 16-12% 52-45 کاغذ تحریر
کرافت 5/1-1 165 1 : 10 سولفیدیته = 25%
قلیائیت فعال = 16% 5/43 مقوای سفید
سولفیت سدیم 2 170 1: 7 سولفیت
سدیم = 7/13-9/7% 8/57-5/55 کاغذ تحریر
سولفیت خنثی - - - - 65-55 مقوای کنگره‌ای
شیمیایی- مکانیک 5/1-1 100 - سود= 12-6% 75-50 مقوا، کاغذ تحریر
پومیلیو 3-1 130-110 1: 3 سود= 3-2%
کلر= 18-12% 65-40 مقوا، کاغذ تحریر
ناکو 5/1 130 - سود، کربنات سدیم
ازن= 10-3% 48 کاغذ تحریر
مأخذ: خجسته (1370)، عطارزاده (1367).

ترکیبات شیمیایی چوب و تأثیر آن بر خمیر کاغذ:
- سلولز:
سلولز جزء اصلی دیوارة سلولی گیاهان است و از این رو مهمترین ترکیب طبیعی تولید شده به وسیلة ارگانیسم‌های زنده است. سلولز در اغلب گونه‌های درختی 50-40% وزن خشک چوب را تشکیل می‌دهد، در حالیکه در گیاهان لیگنوسلولزی نظیر رامی 90-80% وزن خشک دیواره را سلولز تشکیل می‌دهد. سلولز ترکیب اصلی موجود در ساختار کاغذ است.
مولکول سلولز خطی بوده و تمایل شدید به تشکیل پیوندهای هیدروژنی بین مولکولی دارد. این خاصیت سلولز در هنگام ساخت کاغذ از الیاف چوب باعث افزایش مقاومتهای کاغذ می‌شود.
خصوصیات فیزیکی و مکانیکی کاغذ، بیشتر تحت تأثیر سلولز الیاف قرار دارد، بطوریکه نحوة توزیع الیاف، پیوند بین الیاف و مقاومت ذاتی آن‌ها نقش بسیار مهمی در خواص کاغذ حاصله دارد.
مهمترین خاصیت الیاف سلولزی که سبب به کارگیری گستردة آن در کلیه فرآورده‌های کاغذ و مقوا می‌گردد، توانایی ایجاد پیوند با یکدیگر در حین از دست دادن آب و خشک شدن است.
همچنین زیاد بودن سلولزها در تهیه خمیر کاغذ باعث افزایش بازده تهیه خمیر کاغذ می‌شود.
- لیگنین:
گیاهان چوبدار ماده‌ای پلیمری و بی‌شکل به نام لیگنین دارند که نقش اصلی را در اتصال بین الیاف و تشکیل لایه‌های سلولی بازی می‌کند. لیگنین حدود 33-17% از وزن خشک چوب را تشکیل می‌دهد و بعد از سلولز مهمترین و فراوان‌ترین پلیمر آلی در درختان است.
تقریبا کلیه خصوصیات لیگنین در کاربردهای کاغذسازی نقش منفی دارند و کاغذهای با کیفیت خوب از الیافی ساخته می‌شوند که تقریبا عاری از لیگنین هستند،‌ زیرا در فرایند ساخت کاغذ آنچه که باعث اتصال الیاف به یکدیگر می‌شود پیوندهای هیدروژنی مولکول‌های آب و سلولز است و حضور لیگنین روی سطح الیاف به عنوان ماده‌ای که آبدوستی کمتری در مقایسه با سلولز و همی سلولز دارد مشکل آفرین است.
مقدار لیگنین باقی مانده پس از تهیه خمیر کاغذ تاثیر مستقیمی روی خصوصیات کاغذ حاصله دارد. وجود لیگنین در الیاف باعث سفت شدن و محدود شدن واکشیدگی الیاف در آب، محصور شدن همی سلولزها،‌ کاهش عملکرد سطح اتصال بین الیاف و ایجاد کاغذی با مقاومت پایین و ماتی بالا می‌شود.
با پایین بودن درصد لیگنین، می‌توان با مصرف مواد شیمیایی کمتر به خمیر کاغذ بهتر دست یافت.
با کاهش زمان پخت و کاهش تخریب هیدروکربورها و در نتیجه در صورت تهیه خمیر کاغذ، مشکلات سفیدسازی آن کمتر خواهد بود.
- مواد استخراجی:
آن دسته از کربوهیدرات‌ها و ترکیبات معدنی که در آب حل می‌شوند، جزء‌ مواد استخراجی هستند. مقدار و نوع مواد استخراجی در گونه‌های مختلف متفاوت است و این اختلافات به شرایط جغرافیایی و فصول سال بستگی دارد. مقدار مواد استخراجی چوب کمتر از 5% وزن چوب می‌باشد.
افزایش درصد مواد استخراجی سبب کاهش شفافیت خمیر و نیز کاهش راندمان خمیر می‌گردد و مشکلاتی را در تولید خمیر و عملیات ساخت کاغذ ایجاد می‌کند. مثلا خروج مواد استخراجی هنگام اشباع خرده چوبها و ورود آنها به مایع پخت. مخصوصاً در پخت‌های قلیایی که از سود استفاده می‌کنند موجب مصرف زیاد از حد مایع پخت می‌گردد. لذا دانستن درصد این مواد باعث صرف‌جویی در مواد شیمیایی و زمان پخت خواهد شد.
- خاکستر :
خاکستر تشکیل شده از مواد جامد معدنی که فلزات به صورت انواع نمکها، از قبیل اگزالات، فسفات‌ها، سیلیکاتها و غیره در آن حضور دارند. زیاد بودن آن از معایب گونه بوده و در تهیه خمیر کاغذ باعث مصرف زیاد مواد شیمیایی شده و همچنین در هنگام تبدیل مکانیکی چوب باعث کندی و خوردگی دستگاه‌ها می‌شوند.
مقایسه گیاه سوزنی برگ و پهن برگ و گیاه غیر چوبی:
اختلاف بسیار مهم بین سوزنی برگان و پهن برگان در طول الیاف آن ها می‌باشد. در سوزنی برگان با افزایش سن طول الیاف زیاد می‌شود، در حالیکه در پهن برگان با افزایش سن تغییر محسوسی ایجاد نمی‌شود.
طول الیاف پهن برگان کوتاه‌‌تر بوده و بین 5/1 تا 1 میلی‌متر متغیر است. طول الیاف سوزنی برگان طویل‌تر بوده و در حدود 5 تا 3 میلی‌متر است. به علت تاثیر زیاد طول الیاف بر خواص کاغذ،‌ اختلاف فیزیکی قابل توجه و مشخص بین خمیر کاغذ پهن برگان و سوزنی برگان مشاهده می‌شود.
وزن مخصوص میانگین گونه‌های سوزنی برگ در کاغذسازی بین 31/0 برای سرو خمره‌ای تا 55/0 برای فلز متغیر است. وزن مخصوص پهن برگان از 3/0 در چوب پنبه‌ای سیاه (نوعی صنوبر) تابیش از 6/0 در نارون صخره‌ای، هیکوری و بلوط سفید، که دارای لیف‌هایی با دیواره ضخیم‌ترند،‌ تغییر می‌کند.
عموماً پهن برگان در مقایسه با سوزنی برگان هولو سلولز بیشتر، مواد عصاره‌ای بیشتر دارند ولی لیگنین آنها کمتر می‌باشد و بیشتر آن در لایه بین سلولی قرار دارد. در نتیجه این اختلاف مورفولوژیکی لیگنین‌زدایی پهن برگان سریعتر از سوزنی برگان انجام می‌شود. همچنین مواد استخراجی چوب شامل مواد محلول در آب است که کمتر از 5% وزن چوب بوده، متوسط مقدار مواد استخراجی در چوب پهن برگان بین 2 تا 3% وزن چوب و در چوب سوزنی برگان نظیر کاج قرمز تا حدود 10% می‌رسد.
به طور کلی مقاومت خمیر کاغذ سوزنی برگان زیادتر از خمیر کاغذ پهن برگان بوده، ولی بازده دومی کمی بیشتر است. مواد گیاهان کشاورزی، به طور کلی دارای مقدار لیگنین کمتری می‌باشد. اغلب مقدار لیگنین آنها نصف مقدار لیگنین چوب است. این مقدار لیگنین کمتر سبب می‌شود که این مواد بسیار آسانتر به خمیر تبدیل شوند. به طور مشخص منابع زراعی در مقایسه با چوب می‌توانند در مدت بسیار کمتری تبدیل به خمیر گردند (بین تا ).
اکثر گیاهان کشاورزی ساختمان سلولی در دسترس‌تری دارند که در نتیجه نفوذ مواد شیمیایی مورد استفاده در فرایند تهیه خمیر، ‌با سهولت بسیار بیشتری صورت پذیرفته و سرعت تهیة خمیر نیز به واسطة آن افزایش می‌یابد. عیب عمده و اصلی تهیه خمیر ازمنابع کشاورزی حضور مقادیر زیادی مواد معدنی و سیلیس در آنهاست که در فرایند خمیرسازی قلیایی، بخش اعظم سیلیس در مایع پخت حل می‌گردد که این امر مشکلات زیادی را در برخی از مراحل عملیات بازیابی ایجاد می‌کند.

پروسه‌های تهیه خمیر کاغذ
تهیه خمیر یا Pulping پروسه‌ای است که در آن ماده چوبی با استفاده از انرژی‌های مکانیکی، حرارتی، شیمیایی و ترکیبی از این انرژی‌ها به یک توده فیبری شکل تبدیل می‌گردد و اصولا پروسه‌های تجارتی تهیه خمیر چوب در دنیا بر مبنای نوع انرژی مورد استفاده، به پروسه‌های مکانیکی، شیمیایی- مکانیکی، نیمه شیمیایی و شیمیایی تقسیم‌بندی شده‌اند. جدول شماره 5 اطلاعات مختصری در مورد برخی از پروسه‌های مهم تهیه خمیر چوب را نشان می‌دهد. بعنوان مثال پروسه مکانیکی تهیه خمیر دارای راندمان 95/0 است، ولی کاغذهای تهیه شده از آن دارای مقاومت پایینی هستند. در عوض پروسه‌های شیمیایی خمیری با خصوصیات مقاومتی خوبی دارند ولی در مقایسه با خمیر مکانیکی راندمان پایینی دارند.
در جدول شماره 5 اطلاعات مختصری راجع به فرآیندهای مهم تهیه خمیر چوب آمده است.

جدول شماره 5: خصوصیات فرآیندهای مختلف تهیه خمیر چوب
فرآیند نام فرآیند چوب مورد استفاده جرم چوب راندمان% مقاومت نسبی
سوزنی برگ پهن برگ
مکانیکی SGW
RMP
TMP بیشتر سوزنی برگ
بیشتر سوزنی برگ
سوزنی برگ گرده بینه
خرده چوب
خرده چوب 95-90
95-90
90 5
6-5
7-6 3
3
-
شیمیایی
مکانیکی CGW
Cold soda پهن برگ
پهن برگ گرده بینه
خرده چوب 90-85
90-85 -
- 6-5
6-5
نیمه شیمیایی N.SS.C
H.YS
H.YK پهن برگ
بیشتر سوزنی برگ
بیشتر سوزنی برگ خرده چوب
خرده چوب
خرده چوب 80-65
75-55
70-50 -
7
7 6
6
6
شیمیایی کرافت
کرافت
سودا هر دو
هر دو
پهن برگ خرده چوب
خرده چوب
خرده چوب 50-40
55-45
55-45 10
9
- 8-7
7
8-7

جدول شماره 6- میزان تولید خمیر در دنیا با استفاده از پروسه‌های مختلف در سال 1979
پروسه تولید (میلیون تن) درصد
مکانیکی 36 1/21
شیمیایی کرافت 72 2/58
شیمیایی سولفیت 4/11 2/9
شیمیایی (خمیر حل نشدنی) 5/4 7/2
خمیرهای دیگر 6/9 8/7

همانطوریکه ملاحظه می‌شود حدود 70% کل تولید خمیر چوب با استفاده از پروسه‌های شیمیایی تولید شده‌اند و قابل توجه است که پروسه غالب کرافت به تنهایی حدود 58% کل خمیر چوب تولید شده جهان را به خود اختصاص داده است. بعلاوه سهم پروسه غالب کرافت در تولید خمیر شیمیایی جهان حدود 73% است. پروسه کرافت نسبت به پروسه‌های دیگر دارای مزایای دیگری نیز است. بعنوان مثال کاغذهای تهیه شده با آن دارای مقاومت نسبی بالاتری هستند. این مقاومت در استفاده از پهن برگان 7-8 و در هنگام استفاده از سوزنی برگان به 10 می‌رسد، در حالیکه پس از این روش سودا دارای مقاومت نسبی 7-8 (در مورد پهن برگان) و فرایند سولفیت در حالت استفاده از سوزنی برگان دارای مقاومت نسبی 9 است. در ضمن لیگنین به جای مانده در الیاف خمیر کرافت بعد از پخت در اطراف جداره‌های الیاف به صورت منظم پراکنده می‌شود، در صورتی که لیگنین موجود در الیاف خمیر سولفیت در قشرهای درونی کم و بیشتر در قشرهای بیرونی متراکم می‌گردد.
فرایندکرافت (سولفات)
اصطلاح فرایند قلیایی تولید خمیر کاغذ شامل فرایندهایی است که در آ‌نها ماده لیگنو سلولز تحت تأثیر محلول رقیق قلیا به خمیر کاغذ تبدیل می‌گردد. دو فرایند اصلی تولید خمیر قلیایی شامل فرایند سودا و فرایند کرافت است که در هر دو از هیدروکسید سدیم به عنوان ماده شیمیایی اصلی پخت استفاده می‌شود. در فرایند سولفات، سولفید سدیم نیز در مایع پخت وجود دارد.
در فرایند سولفات از مخلوط سولفید سدیم و هیدروکسید سدیم برای تولید خمیر چوب استفاده می‌شود. سرعت لیگنین‌زدایی در اثر وجود سولفید افزایش یافته و در نتیجه آن خرده چوبها به مدت کمتری – در مقایسه با سودا- در معرض قلیایی گرم قرار خواهند گرفت و در نتیجه تولید خمیر کاغذ قوی‌تر از سودا میسر می‌شود.
این روش جدید خمیرسازی، برای نخستین بار در سال 1885 در سوئد به مرحلة تولید رسید. با توجه به استحکام کاغذ حاصل، این نوع کاغذ را به حق کاغذ کرافت نامیدند. واژة‌کرافت یک واژة‌ آلمانی و سوئدی به معنای محکم است. پس از این موفقیت، بسیاری از کارخانه‌های سودا به کرافت تبدیل شدند تا بتوانند از نظر کیفیت محصول با کاغذ سولفیت رقابت کنند. در حالیکه خمیر سولفیت محکمتر، ارزانتر و سفیدتر از خمیر سودا بود، در فرایند کرافت با قیمت تمام شدة‌ کمتر، خمیری محکمتر اما تیره رنگ تولید می‌شد.
امتیازهای فرایند سولفات را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
- قابلیت انطباق حداکثر به گونه‌های چوبی مختلف و امکان استفاده از چوبهای متفاوت.
- تحمل درصد بیشتر پوست در خرده چوب.
- زمان پخت کوتاهتر.
- قابلیت رنگ‌بری و سفید کردن تا درجه شفافیت زیاد (ولی با هزینه بیشتر از خمیر کاغذ سولفیت).
- عدم وجود مسأله پیچ.
- مقاومت زیاد خمیر کاغذ.
- مواد جانبی با ارزش نظیر تال اول وتر بانتین.
- سهولت در بازیابی مواد شیمیایی مصرف شده.
عیب‌های اصلی فرایند سولفات شامل موارد زیرند:
- سرمایه‌گذاری زیاد در احداث کارخانه.
- مسأله بوی گازهای خروجی.
- رنگ نامناسب خمیر کاغذ قهوه‌ای.
- هزینه زیاد سفید کردن.
- اشکال در تصفیه خمیر کاغذ جهت تولید خمیر کاغذ قابل حل.

اصطلاحات فرایند کرافت
در فرایند کرافت مایع سفید که محتوی مواد شیمیایی فعال پخت هیدروکسید سدیم (NaOH) و سولفید سدیم (Na2S) است، برای پخت خرده چوبها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مایع سیاه که محتوی ترکیبهای حاصل از انحلال لیگنین است، پس از تغلیظ در کورة بازیابی سوزانده می‌شود تا گدازه‌های معدنی مفید، یعنی کربنات سدیم (Na2Co3) و سولفید سدیم، به دست آید. این گدازه در آّب حل شده مایع سبز را می‌دهد که با آهک زنده (CaO) ترکیب می‌شود؛ در نتیجه Na2Co3 به NaOH تبدیل و مایع سفید بازسازی می‌شود. بر سر اینکه آیا قلیای فعال یا قلیای موثر معیار بهتری از غلظت مواد شیمیایی فعال در پخت کرافت است، اختلاف نظر وجود دارد. اگر چه NaOH و Na2S هر دو در واکنش‌های پخت شرکت دارند، می‌توان نشان داد که NaOH عامل پیش‌برندة اصلی است. از آن جا که در محلول، Na2S به صورت زیر هیدرولیز می‌شود.

چنین نتیجه می‌گیریم که فقط نصف Na2S در تعیین سنیتیک واکنش واقعا موثر است.
اصطلاحات مهم مورد استفاده برای تعریف و تعیین ویژگیهای مایعات در فرایند کرافت، در جدول شماره 7 فهرست شده است.

جدول شماره 7- تعریف اصطلاحات در مورد مایع پخت در فرآیند کل
اصطلاح تعریف واحد
قلیای کل (TA) مجموع همه ترکیبهای قلیایی سدیم‌دار، یعنی (غیر از NaCl)
g/l بر حسب Na2O
قلیای کل قابل سنجش (TTA) مجموع
g/l بر حسب Na2O
قلیای فعال (AA) مجموع
g/l برحسب Na2O
قلیای مؤثر (EA) مجموع
g/l بر حسب Na2O %
فعالیت نسبت
% بر مبنای Na2O

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 57   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله اصول و مبانی طراحی شهری

 
تعریف معماری :
سوما اُوزکانی، دبیر کل هزینه های کمکی آقاخال، بار دایده و باور معماری اسلامی جهانی، از تنوع گوناگون عمده و خصوصیات تطبیق حمایت می کند که می تواند در جوامع اسلامی قدیم با معماری متناسب در نظام دنیا یافت شود.
در تاریخ و آثار مربوط به معماری، یک بخش کلی از محیط ساخت وجود دارد که اشتباهاً اما به صورت ثابت و منسجم، به عنوان معماری اسلامی رجوع داده می شود. این خصوصیت معماری به حق برای معماری مسیحی، بودائی و هندو، اعتباری نداشته است. در حالیکه در مذهبهای دیگر، فقط معابد و کلیساها، معماری به سبک مذهبی داشته اند برای مثال برای اسلام مقام ساختمان ها به ویژه بناهای زمانی گذشته، اسلامی نامیده می شدند.
آیا یک دین یا مذهب، معیاری، صرف و تنها است که براساس آن معماری می تواند طبقه بندی شود؟ قطعاً نه، مذاهب نقطه تمرکز و توجه زندگی و رفتار اجتماعی و شخصی مردن هستند. معماری، فقط یک بخش از نقششان در حوزه فرهنگی را تشکیل می دهد. الزامی است تا به این موضوع برای ادراک و فهم پدیده آنچه که معماری اسلامی نامیده می شود، بررسی و رسیدگی شود.
به صورت سنتی (قدیمی)، معماری ای که درون بافت و متن مذهب و دین مسلمانان توسعه یافته، به عنوان یک جنبه مهم فرهنگی، موثر است و نحوه زندگی و ارتباط با یکدیگر و با محیط شهری خود را تعریف و تحسین می کند. خلوت و زندگی خصوصی غیرقابل نفوذ و تقریباً اختصاصی محیط خانه و دسترسی کاملاً کنترل شده آن و قابلیت دید از حوزه عمومی شهر، شاید موضوعی مینا باشد که مقام معماری شهری را تعریف می کند. علاوه بر این، در حالیکه اندازه و ایجاد مشترک خاص، برای فراهم کردن فضاهای راحت و قابل امکان برای شرایط جوی ای موردنیاز است که در تقریباً تمام جوامع مسلمان نشین عرب حاکم می باشد، ما نباید فراموش کنیم که شما 15 درصد از مسلمانان عرب هستند و در آب و هوای جوی خشک و گرم زندگی می کنند. بنابراین ادعای اعتبار یک سبک معماری اسلامی جهانی و یا مبناسازی این ادعا به طور انحصاری براساس معماری عربی، اشتباه خواهد بود. در سبک هنری، مهندسی و ظرافت، توسعه معماری در فرهنگ اسلامی در سراسر تاریخ با تمرین مهارت ها (دستاوردها) در هر جماعتی دیگر در جهان، قابل مقایسه بوده است. مهمترین و ستوده ترین معماری رنسانس دینار غرب، سهم و شراکت خود را در دنیای اسلامی پیدا می کند. چه کسی ادعا خواهد کرد که تاج محل در آگرا، مجلس سلطان جسن و مادراسه در قاهره یا مسجد سلطانیه در استانبول محصولات یک شاهکار تقریباً معماری اسلامی نسبت به سنت پیترنه در روم می باشند.
قدرت معماری اسلامی، نه فقط از ارزش های فرهنگی داخلی (ذاتی) جوامعی به وجود آمده که آن را تولید کردند، بلکه از این واقعیت که، اسلام خود را در تلفیق با فرهنگ های دیگر، همزمان با انتشار خود، تطابق داده است. مثال های با ارزش و قابل ذکر از چنین تعاملاتی، تداخل و تعامل بین او تامان ها و امپراطوری روم شرقی با بیزانس و فرهنگ های محلی بومی اندونزی کنونی و مالزی با ضربی که جلوتر از آنها بود. این معاوضات و تغییرات در حوزه کلی تبدیل فرهنگی بوده که از نمونه های معماری منحصر و جدا نشد. در دنیای معاصر اسلام، همان تعامل، حتی به صورت شدیدتر آشکار و مبرهن است. امروزه انتقال فرهنگی گسترده و انبوه بین جهان اسلامی و غرب است و چالش موردنظر به صورت نوگرائی می باشد.
نوگرائی به عنوان شیوه ای از زندگی و مدرنیسم، به عنوان یک انقلاب معماری بر نوع و نماد زندگی و فرهنگی به صورت جهانی اثر گذاشته و فرهنگ های اسلامی هم طبیعتاً بی تفاوت نسبت به این تغییرات نبوده اند. تغییرات غالب و چشمگیر دوره مدرن و تازه، به ویژه درطی دهه های پررونق به دنبال پایان جنگ جهانی دوم، هم جنبه های مثبت و هم منفی داشته که نه فقط زندگی ها بلکه محیط اطرافیان را تغییر داده است.
از زمان شروع قرن 20 ، مدرنیسم، خود را در دو شمار محصور کرده مایه آذین آدولف لوس، گناه است و شکل لوئیس سولیوان که عمل را دنبال می کند. مدرنیسم با خطاب بر زیبایی شناختی صنعتی و تولید انبوه، به سرعت توسعه یافته و زبان میانجی بدون مدعی معماری شد. آن، خود را در بسیاری از اشکال هنری آشکار و متجلی کرد و از نظر سیاسی مترادف با فرایند، مترقی شدن و روبه رشد بودن شد. معماری مدرنیست (نوگرا) نمودهای ساده، عملی قابل تولید از لحاظ صنعتی، شکوهمند و صادقانه را در شکل ساختاری خواهان بود.
با کاربرد نافذ و فراگیر بتون آرمه که فراوان و با قیمت ارزان قابل استفاده است، نظام چشم اندازهای شهری در سراسر دنیا تغییر یافتند. در کشورهائی که فعالیت ساختمانی، منظم و قانونی می باشد، این، الزاماً محیط را با ساختمان های عاری از هرگونه ارزش معماری یا اهمیت معماری بدنما نمی کند. ولی در جاهای دیگر، فقدان کنترا و نیاز ضروری برای خانه های جدید (خانه سازی نو) و ساختمان های دیگر به این معنا بود که فعالیت های ساختمانی غیررسمی بیشتر اشاعه یافته بود. عملیات ساختمانی ریسکی، سهولت اعتراف و اقرار شده توسط مدرنیسم را مورد سوء استفاده قرار دادند و عملیات ساختمانی بد و بی تفاوت هم به صورت معماری مدرن، طبقه بندی شده حتی با آنکه بر انصافی است تا مدرنیسم را برای اشاعه جهانی ساختمان های یکی، غیر جذاب و یکنواخت سرزنش کرد و اینکه محیط های شهری عمدتاً برای سود ساخته شدند، مدرنیسم را بسیاری، برای ترویج مجموعه ای از ارزش ها و قضایا بررسی کرده اند ارزشهائی که ناکام از توجه و احترام با هویت فرهنگی، تداوم تاریخی و ارتباط جوی بوده است.
واکنش در برابر مدرنیسم، اشکال بی شماری دارد. پست مدرنیسم (پسامدی ) با اصول اخلاقی سطحی آن، گذرا و موقتی بود. بدون شباهن به مدرنیسم که خود را در زمینه های زیادی از جمله نقاشی، مجسمه سازی موسیقی، رقص و صنعت متجلی کرده، پسا مدرن در معماری نمود دارد و به زمینه های دیگر آثار ویژه و خاص و نسبتاً نازک (ظریف) اشاعه می یابد که آن را تا درجه زیادی توسعه و افزایش می دهد. جنبش پسامدرن به طور بی نهایت با انعکاس سطحی معنا، منابع (مراجع) تاریخی و نمود شخصی مشغول شده است.
به طور متناوب، معماری آزادی یک انکار یا تکذیب انتشاری از هر شکل از کنترل می باشد. آن، انکار کنترل سیاسی و برنامه ریزی برعملیات ساختمانی توسط افرادی بود که پیشقدم برای برطرف کردن مشکلات خانه های ضخی خودشان شوند. این جنبش بر مبنای سخنان آن درباره ساخت هر روزه و تولید اقامت های انبوه بود نظیر فاولاس و باریوس در آمریکای جنوبی، باسوس در قاهره فرعی هندوستان، پروسفیکاس در یونان، بیدون ویلس در آفریقای شمالی، کمپونگز در اندونزی وگیکوندوس در ترکیه که مقام اینها بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان راه حل های مردمی برای خانه سازی در کشورهای با شهرسازی سریع ظاهر می شد. شناختی که این شیوه از ساختمان سازی، راه حل مائی را ارائه داد که شکست معماری مدرن نهادی، یا برای آن موضوع، ارتباط با تقاضا را به چالش کشید، شعار همیشگی خود را در اصطلاح جان اوسی ترند، منوال بر آزادی براس ساختن یافت.
در تقریباً هر شهر از دنیای مسلمان وضعیت در هم و برهم سریع از خانه سازی بدون فکر و بی برنامه (بی طرح) در مقام بافت شهری بعد از دهه 1950، احساسات شگفتی و ناتوانی معماران و طراحان مشابه را القاء می کند. انواع سیستم های خانه سازی طبیعی، به نام های محلی رایجی که در بالا بیان شد، نسبت داده می شدند. علاوه بر این اردوی پناهندگان برای افراد بی خانمان، انواع سکونتی جمعی شده که جوامع مسلمان باید با آن مواجه شوند. تئوری معماری، عملکرد و آموزش آبی نه فقط این شکل از فعالیت ساختمانی را طرد کرد بلکه به طور کامل آن را جدا و نادیده گرفت. در حقیقت هنگامی که هزینه های کمکی آقاخان برای معماری، شرایط توسعه یافته در چندین سکونت گاه هائی را به عنوان اجزای الزامی یک جامعه معاصر فرا گرفت و تشخیص داد، یک اعتراض همگانی وجود داشت با این تصمیمات پیشگام کمکی به همراه با عزت و افتخار بود.
سوم و شاید جدی ترین واکنش در برابر مدرنیسم، بومی بودن است از بسیاری از جهان و جنبه هائی که به طور انتقادی بومی را در مرکز نظریه معماری قرار داده، مهم ترین آنها، تحقیق برای معماری بومی (محلی) و رونق عملیات ساختمان سازی قدیمی می باشد.
شهرهائی با رشد سریع، فشار زیادی را بر لایه های تاریخی شهرک های قدیمی شان البته با پذیرفتن تکنیک های ساختی ارزان و کم ارزش و با کمی دقت و توجه با توسعه و برنامه ریزیشهری بنا ساخته اند. به طور متعاقب با آن ، گروه های نو و موقت و محروم به این نواحی نقل مکان کردند. به طور سنتی، چنین گروه هائی، احساس کمی درباره تاریخچه یک محل در مناطق شهری و ابزار اقتصادی حداقل برای غلبه بر نابودی میراث تاریخی داشتند. به طور همزمان با آن، بسیاری آژانس های بین المللی که جوازشان (دستور)، حفظ میراث تاریخی بوده است، در ابتدا، مناطق تاریخی و بناهای یادگاری را فرا گرفتند (مشغول شدند)، . به لایه و بافت شهری شهرهای قدیمی، تا اواخر دهه 1970 توجه خاص نداشتند. در بسیاری از شهرها، خانه سازی تاریخی همگام و همزمان با بناهای تاریخی وجود دارد که یک بافت شهری متنوع و غنی را شکل می دهد (بجزء) یکی، که بی ثبات و ضعیف است. رونق و احیاء سازی،نه فقط به بازسازی معماری بلکه به زیربناهای اجتماعی و اقتصادی برای اطمینان از بقاء و حیات جوامع نیاز دارد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  23  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله معرفی نرم افزار های سیستم خبره

مثالی کاربردی از یک سیستم خبره :
ارزیابی سیستم خبره برنامه ریزی تولید(GENESYS):
امروزه روند روبه رشد پیچیدگی در صنایع تولیدی و نیاز به کارایی بیشتر، چرخه تولید محصول کوتاه تر، انعطاف بیشتر، کیفیت بهتر محصولات ، ارضای هرچه بهتر توقعات مشتریان و هزینه های کمتر چهره تولید را تغییر داده است. یک چالش بزرگ برای شرکتهای امروزی تنها این نیست که چگونه خود را با این محیط متغیر تجاری سازگار کنند بلکه همچنین برای آنها این موضوع مطرح است که چگونه از وضعیت به وجود آمده برای ایجاد برتری های رقابتی استفاده کنند. به منظور دستیابی به چنین مزایایی ، شرکتها به دنبال راههایی برای بهینه کردن عملیات در سیستم های تولیدی خود هستند.
برنامه ریزی تولید یکی از حیاتی ترین بخشهای سیستمهای تولیدی است. کلاسن و مالستروم (1982) اهمیت برنامه ریزی تولید را اینگونه بیان می کنند:
صدها ربات و یا تجهیزات کنترل کامپیوتری که میلیونها دلار برای آنها هزینه شده باشد، چنانچه به خاطر برنامه زمانبندی غلط ، مورد استفاده نامناسب قرار گیرند دارای کمترین ارزشی نیستند.
از آنجایی که مکانیزم برنامه ریزی تولید سنتی و متمرکز در مقابل از انعطاف کافی برای پاسخگویی به شرایط جدید رقابت جهانی برخوردار نبود، بسیاری از از شرکتهای تولیدی تصمیم به استفاده از سیستمهای هوشمند گرفتند. تکنولوژی سیستمهای خبره راهی برای غلبه بر چنین مشکلاتی و شیوه ای برای طراحی و پیاده سازی محیطهای تولید هوشمند توزیع شده فراهم می آورد.
در دهه گذشته علاقه برای بهره گیری از سیستمهایی که آنها را سیستمهای خبره ( یا سیستمهای مبتنی بر دانش[3])می نامند در حد وسیعی گسترش یافته است. سیستمهای خبره ابزارهای قدرتمند و منعطفی را برای حل مسائل مختلفی که نمی توان آنها را توسط روشهای سنتی و رایج حل کرد فراهم کرده است. از طرفی بسیاری از محققان و نویسندگان بر این نکته اجماع دارند که سیستم خبره می تواند تاثیر به سزایی در بهبود برنامه ریزی و زمانبندی تولید داشته باشد. این قسمت در نظر دارد بکارگیری سیستم خبره مبتنی بر دانش را برای زمانبندی تولید اثربخش در شرکتهای تولیدی متوسط و کوچک معرفی کند. هدف اصلی مولف از این بخش معرفی حل مسائل زمانبندی با استفاده از روش سیستم خبره و نشان دادن نحوه توسعه چنین سیستم هایی است . برای آشنایی خوانندگان، در بخش قبلی مفاهیم سیستم خبره بیان شد و در این قسمت روش سیستماتیک توسعه آن بیان می شود. در ادامه توسعه سیستم به روش prototyping که به صورت مداوم و پی گیر انجام می شود و بر زمانبندی تولید با پویایی انتخاب الگوریتم های زمانبندی مناسب تاکید دارد را مورد بررسی قرار می دهیم.
زمانبندی تولید هوشمند و مفاهیم مدیریتی:
در محیط رقابتی کنونی، با بازارهای جهانی، رقابت فزاینده جهانی و چرخه تولید محصول کوتاه تر، انتخاب سیاست تولید- که تاثیرات مختلفی بر اهداف تولید مانند رضایت مشتریان، کارایی تولید و سرمایه موجودی دارد- باید سریعتر و در سطح استراتژیک صورت بگیرد. در مقایسه با گذشته ، برنامه ریزی و زمانبندی کارا برای بقا در بازار یک ضرورت است.
تحقیقات نشان داده است که شرکتی که دارای برنامه زمانبندی تولید اثر بخش باشد می تواند به مزایای زیر دست یابد:
کاهش 10 الی 15 درصد در هزینه های تولید که می تواند باعث دوبرابر شدن حاشیه سود برای شرکت شود.
• کاهش 8 تا 10 درصدی در هزینه های انبار
• افزایش 30 درصدی توزیع محصول به موقع به دست مشتریان
از طرف دیگر وظیفه زمانبندی در تعامل با دیگر وظایف سازمانی است. برنامه ریزی میان مدت که به منظور رسیدن به بهترین ترکیب "تولید – تخصیص منابع" سطح موجودی، پیش بینی تقاضا و برنامه نیازمندیها را مورد بررسی قرار می دهد ، بر زمانبندی تولید تاثیر گذار است. با توجه به این موضوع شکل دهی یک برنامه زمانبندی قابل دسترسی و بهینه (تا حد ممکن) توسط مدیر تولید و بدون حمایت سیستم اطلاعاتی، رویه ای بسیار وقت گیر و مشکل است که نه تنها به درک عمیقی ازهمه داده ها و پارامترهای سیستم تولیدی در هر زمانی بلکه همچنین به دانش تخصصی در این رشته خاص مورد نیاز است. به علاوه اغلب مدیران تولید بدون بهره گیری ازسیستم های پشتیبان تصمیم در موقعیتی نیستند که به اهداف برنامه ریزی تولید چند معیاره دست یابند چرا که این معیارها ممکن است با یکدیگر در تضاد باشند. برای مثال راضی نگه داشتن مشتریانی که از اهمیت بیشتری برخوردارند با معیار برآوردن تاریخ درست در تضاد است و باعث تاخیر بیشتر توزیع برای مشتریانی می شود که به دلایل مختلف دارای اهمیت کمتری برای شرکت تولیدی هستند.
در این چارچوب درطول دهه گذشته بسیاری از شرکتهای تولیدی دریافتند که متدهای سنتی برنامه ریزی و زمابندی تولید، انعطاف کافی برای مقابله با سبکهای متغیر تولید و متغیر های بسیار پویا در نیازمندیهای تولید محصول را ندارند و به سمت سیستمهای هوشمند روی آوردند. تحقیقی که در میانه دهه 1990 توسط دورکین (1996) انجام شد نشان داده است که صنایع تولیدی یکی از شاخه هایی است که سیستم های خبره به طور وسیع در آن بکار گرفته شده است.
همچنین تحقیق دیگری ، استفاده های رایج سیستم های خبره و مزایای آنها را در 500 شرکت صنعتی بزرگ ایالات متحده آمریکا را مورد بررسی قرار داد. در این تحقیق از تمام سازمانهای فورچون 500 (بر اساس رتبه بندی سال 1990) دعوت شد تا در این کار مشارکت داشته باشند. در این مطالعه برنامه ریزی تولید به عنوان بزرگترین حوزه کاربردی برای سیستمهای خبره شناخته شد. مزایایی که مصاحبه شوندگان در نتیجه استفاده از این تکنولوژی بر آن تاکید داشتند عبارت بودند از:
• خدمت رسانی بهتر به مشتریان
• کاهش در زمان انجام وظایف
• یادگیری سازمانی
• افزایش در تولید
• استفاده موثرتر از منایع
• کاهش در نیروی انسانی
به علاوه بسیاری از محققان مداوم در باره استفاده از سیستم های خبره در برنامه ریزی تولید و زمانبندی و مزایای بالقوه آن نوشته اند. براساس نظر این محققان، سیستم خبره در کاهش هزینه از طریق کاهش نیاز به بعضی از کارکنان، حفظ تخصصها درسازمان ، ثبات بهتر برای تصمیم گیری و بهبود کیفیت محصولات، به کمک سازمانها می آید.
با توجه به مطالبی که گفته شد در ادامه به جنبه های کلیدی این تکنولوژی و معرفی یک پروتوتایپ از سیستم خبره برای زمانبندی تولید می پردازیم. و در کنار آن به چگونگی بکارگیری چنین سیستمی در برنامه ریزی تولید خواهیم پرداخت.
باپیشرفت هایی که صورت گرفته ،سیستم های خبره توانسته اند در سطوح عملیاتی دانش ،یعنی از داده پردازی و پردازش اطلاعات به (پردازش دانش و مدیریت )،تحولاتی به وجود آورند .
در مقیاس محدود و در اموری که وابسته به کامپیوتر و هوش مصنوعی می باشد ،عملکرد این سیستم ها بهتر از انسان بوده است . از طرفی این سیستم ها با مشکلات جدی مواجه هستند ؛به عنوان مثال یک کودک به راحتی می تواند قلمی را از زمین بر دارد ، اما این عمل برای روبوت ها و وسایل مکانیکی مستلزم نوشتن برنامه هایی بسیار پیچیده و مسئله زا است .
در دینای تجارت ،سیستم های خبره به عنوان وسایلی که برای سازمان ها و شرکت ها ،در آمدزا و با صرفه هستند ، بسیار اهمیت یافته اند . موفقیت در یک شرکت مستلزم سرمایه گذاری بر روی منابع انسانی ماهر می باشد . این افراد ممکن است بعد از آموزش ،برای یافتن شغلی بهتر ، آن شرکت یا سازمان را ترک کنندو در عین حال با این کار خود بسیاری از تجارب و دانش خود با که در طی زمان خدمت و آموزش به دست آورده اند با خود ببرند. سیستم های خبره می توانند حافظ این اطلاعات و اندوخته ها باشند . این مسئله باعث شده که سرمایه گذاری های کلان برای سیستم های خبره ،هوش مصنوعی و غیره صورت پذیرد . به هر حال تا تحقیق نیاز های انسان توسط سیستم های خبره راه بسیار دشواری باقی است .
نقطه آغاز ایجاد هوش مصنوعی اندکی بعد از جنگ جهانی دوم می باشد.در آن زمان (نوربرت واینر) با توجه به مسایل سیبرنتیک ، زمینه را برای پیشرفت هوش مصنوعی به وجود آورد . در سال 1950 ( آلن تیورینگ ) آزمایشی مبنی بر این که آیا ماشین قادر است با قراآیندهای مغز انسان رقابت نماید، مطرح کرد.در سال 1956درکالج دارتموت جلسه ای برگزار شد که تحقیقات وسیع بر روی هوش مصنوعی با تشویق می نمود .
دهه 1960 به عنوان دهه توسعه و پیشرفت تحقیقات در زمینة هوش مصنوعی شناخته می شود . برنامه های بازی شطرنج و روبوت ها ، زمینه های انسانی تحقیقات هوش مصنوعی قلمداد می شدند .
فنونی که برای محدود کردن راهبردهای جستجو و طراحی روش های میان بر به منظور تصحیح پاسخ ها به کار می رفت تقش بارزی در پیشرفت استفاده از هوش مصنوعی ایفا کردند .
دو زبان به نام های prolog و Lisp در این زمینه ها در آمریکا و اروپا متداول است . Lisp زبانی است که بیش تر در ایالات متحده از آن استفاده می شود و prolog (برنامه ریزی در منطق ) بیش تر توسط اروپاییان و ژاپنی ها مورد استفاده قرار می گیرد . prolog یزان سطح بالا است و Lispدارای انعطاف بیش تری است .
سیستم خبره ، زیر مجموعة هوش مصنوعی است و اساسا" در برنامه های رایانه ای که از دانش و فرایند های استنتاجی برای حل مسائلی که نیازمند دانش انسان می باشد استفاده می کنند ، به کارگرفته می شدند . سیستم خبره باید دارای توانایی (اندیشیدن )،و به دانش انسان نزدیک باشد . در اینجا مزایای استفاده از سیستم خبره _که تا اندازه ای پدیدة جدیدی می باشد _را در کتابخانه ها مورد تحث قرار می دهیم . توانایی بالقوة این سیستم که براساس دانش می باشد ، نامحدود است هیچ فن آوری تا کنون نتوانسته همچون سیستم های خبره ، خدمات کتابخانه ها با چنین تغییر دهد.
جستجو در پایگاه های اطلاعاتی
سیستم خبره می نواند جستجو در پایگاه های پیوسته را بهبود بخشد . یک سیستم خبره می تواند به استفاده کننده از کتابخانه در زمینه های زیر کمک کند :
مشخص کردن جستجوی کاربر ؛
شناسایی پایگاه های اطلاعاتی بالقوه ؛
شناسایی عناصر مفهومی در جستجو ؛
بیان ساخت مفهومی ئر زمینه های انتخاب پایگاه ، کاید واژه ها ، توصیفگر ها و منطق بولی ؛
دستیابی به پایگاه اطلاعاتی با استفاده از توافقنامه های ارتباطی ؛
ورود به منطق جستجو ؛
تحلیل نتایج جستجو ؛
اصلاح راهبرد جستجو ؛
وسیع تر کردن جستجو ؛
محدود کردن جستجو ؛
پایان دادن به جستجو و گذاشتن نتایج در اختیار کاربر .
باید اذعان داشت که سیستم مطلوب ، سیستمی است که بتواند در هر زمان پاسخگوی استفاده کننده باشد و توضیحی در هد فرایند جستجو در اختیار کاربر قرار دهد . به عقیدة (میگو و اسمیت ) یک سیستم خبره مطلوب را که آسان و کاربر پسند باشد ... سیستمی است که به تمامی منابع در یک کتابخانه یا مرکز اطلاع رسانی دسترسی دارد؛ به عبارت دیکر به فهرست پیوسته ،اسناد و مدارک در حال گردش ،نظام امانت بین کتابخانه ای ، به پایگاه های معینی از برگه های مستند مؤلف کتابخانه کنگره ، و به کتاب های زیر چاپ با متن کامل دسترسی داشته باشد.
همچنین این سیستم قادر است به دسته ای از پایگاه های اطلاعاتی تجاری ، با این توان که به طور خودکار به پایگاه های اطلاعاتی و کلمات عبور آن ها دسترسی داشته باشد ،وصل شود.
کاربرد سیستم های خبره در کتابخانه ها
کاربرد سیستم های خبره و هوش مصنوعی در امور کتابخانه هنوز در مراحل اولیه است . چند پروژه در زمینه های کتابداری و خدمات اطلاع رسانی به مراجعان تحت بررسی قرار گرفته و در این زمینه خوش بینی زیادی مبنی بر به کارگیری سیستم های خبره در اکثر حوزه های کتابداری و اطلاع رسانی وجود دارد . مشکل اساسی که در حال حاضر وجود دارد ایجاد (پایگاه دانش ) است .(12) مثلا "سیستم هبره را می توان برای حوزة بخصوص از خدمات مرجع ایجاد نمود , اما این سیستم قادر نیست (پایگاه دانش ) به وجود آورد که در برگیرندة کلیة فعالیت های بخش مرجع باشد .
در اینجا این سؤال مطرح است که چه دلایلی برای به کارگیری سیستم های خبره درکتابخانه وجود دارد ؟ آیا این سیستم ها کار روزانة کتابداران را بهبود می بخشند ؟به عنوان مثال ,یک سیستم خبره می تواند به کتابدار در شناخت و بهبود کارایی اموری چون خدمات فنی , جستجو در پایگاه های پیوسته و خدمات دادن به مراجعان بیش تر یاری رساند . اگر یک سیستم خبره خوب برنامه ریزی شده باشد باعث افزایش کیفیت خواهد شد . این سیستم اشتباهاتی را که گاهی از انسان سر می زند مرتکب نخواهد شد و می تواند در فراهم آوری اطلاعات تکراری سودمند باشد . حوزه هایی که سیستم خبره می تواند در آن فعالیت کند عبارت اند از :فهرستنویسی, جستجو در پایگاه های اطلاعاتی , نمایه سازی , مدیریت و مرجع.
ساختار سیستم های خبره
تعداد سیستم های خبرة کتانخانه ای قابل خرید اندک است و اکثر این سیستم های کنابخانه ای به صورت داخلی طراحی می شدند . در خلال مراحل اولیة ساخت سیستم های خبره ، کتابدار میباید با مهندس سیستم همکاری نزدیک داشته باشد. مهندس سیستن می تواند پیشنهادهای مفیدی را در طراحی و حمایت از سیستم های هوشمند ارائه کند . (هیز ) و همکاران پنج مرحله رادر روش شناسی ساخت و طراحی سیستم های هبره ذکر می نمایند :
شناسایی_ شناسایی عبارت است ار شناخت مسائل و محدوده ، و قبل از آن که اهداف و مقاصد ساخت سیستم های خبره تبیین شود, صورت می گیرد . در این مرحله باید منابع مشخص شوند و همچنین برآوردی از منابع برای کارکنان د رایانه صورت گیرد .
تجسم یا مفهوم ساز _در این مرحله جنبه های اساسی پیشنهادی برای سیستم های خبره مورد بحث و فحص قرار می گیرند و سؤالاتی به قرار زیر مطرح می شوند :
_آیا سیستم خبره مورد نیاز است ؟
_آیا با استفاده از روش های جاری می توان به اهداف و مقاصد سازمان دست یافت
_چه کسانی از سیستم خبره استفاده خواهند کرد؟
_چه کسانی سیستم را آموزش خواهند داد ؟
_هزینه / فایده استفاده از سیستم خبره چه مقدار خواهد بود ؟

3.رسمی کردن _این مرحله , مرحلةبین تجسم و اجرا می باشد . در این زمان است که تصمیم گرفته میشود چه راهبردها ,وسائل و تجهیزات , و زبان برنامه نویسی مورد استفاده قرار گیرد . در این مرحله مهندس سیستم می تواند نظرات ارزشمندی ارائه کند.
4.اجرا_ این مرحله مشخص مس کند که سیستم خبره تا چه حد به نیازهای کاربر پاسخ می دهد . ارزیابی باز خورد استفاده کاربران از سیستم در تصحیح سیستم بسیار با اهمیت است . کاربران به کتابدار و مهندس سیستن خواهند گفت که روش های اعمال شده تا چه حد کاربرد دارند و تا چه اندازه واسط ارتباطی دستگاه راحت و مؤثر می باشد .
5.ارزیابی _در مرحلة ارزیابی ،کتابدار و مهندس سیستم به سؤالاتی همچون چه چیزی خطا و چه چیزی صحیح بوده ، پاسخ می گویند و آن ها را مورد ارزیابی قرار می دهند . باید به یادداشت که سیستم خبره باکار آمد بدتر از آن است که هیچگونه سیستم خبره ای نداشته باشیم . بهتر است ارزیابی به صورت منظم صورت گیرد تا مشخص شود که آیا نیاز های کاربران محقق شده است یا خیر؟ در این زمینه باید کتابدار و متخصص سیستم به استانداردها نیز توجه هاص مبذول دارد.
در حال حاضر با پیشرفت علوم و فن آوری , دیگر لازم نیست که انسان به طراحی نرم افزار بپردازد زیرا نرم افزارهایی در بازار موجود است که به این نیاز ها پاسخ می گویند . از جمله این نرم افزارها می توان به (شل)اشاره کرد . نرم افزار شل برای ایجاد نوع بخصوصی از سیستم های خبره طراحی شده و برای قوانین متعددی استوار است که اساس آن (اگر _پس)کس باشد.در حال حاضر 5 نوع نرم افزار شل برای سیستم های خبره موجود و قابل نصب برروی رایانه های شخصی می باشد.(تاینی آنشتاین),(گورو) و (نالج پرو ) از جملة این نرم افزارها هستند .
پاسخ گفتن به این سؤال که «آیا مى‏توان سیستم خبره‏اى در زمینه فقه اسلامى طراحى و پیاده سازى نمود؟» نیازمند شناخت و آگاهى نسبت‏به تواناییها و محدودیتهاى سیستم‏هاى خبره از یک سو و شناختى کامل از حوزه وسیع فقه اسلامى از سوى دیگر مى‏باشد. همچنین پاسخ به این سؤال تنها به «بلى‏» یا «خیر» محدود نگشته و نیاز به پژوهشى عمیق و مشترک توسط هر دو گروه پژوهشگران علوم اسلامى و علوم رایانه‏اى دارد. با این توضیح، سعى در معرفى اجمالى سیستم‏هاى خبره و تاریخچه استفاده و کاربردهاى متنوع این فن‏آورى در علوم رایانه‏اى داریم.
شاخه هوش مصنوعى در علوم رایانه از اواسط دهه پنجاه میلادى با هدف شبیه‏سازى فعالیتهاى ادراکى انسان و نیز ساخت ماشین‏هاى هوشمند پایه‏گذارى گردید. مشکل اساسى در این راه عدم وجود تعریفى منسجم از هوش که مورد اتفاق نظر باشد و همچنین شناختى کامل نسبت‏به جزئیات و مکانیزم فعالیتهاى ادراکى انسان بود. به عبارت دیگر تلاش براى شبیه‏سازى، پدیده‏اى بود که شناخت کاملى از آن وجود نداشت. به همین دلیل بیشتر تحقیقات و پژوهشها به سمت‏شبیه‏سازى روى‏کردها و مظاهرى از هوش انسانى سوق پیدا کرد و جنبه‏هاى کاربردى در زمینه‏هاى محدودى که احتمال موفقیت در آنها بیشتر متصور بود، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. یکى از این زمینه‏ها که به دلیل برخوردارى از برخى ویژگیها در ابتدا مورد توجه واقع شد، اثبات قضایاى ریاضى بود. موفقیتهاى به‏دست آمده در و Assistant ( Aura) Automated Reasoning موجب بروز خوش‏بینى‏هاى فراوان در آغاز راه نسبت‏به آینده هوش مصنوعى گردید. این برنامه‏ها قادر بودند برخى مسائل و قضایاى ریاضى را اثبات نمایند و حتى در مواردى موفق به کشف اثباتهاى کوتاهتر براى برخى از قضایاى ریاضى شدند. یکى از بارزترین محصولات عملى حاصل از تحقیقات هوش مصنوعى طى سه دهه نخست آن، برنامه‏هایى مى‏باشند که اصطلاحا «سیستم‏هاى خبره‏» نامیده مى‏شوند. سیستم‏هاى خبره به کلاس وسیع‏ترى از برنامه‏ها که تحت نام «سیستم‏هاى مبتنى بر دانش‏» شناخته مى‏شوند، تعلق دارند. نمونه‏هاى دیگر سیستم‏هاى مبتنى بر دانش شامل «مشاوران خودکار» (Automated ,Advisers) دستیاران رایانه‏اى ,( Computerized Assistants) و«مشاوران مجازى‏» (Virtual Consultants) مى‏باشند.
براى متمایز کردن سیستم‏هاى‏خبره از سایر سیستم‏هاى مبتنى بر دانش، معمولا توانایى ارائه توضیح و یا توجیه نمودن آنچه که سیستم به عنوان نتیجه به آن رسیده است، به عنوان یک شاخص در نظر گرفته مى‏شود. سیستمى که بتواند روند استنتاج خودرا توضیح دهد داراى [meta knowledge] (دانش در باره دانش خود) مى‏باشد. این سطح از دانش معیار مناسبى براى تفکیک سیستم‏هاى خبره از سایر سیستم‏هاى هوش مصنوعى که بر مبناى دانش عمل مى‏کنند مى‏باشد.
پیش از ادامه بحث لازم است‏به ارائه یک تعریف کلى از سیستم‏هاى خبره بپردازیم:
«سیستم‏هاى خبره دسته‏اى از برنامه‏هاى رایانه‏اى مى‏باشند که قادر به راهنمایى، تحلیل، دسته‏بندى، مشاوره، طراحى، تشخیص، کاوش، پیش‏بینى، ایجاد مفاهیم، شناسایى، تفسیر، توجیه، یادگیرى مدیریت، کنترل، برنامه‏ریزى، زمان‏بندى، و آزمایش هستند. این‏برنامه‏ها معمولا به مسائلى مى‏پردازند که حل آنها نیاز به متخصصان انسانى دارد.»
اگرچه این تعریف به گونه‏اى کلى است که مى‏تواند مورد انتقاد قرار گیرد; با وجود این، طیف وسیعى از تواناییهایى را که سیستم‏هاى خبره از خود نشان داده‏اند ارائه مى‏دهد. البته هیچ‏یک از سیستم‏هاى خبره تا کنون به تنهایى تمامى این ویژگیها را در بر نداشته‏اند و هر یک تنها یک یا چند مورد از ویژگیهاى فوق را به طور نسبى بروز داده‏اند.
اولین نمونه‏هاى سیستم‏هاى خبره در اواسط دهه شصت میلادى تحت عناوین پروژه DENDRAL در دانشگاه استانفورد و MACSYMA در انستیتوى تکنولوژى ماساچوست (MIT) عرضه شدند. در باره این دو پروژه و نیز سیستم‏هاى خبره‏اى در زمینه‏هاى زمین‏شناسى، الکترونیک و پزشکى توضیح خواهیم داد. ولى پیش از پرداختن به این سیستم‏ها مناسب است که با ساختار کلى سیستم‏هاى خبره و اجزا و مؤلفه‏هاى تشکیل دهنده یک سیستم خبره آشنا شویم.
اساسى‏ترین مفهومى که زیربناى موفقیت تمام سیستم‏هاى خبره مى‏باشد، اهمیت و نقش دانش است. بدون برخوردارى از یک پایگاه دانش کافى، یک سیستم خبره - صرف نظر از پیچیدگى نمایش دانش و یا مکانیزم استنتاجى که استفاده مى‏کند- موفق نخواهد بود. روند استخراج و کسب دانش از متخصصان انسانى و انتقال آن به پایگاه دانش یک سیستم خبره را «مهندسى دانش‏» مى‏نامند.
با این مقدمه، مى‏توانیم برخى ویژگیهاى مشترک بین سیستم‏هاى خبره را به طور خلاصه بیان کنیم:
ذکر یک نکته و تاکید بر آن ضرورت دارد و آن این است که در کلیه زمینه‏هایى که تا کنون در آنها سیستم‏هاى خبره مورد استفاده و بهره‏بردارى قرار گرفته‏اند، این سیستم‏ها همواره به عنوان ابزارى دراختیار متخصصان انسانى و مشاورى در کنار آنها و نه جایگزینى براى آنها مطرح بوده‏اند.
- سیستم در سطحى که عموما هم‏طراز عملکرد یک متخصص انسانى شناخته مى‏شود عمل مى‏کند.
- سیستم به شدت وابستگى به یک رشته خاص دارد. به بیان دیگر سیستم اطلاعات وسیعى در یک زمینه تخصصى خاص دارد.
- سیستم مى‏تواند در باره استدلال خود توضیح دهد. به عبارت دیگر سیستم زمانى به عنوان یک ابزار مفید و کارآمد در نظر گرفته مى‏شود که قادر باشد تحلیل و استنتاج خودرا توضیح دهد و آن را توجیه نماید.
- اگر اطلاعاتى که سیستم با آن کار مى‏کند، احتمالى یا غیر قطعى باشد، سیستم بتواند این احتمال و عدم قطعیت را در مراحل استنتاج خود دخیل کند.
از نظر ساختارى نیز سیستم‏هاى خبره داراى اجزاى ذیل مى‏باشند:
- یک رابط کاربر: این رابط، ارتباط میان کاربر و سیستم را برقرار مى‏کند و به کاربر اجازه مى‏دهد پرسشهاى خودرا در اختیار سیستم خبره قرار دهد و همچنین متقابلا سیستم این امکان را دارد که از طریق این رابط پاسخهاى خودرا به یک کاربر بازگرداند.
این رابط مى‏تواند به سادگى یک منوى ساده براى ورودى / خروجى باشد یا به پیچیدگى محاوره از طریق زبان طییعى.
- یک پایگاه دانش: این پایگاه بخش اصلى سیستم را تشکیل مى‏دهد که شامل حقایق و قوانین در زمینه تخصصى سیستم خبره مى‏باشد و غالبا توسط قوانینى به شکل گزاره‏هاى «اگر - آنگاه‏» بیان مى‏گردد.
- یک ساختار کنترلى: این ساختار کنترلى که به نامهاى مفسر قانون یا موتور استنتاج نیز شناخته مى‏شود، وظیفه اعمال و به‏کارگیرى اطلاعات موجود در پایگاه دانش را براى حل مسئله به عهده دارد.
- حافظه کوتاه مدت: علاوه بر پایگاه دانش که به عنوان حافظه بلند مدت تلقى مى‏گردد، حافظه کوتاه مدت دیگرى نیز مورد نیاز مى‏باشد تا مراحل مختلف یافتن پاسخ و مسیر طى شده از سؤال به جواب را در خود نگه دارد.
پیش از پرداختن به معرفى و مرور اجمالى برخى سیتسم‏هاى خبره، مناسب است‏به این سؤال پاسخ دهیم که اساسا با وجود برخوردارى از متخصصان انسانى چه نیازى به استفاده از متخصصان مصنوعى (سیستم‏هاى خبره) است. در پاسخ به این سؤال مى‏توان دلایل متعددى را عنوان نمود. از آن جمله، زمان نسبتا طولانى که براى بارورى و به ثمر رسیدن یک متخصص انسانى لازم است. با توسعه و گسترش روزافزون معارف و دانشهاى بشرى، کسب معارف گوناگون و احاطه کامل به آنها دشوارتر شده و نیازمند زمان بیشترى خواهد بود. سیستم‏هاى خبره به راحتى قابل تکثیر بوده و به‏راحتى قابل انتقال مى‏باشند. از دیدگاه اقتصادى نیز مى‏توان دلایلى را بر شمرد.
البته ذکر یک نکته و تاکید بر آن در اینجا ضرورت دارد و آن این است که در کلیه زمینه‏هایى که تا کنون در آنها سیستم‏هاى خبره مورد استفاده و بهره‏بردارى قرار گرفته‏اند، این سیستم‏ها همواره به عنوان ابزارى دراختیار متخصصان انسانى و مشاورى در کنار آنها و نه جایگزینى براى آنها مطرح بوده‏اند.
در ادامه به معرفى اجمالى چند سیستم خبره مى‏پردازیم و در پایان نیز مرورى خواهیم داشت‏بر سایر زمینه‏هایى که سیستم‏هاى خبره در آنها مورد استفاده قرار گرفته است.
DENDRAL سیستم خبره و تحلیل‏گر شیمیائى:
DENDRAL (DENDRITIC.ALGORITHM)
این سیستم یکى ازنخستین نمونه‏هاى موفق سیستم‏هاى خبره است که در سال 1956(م.) ارائه گردید. این سیستم خبره برنامه‏اى است‏براى استنتاج ساختمان مولکولى یک جسم با استفاده از اطلاعاتى که به عنوان ورودى در اختیار آن قرار مى‏گیرد. اطلاعات ورودى شامل فرمول شیمیائى یک ماده، طیف جرمى ماده آلى و اطلاعات مربوط به آن ماده مى‏باشد و DENDRAL با بهره‏گیرى از این اطلاعات و قوانین موجود در پایگاه دانش خود ساختمان مولکولى ماده مورد نظر را پیشنهاد مى‏کرد. در حالى که این سیستم خبره موفق نمى‏شد که یک ساختمان مولکولى واحد و منحصر به فرد را بیابد، لیستى از محتمل‏ترین ساختارهاى ممکن را با احتمال نسبى هر یک ارائه مى‏داد. شاید بزرگترین دستاورد این سیستم خبره نشان دادن توانایى رایانه‏ها در ارائه نقش یک متخصص در یک زمینه خاص و محدود بود. این سیستم قادر بود در حد یک دکتراى شیمى یا حتى بهتر عمل نماید.

MACSYMA سیستم خبره ریاضى:
(MACSYMA) که در سال 1969(م.) براى کمک به ریاضیدانان، دانشمندان و مهندسان در حل مسائل ریاضى طراحى و پیاده‏سازى گردید، یک سیستم مبتنى بر دانش مى‏باشد که بیش از 600 عملیات ریاضى مختلف از قبیل مشتق‏گیرى، انتقال‏گیرى، اشتراک‏گیرى، حل دستگاه معادلات و مجموعه عملیات ماتریسى و بردارى را مى‏تواند انجام دهد. این سیستم با برخوردارى از یک پایگاه دانش قوى، امروزه نیز مورد استفاده صدها محقق و پژوهشگر مى‏باشد و هم به صورت تجارى و هم بر روى شبکه ARPANET ارائه مى‏گردد.
prospector سیستم خبره زمین‏شناسى:
این سیستم خبره به منظور تصمیم‏گیرى در مورد مسائل کاوش معادن در سال 1978(م.) طراحى شده است. در این سیستم از ساختارى به نام شبکه استنتاج براى نمایش پایگاه داده‏ها استفاده شده است. از ویژگیهاى این سیستم، امکان استفاده از ورودى‏ها با درجات مختلف درستى مى‏باشد. این درجات از 5- براى «قطعا نادرست‏» تا 5+ براى «قطعا درست‏» مى‏باشد و سیستم تصمیمات خودرا نیز مى‏تواند به همین ترتیب دسته‏بندى نماید. همچنین این سیستم خبره قادر است در باره تصمیمات و نتایجى که به آن مى‏رسد توضیح داده و استدلال نماید.
از دیگر سیستم‏هاى خبره مى‏توان به mycin در تشخیص بیماریهاى عفونى خونى و XCON که سیستمى ست‏براى تعیین پیکربندى رایانه اشاره کرد که هر کدام با موفقیت‏به مرحله استفاده تجارى نیز رسیده‏اند.
علاوه بر کاربردهاى فوق، سیستم‏هاى خبره در زمینه‏هاى متنوعى از قبیل کشاورزى، شیمى، سیستم‏هاى رایانه‏اى، الکترونیک، مهندسى، زمین‏شناسى، مدیریت اطلاعات، حقوق، ساخت و تولید، پزشکى، هواشناسى، علوم نظامى، فیزیک، کنترل و فن‏آورى فضائى مورد استفاده قرار گرفته است.
آنچه که در پایان وبه عنوان نتیجه‏گیرى مى‏توان مطرح کرد این است که علوم اسلامى و بویژه فقه اسلامى داراى کلیه ویژگیها و مشخصات لازم جهت ایجاد زمینه‏اى فعال و پویا در پژوهشهاى علوم رایانه‏اى و استفاده از فن‏آورى سیستم‏هاى خبره در ایجاد ابزارى مؤثر جهت ارائه خدمات به محققان و دانشمندان علوم اسلامى مى‏باشد. امید است که تلاش در راه نیل به این هدف بسترى مناسب جهت تحقق آرمان والاى وحدت حوزه و دانشگاه به وجود آورد.
اینکه می گوییم کتابداری یک علم میان رشته ای است سخنی به گزاف نگفته ایم . به مدد تحقیقات گسترده دانشمندان علوم مختلف، علم کتابداری و اطلاع رسانی از بدو پیدایش تا کنون راه بسیاری را پیموده است. کاربرد علوم مختلف در این رشته روز به روز بیشتر می شود و با پیشرفت آن علوم، علم کتابداری خود نیز دچار تغییر و تحول می گردد.در این میان سهم علم کامپیوتر از دیگر علوم چشمگیرتر است. وارد شدن زمینه تحقیق هوش مصنوعی در علوم کامپیوترتحولات بسیاری را در نوع خدمات کتابداری و اطلاع رسانی نوید می دهد.
برای اینکه بتوانیم زمینه های کاربردی هوش مصنوعی را در کتابخانه ها متصور شویم باید ماهیت ، مسائل اساسی، و موانع توسعه این سیستمها را در کتابخانه ها بشناسیم. از طرفی باید بتوانیم آنها را با خدمات سنتی کتابخانه تطبیق دهیم. بطوریکه در نهایت هم کاربر و هم کتابدار از مزایای این تکنولوژی جدید بهره مند شوند.
ماهیت سیستم خبره:
هوش مصنوعی زمینه های تحقیقاتی متفاوتی را در بر می گیرد که از مهمترین و پرکاربردترین آنها می توان به سیستمهای خبره اشاره کرد.
سیستم خبره نوعی برنامه رایانه ای است که در حوزه موضوعی خاص دارای خبرگی می باشد؛ یعنی می تواند تصمیم بگیرد یا به تصمیم گیری یک فرد خبره کمک کند.
سیستمهای خبره برای حل مسائلی بکار می روند که الگوریتم خاص و یا دانش صریح برای حل آن مسائل وجود ندارد.
در کتابخانه زمینه های فعالیت سیستم خبره وجود دارد. بطوریکه فناوری سیستم خبره می تواند رهیافتی نو برای حل مسائل آن باشد.
سیستم خبره برای گرفتن دانش و رفتار یک خبره در یک زمینه موضوعی خاص طراحی شده است به همین خاطر سیستمهای مبتنی بر دانش(KBSs ) نیز نامیده شده اند. یک سیستم خبره معمول از یک موتور استنتاج و یک پایگاه دانشی ساخته شده است. پایگاه دانشی از قوائد و حقایقی تشکیل شده که دانش بدست آمده از خبره را می سازد و موتور استنتاج از این قوائد و حقایق همراه با داده هایی که توسط کاربر وارد شده برای ترسیم نتایج استفاده می کند. که به افراد با دانش کم اجازه می دهد به دانش خبره دسترسی پیدا کنند. برای ایجاد یک سیستم خبره ارتباط بین برنامه نویسان کامپیوتری و خبرگان موضوعی مورد نیاز است. این برنامه نویسان کامپیوتری مهندسان دانش نامیده می شوند. خبرگان به برنامه نویسان کامپیوتری چگونگی حل مشکل را می گویند تا آنها از آن برای طراحی و ایجاد فرایند حل مشکل و تصمیم گیری سیستم خبره استفاده کنند. مسائل و مشکلات سیستمهای خبره:
هر سیستم خبره برای یک کار خاص طراحی می شود و نمی تواند از تجربیاتش برای استفاده و تطبیق در کارهای دیگر استفاده کند. انعطاف پذیری کم و نبود قابلیت اطمینان از دیگر مشکلات سیستمهای خبره است.بطوریکه آیا او قادر به تشخیص مناسب جمع و مفرد کلمات , اصطلاحات شغلی و عامیانه است؟ آیا مفهوم نحوی جملات مبهم و پیچیده را می تواند درک کند مثلاً از جمله "عفو جایز نیست اعدامش کنید"چه درکی دارد؟!
مسائل انسانی:
وقتی یک سیستم خبره وارد کتابخانه می شود , چگونه باید با سیستمهای موجود سازگار گردد؟ آیا کاربران به او اعتماد می کنند؟ آیا کاربران و کتابداران آموزشهای لازم را در این زمینه دیده اند؟ آیا کارکنان مهارتهایی دارند که بوسیله ماشین قابل انجام نباشد؟ مثلاً کار مرجع سطح بالا, برآورد مؤثر از نیازهای کاربران, ارتقاء منابع و...
مسائل اجرایی:
ایجاد و استفاده از سیستمهای خبره مستلزم تحمل بار سنگین مالی است. سخت افزار باید قدرتمند و سریع باشد. فضای ذخیره کافی مورد نیاز است. مدیریت سیستم تخصصی و مهارتهای پشتیبانی نیاز است. چگونگی انجام مؤثر کارها برای کاربر و کارکنان نیز مورد سؤال است. (برای مثال صحت, فراخوانی و ربط نتایج بصورت رضایت بخش در یک محیط تعاملی)
سیستمهای خبره در کتابخانه ها:
سیستمهای هوشمند در کتابخانه ها در تلاش برای گرفتن دانش خبرگان کتابداری و بکار بردن درست آن دانش می باشند. ارائه دانش، جداسازی حوزه های دانش خبره، تعریف مناسب سطوح جزئیات اطلاعات، رمز گذاری دانش شخصی بعضی از مسائل پیچیده ای هستند که هنوز باید حل بشوند.
تکنیکهای هوش مصنوعی می تواند بسیاری از کارهای اضافی و تکراری را در کتابخانه انجام دهد. با این حال این تکنولوژی ها نباید جایگزین کتابدار شوند. کتابداران بهتر است باسیستمهای هوشمند همکاری داشته باشند؛ بطوریکه زمینه های کاری کتابداری که می تواند بوسیله ماشینها انجام شود به آنها واگذار گردد و کتابداران خود را با نقشهای جدیدی وفق دهند که از عهده ماشین خارج است. به همین علت کتابداران باید با قابلیتهای هوش مصنوعی آشنا شوند و به ایجاد هم افزایی بین انسان و کامپیوتر بپردازند.
کاربردهای سیستمهای خبره در کتابخانه ها:
دو دلیل عمده برای استفاده از سیستمهای خبره در کتابخانه وجود دارد: اولاً دانش خبرگان را در همه زمانها برای کاربران کتابخا نه در دسترس قرار دهد.ثانیاً وقت کتابدار را در پاسخ به سؤالات روزمره و تکراری هدر ندهد.
کاربردهای کتابخانه ای سیستمهای خبره متعاقب شروع کار هوش مصنوعی در اواخر دهه 1950 بوجود آمدند.در سال 1967 سیستمی برای بازیابی عناوین آثاری که می توانستند به سؤالات مرجع زیست شناسی پاسخ دهند بوجود آمد. در اواسط دهه 1970 چندین برنامه کامپیوتری با نام سیستمهای خبره بوجود آمدند. این سیستمهای اولیه از نظر سرعت و انعطاف پذیری محدود بودند که بعضی از این محدودیتها با ظهور میکرو کامپیوتر ها از بین رفت. در دهه 1980 علاقه به سیستمهای خبره به شدت افزایش یافت. در سال1988 تحقیق در مورد این سیستمها به نقطه اوج خود رسید. توسعه و علاقه به این سیستمها به نظر می رسد از آن به بعد سیر نزولی پیدا کرده باشد که ازعمده علل آن می توان به زمان بری ، هزینه بری ، و نبود خبرگی و منابع مناسب که برای توسعه این سیستمها مورد نیازند؛ نام برد. از این گذشته نوعی عدم اطمینان برای فوائد بالقوه این سیستمها در آینده وجود دارد. با این حال پیشرفت در تکنولوژی OPAC ها و WWW ممکن است دوبا ره آتش علاقه به زمینه تحقیقی سیستمهای خبره را شعله ور کند. در ادامه به چگونگی کاربرد سیستمهای خبره خصوصاً با تاًکید در بخش مرجع و با زیابی اطلاعات در شبکه می پردازیم.
عموماًً سیستمهای خبره قابلیت بکار برده شدن در بسیاری از حوزه ها ی کتابخانه و محیطهای اطلاعاتی را دارند.اما معمولترین این حوزه ها : بازیابی on-line ، خدمات ارجاعی و مرجع بوده اند. حوزه های دیگری که به آن توجه قابل ملاحظه ای شده است عبارتند از :فهرست نویسی و رده بندی، نمایه سازی و چکیده نویسی، مجموعه سازی و مدیریت اطلاعات.
فهرست نویسی و رده بندی:
سیستمهای خبره می توانند به عنوان مشاور برای فهرستنویسان باشند که می تواند شامل فعالیتهای آموزشی فهرستنویسی،چگونگی پیروی از قواعد فهرستنویسی، نشان دادن خودکار سرشناسه و موارد مشابه باشد.از نمونه های سیستمهای خبره فهرست نویس می توان به N-Cube اشاره کرد که دانش رده بندی را به صورت سلسله مراتبی بر اساس UDC ارائه می دهد.ساختار آن از یک رده مادر, زیر رده ها, یک مجموعه از قواعد و یک مجموعه از فرضیات ارائه شده است که بصورت یک ساختار درختی بر اساس اطلاعات عناصر کتابشناختی یک اثر خاص جستجو می شود.وقتی که یک قائده با یک گره در درخت تطابق پیدا کند بوسیله کتابدار بررسی شده و شماره رده بندی آن بیرون کشیده می شود.
نمایه سازی و چکیده نویسی:
که بطور خلاصه می تواند در تعیین اصطلاحات نمایه، از طریق تطبیق خودکار با تزاروس و واژههای کنترل شده در نمایه سازی و در چکیده نویسی به تعیین جملات کلیدی کمک کند.
مجموعه سازی:
سیستمهای خبره می توانند در موارد زیر سودمند باشند:
مشاوره در سفارش مواد بر اساس بودجه، بازنگری ها، اندازه و نوع مؤسسه، تاریخ خریدها، رد سفارشات؛
تعیین عمده فروش یا کارگزار برای تهیه مواد انتخاب شده ؛
آماده سازی خودکار پیایندها؛
پیشنهاد خرید عناوین برای مجموعه سازی؛
بروز کردن پایگاههای اطلاعاتی(در صورت تغییر عنوان یا توقف نشریه)
تعیین شماره پیایندهای گمشده و درخواست پیگیری
وآماده سازی آمار و گزارشها.
مدیریت اطلاعات:

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   37 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله گزارش کار اموزی درشرکت سهامی خاص توزیع نیروی برق استان کردستان

گزارش کار اموزی درشرکت سهامی خاص توزیع نیروی برق استان کردستان
(حسابداری امور مالی و انبارداری)

تقدیر و تشکر................................................................................................................................................... 5
مقدمه ............................................................................................................................................................... 6
فصل اول : کلیات
مروری بر تاریخچه شرکت سهامی خاص توزیع برق در استان کردستان .............................................................. 7
فعالیت اصلی شرکت .......................................................................................................................................... 8
وضعیت اشتغال .................................................................................................................................................. 8
اهداف شرکت ................................................................................................................................................. 10
سیاستهای کلی شرکت در دو محور ................................................................................................................. 13
چارت سازمانی ................................................................................................................................................ 15
نوع محصولات تولیدی یا خدمات .................................................................................................................... 16
شرح مختصری از فرآیند تولید یا خدمات ارائه شده .......................................................................................... 16
فصل دوم ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته علمی کارآموز
موقعیت رشته کارآموز در واحد صنعتی با بررسی جزئیات سازمانی رشته کارآموز در واحد صنعتی ................... 18
بررسی شرح وظایف رشته کارآموز در واحد صنعتی ........................................................................................ 19
امور جاری در دست اقدام .................................................................................................................................20
قسمت حسابداری عمومی ................................................................................................................................ 20
کارهای ارجاعی .............................................................................................................................................. 25
روش شناخت درآمد و هزینه‌های عملیاتی ........................................................................................................ 28
قراردادهای پیمانکاری ..................................................................................................................................... 28
حسابداری دولتی در اداره برق ......................................................................................................................... 29
تنخواه گردان ................................................................................................................................................... 30
 تنخواه گردان حسابداری
 تنخواه گردان پرداخت
 تنخواه گردان شهرستان
 فرایندارائه اسنادهزینه جهت پرداخت به اشخاص حقیقی یاحقوقی
 فراینداستردادتضمین حسن انجام تعهدات قراردادبه اشخاص حقیقی یاحقوقی
 فراینداسترداد سپرده حسن انجام کارقراردادبه اشخاص حقیقی یاحقوقی
 فرایندتحویل کالا از انبار
آموخته‌های واحد صنعتی ................................................................................................................................. 43
حسابداری هزینه .............................................................................................................................................. 45
• درخواست خرید برای کالا یا خدمات مورد نیاز
• براورد تقریبی هزینه ها
• تشخیص با تصویب ضرورت هزینه ها (اجازه خرج)
• تآمین اعتبار
• تعهد
• تسجیل یا ممیزی اسناد هزینه
• حواله یا مورد پرداخت در وجه ذینفع
• درخواست وجه جهت پرداخت به دادن و یا رد تنخوا گردان
• تنظیم سند هزینه پرداخت
نمونه وظایف و مسئولیتهای هر یک از واحد های حسابداری ............................................................................ 48
دفاتر حسابداری ............................................................................................................................................... 51
معرفی سیستم ا نبار ........................................................................................................................................... 56
فصل سوم
نتیجه‌گیری و پیشنهادها ..................................................................................................................................... 71
منابع و ماخذ .................................................................................................................................................... 74

تقدیر و تشکر:
کارآموزی با اینکه وقت گیر بوده زحمات زیادی را بر دانشجو تحمیل میکند ولی باعث کار عملی و پژوهش می شود . از آنجایی که اهمیت و ضرورت پژوهش و تحقیق بر هیچ کس پوشیده نیست پس می توان گفت کارآموزی یکی از مهمترین واحد هایی است که دانشگاه برای دانشجو در نظر گرفته است. با انجام پروژه کارآموزی با یک موضوع خاص دانشجو ملزم می شود تا همه تلاش خود را به کار گیرد تا همه زوایای موضوع مورد بررسی کند و تقریبا در آن موضوع مهارت لازم را به دست آورد.
در اینجا وظیفه خود می دانم که تشکر خاصه خود را تقدیم نمایم به تمام اساتید مجرب بخصوص جناب آقای خوشرو که در تمام سالهای تحصیل درس زندگی و درست زیستن را به من آموختن و سالها برای تربیت من تلاش به عمل آورده اند.

مقدمه :
سیستم حسابداری نقش عمده و بزرگ در ادارة امور مؤسسات و راهنمایی مدیران آنها و بسیاری دیگر از مردمی که با مسائل اقتصادی یک اجتماع در تماس هستند بعهده دارد ، یک سیستم حسابداری فارغ از اندازه و نوع آن مانند هر سیستم دیگر از مجموعه ای از عوامل که نظام ارتباطی مشخص دارند تشکیل می شود . مهمترین عامل و یا در واقع عامل مسلط در هر سیستم حسابداری نیروی انسانی شاغل در آن است که یک سیستم را موفق یا نا موفق می کند . این نیروی انسانی شاغل در سیستمهای حسابداری دستگاهها ی مختلف و یا به عبارت دیگر حسابداران در معنای عام علاوه بر درستکاری ، امانت و پشتکار باید از تخصص مهارت وتجربه لازم برای پرداختن به کار حسابداری بر حسب سطح شغل ، وظایف و مسئولیت ها ونوع عملیات مؤسسه برخوردار باشند . مهمترین عملکرد یا وظیفه یک سیستم حسابداری عملکرد اطلاعاتی است و هر سیستم حسابداری باید اطلاعات موجود درباره معاملات عملیات مالی ورویدادهای دارائی اثر مالی بر یک مؤسسه را گرد آوری نماید، ثبت کند ودر گروه های همگن طبقه بندی کند وبالاخره گزارشهای را فراهم کند که تصمیم گیرندگان مختلف درباره یک مؤسسه یا سازمان بتوانند بر مبنای آن آگاهانه تصمیم بگیرند .
اگر اطلاعاتی که در جریان فعالیت ها ی یک سازمان فراهم می آید به شکل مطلوب ارائه شود برای تصمیم گیری های مختلف فایده چندانی ندارد . بنابراین تصمیماتی که توسط اداره کنندگان یک سازمان و یا توسط اشخاص ذیحق و ذینفع درباره یک مؤسسه گرفته می شود بسیار متنوع و متعدد است . مدیران در سازمان در پی آن هستند که با حداقل امکانات، حداکثر استفاده و مطلوبیت را از آن سازمان خود نمایند. یکی از ابعاد بسیار مهم یک سازمان در حال حاضر شیوه بکارگیری از دارائیهای موسسه است و همچنین می‎دانیم که قسمت عمده‎ای از دارائیهای موسسات در موجودیهای انبار آن نهفته و انباشته شده است و مدیریتهای مالی، تدارکات و انبار در پی آن هستند تا بهترین ترکیبی که متضمن حداکثر سود یا حداقل هزینه برای موسسه باشد را معین بنمایند. سازمانها به علت عدم دسترسی به اطلاعات درست و به موقع از میزان و نوع موجودی‎های انبار قادر به تهیه و تدارک مایحتاج با صرفه کامل نیستند و آنگاه دچار مشکلاتی در این زمینه خواهند شد. و در جستجوی متخصصان انبارداری نیز غالباً به افراد بدون آمادگی و معلومات برخورد می‎نمایند و چون تکامل در این زمینه بدون کاربرد روشهای نوین و فنون پیشرفته علمی نخواهد بود لزوم این افراد مطلع و حرفه‎ای هر چه بیشتر از پیش مشهود می‎شود.

فصل اول
مروری بر تاریخچه شرکت سهامی خاص توزیع برق در استان کردستان
شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان در تاریخ 25/2/1370 به صورت یک شرکت سهامی خاص تأسیس شده و طی شماره 89151 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی به ثبت رسیده است.
آخرین اساسنامه آن در تاریخ 25/2/1370 به تصویب رسیده است.
در حال حاظر شرکت جزء شرکت های زیر مجموعه شرکت مادر تخصصی توانیر می باشد و مرکز اصلی شرکت در سنندج واقع است. اما استان کردستان به بخش های مختلفی تقسیم بندی شده و در هرکدام از بخش ها یک نمایندگی از برق استان در آن بخش وجود دارد که به فعالیت مشغول می باشد.
تولید واستفاده از برق در سال 1326 بانصب دو دستگاه مولد 125 کیلوواتی در محل فعلی دبستان پروین اعتصامی شهرشروع گردید که این تاسیسات در سال 1330 بکلی از بین رفت ومجددا در سال 1332 با سرمایه گذاری مسئولین ومالکین شهروهمکاری شهرداری در باغ ملی محل فعلی شرکت دو دستگاه مولد150 کیلوواتی تحت پوشش شرکت روشنایی آغاز به کارنموده ودر همین تاریخ اولین امتیاز برق بطور رسمی نیز واگذار گردیدتوسعه تاسیسات ومولدها با توجه به روند رشد مصرف تحت نظر شرکت ادامه یافت تا اینکه در سال 1345 تاسیسات وتشکیلات اداره برق شهر به برق منطقه ای غرب تحویل مدیریت گردیدوبا پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در راستای محرومیت زدایی منطقه برنامه ریزی واقدامات وسیعی جهت ایجادوگسترش شبکه انتقال وتوزیع برق در سطح استان صورت گرفت به طوریکه در سال 1361 پست 63/20 شهرستان قروه ازطریق خط 63 کیلوولتی همدان-قروه ومتعاقب آن در سال 1365 از طریق خط دو مداره 230 کیلوولت همدان -سنندج پست 230/63 سنندج به بهره برداری رسید. در جهت اجرای سیاست های وزارت نیرو درتشکیل شرکتهای توزیع شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان از مهرماه 1371 زیر نظر برق منطقه ای غرب فعالیت می نماید.در حال حاضرتامین برق استان کردستان از طریق شبکه سراسری واز سه محور همدان آذربایجان وکرمانشاه توسط خطوط انتقال 230 132و63 کیلوولت انجام می گیرد

فعالیت اصلی شرکت

موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 5 اساسنامه شرکت سهامی بوده و از تاریخ 1/1/1370 شروع به فعالیت در زمینه های زیر نموده است:

1. بهره برداری شبکه توزیع
2. خدمات مشترکین
3. توسعه و احداث خطوط توزیع
4. اصلاح و بهینه سازی شبکه خطوط توزیع
5. برنامه ریزی، طراحی و نظارت بر موارد بالا
6. روشنایی معابر
7. و سایر فعالیت ها
وضعیت اشتغال:

متوسط تعداد کارکنان دائم و موقت طی سال مالی 84 و 85 به شرح زیر بوده است:

کارکنان دائم (نفر) کارکنان موقت (نفر) جمع
سال 1392 465 78 543

که پستهای مصوب در سال مالی 92به ترتیب زیر در قسمتهای مختلف قرار دارند:

مدیریت برق شهرستان سنندج 101 نفر امور برق شهرستان سقز 49 نفر
قسمت برق شهرستان مریوان 39 نفر قسمت برق شهرستان قروه 42 نفر
قسمت برق شهرستان بیجار 40 نفر قسمت برق شهرستان بانه 34 نفر
قسمت برق شهرستان کامیاران 25 نفر قسمت برق شهرستان دیواندره 22 نفر
اداره برق دهگلان 12 نفر معاونت مالی و پشتیبانی 67 نفر
معاونت فنی و برنامه ریزی 40 نفر رئیس دفتر هیئت مدیره و مدیر عامل 1 نفر
کارشناس حقوقی 1 نفر کارشناس روابط عمومی 1 نفر
حسابرس داخلی 1 نفر مشاور 1 نفر
مدیر عامل 1 نفر دفترنظارت برخدمات مشترکین وفروش 5 نفر
اداره حراست 13 نفر

لازم به ذکر است که این تعداد پستهای مصوب سازمانی شرکت می باشند که بالغ بر 494 نفر می باشد که از این تعداد با توجه به اطلاعات موجود تعداد 374 پست سازمانی پر و اشتغال شده و مابقی خالی می باشد، که به طور متناوب در هرکدام از شهرستانها و حوزه ستادی تقسیم شده است.
حوزه تساوی قسمتی از شرکت نیروی برق استان کردستان است که کلیه اقدامات و فعالیتهای شهرستانهای تابعه شرکت توزیع با این حوزه ارتباط دارند.
در اداره برق استان کردستان کارکنان به سه دسته تقسیم می شوند که هرگروه را با کدی متنفاوت در حساب ها نگهداری می شود.
که شامل موارد زیر است:

کارمندان دائم استخدامی

الف: کارمند بخش شغلی که با کد 10000، 20000، 30000، 40000 نشان داده می شود.
تعداد این افراد در سال 84 بالغ بر 167 نفر بوده که با توجه به سال های قبل یک کاهش 10 نفری را در شرکت مشاهده می کنیم.

ب: کارگر که با کد 70000، 80000 ، 90000 نشان داده می شود.
که تعداد این افراد در سال 84 بالغ بر 159 نفر بوده که تعداد 7 نفر کاهش را نسبت به سال 83 نشان می دهد.

کارکنان قراردادی _ استخدامی

الف: کارمند بخش شغل که با کد های 10000، 20000، 30000، 40000، نشان داده می شود.
که تعداد این افراد نیز نسبت به سال قبل کاهش نشان داده است.
ب: کارگر که با کدهای 70000، 80000 نشان داده می شوند.
که این تعداد نیز در مقایسه با سال 83 دارای کاهش تعداد کارگران است.
کارکنان تأمین شده از طریق قرارداد شاغل در بخش اصلی

این کارکنان نیز با کدهای 10000، و 20000، 30000، 40000 در دفاتر و اسناد نشان داده می شوند.

اهداف شرکت
شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان یکی از شرکت های فعال در امر توزیع نیروی برق در استان می باشد.
شرکت توزیع نیروی برق در راستای نیل به اهداف برق منطقه غرب که مناطق غرب کشور را در زمینه انتقال نیروی برق و تأمین نیروی برق این منطقه از کشور کمک می کند.
در طی ده های اخیر دولت در راستای کم کردن مسئولیت های خویش توانیر را به قسمت های مختلفی تقسیم کرد و کشور را به مناطق مختلفی نیز تقسیم که و سهام شرکت را به تعداد شرکت خاص بفروش رسانید و شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان زیر نظر برق منطقه ای غرب در سال 1370 فعالیت خود را آغاز نمود.
شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان(سهامی خاص) شرکتی است خدماتی که خدمات توزیع وفروش انرزی الکتریکی را برعهده دارد ودرعرصه ارائه این خدمات ملزم به اجرای دستورالعملهای برق منطقه ای غرب وبخشنامه ها واستانداردهای وزارت نیرو می باشد. هدف شرکت ارائه خدمات توزیع وفرو انرزی الکتریکی به مشتریان با نگرش جلب رضایت هرچه بیشتر آنان ودر این راستا بهبود مستمر فرآیندها در عرصه فعالیت خود می باشد.برای رسیدن به این هدف مدیریت شرکت خط مشی خود رامبتنی بر اصول ذیل تعیین واعلام مینماید:
1-ارائه خدمات با کیفیت مطلوب برابر استانداردهاوضوابط وزارت نیرو توسط پرسنل وتامین کنندگان شرکت درمکان وزمان تعهد شده به مشتری.
2- بهره گیری ازنیروی انسانی متعهد ومتخصص وارتقاء سطح دانش وتخصص ومهارت آنها با آموزش پیگیر وبر اساس یافته های نوین علمی وفنی در جهت ارائه خدمات مطلوب به مشتریان
3-بهره گیری از فن آوریهای جدید وتجهیزات مناسب در جهت ارتقاءسیستمهای کاری -به روز وبهینه نمودن تاسیسات وشبکه های توزیع برق وحرکت به سمت ((خاموشی صفر))
4-حرکت در راستای گسترش فرهنگ ایمنی به منظور خفظ منابع نیروی انسانی وتاسیساتاعم از درون وبرون سازمانی
مدیریت شرکت براین عقیده است که اجرای این خط مشی با استفاده از سیستم مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد ISO9001-2000 عملی می گردد وبا بهبود مستمر نشئت گرفته ازآن حرکت به سوی مدیریت کیفیت فراگیر ادامه می یابد.
مدیریت عامل شرکت با توجه به مسئولیت خطیر خود در راستای تحقق اهداف فوق الذکر نسبت به استقرارو استمرار این سیستم خود را متعهد دانسته و ازکلیه همکاران انتظار دارد که همکاری همدلی وهمفکری صمیمانه ومجدانه در این راستا حرکت نمایند.
شرکت توزیع برق استان کردستان دارای 9 شهرستان وابسته است که به عنوان واحد های صف نسبت به توزیع و فروش انرژی برق فعالیت می نماید:
• شرح وظایف دستگاهها و واحدهای وابسته
• معرفی واحدهای وابسته
o مدیریت برق شهرستان سنندج
o امور برق شهرستان سقز
o قسمت برق شهرستان بانه
o قسمت برق شهرستان کامیاران
o قسمت برق شهرستان مریوان
o قسمت برق شهرستان بیجار
o قسمت برق شهرستان دهگلان
o قسمت برق شهرستان قروه
o قسمت برق شهرستان دیواندره
شرکت توزیع نیروی برق استان در راستای ارائه خدمات به مشترکین خود که شامل:
1. مشترکین خانگی
2. مشترکین عمومی
3. مشترکین صنعتی
4. مشترکین کشاورزی
5. مشترکین تجاری
6. مشترکین آزاد
7. و روشنایی معابر شهری و جاده ای می باشد شناسایی نموده و به برق منطقه ای غرب گزارش می دهد.
از آنجا که شرکت توزیع نیروی برق استان نماینده شرکت برق منطقه ای غرب می باشد لذا نیازهای استان را در زمینه های بالا که گفته شد به برق منطقه ای غرب کشور گزارش داده و نیازها را به جزء در گزارش خود یاد کرده و به برق منطفه ای غرب ارائه می دهد.
3-1: قوانین و مقررات
آئین نامه های اجرائی قوانین بودجه
• آئین نامه های تکمیلی تعرفه های برق
• دستورالعملهای بهره برداری از ترانسفورماتورهای توزیع
• مجموعه دستورالعملهای بهره برداری
• آئین نامه معاملات
• قانون تجارت
• استانداردهای شبکه های توزیع
• بولتن شاخصها و اهداف برنامه پنجساله چهارم
• استانداردهای ایمنی
• استاندارد تجهیزات مورد استفاده در شبکه های توزیع نیروی برق
• اهداف و برنامه های راهبردی پنجساله بخش توزیع
• طرح رشد و ارتقا مدیران
• نظام جامع آموزش کارکنان وزارت نیرو
• قانون مالیتهای مستقیم
• قانون کار
• قانون تامین اجتماعی
شرکت توزیع نیروی برق استان در راستای رسیدن به اهداف برق منطقه ای غرب کشور در استان به فعالیت های گوناگونی را انجام می دهد که شامل:
1. بهره برداری از شبکه توزیع برق
2. خدمات مشترکین
3. توسعه و احداث شبکه های توزیع و غیره
4. اصلاح و بهینه سازی شبکه توزیع
5. برنامه ریزی طراحی و نضارت بر طرح های استان (در زمینه توزیع نیروی برق)
6. روشنایی معابر
7. و سایر موارد فعالیت دارد.
شرکت توزیع نیروی برق همچنین در انجام کنتور خوانی خانه به خانه و رفع اشکالات در برق خانگی و غیره جمع آوری و واریز مبلغ فیش های برق مصرفی و واریز آن به حساب وزارت نیرو می باشد و همچنین نماینده شرکت توانیر و برق منطقی غرب در استان نیز می باشد.

سیاستهای کلی شرکت در دو محور
خط مشی کیفیت با نگرش مشتری مداری و بهبود مستمر در خدمات قابل ارائه به مشتریان و بهره گیری از فن آوری های جدید در راستای کاهش زمان ارائه خدمت و افزایش کیفیت و دقت خدمات ارائه شده به متقاضیان و مشتریان شرکت .
• وظایف کلی شامل :
1-خدمات قابل ارائه
1-1-برقراری انشعاب زیر و بالای 30 کیلو وات
1-2-فروش انرژی الکتریکی
1-3-خدمات پس از فروش(افزایش/کاهش آمپراژ و قدرت ، جابه جایی داخلی ، اصلاح صورت حساب ،
قرائت لوازم اندازه گیری ، تفکیک و ادغام انشعابات ، برچیدن دائم انشعاب ، تعویض لوازم اندازه گیری)
2- طیف مشتریان
1-2- متقاضیان
2-2- مشترکین
2-3- ارباب رجوع
• معرفی گواهینامه های ملی و بین اللملی
3-1-گواهینامه نظام تضمین کیفیت بر مبنای استاندارد ISO9002-1994
3- -2گواهینامه نظام تضمین کیفیت بر مبنای استاندارد ISO9002-2000چارت سازمانی:
چارت سازمان در هر سازمان نشان دهنده تفکرات مدیریت در آن سازمان است و اینکه مدیر چگونه تفکری را در آن سازمان پرورش می دهد.
از لحاظ تفکر مدیریت ما در کل دو نوئع مدیر را در سازمان های می توان طبقه بندی کرد.
1. مدیرانی با تفکر باز
2. مدیرانی با تفکر بسته
1. مدیران با تفکر باز به مدیرانی گفته می شود که در سازمان به افراد زیر دست خود تفویض اختیار به معنای واقعی کرده و کارها را به افراد شایسته و جوان سازمان می سپارند و خود فقط نضارت می کنند و در این صورت است که راندمان بهره وری سازمان بالا می رود.
2. مدیرانی با تفکر بسته این نوع مدیران که کم هم نیستند مدیرانی هستند که به کارکنان خود ایمان نداشته اند و به توانایی های آنان اعتنا نمی کنند و دیگر کارکنان نتیز رغبتی به نو آوری و نشان دادن خلاقیت در خود نمی یابند و خلاقیت ها و استعدادهای کارکنان در نطفه نابود می شود.
این دو نوع مدیرت را می توان از چارت سازمانی هر سازمان شناسایی نمود.
هرگاه چارت سازمان اختیارات بیشتری را برای کارکنان معلوم کرده بود و سطوح بیشتری را در آن مشاهده نمودیم می توانیم بفهمیم که مدیریت این سازمان تفکرات بازی دارد و بلعکس.
شرکت توزیع نیروی برق استان با مدیریت مناسب و تفویذ اختیارات به بخش های مختلف خود توانسته سهم عظیمی از فعالیت های خود را به بخش های مختلفی واگذار نماید تا راندمان بهره وری کار در سازمان به طرز عجیبی بالا رود و شرکت توزیع نیروی برق استان با 200 صفحه چارت سازمانی یکی از مناسب ترین تفکرات مدیریت را دارا می باشد شرکت توزیع نیروی برق استان با تفویذ اختیارات به بخش های که خود شرکت برق استان را به بخش های مختلفی تقسیم کرده و اختیاراتی به آن بخش ها داده و شرکت توزیع نیروی برق سنندج بر آن بخش های دیگر نضارت می کند.
و به نظر اینجانب به عنوان یک دانش جوی رشته حسابداری مدیریت شرکت توزیع نیروی برق استان یک مدیریت با تفکر باز می باشد و دیگر مدیر نمی تواند در سازمان های بزرگ تنها به خود اعتماد داشته باشد و تمام کارها را خودش انجام دهد.
امروزه مدیریت باید سازمان را به بخش های مختلفی تقسیم کند و به هر قسمت اختیاراتی در حد توانایی های آن قسمت تفویذ نماید.

چارت سازمانی

نوع محصولات تولیدی یا خدمات
فعالیت اصلی شرکت طبق اسانامه مصوب به شرح زیر می باشد:
 توزیع نیروی برق در حوزه عمل شرکت برای انواع مصارف و یا خرید و فروش کلی و جزئی برق.
 ایجاد و توسعه شبکه و تأسیسات نیروی برق کلیه نقاط در حوزه عمل شرکت.
 انجام کلیه خدمات وامور مربوط به بهره برداری، تعمیر و نگهداری از شبکه ها و تأسیسات نیروی برق.
 سرمایه گذاری و مشارکت در مؤسسات و شرکتهای داخلی که با مقاصد شرکت ارتباط داشته باشد.
 انجام هر گونه معاملات بازرگانی و هملیاتی کع برای مقاصد شرکت ضروری بوده و به صرفه و صلاح شرکت باشد.
شرح مختصری از فرآیند تولید یا خدمات ارائه شده
شرکت توزیع برق کردستان جزء شرکتهای بخش خصوصی می باشد که دارای 2500 سهم که به صورت سهامی خاص اداره می گردد و از قانون تجارت پیروی می نماید.
نحوه خدمات دهی آن بدین شرح است که برق را از منابع تولید برق (نیروگاه) تحویل گرفته و کار توزیع آن را به عهده دارد که به صورت درصدی کارمزد اخذ می نماید و همچنین کار نگهداری شبکه برق نیز که کلیه تأسیسات مربوط به برق منطقه ای غرب می باشد را به عهده دارد که هر سال به صورت کارمزدی برای نگهداری و تعمیر و تعویض و تجهیز آن با برق منطقه ای غرب قرارداد می بندد و نسبت به فروش انشعاب برق و توزیع برق بین مردم اقدام می نماید وکار شرکت توزیع برق استان کردستان خدمات عمومی بوده و زیر نظر سازمان توانیر که خود آن نیز از زیر مجموعه های وزارت نیرو می باشد، قرار دارد.
و برق تولیدی ازنیروگاه های مبدأ به صورت مگابایت خارج می شود که قابل مصرف (به علت بالا بودن قدرت) نیست. با ایجاد ترانسفورماتورهای کاهنده به ولت و در نهایت پستهای شهری به صورت آن در اختیار مردم قرار می گیرد و شرکت توزیع نیروی برق با ایجاد سه پست در اطراف شهر سنندج و سایر شهرستانهای استان به تفوت هر شهرستان یک یا دو پست نسبت به توزیع برق اقدام می نماید و از یک نیروگاه قدیمی واقع در سنندج پایین تر از شهرک کشاورز به عنوان کمکی استفاده می نماید.

فصل دوم – ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته علمی کارآموز:

موقعیت رشته کارآموز در واحد صنعتی با بررسی جزئیات سازمانی رشته کارآموز در واحد صنعتی
همان طوری که در پیوست شماره 1 نشان داده شد، در چارت سازمانی شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان ، واحد مالی و پشتیبانی کارهای مربوط به حسابداری و فعالیتهای مالی و اعتباری شرکت در این واحد انجام می گیرد، و معاونت مالی و پشتیبانی دارای مجموعه ها یا به عبارتی قسمتهای زیر می باشد:
الف. محصول خدمات دفتری و تایپ (1)
ب. امور کارکنان و خدمات عمومی (29)
ج. امور تدارکات و انبارها (16)
د. امور مالی (20)
در دفتر معاونت مالی و پشتیبانی 67 پست سازمانی مصوب وجود دارد که از این تعداد پست مصوب تعداد 20 پست سازمانی در اختیار قسمت امور مالی قرار دارد.
و معاونت مالی و پشتیبانی از نظر چات سازمانی و زیر مجموعه های مرتبط با آن به صورت زیر تحت عنوان پیوست شماره (2) ارائه می گردد.

پیوست فصل دوم:شماره یک

و یکی از واحدهای زیر مجموعه معاونت مالی و پشتیبانی، امور مالی می باشد که قسمتها و واحدهای زیر مجموعه این قسمت نیز تحت عنوان پیوست شماره (3) ارائه می گردد:

بررسی شرح وظایف رشته کارآموز در واحد صنعتی
* بررسی صورت وضعیتهای پیمانکاری در سطح استان.
* بررسی مدارک مربوط به خرید قراردادهای خرید کالا.
* بررسی کارکرد پیمانکاران قراردادهای حفاری، خورو، قرائت کنتور و لوزم اندازه گیری.
* رسیدگی اسناد مربوط به تنخواه کلیه شهرستانها، واحد بازرگانی، انبار، خدمات و نقلیه.
* تهیه و بررسی لیست حقوقو دستمزد کارکنان شرکت توزیع و لیستهای مأموریت و سایر پرداختهای کارکنان.
* بررسی لیست حقوق و دستمزد کارگران تحت پوشش شرکت خدماتی.
* بررسی کل اسناد جاری و پرداختهای روزانه.
* پیگیری اخذ مدارک ومفاصا حساب مربوط به قراردادهای پیمانکاری و انجام محاسبات لازم و پرداخت مطالبات مربوطه.
* پیگیری اخذ مدارک و حل مشکلات شهرستانهای تابعه در رابطه با انجام دستورالعملهای جدید مربوط به پیمانکاران، مأموریت و ... .
امور جاری در دست اقدام:
قسمت حسابداری عمومی
الف. واحد ممیزی و رسیدگی:
از نظر چارت سازمانی این واحد شامل دو کارشناس و یک کمک کارشناس رسیدگی و ممیزی می باشد که درحال حاضر در این واحد دو کارشناس رسیدگی و ممیزی حضور دارند و پست سازمانی کمک کارشناس آن خالی می باشد.
که کار این واحد رسیدگی و بررسی به کلیه اسناد و قراردادهای حوزه ستادی وشهرستانهای تابعه می‌باشد که این رسیدگی ها بر اساس تقسیمات شغلی بین دو کارشناس انجام می گیرد.

کارهای ارجاعی:
1- مرتب کردن و شماره گذاری و فهرست گیری قرادادهای ثبت شده موجود و تفکیک آنها به دو قسمت قراردادهای خرید خدمت و قرارداد خرید خدمت و قرارداد خرید کالا، برحسب قرارگیری در حوزه ستادی و شهرستانهی تابعه بر اساس دو فاکتور شماره قرارداد و تاریخ عقد قرارداد (کلیه قراردادهای شرکت توزیع به دو صورت: قرارداد خرید خدمت و قرارداد تیپ خرید کالا می باشد، که قرارداد خرید خدمت شامل: اجاره ماشین آلات اشخاص حقیقی ئ استخدام کارگر به صورت روزمزدی برای انجام کارهایی مانند چاله کنی، نصب چراغ برق و ... و قرارداد خرید کالا هم شامل: خرید وسایل و تجهیزات لازم جهت انجام فعالیتهای شرکت مانند: خرید تیرهای بتونی، مقره، سیم و کابل تراسفورماتورهای فشار قوی و ضعیف و ... می باشد) و همچنین قراردادهایی نیز تحت دو عنوان فوق الذکر وجود دارند که در جهت امور داخلی شرکت مانند: عقد قرارداد با شرکتهای تبلیغاتی، حسابرسی، خدماتی و ... می باشد، که هر کدام را در فایلهای مخصوص قرار می گیرد.
که هر قرارداد در هر دو حالت به طور تقریبی دارای مراحل زیر می باشد.
الف. درخواست خرید کالا یا خرید خدمت بر اساس نیاز واحد متقاضی در دو حالت حوزه ستادی یا شهرستانهای تابعه و سپس تأمین اعتبار درخواست مذکور توسط واحدهای مربوطه.
ب. به مناقصه گذاردن اقلام مورد نیاز و تعیین یک شخص حقیقی یا حقوقی به عنوان برنده مناقصه (که همانند همه مناقصه ها پایین ترین قیمت ملاک انتخاب برنده مناقصه می باشد).
ج. عقد قرارداد بین شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان و برنده مناقصه (که هر قرارداد چه به صورت خرید خدمت و چه به صورت خرید کالا حدوداً دارای بیست بند می باشد، که شامل: شرایط و اصول مربوط به چگونگی انجام کار یا خدمت، موارد مربوط به فسخ قرارداد، زمان بندی، پرداخت حق الزحمه یا پیش پرداخت، زمان تحویل کالا یا خدمت، مقدار و میزان کالا یا خدمت، کسورات قانونی و بقیه موارد لازم می باشد.)
و ارجاع کار یا خدمت جهت انجام به فرد یا شرکت فوق الذکر،
که از این مرحله به بعد قراردادها پس از طی مراحل اداری به واحد رسیدگی و ممیزی ارجاع می شود تا در هر مرحله از انجام کار یا خدمت که به شکل ارائه به صورت سند هزینه هر قرارداد منعقده می‌باشد، نحوه پرداخت وجه به طرف قرارداد (پیمانکار) تعیین و تأیید شود.
2. دریافت گزارش خلاصه گردش هزینه های انجام گرفته هر ماه به صورت معین به تفکیک تفضیلی از تاریخ 18/1/82 تا 28/12/82 (سال مالی شرکت) و ثبت هر هزینه (که هر هزینه تحت یک عنوان و یک کد هزینه مشخص، معلوم می باشد) برای یک ماه در دفتر بودجه ومقایسه با بودجه مصوب همان هزینه در سال مالی جهت تعیین مانده بودجه اختصاص داده شده به هر سه فصل در پایان هر ماه جهت چگونگی تخصیص و وبدجه کردن مابقی بودجه در طی ماه های سال مالی.
که هر کدام از این گزارش خلاصه گردش هزینه به جز ماه اول (فروردین ماه) دارای مانده جهت انتقال به دوره بعد (ماه بعد) می باشد که هزینه های انجام شده در هر سه فصل هزینه با مانده انتقال یافته از دوره قبل جمع و با بودجه مصوب مقایسه می گردد.
3. آشنایی با اسناد دریافتی از حوزه ستادی یا شهرستانهای تابعه، که هر سند با یک شماره و تحت یک عنوان مشخص در یک پوشه با رنگ مخصوص هر شهرستان (مثلاً سقز، نارنجی و دیواندره، آبی) برق، تلفن، سوخت و لوازم مصرفی، تجهیز و تعمیر ماشین آلات و ... مربوط به شرکت و یا اسناد هزینه مربوط به قبض یا حواله انبار که نشان دهنده مقدار کالای ورودی به انبار و خارج شده از آن می باشد که جهت رسیدگی و بررسی که به دو صورت اولیه و ثانویه انجام می گیرد، به حوزه رسیدگی و ممیزی ارسال می شود.
بررسی اولیه به صورت مقایسه اقلام برگ درخواست خرید با فاکتورهای خرید کالا یا خدمت و صورتجلسه، سند هزینه و کنترل ثبت شدن هر کدام از هزینه های انجام گرفته در برگه خلاصه سند هزینه و کنترل ثبت هر کدام از هزینه های انجام گرفته در برگه خلاصه سند حسابداری (این خلاصه سند را می توان یک پیش سند به حساب آورد)
در سر فصل های مربوط و ارجاع به واحد سند نویسی جهت ثبت کامپیوتری سند هزینه رسیدگی ثانویه نیز به صورت دریافت سند هزینه کامپیوتری و بررسی مجدد هزینه ها، کنترل کدهای هزینه و اعداد و ارقام هر هزینه و زدن تأییدیه و ارسال به واحد صدور چک و پرداخت هزینه انجام شده، می باشد.
4. آشنایی با لیستهای فوق العاده مأموریت کارکنان، که به صورت لیستهای بزرگ (معمولاً زرد رنگ) که حاوی نام و نام خانوادگی کارمند/ مدت مأموریت، وسیله سفر، هزینه سفر، حقوق روزانه کارمند و ... می باشد، و بعد از یادگیری نحوه محاسبه به این شکل لیستهای مذکور را محاسبه می کنیم.
برای این کار مسافت طی شده توسط شخص و حقوق روزانه وی ملاک می باشد و بر اساس شاخص زیر آن را محاسبه می کردیم.
از مبدأ تا فاصله 50 کیلومتر 50% حقوق روزانه.
از مبدأ تا فاصله 75 کیلومتر 80% حقوق روزانه.
از مبدأ تا فاصله 100 کیلومتر 90% حقوق روزانه.
از مبدأ تا فاصله 135 کیلومتر 120% حقوق روزانه.
از مبدأ تا فاصله 200 کیلومتر 130% حقوق روزانه.
از 200 کیلومتر 50% به بالا 140% حقوق روزانه.
جهت مأموریتهای از 250 کیلومتر محدودیت ندارد.
برای محاسبه ما مسافت طی شده را در درصد مشخصی از حقوق روزانه شخص ضرب و در تعداد روزهای مأموریت ضرب و با هزینه سفر جمع و کل فوق العاده مأموریت شخص به دست می آید.
البته این نحوه محاسبه برای حقوقهای پایین تر از 56892 ریال می باشد و برای ارقام بالاتر به صورت دو برابر حداقل دستمزد روزانه به اضافه هزینه سفر (در صورت وجود) عمل می کردیم که این حالت معمولاً شامل مدیران عالی و ارشد شرکت (البته از نظر پست سازمانی) می باشد.
و در پایان پس از محاسبه و تأیید جهت صدور سند به واحد حقوق و مزایا ارسال می گردد.
5. آشنایی با نحوه محاسبه مبالغ پرداختی به پیمانکاران بر اساس قرارداد منعقده کهبه صورت زیر یعنی پس از عقد قرارداد و ارجاع کار یا خدمت جهت انجام به پیمانکار به اندازه هر مقدار کار یا خدمت انجام داده شده، اقدام به تهیه صورت وضعیت (که نشان دهنده کار یا خدمت انجام شده می باشد) می نماید که پس از تأیید قسمت مربوطه به عنوان این که کار یا خدمت را تحویل گرفته به واحد امور مالی و سپس به حوزه رسیدگی و ممیزی ارجاع می گردد.
و نحوه محاسبه بدین شکل است که از مبلغ هر صورت وضعیت 10% به عنوان حسن انجام کار، 10% به عنوان مالیات و 5% به عنوان بیمه (در حالتی که طرف قرارداد فقط یک نفر باشد و هیچ کارگر یا کارمندی نداشته باشد این مبلغ کسر نمی‌گردد) کسر می‌گردد و خالص پرداختی آن به پیمانکار مشخص (البته در صورتی که پیمانکار از پرکت پیش پرداخت دریافت نکرده باشد، در این صورت مبلغ پیش پرداخت در هر دوره که آن را دریافت کرده باشد از صورت وضعیت همان دوره کسر می‌شود) و پس از تأیید جهت پرداخت به واحد صدور چک ارسال می‌گردد.
و اگر در یک قرارداد در پایان طبق مفاد قرارداد انجام نگرفته باشد، مبالغی که به عنوان حسن انجام کار کسر می‌گردد به پیمانکار پرداخت نمی‌گردد و باید پیمانکار طبق نفاد قرارداد نسبت به انجام کار یا ارائه خدمت به طور صحیح اقدام نماید و با ارائه مفاصا حساب نسبت به دریافت کل مبلغ قرارداد خود اقدام نماید.
ب. واحد تنظیم لیست و سند:
از نظر چارت سازمانی این واحد شامل دو کمک کارشناس می‌باشد که به عنوان تنظیم کننده لیست حقوق و مزایا و تنظیم کننده اسناد مربوطه به تمامی قسمتهای حسابداری عمومی می‌باشند که فعالیتهای این قسمت به صورت مکانیزه صورت می‌گیرد.

کارهای ارجاعی:
1. آشنایی با سیستم کامپیوتری حقوق و مزایا شرکت و نجام مراحل مربوط به لیست حقوق و دستمزد که فقط به صورت وارد کردن اطلاعات سیستم می‌باشد که دارای مراحل زیر است:
* وارد کردن اطلاعات استخدامی شخص به کامپیوتر
* وارد کردن اطلاعات پرداخت حقوق شخص به کامپیوتر
* وارد کردن اطلاعات مربوط به کاکرد ماهیانه شخص به کامپیوتر از قبیل: اضافه کاری، تعداد روزهای کارکرد، نوبت کاری، کشیک، فوق‌العاده مأموریت و...
* محاسبه دستمزد پرسنل، که این محاسبات شامل محاسبه بیمه، بازنشستگی، مالیات، وام و ... به صورت کامپیوتری و از طریق کامپیوتری و از طریق نرم‌افزارهای موجود انجام می‌گیرد.
*گزارشگری به سه صورت:
- تهیه برگه اطلاعیه حقوق
- تهیه لیست حقوق و دستمزد
- تهیه گزارشات و ارائه آنها به ادارات بیمه، دارایی، بانک و ... می‌باشد.
2. آشنایی با سیستم کامپیوتری سندنویسی که به صورت زیر است:
پس از دریافت اسناد هزینه از واحدهای رسیدگی و ممیزی و انبار و قسمت حقوق و مزایا و سایر قسمتها، سند کامپیوتری هر سند هزینه چاپ می‌گردد.
4-2: برنامه‌های آینده:
فعالیت‌های قسمت امور مالی در تمام واحدهای موجود دارای یک ریتم روتینگ و عادی جهت انجام امور می‌باشد ولی در حالت کلی به روز کردن سیستمهای نرم‌افزاری در تمام قسمتهای ایجاد شبکه ارتباطی بین کلیه شهرستانها و ارتقاء سطح کیفی پرسنل و جایگزین کردن نیروهای متخصص و کارآمد به جای نیروهای قبلی جهت بهبود و افزایش کارایی و بازدهی فعالیت‌های شرکت می‌باشد.
5-2: تکنیک‌های رشته مورد نظر در واحد صنعتی
الف. مبنای تهیه صورتهای مالی،
صورتهای مالی شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان اساساً بر مبنای بهای تمام شده تاریخی تهیه می‌شود.
ب. خلاصه اهم رویه‌های حسابداری،
مبلغ مندرج در صورتهای مالی بابت موجودیهای جنسی از جمع بهای تمام شده هر یک از اقلام تشکیل شده می‌باشد و بهای تمام شده موجودی‌های جنسی با استفاده از روش میانگین متحرک تعیین و در حسابهای مربوطه منعکس می‌گردد.
سرمایه‌گذاری بلند مدت در صورت وجود و به بهای تمام شده پس از کسر هر گونه ذخیره کاهش دائمی در ارزش هر یک از سرمایه‌گذاریها ارزشیابی می‌شود.
درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت هنگام تحقق (تصویب و اعلام سود توسط شرکت سرمایه‌پذیر) شناسایی می‌شود.
1- ب: دارایی‌های ثابت مشهود
دارایی‌های ثابت مشهود بر مبنای بهای تمام شده در حسابها ثبت می‌شود و مخارج به سازی و تعمیرات اساسی که باعث افزایش قابل ملاحظه در ظرفیت یا عمر مفید دارایی‌های ثابت یا بهبود اساسی در کیفیت بازدهی آنها می‌گردد، به عنوان مخارج سرمایه‌ای محسوب و طی عمر مفید باقیمانده دارایی مربوطه مستهلک می‌شود.
هزینه‌های نگهداری و تعمیراتی جزیی که به منظور حفظ یا ترمیم منافع اقتصادی مورد انتظار شرکت از استاندارد عملکرد ارزیابی شده اولیه دارایی انجام می‌شود، هنگام وقوع به عنوان هزینه‌های جاری تلقی و به حساب سود و زیان منظور می‌گردد.
استهلاک دارایی‌های ثابت با توجه به عمر مفید برآوردی دارایی‌های مربوطه و با در نظر گرفتن آیین‌نامه‌ها استهلاک موضوع ماده 151 قانون مالیاتی مستقیم و بر اساس نرخها و روشهای زیر محاسبه می‌شود:
اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات نرخ استهلاک روش استهلاک
ساختمان 7 درصد نزولی
اثاثیه و ملزومات 10 ساله مستقیم
وسایل نقلیه 25 و 35 درصد نزولی
ماشین آلات سنگین 25 درصد نزولی
تجهیزات و لوازم انبارها 10 ساله مستقیم
لوازم و تجهیزات آزمایشگاهی 10 ساله مستقیم
وسایل و لوازم مخابراتی 10 ساله مستقیم
برای دارایی‌های ثابتی که در خلال ماه تحمیل و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، استهلاک از اول ماه بعد محاسبه و در حسابها منظور می‌شود و در مواردی که هر یک از دارایی‌های استهلاک‌پذیر پس از آمادگی جهت بهره‌برداری به علت تعطیل کار یا علل دیگر برای مدتی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، میزان استهلاک آن برای مدت یاد شده، معادل 30% نوع استهلاک منعکس در جدول بالاست.
2- ب: مخارج تأمین مالی:
مخارج تأمین مالی به عنوان هزینه سال شناسایی می‌شود، به استثنای مخارجی که مستقیماً قابل انتصاب به ساخت «دارایی‌های واجد شرایط» است.
3-ب: ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان به استناد بند (و) ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم به میزان 10% آخرین حقوق و دستمزد پرسنل در سال مورد گزارش برای هر سال خدمت آنان، محاسبه می‌شود و با هماهنگی اداره کا امور اقتصادی و دارایی در حساب سپرده بلند مدت، تحت عنوان موجودی نگهداری می‌شود.
4- ب: روش شناخت درآمد و هزینه‌های عملیاتی
6-2:قراردادهای حق‌العمل کاری: شرکت طی سال جهت بهره‌برداری از شبکه‌های توزیع و انجام خدمات مشترکین با شرکت برق منطقه‌ای برق غرب قراردادهایی منعقد نموده ایت که مدت قرارداد از باتدای سال مالی تا پایان سال مالی بوده و درآمدهای آنها بر اساس صورت وضعیتهای تأیید شده شناسایی و هزینه‌های اجرای قرارداد نیز به حساب عملکرد منظور می‌شود.
قراردادهای پیمانکاری:
درآمدهای حاصل از قراردادهای پیمانکاری به روش کار تکمیل شده شناسایی می‌‍شود. روش یاد شده به دو دلیل زیر انتخاب شده است:
 موضوع پیمان معمولاً در کمتر از یک سال مالی تکمیل می‌شود.
 ضعیت مالی و نتایج حاصل از به کارگیری روش تکمیل شده، تفاوت چندانی با نتایج حاصل از به کارگیری روش درصد پیشرفت کار ندارد.
قرارداد زمانی تکمیل شده، شناخته می‌شود که معمولاً تمام مخارج لازم برای پیمان (به استثنای مخارج جزئی) انجام گرفته باشد، ثانیاً: تأسیسات طبق مشخصات قرارداد نصب شده و مورد تأیید کارفرما قرار گرفته باشد.
دستمزد منظور شده در قیمت تمام شده خدمات پیمانکاری شامل: دستمزد پرداخت شده به پیمانکاران و کارگران روزمزد و همچنین حقوق و مزایای پرسنلی شرکت است که به نسبت هزینه مواد و مصالح بر روی دستور کار سریکن می‌شوند. دستمزد منظور شده در قیمت تمام شده به پیمانکاران فرعی و کارگران روزمزد و همچنین حقوق و مزایا پرداختی پرداختی پرسنل شرکت می‌باشد، که اعمال حساب شده‌اند.
سربار منظور شده در قیمت تمام شده خدمات پیمانکاری و حق‌العمل کاری شامل: هزینه‌های نقلیه و انبار و تدارکات است، هزینه‌های نقلیه به نسبت هزینه‌های مواد و مصالح بر روی دستمزد کارها هزینه‌خهای بهره‌برداری و مشترکین سرشکن شده است.
هزینه‌های انبار و تدارکات به نسبت خروج کالا از انبار برای مراکز هزینه بر روی مرکز فوق سرشکن شده است.

حسابداری دولتی در اداره برق :
نقش حسابداری در موسسات دولتی ثبت وطبقه بندی وخلاصه کردن عملیات انجام شده در جهت تهیه اطلاعات مالی مفید برای دولت ونتیجتاً تنظیم عملیات بعدی برای پیش بینی صحیح اعتبارات در بودجه کشور می باشد بطور خلاصه می توان فواید حسابداری دولتی را به شرح زیر توجیه کرد.
1-نظارت در پرداخت هزینه و وصول وجوه بر اساس م

دانلود مقاله گزارش کاراموزی در بانک تجارت

چکیده مطالب
مراحلی که کارآموز در دایره اعتباری بانک تجارت می تواند با آن سرو کار داشته باشد .
1- لیست های دریافتی از شعب که مربوط به تسهیلات پرداختی می باشد به دست کار آموزمی رسد
2- وارد کردن اطلاعات تسهیلات پرداختی در سیستم کامپیوتری
3- بایگانی لیستهای وارد شده
4- مهر زدن فرمهای 1043
5- برگشت فرمها به شعب
چکیده تاریخچه بانک
بانک تجارت بموجب لایحه قانونی اداره امور بانکها مصوب مهر ماه 1358، با ادغام یازده بانک خصوصی که متعاقباً با الحاق بانک ایران و روس تعداد آنها به دوازده بانک رسید با سرمایه ای بالغ بر 1/39 میلیارد ریال در تاریخ 29 آذر ماه 1358 تاسیس شد. توجه به ترکیب بانکهای تشکیل دهنده بانک تجارت، نکته ای حائز اهمیت را آشکار
می سازد و آن قرار گرفتن بانکهای قدیمی و جدید در کنار یکدیگر است. وجود بانکهای قدیمی همچون بانک بازرگانی ایران بعنوان نخستین بانک خصوصی کشور که وارث تجربیات طولانی در امر بانکداری بود و بانک ایران و روس که سابقه تاسیس آن به 80 سال پیش باز می گردد در کنار بانکهای جوانی که اندکی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تاسیس شده بودند و همچنین بانکهای مختلط ایرانی و خارجی که از امکانات و تکنولوژی مدرن بانکی برخوردار بودند، عملاً آمیزه‌ای از تجارب گرانبهای صنعت بانکداری را به سبک اروپایی، آمریکایی، ژاپنی و روسی به همراه ترکیبی از نیروهای انسانی جوان و مجرب در اختیار بانک تجارت قرار داد.و.........

مقدمه گزارش
این گزارش طی مراحل زیر تهیه شده که در هرمرحله توضیحاتی داده خواهد شد
1-تاریخچه بانک :
بانک تجارت بموجب لایحه قانونی اداره امور بانکها مصوب مهر ماه 1358، با ادغام یازده بانک خصوصی که متعاقباً با الحاق بانک ایران و روس تعداد آنها به دوازده بانک رسید با سرمایه ای بالغ بر 1/39 میلیارد ریال در تاریخ 29 آذر ماه 1358 تاسیس شد. توجه به ترکیب بانکهای تشکیل دهنده
2-نمودارسازمانی بانک
3-تعریفات وشرایط خاص هریک ازانواع وامها:
- رعایت کامل شرایط افتتاح حساب در مورد اشخاص حقیقی.
- تکمیل و امضاء فرم تقاضای افتتاح حساب مشترک با درج نسبت سهم شرکاء (در صورت عدم تعیین، سهم هریک بالمناصفه خواهدبود)، نحوه برداشت از اصل وجه سپرده و نحوه ابطال(منفرداً یا متفقاً).اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی مقیم ایران:
افتتاح حساب سپرده سرمایه گذاری بلند مدت به نام اشخاص حقیقی (غیر از افاغنه فاقد کارت آبی و آوارگان عراقی فاقد کارت سبز) و حقوقی خارجی (که در ایران به ثبت رسیده باشند) مقیم ایران با رعایت شرایط افتتاح حساب مزبور برای اشخاص حقیقی و حقوقی بلامانع می باشد.مدت سپرده:
- مدت سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت ویژه، 6 ماه می باشد.- مدت سپرده سرمایه گذاری بلند مدت یکساله، دو ساله، سه ساله، چهار ساله و پنج ساله می باشد. تمدید سپرده:کلیه سپرده ها در سررسید متناوباً برای دوره های بعدی با همان مدت قبلی و مشخصات موجود، در چارچوب و ضوابط و مقررات بانک تمدید می گردد مگر آنکه سپرده گذار بصورت مکتوب دستور دیگری به بانک اعلام نموده باشد.و.....
4 –مراحل کارهای که کارآموز دردایره اعتبارات باید انجام دهد
ا-1- لیست های دریافتی از شعب که مربوط به تسهیلات پرداختی می باشد به دست کار آموزمی رسد
2- وارد کردن اطلاعات تسهیلات پرداختی در سیستم کامپیوتری
3- بایگانی لیستهای وارد شده
4- مهر زدن فرمهای 1043
5- برگشت فرمها به شعب

فصل اول

انواع سپرده ها

1-تسهیلات اعتباری
2-ضمانتنامه
3-تلفنبانک
4-صندوق امانات
5-چک پول
6-چک بر
7-تجارت کارت
8-بانکداری اینترنتی
9-ایران چک
10-ضمانتنامه ارزی
11-انواع حسابهای ارزی
12-سوئیفت

ضمانت نامه
بانک با صدور ضمانتنامه بانکی تعهد می نماید در صورتیکه متعهد( ضمانتخواه / مضمون عنه) ‌، تعهدات پیش بینی شده موضوع ضمانتنامه را در مواعد معین نپردازد و یا اینکه از انجام صحیح و بموقع تعهدات خود به هر علت خودداری نماید, به مجرد اعلام ذینفع (مضمون له و یاسازمانی که ضمانتنامه در قبال او صادر می شود) قبل از انقضای سررسید، وجه الضمان یا مبلغ قید شده در ضمانتنامه را در وجه ذینفع (مضمون له) بپردازد.
ضمانتنامه های بانکی غیر قابل انتقال بوده و فقط توسط ذینفع مندرج در متن ضمانتنامه قابل استفاده می باشد.

انواع ضمانتنامه های بانکی:
1- ضمانتنامه شرکت در مناقصه یا مزایده
2- ضمانتنامه حسن انجام تعهدات
3- ضمانتنامه حسن انجام کار
4- ضمانتنامه پیش پرداخت
5- ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان
6- ضمانتنامه گمرکی
7- ضمانتنامه تعهد پرداخت
8- ضمانتنامه متفرق

تلفنبانک
با استفاده از سیستم تلفنبانک ، قادر خواهید بود در هر ساعت ازشبانه روز ، تنها با در اختیار داشتن یک خط تلفن ، ضمن تماس باسیستم از آخرین اطلاعات کلیه حسابهای خود در بانک تجارت مطلع گردید .
شماره تلفن تلفنبانک مرکزی تهران 88801818 و 81277 مِباشد
امکانات و توانائیهای این سیستم بشرح زیر است :
الف – ارائه خدمات تلفنی و فاکس
- اعلام موجودی مشتریان به ریال و ارز بهمراه تاریخ آخرین گردش حساب
- اعلام سه گردش آخر حساب
- امکان تغییر رمز حساب توسط مشتریان
- دریافت صورتحساب توسط فاکس بصورت فارسی و لاتین دو دوبخش 30گردش آخر حساب و ماههای قبل از تاریخ ................. تا تاریخ .................
- قابلیت استفاده از سیستم در دو حالت Pulse و Tone (در بعضی از مراکزو پیش شماره های اعلام شده توسط مخابرات Pulse رد نمی شود
-امکان انتقال وجه از یک حساب به سایر حسابهای بانک تجارت که در سیستم معرفی گردیده است

صندوق امانات
تعریف:
صندوق امانات گونه ای از خدمات است که به منظور ایجاد تسهیلات رفاهی در اختیار مشتریان گرامی قرار می گیرد.
شرایط عمومی:
1-کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مطابق قانون اهلیت انجام معامله را داشته و دارای هرنوع حساب نزد بانک تجارت باشند می توانند طبق ضوابط از خدمات صندوقهای امانات بانک استفاده نمایند.
2- متقاضیان استفاده از صندوقهای امانات در صورت نداشتن حساب در بانک تجارت, ملزم به افتتاح حساب قرض الحسنه پس انداز می باشند.
3- چنانچه اجاره صندوق توسط اشخاص حقوقی باشد, رونوشت مصدق اساسنامه و یک نسخه از روزنامه رسمی کشورکه در آن آگهی ثبت شرکت و یا موسسه درج شده باشد و همچنین روزنامه رسمی مربوط به معرفی مدیر یا مدیران و آخرین تغییرات شرکت و یک قطعه عکس مدیر یا مدیران می بایست به بانک تسلیم گردد.
4- اجاره صندوق, شخصی و اسمی بوده و قابل انتقال به دیگری نیست و فقط اجاره کننده و یا وکیل وی می تواند از آن استفاده نماید.

مشارکت مدنی بازرگانی
بانک تجارت در جهت گسترش فعالیتهای اقتصادی شامل بخشهای مختلف تولیدی، بازرگانی، خدماتی, صنعتی، معدنی و کشاورزی قسمتی از سرمایه و یا منابع مورد نیاز متقاضیان را بصورت مشارکت تأمین می نماید. اعطای تسهیلات مشارکت مدنی در بخشهای خصوصی، دولتی و تعاونی مجاز می باشد.
تعریف : مشارکت مدنی عبارت است از در آمیختن سهم الشرکه نقدی و یا غیرنقدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد، به نحو مشاع برای انجام کارهای انتفاعی (تولیدی، بازرگانی و خدماتی) به مدت محدود، طبق قرارداد.
مشارکت مدنی در صورتی تحقق خواهدیافت که شرکا طبق قرارداد, سهم الشرکه نقدی خود را به حساب مشترک در بانک واریز نمایند و در صورتی که تمام یا قسمتی از سهم الشرکه غیرنقدی باشد، بهای این سهم الشرکه باید بدواً طبق توافق طرفین تقویم گردیده و پس از توافق و امضای صورتمجلس، به مدیر یا مدیران شرکت تحویل گردد.
1- مشارکت مدنی وارداتی و مشارکت مدنی بازرگانی داخلی
ضوابط اعطای تسهیلات:
1- موضوع مشارکت باید حداکثر ظرف مدت یک سال خاتمه و تسویه شود.
2- ارائه وثایق کافی توسط شریک به منظور حصول اطمینان از حسن اجرای قراردادمشارکت مدنی به بانک الزامیست.
3- شریک باید در کار موضوع مشارکت، دارای تجربه و مهارتهای متداول و لازم باشد و همچنین قادر باشد امکانات مورد نیاز را جهت اجرای امر مشارکت به هرصورت فراهم نماید.
4- حداکثر مشارکت بانک در هر شرکت مدنی80% کل سرمایه مشارکت خواهدبود.
5- نسبت سود طرفین توسط بانک تعیین و در متن قرارداد درج می گردد.

6- تغییر در شرایط و سرمایه قرارداد امضا شده مشارکت مدنی, موکول به بررسی مجدد سهم منافع بانک خواهدبود.
7- پرداخت سهم الشرکه توسط شرکا می تواند به دفعات صورت گیرد. در اینصورت در هر دفعه، شرکا باید به طور همزمان نسبت به سهم خود، سهم الشرکه مقرر را پرداخت نمایند.
تعهدات شریک:
1- شریک حق ندارد از سرمایه مشارکت مدنی در فعالیتهای دیگری غیر از موضوع قرارداد استفاده نماید. ولی احیاناً اگر این عمل را انجام دهد و بانک نسبت به فسخ قرارداد اقدام ننماید، شریک نسبت به مبلغ و مدتی که از وجوه حساب مشترک مشارکت مدنی استفاده کرده است بدهکار محسوب و باید خسارت تأخیر تأدیه بنفع بانک پرداخت نماید.
2- شریک باید هرگونه اطلاعات مورد نیاز (مانند ارائه دفاتر، حسابها و...) را در اختیار بانک قراردهد و به راهنماییهای نماینده بانک ترتیب اثر دهد.
3- شریک بایدکلیه امور بانکی مورد نیاز فعالیت موضوع قرارداد مشارکت را از طریق بانک تجارت انجام دهد.
4- چنانچه قرارداد به هر جهت و یا در اثر تخلف شریک از هر یک از مفاد تعهدات خود ، فسخ گردد و در استرداد سرمایه مشارکت (سهم بانک) تاًخیر بعمل آید, علاوه بر اصل سرمایه که شریک باید نقداً واریز کند، از زمان استفاده از سرمایه تا زمان وصول کلیه مطالبات بانک، معادل سود بخش اقتصادی مربوطه به اضافه 6% در سال نسبت به سرمایه استفاده شده به عنوان جبران خسارت به بانک پرداخت نماید.
5- چنانچه به هر دلیل خساراتی بر اصل سرمایه مشارکت (سهم بانک) وارد آید، شریک باید خسارت وارده را به میزانی که بانک تعیین می کند از اموال خود به بانک پرداخت نماید.
6- شریک به بانک اختیار می دهد که وجوه لازم را جهت وصول وجه التزام و جبران نقصان و خسارات وارده بر اصل سرمایه، از هر یک از حسابهای موجود و اموال و اسناد خود نزد بانک برداشت و یا از محل وثایق نزد بانک بابت قرارداد تأمین نماید.

7- قبل از امضای قرارداد، وثیقه تعیین شده توسط بانک برای حسن اجرای تعهدات شریک و تأمین خسارات وارده بر اصل سرمایه (سهم بانک) در اختیار بانک گذاشته شود.
ضوابط تقسیم سود حاصل از مشارکت مدنی:
1- در بررسی هر تقاضا، بعد از احتساب قیمت تمام شده، با در نظر گرفتن میزان سود مجاز معامله، سود کلی قابل انتظار از انجام معامله محاسبه و سهم السود طرفین معین می گردد. همچنین مدت هر قرارداد در محاسبه و تعیین سهم سود طرفین آن نقش اساسی دارد و سود مورد انتظار از انواع کالاها و معاملات مشارکت مدنی نیز بنا به طبیعت و ماهیت آنها متفاوت است.
2- درپایان مدت قرارداد، پس از احتساب و وضع کلیه هزینه های مشارکت که مورد تصویب بانک قرارگرفته است و برداشت سرمایه هریک از شرکا (بانک و شریک)، سود مشارکت به نسبتی که به موجب قرارداد تعیین گردیده بین شریک و بانک، تقسیم خواهدشد.
توضیح: درصورتیکه قرارداد قبل از انقضاء مدت، توسط بانک فسخ گردد و سود قابل محاسبه باشد به تناسب تعیین شده در قرارداد، بین بانک و شریک تقسیم می گردد و سهم شریک به حساب او منظور می شود و درصورتیکه بعلت فروش نرفتن مقداری از کالا، سود قابل محاسبه نباشد، بدواً موجودی کالا به فروش می رسد و سپس طبق روش بالا، سود حاصله احتساب و طبق نسبت تعیین شده، تقسیم خواهدگردید.
هزینه های قابل قبول در مشارکت مدنی وارداتی:
- قیمت خرید کالا
- هزینه های بیمه حمل و بیمه انبارداری
- هزینه حمل و نقل
- هزینه انبارداری
- هزینه های بانکی
- حقوق گمرکی و سود بازرگانی
- هزینه های بسته بندی
- حق الثبت سفارش
هزینه های قابل قبول در مشارکت مدنی بازرگانی داخلی:
- قیمت خرید کالا
- هزینه های بیمه حمل و بیمه انبارداری
- هزینه حمل و نقل
- هزینه انبارداری
- هزینه های بانکی
- هزینه های بسته بندی
2- مشارکت مدنی صادراتی
حداکثر میزان مشارکت:
1- در خصوص آن دسته از صادرکنندگان که بدون گشایش اعتبار اسنادی مبادرت به صدور کالا یا خدمات فنی و مهندسی می نمایند حداکثر70% ارزش ریالی موضوع قرارداد می باشد مشروط بر آنکه صدور تعهدنامه ارزی توسط یکی از واحدهای ارزی بانک تجارت صورت گیرد.
2- در مورد آن دسته از صادرکنندگان که از طریق گشایش اعتبار اسنادی غیر قابل برگشت مبادرت به صدور می نمایندحداکثر میزان تسهیلات 90% ارزش ریالی موضوع قرارداد می باشد.
مدارک مورد نیاز:
- داشتن کارت بازرگانی معتبر و کد اقتصادی
- ارائه تأییدیه سازمان مدیریت و برنامه ریزی در خصوص صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی که دارای رتبه بندی سازمان مذکور می باشند و در خصوص شرکتها و مؤسساتی که فاقد رتبه بندی سازمان مدیریت و برنامه ریزی می باشند ارائه گواهی تأیید صلاحیت از مرجع ذیصلاح (کمیته متشکل از نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و دستگاه ذیربط و عنداللزوم تشکل صنفی تخصصی مربوطه).
- نداشتن تعهد ارزی سررسید گذشته و تسویه نشده نزد بانک تجارت
- ارائه قرارداد انجام کار در خصوص صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی
- ارائه پروفرماهای صادره توسط صادرکنندگان (درصورت صدور کالا به صورت امانی) و یا تأیید واحد ارزی، مبنی بر گشایش اعتبار اسنادی غیرقابل برگشت.
مدت مشارکت مدنی:
موضوع مشارکت مدنی باید حداکثرظرف مدت 12 ماه برای کالا و 18 ماه برای خدمات فنی و مهندسی خاتمه پذیرد و ظرف همین مدت تسویه شود.
ارائه وثایق:
مشتری باید قبل از امضای قرارداد، وثایق تعیین شده را به بانک ارائه دهد.
هزینه های قابل قبول:
- قیمت خرید کالا
- هزینه حمل و نقل
- هزینه های بسته بندی
فروش اقساطی
تعریف:
فروش اقساطی عبارت است از واگذاری عین به بهای معلوم به غیر به ترتیبی که تمام یا قسمتی از بهای مزبور به اقساط مساوی و یا غیرمساوی در سررسید یا سررسیدهای معین دریافت گردد.
1- فروش اقساطی مواداولیه، لوازم یدکی و ابزارکار
بانک تجارت به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی ، اعم از اینکه واحد تولیدی متعلق به شخص حقیقی و یا حقوقی باشد مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار مصرفی و سایر نیاز های اولیه مورد احتیاج این واحدها را طبق ضوابط، خریداری و بصورت اقساطی به متقاضی به فروش می رساند.
قیمت فروش اقساطی کالاهای مشمول، باتوجه به قیمت تمام شده و سود بانک تعیین خواهدشد و مدت وصول قیمت فروش اقساطی اموال و کالاها (جز در موارد استثنایی) معادل یک دوره تولید (حداکثر یک سال) می باشد. در صورتیکه خریدار قبل از پایان مدت قرارداد مبادرت به پرداخت و تسویه کامل باقیمانده بدهی خود بنماید، نسبت به باقیمانده مدت از تخفیف لازم برخوردار خواهدشد.
شرایط واحدهای تولیدی جهت استفاده از تسهیلات:
1- واحد تولیدی دایر و یا در آستانه بهره برداری باشد.
2- متقاضی تسهیلات باید دارای پروانه های لازم برای تأسیس و بهره برداری از واحد تولیدی خود باشد.
3- متقاضی تسهیلات بایستی واجد کلیه ضوابط و شرایط بانک در مورد اعطای تسهیلات باشد.
4- متقاضی باید وثایق و تأمین کافی را در اختیار بانک قراردهد.

مضاربه
تعریف:
مضاربه عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین (مالک) عهده دار تأمین سرمایه (نقدی) میگردد با قید اینکه طرف دیگر (عامل) با آن تجارت کرده و در سود حاصله هردو طرف شریک باشند.
کاربرد و مدت:
کاربرد مضاربه در امور بازرگانی اعم از داخلی و خارجی (شامل صادرات و واردات) می باشد که در آن سرمایه لازم از سوی بانک تأمین و کار لازم در آن باید تماماً توسط عامل انجام پذیرد.
مضاربه تسهیلاتی است کوتاه مدت و معادل یک دوره گردش کالا و به طور معمول حداکثر یک سال بطول می انجامد.
شرایط کلی متقاضی:
1- بخش خصوصی (آن قسمت از اقتصاد که توسط اشخاص حقیقی و یا حقوقی که بیش از 50% از سهام آنها متعلق به عامه مردم باشد اداره گردد) فقط می تواند از تسهیلات مضاربه بانک در رشته های صادرات و بازرگانی داخلی استفاده نماید.
2- شرکتهای دولتی و وابسته به دولت برای کلیه رشته های بازرگانی شامل واردات، صادرات و بازرگانی داخلی مجاز به مضاربه با بانک می باشند
3- تعاونیهای قانونی

سپرده قرض الحسنه پس انداز
اشخاص حقیقی:
- اشخاصی که دارای اهلیت و سن قانونی باشند می توانند به نام خود و یا فرزندانشان و یا افرادی که بر آنها سمت ولایت، وصایت و یا قیمومت دارند حساب سپرده قرض الحسنه پس انداز عادی افتتاح نمایند.
- برای افتتاح حساب، متقاضی و یا قیم قانونی او باید شخصاً با در دست داشتن شناسنامه عکس دار و قیم نامه به یکی از شعب مراجعه نماید.
- افراد بیسواد میتوانند با ارائه دو قطعه عکس و شناسنامه عکسدار حساب افتتاح نمایند. در اینصورت مهر و اثر انگشت جانشین امضاء خواهد بود.
- حق برداشت از حساب با دارنده آن و یا قائم مقام قانونی او می باشد.
توضیح: در صورتیکه دارنده حساب صغیر باشد پس از رسیدن به سن 18 سال تمام حق استفاده از حساب مزبور منحصراً با صاحب حساب خواهد بود.
- مادران می توانند برای فرزندان صغیر خود حساب با حق برداشت باز نمایند.
- کلیه اطفال پس از رسیدن به سن 12 سال تمام می توانند حساب باز نمایند.
- جد پدری با در قید حیات بودن پدر می تواند برای طفل صغیر وی حساب افتتاح نماید و چنانچه در زمان افتتاح حساب قید نماید که شخصاً حق برداشت دارد؛حق برداشت با اومی باشد در غیر اینصورت تا رسیدن صغیر به سن 18 سالگی حق برداشت با هریک از ایشان(پدر و جد پدری)خواهدبود.
- افتتاح حساب برای اتباع خارجی مقیم ایران در قبال ارائه گذرنامه معتبر دولت متبوع متقاضی واحراز هویت کامل مانند سایرین و با رعایت سایر ضوابط، امکان پذیر بوده و تا زمانیکه در ایران هستند می توانند طبق مقررات مربوط از حساب خود استفاده نمایند.
توضیح: افتتاح حساب برای افاغنه مقیم ایران که دارای کارت شناسایی آبی و رانده شـدگان عراقی که دارای کارت شناسایی سبز می باشند (درمحل صدور) بلامانع می باشد.
- تکمیل وامضاء کارت افتتاح حساب.
اشخاص حقوقی:
- رعایت کامل شرایط افتتاح حساب در مورد اشخاص حقیقی.
- ارائه یک نسخه فتوکپی و یا رونوشت گواهی شده از اساسنامه شرکت یا شرکتنامه (در مورد شرکتهای غیر سهامی).
- ارائه یک نسخه از اولین آگهی ثبت شرکت ویک نسخه از آخرین آگهی های رسمی منتشرشده در روزنامه رسمی کشور که مبنی بر اطلاعات ذیل باشد:
الف) نام و نام خانوادگی و مشخصات اعضاء هیأت مدیره و مدیر عامل و یا هیأت عامل شرکت.
ب) مشخصات دارندگان حق امضاء شرکت با تصریح به اینکه چه کسانی حق برداشت از حسابهای شرکت را دارند و چگونه امضاء اسناد و اوراق تعهدآور را انجام می دهند.
ج) مدت و حدود اختیارات هیأت مدیره و مدیر عامل و یا هیأت عامل(مدیران اجرایی).
د) در اساسنامه حق افتتاح حساب برای شرکت پیش بینی شده باشد.
ه) مواردی از اساسنامه شرکت که تغییر یافته است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   46 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید