دانلود مقاله پرورش طیور

قسمت عمده ای از هزینه های سرمایه گذاری واحد پرورش طیور سرف تهیه جایگاه نگهداری می شود و در صورتی که به این موضوع اهمیت داده نشود ممکن است بر روی طیور که حیوان آسیب پذیر هستند آثار نامطلوبی بگذارد، در پرورش طیور گوشتی به علت که پرندگان حساس و در حال رشد هستند، بروز هر گونه مشکل محیطی ناشی از سهل انگاری در ساختمان می تواند منجر به ایجاد استرس، کاهش تولید، تلفات و شیوع بیماری ها شود و صدمه های جبران ناپذیری را به واحد فوق وارد کند.
این واحد پرورش طیور گوشتی در قسمت جنوب شرقی کشور قرار دارد و این منطقه، منطقه ای است گرمسیر محسوب می شود و باید برای ساخت سالن باید نکاتی مورد توجه قرار گیرد که شامل:
1- بررسی وضعیت اقتصادی منطقه و امکان فروش محصولات آن
2- نوع پرنده پرورشی، نحوه پرورش و ظرفی واحد پرورش طیور.
3- وجود راه مطلوب برای حمل و نقل نهادهای مورد نیاز و امکان رساندن محصول تولیدی به بازار مصرف.
4- امکان تامین کارگر ماهر و افراد متخصص.
5- بررسی امکان مکانیزاسیون و افراد متخصص.
6- رعایت فاصله مجاز بین واحد پرورش و منطقه های مسکونی، منابع آلودگی و سایر واحدهای دامپروری.
7- استفاده از مصالح ساختمانی ارزان قیمت و با کیفیت و کارآیی مطلوب و همچنین امکان گسترش واحد پرورش طیور در آینده و در هر امکان که در این ارتباط تاسیسات زیربنای مثل راه، فاضلات و منابع تامین آب، برق، کارگر و غیره باید مدنظر قرار گیرد.
8- مجوز مکانی لازم از اداره ها و ارگان های مربوط دریافت شود و با رعایت اصول علمی محاسبه های اقتصادی و سوددهی صورت گیرد.
9- در خصوص انتخاب محل واحد پرورش طیور نکات زیر توجه باید بشود:
1) زمین ارزان قیمت و نزدیک به شهر یا مراکز مصرف باشد.
2) زمین از نظر ساختمانی خاکی یا شنی و دور از مسیر سیل، طوفان، باد و غیره باشد.
3) جهت ساختمانی در مناطق گرمسیر باید شمالی و یا شرقی باشد.
4) برای حمل مواد مصرفی به واحد پرورش طیور و انتقال تولیدات و ضایعات باید راه مناسب موجود باشد، اما تاسیس واحد پرورش طیور در کنار و یا نزدیک خطوط راه آهن، جاده های اصلی فرودگاه، و محل های پر سر و صدا مناسب نیست.
5) محل ساختمان پرورش طیور باید از نظر خطرات ناشی از سوانح طبیعی، حمله حیوانات وحشی، سرقت و غیره امن باشد و بتوان امنیت آن را تامین کرد.
6) در صورتی که کارگران واحد پرورش طیور در محل ساکن نباشند، باید در فاصله نزدیک امکان اسکان آنها میسر باشد. ( شرایط احداث ساختمان پرورش طیور)
1) زمین:
برای احداث جایگاه ما و تاسیسات پرورش طیور باید زمین هایی استفاده کرد که از نظر کشاورزی با ارزش نیستند، دارای استحکام لازم هستند، امکان زه کشی مناسب وجود داشته باشد دارای شیب زیاد نباشند و نسبت به زمین های اطراف مرتفع باشند تا آب برف و باران به آن ها نفوذ نکند.
2) دارا بودن راه مناسب و امکان گسترش:
مزرعه پرورش طیور باید دارای راه مناسب باشد و در ضمن لازم است محل آن را در زمین اصلی طوری در نظر گرفت که در صورت لزوم بتوان آن را در آینده گسترش داد.
3) امکان تهیه آب مناسب و مورد نیاز
تامین آب مناسب بسیار مناسب است؛ در این خصوص مقدار و کیفیت آب قابل دسترس در مزرعه اهمیت دارد که آب مورد مصرف طیور در شرایط استاندارد به صورت زیر است:
نوع پرنده سن پرنده ( هفته) آب مورد نیاز (لیتر/پرنده/روز)
جوجه کشی 8 38%
مرغ مادر گوشتی بالغ در حال تولید 35 32%
البته در گرما و در صورت نامناسب بودن کیفیت خوراک و آب مصرفی مقدار آن افزایش می یابد. در ضمن ضروری است با مقادیر زیر، آب مورد نیاز جهت شستشو، خنک کردن سالن، مصرف کارگرها و … نیز اضافه شود. که مقدار آن تقریقاً برابر جدول بالا است.
کیفیت آب نیز مهم است. کیفیت آب از جنبه های مختلف قابل ارزیابی است. نخست این که ضروری است آب مصرفی طیور فاقد گل و لای و مواد جامد معلق باشد، زیرا صرف نظر از اینکه آب مناسبی جهت استفاه طیور نیست باعث مشکلات متعدد در آب خوری ها نیز می شود. همچنین آب مورد مصرف باید فاقد میکروب های بیماری زا باشد. در غیراین صورت ضروری است آب با مواد ضد عفونی کننده مثل کلر ضد عفونی شود. مقدار مواد جامد آب (سختی آب) نیز مهم است. مجموعه مواد جامد آب را با روش های مختلف از جملع تبخیر آب و یا اندازه گیری میزان عبور جریان الکتریسیته می سنجند و بر این اساس استاندارد آب مناسب طیور به صورت جدول زیر است:

وضعیت آب
کمتر از 1000 آب مناسب جهت استفاده تمام طیور
1000 تا 3000 آب مناسب استفاده طیور است اما ممکن است باعث آبکی شدن مدفوع شود
3000 تا 5000 آب به نسبت قابل قبول برای طیور، اما ممکن است باعث کاهش تولید و بالا رفتن تلفات و بویژه در بورقلمون ها شود.
5000 تا 7000 آب مناسب طیور نیست و باعث افزایش تلفات و کاهش شدید تولیدات می شود.
7000 تا 10000 آب غیر قابل استفاده برای طیور، اما می توان جهت مصرف چهار پایان استفاده کرد.
بیشتر از 10000 غیر قابل استفاده برای حیوانات پرورش ( دام ها)

وجود مقادیر اندک بعضی از مواد سمی می تواند باعث مسمومیت پرنده شود. دراین خصوص می توان از مس، آهن، سرب، جیوه، مولیبدن، سلنیوم، روی،فلوئور، نیتراتو نیتریت نام برد. نیترات و نیتریت به میزان 500 قسمت در میلیون کشنده است و اگر مقدار آن از 50 قسمت در میلیون بالاتر باشد آب مضر و غیر قابل مصرف برای طیور است.
4) امکان تهیه برق مورد نیاز:
جهت کارکرد تعداد زیادی از وسایل مورد استفاده و همچنین تامین روشنایی، نیاز به برق است که ضروری است امکان تهیه برق ارزان قیمت و مطمئن برای مزرعه فراهم باشد، برای این منظور تامین برب از شبکه سراسری برق مطلوب است و در غیر این صورت لازم است با موتور برق، برق مورد نیاز تامین شود. در عین حال برای واحدهای حساس مثل جوجه کشی ها ، در نظرگرفتن موتور برق اضطراری، ضروری است.
5) شرایط جغرافیایی و اقلیمی
اقلیم منطقه:
آب و هوای گرم و مرطوب با تابستان های طولانی در جنوب کشور. آب و هوار گرم و خشک در مرکز، شرق و جنوب شرقی کشور. با این تنوع آب و هوایی لازم است سعی شود با توجه به شرایط اقلیمی و جوی این منطقه تاسیسات پرورش طیور به نحوی طراحی و احداث شود که در حد امکان با شرایط خاص این منطقه سازگار باشد. در این منطقه جهت وزش باد مهم است. در این منطقه که منطقه ای گرمسیر است بهتر آن است که ساختمان ها عمود بر جهت وزش باد ساخته شوند. به طوری که بتوان از جریان باد برای خنک کردن سالن استفاده کرد. در این واحد که در منطقه گرمسیر است بهتر آن است که ساختمان دارای پنجره شمالی و شرقی باشند تا کمتر اشعه خورشید باعث گرم شدن داخل ساختمان شود. به خاطر بادهای موسمی 120 روزه در این منطقه بهتر است در اطراف سالن برای جلوگیری از صدمات باد و اثرات نامطلوب اشعه خورشید درختان خزان دار کاشته شود. زیرا در زمستان درختان را ریختن برگهای خود باعث عبور نور خورشدی می شوند و در تابستان برگ ها از تابش شدید اشعه خورشد به سالن جلوگیری می کنند. جهت ساختمان و پنجره های آن در مناطق گرمسیر ( با توجه به جریان باد و تابش خورشید)
6) مصالح ساختمانی مناسب
با توجه به شرایط منطقه که منطقه ای گرمسیر است باید از مصالحی استفاده شود که راحت و قیمت آن ها ارزان و مقاوم به گرما باشد. مصالحی که ساختمانی با آن احداث می شود شامل آجر، سیمان، شنی، ماسه، خاک، گچ، سنگ، آهن، آلومینیوم، قیر و مشتقات آنها شامل بتون، بلوک سیمانی، صفحات سیمانی، موزاییک و غیره است. برای مناطق گرمسیر از مواد عایق گرما و رطوبت مثل پشم شیشه، پلی استر، پلی اتیلن انواع پلاستیک و مقواهای فشرده نیز استفاده می شود که در این واحد از پشم شیشه استفاده شده است. برای آجرکاری این واحد از آجر توپر استفاده می کنند. در بعضی جاها از آجر کاری توخالی بلوک های سیمانی، بتون، تیرآهن و مواد عایق هم استفاده می شود.
7)نحوه ارتباط ساختمان های پرورش طیور با سایر ساختمان ها و فاصله های مجاز:
ساختمان های پرورش طیور ضروری است که دارای ارتباط منطقی با سایر قسمت های واحد پرورشی باشند، مثلاً سالن های پرورش از کارخانه تهیه خوراک مزرعه فاصله زیادی نداشته باشند، ضمن اینکه نباید فاصله آن قدر کن باشد که صدای دستگاه ها باعث استرس طیور شود. سالن پرورش طیور نباید نزدیک اماکن مسکونی باشد؛زیرا از نظر سلامت و آرامش ساکنان آلودگی های محیط زیست، بوی نامطبوع و از نظر بهداشتی برای انسان ها مضر است. بنابراین ضروری است واحد پرورش از بافت شهری دور باشد و برای جلوگیری از اتلاف وقت و نزدیک بودن کارگرها به مزرعه توصیه می شود خانه های مسکونی کراگران در نزدیکی مزرعه در محل مناسبی ساخته شود. ساختمان پرورش طیور از واحدهای پرورش سایر دام ها و طیور نیز باید فاصله مناسبی داشته باشند، چون آلودگی آنها می تواند باعث مشکلات بهداشتی در واحد پرورش طیور شود. در این واحد پرورش توجه به جهت باد و جلوگیری از ورود آلودگی به وسیله باد مهم می باشد. در واحد پرورش طیور نباید پرندگان دیگری نگهداری بشوند، چون می توانند باعث آلودگی شوند و یا باعث ایجاد استرس شوند؛ از جاده اصلی و فرودگاه این واحد دور می باشد تا ایجاد استرس در طیور به وجود نیاید.
فواصل مجازی که توسط جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان داده شده است به شرح زیر می باشد:
فاصله واحد پرورش طیور گوشتی (متر)
حریم رودخانه : 100
حریم دریا: 1000
حریم راه آهن: 200
حریم جاده فرعی: 100
حریم جاده اصلی: 150
حریم فرودگاه: 1000
حریم کارخانه صنایع غذایی 1000
کارخانجات کوچک : 200
کارخانجات متوسط 500
کارخانجات بزرگ: 1000
محدوده شهر کوچک: 200
محدوده شهر متوسط 1000
محدوده شهر بزرگ 2000
محدوده روستای کوچک 200
محدوده روستا تا 100 خانوار 500
محدوده روستای بیش از 100 خانوار 500
سردخانه مواد پروتئینی 500
کشتارگاه طیور 1000
کشتارگاه نشخوار کنندگان 200
کارخانه خوراک دام و طیور 1000
کارخانه جوجه کشی 1000
میدان عرضه دام 200
زنبور داری 10
واحد پرورش پرندگان زینتی 250
واحد پرورش بوقلمون، اردک و غاز 1000
واحد پرورش موغ گوشتی و تخمگذار 1000
مزرعه مرغ مادر 2000
مزرعه پرورش 3000
مزرعه پرورش لاین 5000
واحد پرورش سگ و گربه 200
واحد پرورش حیوانات پوستی 1000
واحد پرورش اسب 1000
واحد پرورش شتر 200
مزرعه پرورش گوسفند و بز 200
مزرعه پرورش گاو 200
( سطح زیربنای واحد پرورش مرغ گوشتی)
در این واحد پرورش ابعاد سالن 12× 900 است و ظرفیت نگهداری 1130000 جوجه را دارد به طوری که در هر متر مربع 5 تا 6 قطعه مرغ بالع و جوجه یکروزه 100 تا 150 قطعه در هر متر مربع می توان نگه داشت.
( آبخوری و دانخوری) اندازه آبخوری و دانخوری آن به این صورت است که 12 مرغ رد متر مربع و آبخوری 2 سانتیمتر برای هر جوجه و دانه خوری 8 سانتیمتر برای هر جوجه است. در این واحد مرغداری از آبخوریهای سیفونی استفاده می شود و فاصله آن از آبخوری دیگر 5/1 متر می باشد و در وسط آب خوریها دان خوریهای قرمز رنگ نصب گردیده است و فاصله آنها هم مشابه آبخوریها 5/1 متر می باشد و در دو طرف ساکن نصب گردیده است.
( کف سالن)
در این سالن پس از یک خاکبرداری کوچک و نصب لوله های فاضلاب و کانالهای انتقال آب روی آن را به عمق 15 تا 20 سانتیمتر پوشش از قلوه سنگ ریخته و کوبیده شده است و آن گاه برای استحکام بیشتر و جلوگیری از نفوذ حشره ها یک شبکه توری ریز در کف آن قرار داده اند و سپس برای جلوگیری از نفوذ رطوبت روی آن دو لایه قیر گونی گذاشته اند و به عنوان پوشش نهایی روی آن را به ضخامت 8 تا 10 سانتیمتر بتون قرار داده اند. لازم به ذکر است که کف سالن مرغداری را به جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت و آب، کف را 30 سانتیمتر بلند تر از سطح زمین احداث گردیده است.
کف این واحد را طوری درست کرده اند که به راحتی فضولات و آب از ان خارج می شود که این سالن را از دو طرف شیبی معادل 2 درصد و یا 1 سانتیمتر در هر متر به طرف وسط سالن که در آن لوله های فاضلاب و یا کانال انتقال آب نصب شده است هدایت می کند و این حالت یک جوی کوچک را در وسط سالن دارد.
(سقف سالن)
ارتفالع سفق از کف 3 متر است و نوع سقف به کار رفته در آن به دلیل اقلیم منطقه که منطقه گرم و خشک و کویری و همراه با بادهیای موسمی فرم سالن را در آن به صورت طاق ضربی و یا نمای گنبدی (سالن های سنتی) درست کرده اند که دارای بازده و کارایی مناسبی می باشد و با توجه به منبع حرارتی آن هک یک هیتر می باشد بر روی سقف آن و یا بر روی هر گنبد آن یک دود کش در نظر گرفته شده است.
شکل سقف بر روی سالن:
شکل
( پنجره ها)
در این واحد سطح پنجره را 5 درصد سطح کف سالن در نظر گرفته اند. پنجره ها در دیوارهای طولی نصب می شوند و از مساحت محاسبه شده آن ها به میزان 75 درصد در دیوار جنوبی و 25 درصد در دیوار شمالی با فاصله های معین از یکدیگر قرار می گیرند. در این واحد به دلیل گرمسیر بودن منطقه بر روی پنجره ها سایبان نیز نصب شده است.
در این سالن هواکش هایی در سقف نصب شده است و برای خروج هوا از آن استفاده می شود که به ازای هر 1000 کیلوگرم وزن زنده معادل 1 متر مربع هوا نیاز است.
( مقدار تولید مدفوع، حرارت و رطوبت برای مرغها)
وزن بدن (gr) مقدار دفع مدفوع در شبانه روز (gr) مقدار تولید گرما ( کیلوکالری در ساعت) میزان رطوبت تولیدی از تنفس و مدفوع در شبانه روز (gr)
500 44 80 9600
900 82 120 14100
1400 114 140 17600
1800 140 160 20300
2300 162 180 21800
2700 178 200 23500
( کنترل دما)
چون طیور مانند سایر حیوانات خونگرم است می تواند دمای بدن خودش را حفظ کند. البته این کار در محدوده ای از درجه حرارت محیط مقدور است و برای سلامتی و تولید مناسب نیز درجه حرارت مناسبی به عنوان درجه حرارت اکسایش حیوان وجود دارد. درجه حرارت محیط اگر از محدوده ای پایین تر برود باعث ناراحتی حیوان می شود. و به آن استرس سرمایی می گویند و اگر از محدوده ای بالاتر برود باز باعث ناراحتی حیوان می شود و به آن استرس گرمایی می گویند. این محدوده دمایی به رطوبت محیط، وضعیت حیوان و سن آن بستگی دارد؛ اما اگر درجه حرارت محیط به 46 درجه سانتیگراد برسد، باعث مرگ پرنده می شود. دمای بدن یک جوجه تازه از تخم خارج شده حدود 7/39 درجه سانتیگراد است که به تدریج افزایش می یابد تا این که در سن سه هفتگی ثابت می شود. دمای بدن پرندگان بالغ در حدود 6/40 تا 7/41 درجه سانتیگراد است و آن بستگی به گونه، نژاد، جنس و شرایط فیزیولوژیکی پرنده نیز دارد.
حرارت بدن را طیور به روشهای مختلفی از دست می دهند و این به علت متابولیسم و سوخت مواد مغذی است که در بدن طیور ایجاد حرارت می کند و روش های مختلفی دارد برای از دست دادن حرارت که عبارت است از:
1- تشعشع: هنگامی که درجه حرارت سطح بدن حیوان بالاتر از هوای مجاور باشد، دمای بدن از طریق تشعشع کاهش می یابد.
2- تماس: هنگامی که سطح بدن حیوان در تماس با عوامل محیطی سردتر ( کف سالن و وسایل) باشد، گرای بدن به آنها منتقل و بدن خنک می شود.
3- جا به جایی هوا: هنگامی که هوای خنک در تماس با سطح بدن پرنده قرار یگرد؛ گر و منبسط می شود و به طرف بالا صعود می کند. به این ترتیب گرمای بدن حیوان منتقل می شود. به همین دلیل طیور در سرما پرهای بدن هود را سیخ می کنند تا مانع از جریان هوا شوند. همچنین یکی از راه ها خنک کردن بدن طیور در گرما، افزایش سرعت جریان هوا در سالن است.
4- تبخیر آب: در بیشتر پستانداران دفع حرارت بدن به وسیله عرق کردن و تبخیر آب انجام می گیرد. اما در بدن طیور غدد عرقی وجود ندارد. آنها از طریق تبخیر ریوی و دستگاه تنفس مقادیری آب تبخیر می کنند و به این ترتیب خنک می شوند. بنابراین یکی از راههای خنک کردن حیوان خیس کردن آن است.
5- دفع مدفوع: مقدار اندکی از گرمای بدن از طریق دفع مدفوع دفع می شود.
6- تولید تخم مرغ: با خروچ تخم مرغ نیز مقدار اندکی از گرمای بدن حیوان دفع می شود.
مکانیسم تنظیم حرارت بدن در طیور:
در درجه حرارت های پایین و کمتر از 25 درجه سانتی گراد، حدود 75 درصد از کل حرارت تولیدی بدن به وسیله راه های انتقال دفع می شود؛ اما در صورت بالا بودن دما و رطوبت سالن این دفع حرارت مشکل خواهد بود. دمای مناسب برای پرندگان بالغ را 18 تا 24 درجه و یا 21 درجه سانتیگراد در نظر می گیرند. اگر دمای هوا از این محدود کمتر شود، حیوان با بالا بودن متایولیسم، گرمای بیشتری تولید و به این ترتیب خود را گرم می کند. این موضوع صرف نظر از کاهش تولید و سرزندگی حیوان از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه نیست و در دمای بالاتر از این محدوده نیز حیوان به وسیله روش های زیر سعی می کند دمای بدن خود را کاهش بدهد که عبارت است از:
1- منبسط شدن رگ های سطحی بدن: تا گرمای بدن از طریق پوست دفع شود.
2- باز کردن پر و بال: تا هوا در اطراف بدن جریان یابد و بدن خنک شود.
3- کاهش اشتها: تا گرمای تولیدی در بدن کاهش یابد. این موضوع باعث کاهش رشد و تولید تخم مرغ و ضعیف شدن پوسته تخم مرغ نیز می شود.
4- کاهش فعالیت: حیوان سعی می کند با کاهش فعالیت گرمای تولیدی در بدن را کاهش دهد؛ این موضوع باعث کاهش مصرف خوراک، تولید و بازدهی می شود.
5- نفس، نفس زدن: اگر دمای هوا از 30 درجه سانتیگراد بالاتر برود، حیوان شروع به نفس نفس زدن می کند تا به این ترتیب از طریق تنفس بیشتر و تبخیر تنفس مقداری از حرارت بدن را دفع کند. این مکانیسم در حالتی که رطوبت نسبی هوا بالا باشد چندان کارآمد نیست. با مکانیسم نفس نفس زدن آب بدن کاهش می یابد و حیوان برای جبران آن، آب بیشتری مصرف می کند که باعث ایجاد اسهال در طیور می شود. در این حالت مقدار زیادی دی اکسید کربن (CO2) خون دفع می شود و تعادل اسید و باز خون به هم می خورد و پوسته تخم مرغ نیز ضعیف می شود.البته با بزرگتر شدن پرنده به علت افزایش نسبت حجم با سطح بدن و افزایش چربی در لایه های پوست تحمل حیوان نسبت به بالا رفتن درجه حرارت محیط کاهش می یابد و استرس گرمایی در بدن مرغ ایجاد می کند.
برای دفع مشکل کمبود حرارت آن می توان از هیتر و یا مادر مصنوعی استفاده کرد که در این واحد از هیتر استفاده می شود که در انتهای سالن قرار گرفته و این هیتر، هیتری است که با سوخت گازوئیل کار می کند و در سالن ممکن است ایجاد CO2 بکند بنابراین در استفاده از آن باید دقت کافی را به کار برد تا باعث ایجاد صدمات به واحد پرورشی نشود و راه دیگر آن به کار بردن پنچره در سقف است که این نپجره ها در مناطق گرمسیر می شود استفاده کرد و در بالای سقف های گنبدی و یا طاق ضربی نصب می کنند و برای ورود نور و تهویه مناسب هستند که با استفاده از این پنجره می شود در روز گرمای سالن را تا حدودی تامین کرد و شیشه و قاب فلزی پنجره ها رسانای خوبی برای گرما هستند و باعث گرم شدن سالن می شوند. ولی چون اشعه ماورای بنفش از شیشه عبور نمی کند، نور عبوری فاقد اثر ضد عفونی کننده است.
راه دیگر در برابر گرما عایق نمودن ساختمان در برابر گرما است، چون معمولاً دمای هوای خارج سالن، پایین تر یا بالاتر از داخل آن است، بنابراین یکی از راه های مهم حفظ دمای مناسب سالن عایق کردن آن در برابر انتقال حرارت است. به این دلیل که قسمت عمده حرارت از طریق عبور از مصالح ساختمانی سقف دیوارها و اندکی هم از راه کف منتقل می شود، لازم است در ساخت سالن پرورش طیور از مصالح مناسبی استفاده بشود که به مقدار کمتری انتقال دهنده حرارت باشند. در این سالن از ایرانیت و پشم شیشه و آلومینیوم استفاده شده است و در سقف این ها را کار گذاشته اند و بعد از آن روی تمام اینها توری های زنبوری شکل نصب کرده اند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   20 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید