چکیده
این مقاله تلاشی است در جهت بررسی سبک کتاب کشف المعجوب نوشته ی ابوالحسن علی بن عثمان جلابی هجویری که در سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی است .
تلاش شده تا با توجه به جملات و لغات و اصطلاحات ویژگی بارزی را پیدا کرد که از آن برای یافتن سبک کتاب بهره برد. و یا در هر یک از سطوح بدین شکل کار شده است ودر نهایت به نتیجه ای رسیدم که می توان گفت سبک این کتاب کمی با نثرهای هم دوره اش متفاوت است . و البته هنوز هم فضایی برای بررسی باقی است.
کلید واژه : سبک شناسی، کشف المحجوب، جلابی هجویری
مقدمه:
کشف المحجوب از کهن ترین متون صوفیه است . که در اوایل قرن 5 توسط ابوالحسن علی بن عثمان نوشته شده است که هم دوره با تاریخ بیهقی و قابوسنامه و سفرنامه ناصر خسرو است و اما شباهتی با آن کتب ندارد چرا که نه آمیخته ای از تجارب شخصی، و آداب و عادات اجتماعی و باورهای همگانی و نه گزارشی صمیمانه از مشاهدان سیر و سفر حتی به تمامی شرح تجربیات روحانی و یافته های خاطر مولف نیز نیست .
هجویری در روزهای پادشاهی سلطان محمود غزنوی زاده شد ( م :421)
علوم متداول عصر، خاصه قرآن، حدیث ، تفسیر ، فقه و کلام را درزادگاه خود آموخت آن چه که که درباره ی شخصیت ومقام او می توان گفت اینکه او طبعی نازک و روحیه ای حساس داشت تنها اثری که از دیرزمان به هجویری نسبت داده اند و امروزه در دست است کشف المحجوب است و از طریق همین کشف المحجوب از دیگر آثار وی می توان آگاهی یافت، هجویری در ضمن سخن و مناسبت های گوناگون از کتب و رسایل خود نام برده است نظیر:
ذهن و قلم هجویری تحت تآثیر زبان عربی بود بخصوص که اصطلاحات تصرف نیز تقریباً همه کلماتی قرآن اند و کمتر واژه ای فارسی مثل دوستی، درویشی، نیستی و … ظرفیت معنایی را داشت که به خوبی بتواند به جای محبت ، فقر و فنا و … به کار رود
دیوان اشعار ، منهاج الدین ، کتاب فنا وبقا و البیان لاهل العیان و چند کتاب دیگر
موضوع کشف المحجوب تصرف اسلامی است و شامل مطالب زیر است :
مقدمه ای در سبب تالیف کتاب و بیان موضوع آن :در این مقدمه علاوه بر طرح سوالات ابوسعید هجویری – همشهری مولف که وی را متعهد کرده تا با این کتاب بدان ها پاسخ دهد – مولف مجال یافته از روزگار و نااهلان شکایت کند.
باب اثبات العلم (ص 21-11)
باب الفقر (ص 34-21)باب التصوف (ص 49-34).باب مرقعه داشتن (لبس المرقعات ) ص 65-49.باب اختلافهم فی الفقر و الصفوه (ص 68-65)باب بیان ملامه ( ص 78-68)باب ذکر ائمتهم من اصحابه التابعین (ص 85-87)باب فی ذکر ائمتهم من اهل البیت (ص 97-85)باب ذکر اهل الصفه ( ص 107-97)باب فی ذکر ائمتهم من اتباع التابعین الی یومنا ( ص 202-107)باب فی ذکر ائمتهم من المتاخرین (ص 214-202)باب فی ذکر رجال الصوفیه من المتاخرین علی الاختصار اهل البلدان (ص 218-214)باب فی فرق فرقهم و مذاهبهم و آیاتهم و مقاماتهم و حکایاتهم (ص 219-218)مکتبهای صوفیه ، عقاید و اقوال و نظریات آن ها ( 245-219)سپس در حقیقت نفس و معرفت آن و دیگر مقولات عرفانی و فلسفی به اشباع تمام سخن می راند (546-245).
نثر این کتاب زلال و از برترین نمونه های نثر قرن 4 و 5 است و به همان شیوه ای است که در زبان اهل ادب به نثر مرسل ساده شهرت دارد.
روش انجام تحقیق:
حدود چند باب از این کتاب را مورد بررسی قرار دادم و تلاش کردم تا موارد گویایی را که نشان از سبک این کتاب داشته باشد را بیابم و خلال سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی قرار دهم و هر کدام از این سطوح خود دارای چند قسمت است . ابتدا درباره ی آن نمونه توصیفی ارائه دادم تا مخاطب با آن آشنا شود سپس بعد از تحلیل، نمونه هایی از آن را در ادامه آورده ام .
پیشینه ی تحقیق:
ملک الشعرای بهار در کتاب سبک شناسی جلد 2 درباره ی سبک این کتاب اختصار سخن گفته است .در مقدمه ی کتاب گزیده ی کشف المحجوب به انتخاب و توضیح دکتر محمود عابدی نیز بحث های پیرامون این کتاب وجود دارد.مقالاتی درباب کشف المحجوب پیدا کردم اما سبک آن مد نظرم بود که هیچ یک در این باره نبودند و برای کار سبک شناسی من مفید نبود.
سطح واژگان
نویسنده در جای جای این کتاب، هرکجا که قصد بیان مطلبی را دارد که نسبت به آن تاکید دارد بعد از بیان آن از احادیث پیامبر و ائمه و نیز از آیات قرآن بهره می برد.
صفحه 11[1] (می گوید : خدای عزوجل دم کرد آنان را که علوم بی منفعت آموزند )در ادامه آیه ای از قرآن می آورد : « یتعلمون ما یضرُهم و لاینفعهم (102/بقره ) و پیامبر نیز فرمود« اُعوذُبک من علم لایَنْفع»
صفحه 13: زمانی که قصد دارد بگوید : « که علم ما صفت ماست و به ما قایم و اوصاف ما متناهی ) از آیه ی 85 سوره اسراء استفاده می کند « مااوتیتم من العلم الاقلیلاً»3. صفحه 12. کاربند آن باش که دانی تا به بوکات آن نادانسته نیز بدانی «انتَ لاتعمل بما تعلم ، کیفَ تطلُبُ مالا تعلم»صفحه 50 سپردن طریق معانی دشوار باشد جز بر آن که وی را از برای آن آفریده بود، و پیامبر گفت : صلی الله علیه :« کل میسر لما خلق له »« لغات و عبارات تازی »
این کتاب متعلق به 5 است پس طبیعی است که دستخوش لغات و عبارات تازی باشد از طرف دیگرصبغه ی مذهبی و عرفانی این کتاب باعث شده تا برای فهم بیشتر و القای معانی که مقصود نویسنده است از آیات قرآن و احادیث بهره برد که مخاطب با آن امن دارد و قبول دارد
بسیاری از لغات و اصطلاحات عربی وجود دارد که در این کتاب به معنی هایی استفاده شده که قبل از آن اینگونه استمال نمی شده است یا اصطلاحات دیگری جایگزین آن شده است . [2]
نمونه : عبودیت ، خیریت ، مجاهدت، زیادت، قلت، فراسات و …
حروف متروک
برخی از حروف در این کتاب دیگر کاربردی ندارند و معنای آن ها تغییر کرده ودیگر در این معنا استعمال نمی شود.
1) ص 61 : رسول – صلی الله علیه و سلم – مامور بود به صحبت و قیام کردن به حق ایشان تا رسول (ع) هرک جایی که از ایشان بدیدی گفتی ….. تا در معنای چنانکه ، تا حدی که
2) صفحه 74: گفت به خدمت برده ام ، که وی به خدمت خداوند مشغول شد و ما به خدمت …
بر دوام (در معنای همیشگی، دایم ( حرف اضافه + اسم )
3) آنچه به ابتدای کتاب نام خود اثبات کردم (آنچه در معنای این که )
4) و این اندر ماه رمضان بود. ( اندر در معنای در )
5) غنا فاضل تر که فقر (که به معنی « از » )
سبک این کتاب قدیمی و کهنه است و از این حروف واژگان بسیار در آن دیده می شود و نویسنده متناسب با دوره ای که در آن قرار داشته و آن بدان را شکل که واژگان و حروف بکار برده می شدند ، استفاده کرده است
واژگان متروگ و مهجور
در این کتاب واژگانی وجود دارد که دیگر امروزه متروک شده اند و یا این که دیگر بدین شکل بکار نمی روند و گذشت زمان باعث تغییر آن ها شده است .
1) صفحه 85: همه ی خلق به یکبار و را منافق ومرایی خوانند.( به معنای ریاکار )
2)صفحه 83: اما آن که طریق وی راست رفتن بود و نابرزیدن نفاق ودست نداشتن ریا
(به معنای نفاق نکردن ، پرهیز کردن از نفاق )
3) چون به مراعات ایشان مشغول شد، از حق باز بماند و پراکنده گشت( در معنای پراکندگی خاطر )
4) دین را به تمامی ببرز (به جای آور )
5) چون کسی قصدا به ترک سلامت خود بگوید . (بمعنای به قصد )
در گذشته کلماتی مانند ( قصدا ، عمدا، غالب و …) تنوین نصب بدان ها اضافه نمی کردند و امروزه با اضافه کردن ب: می توان لغات دلنشینی ساخت
6- مرقعه ای خشن داشتم به سنت .
درمعنای خرقه درشت وزبر
بر وفق سنت چنان که پیامبر می پوشیده است.
عنوان صفحه
مقدمه و تارتخچه ................................................................................................... 1
فصل اول
1-1- بخش اول : گندم و ویژگیهای آرد ماکارونی ............................................... 4
2-1- بخش دوم : انواع ماکارونی ........................................................................ 10
3-1- بخش سوم: ارزش غذایی فرآوردههای ماکارونی...................................... 18
4-1- بخش چهارم: موقعیت و محل کارخانة بازدید شده ................................... 20
فصل دوم
2-1- بخش اول: مواد اولیه مورد استفاده .......................................................... 24
فصل سوم
1-3- بخش اول : ساخت ماکارونی....................................................................... 37
1-1-3- روشهای ساخت انواع ماکارونی ............................................................ 38
الف: روش غیر پیوسته ............................................................................... 40
ب: روش پیوسته ......................................................................................... 41
2-3- بخش دوم: انتقال دهنده ............................................................................. 42
الف: انتقال دهندههای افقی ................................................................................... 43
ب: انتقال دهندههای عمودی ................................................................................. 43
عنوان صفحه
ج: انتقال دهندههای بادی ...................................................................................... 43
فصل چهارم :
1-4- بخش اول : خشک کردن ............................................................................ 46
الف) خشک کردن اولیه ......................................................................................... 48
ب) خشک کردن میانی .......................................................................................... 49
ج) خشک کردن نهایی ........................................................................................... 49
2-4- بخش دوم : یک دیاگرام خشک کردن موفقیت آمیز ................................... 53
3-4- بخش سوم : منحنی خشک کردن و نمودار آن .......................................... 55
فصل پنجم
1-5- گرمخانههای ماکارونی ............................................................................... 59
فصل ششم:
بخش اول : بستهبندی توسط کارگر و بستهبندی اتوماتیک .................................. 63
بخش دوم : ویژگیهای بستهبندی مطابق استاندارد ............................................ 64
فصل هفتم
1-7- بخش اول : نگهداری و انبار کردن محصول ............................................. 67
فصل هشتم
1-8- بخش اول : بهداشت کارخانه ..................................................................... 70
عنوان صفحه
الف) رعایت بهداشت توسط کارگران خط تولید ................................................... 70
ب) رعایت بهداشت توسط کارگران بخش بسته بندی و انبار .............................. 71
ج) نظافت قسمتهای مختلف انبار ........................................................................... 71
فصل نهم :
1-9: بخش اول آزمایش شیمی ............................................................................ 75
الف) تعیین pH ماکارونی ..................................................................................... 75
ب) آزمایش پخت و آزمایش جهت تعیین وزن مواد جامد در آب ........................ 75
ج) آزمایش رطوبت ............................................................................................... 76
2-9- بخش دوم : طرز تهیه محیطهای کشت ...................................................... 77
الف) طریقه کشت پلیت کنت آگار .......................................................................... 77
ب) دستور تهیه سوسپانسیون زرده تخم مرغ .................................................... 78
پ) تهیه محیط کشت سوبرودکستروز آگار ......................................................... 79
ت) طریقه کشت و شمارش آزمونهای میکروبی .................................................. 81
ث) تهیه محیط کشت باسیلوس سرئوس .............................................................. 82
ج) طریق کشت کپک............................................................................................... 83
3-9- بخش سوم : آزمون کنترل کیفی مواد اولیه ............................................... 83
4-9- بخش چهارم: کنترل کیفیت فرآوردههای نهایی .......................................... 88
عنوان صفحه
فصل دهم:
1-10- بخش اول : استاندارد ویژگیهای ماکارونی ............................................ 97
فصل یازدهم:
بخش اول : بحث و نتیجهگیری ........................................................................... 112
بخش دوم: پیشنهادات ........................................................................................ 113
بخش سوم: مقاله
بخش چهارم: منابع ............................................................................................. 117
خلع ید در بررسی و تحلیل رای صادره در پرونده کلاسه 487 شعبه نوزدهم دادگاه عمومی –حقوقی تهران و رای تجدید نظر مربوطه
فهرست مطالب
علایم اختصاری ----------------------------------------- 6
چکیده ------------------------------------------------ 7
مقدمه ------------------------------------------------ 9
بخش نخست- کلیات ------------------------------------- 11
شناخت مال مشاع --------------------------------- 12نحوه انتفاع از مال مشاع ----------------------------- 18نحوه اراده مال مشاع ------------------------------- 22مفهوم خلع ید و امکان خلع ید به معنی اعم در مال مشاع ------ 23بخش دوم- تحلیل و بررسی آراء ---------------------------- 25
نقاط قوت آراء ------------------------------------ 261-1-رای بدوی- ماهوی و ساختاری ------------------------- 26
1-2-رای تجدید نظر- ماهوی و ساختاری --------------------- 29
نقاط ضعف آراء ----------------------------------- 302-1-رای بدوی- ماهوی و ساختاری ------------------------- 30
2-2-رای تجدید نظر- ماهوی و ساختاری --------------------- 34
مقایسه رای بدوی و تجدید نظر ------------------------ 403-1-قسمت اول رای در رابطه با تغییر عنوان ------------------- 40
3-2-قسمت دوم رای در رابطه با نقض ----------------------- 42
ادله مورد استفاده دادگاه- بدوی و تجدید نظر-------------- 444-1-استعلامات صورت گرفته ------------------------------ 45
4-2-کارشناسی ---------------------------------------- 46
4-3-گواهی گواهان ------------------------------------- 48
4-4-اسناد ------------------------------------------- 48
مستندات آراء- بدوی و تجدید نظر ---------------------- 505-1-مواد 308 و 311 ق.م -------------------------------- 50
5-2-ماده 198 ق.آ.د.م ----------------------------------- 51
5-3-مواد 3 و 4 ق.ت.آ----------------------------------- 52
5-4-ماده 43 ق.ا.ا.م ------------------------------------- 53
5-5- مواد 309 و 358 ق.آ.د.م ----------------------------- 55
نتیجه گیری و پیشنهادات---------------------------------- 58
منابع و مأخذ ------------------------------------------ 61
متن آراء مورد بحث 62
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر مهد کودک در بالا بردن هوش عملی مقاطع اول و دوم و سوم ابتدایی که قبل از ورود به مدرسه دوره مهد کودک و پیش دبستانی را طی کرده اند انجام گرفته است .
برای نمونه برداری از بین دانش آموزان شهرستان ابهر ، ناحیه یک آموزش و پرورش این شهر تعداد 96 نفر در مقاطع تحصیلی اوّل ، دوّم ، سوّم به طور تصادفی خوشه ای گزینش شدند که از این تعداد نیمی پسر و نیمی دختر هستند .
فرضیه های اساسی این پژوهش عبارتند از :
ـ رشد هوش عملی کودکان برخوردار از آموزش های مهد کودک بیش از رشد عملی کودکان محروم از آموزشهای مهد کودک است .
ـ بین کودکان دختر و پسر برخوردار از آموزشهای مهد کودک بر رشد هوش عملی تفاوت معناداری وجود دارد .
ـ نتایج بدست آمده از تحقیق حاکی از آن بود که تفاوت بین دو گروه معنادار نبود .نتایج حاصل از آزمونt محاسبه شده مربوط به نمره های حاصل ازمکعبهای کهس نشان داد که فرض ضر بدردو گروه از پسران و دختران تایید می شود و فرض خلاف رد می شود این بدان معنا است که رشد هوش عملی در دو گروه مهد رفته یا نرفته معنی دار نبود به عبارت دیگر فرضیه پژوهش مبنی بر تفاوت این گروه تاکید نمی شود.در کل یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزشهای مهد کودک بر رشد هوش عمل تاثیری ندارد و بین رشد هوش عمل کودکان مهد کودک رفته و نرفته تفاوت معنا داری وجود ندارد.
فصل اوّل
مقدمه
همه روزه در روزنامه ها آگهی تشکیل دوره هایی را می خوانیم که ادعا می شود گذراندن آنها موجب بالا رقتن نمره های داوطلب در آزمونهایی نظیر استعداد تحصیلی ، آزمون ورودی دوره های بعد از لیسانس و …… می شود .
آماده سازی داوطلبان برای گذراندن اینگونه آزمونها به کسب و کار سوادآوری تبدیل شده است که نوعی از آن را می توان در مهد کودک مشاهده کرد . براساس تجربیات و بررسیهای روان شناختی و تربیتی ، سال های اولیه زندگی کودکان نقش اساسی در رشد و پرورش آنان ایفا می کند چرا که 80 درصد شخصیت کودک ظرف 6 سال اولیه حیات شکل می گیرد و بر این اساس آموزش و پرورش پیش دبستانی از اهمیت ویژه ای برخوردار بود . و تلاش عمده دولت ها براین بوده است که هر روزه تعداد بیشتری از کودکان تحت پوشش آموزشهای این دوره قرار گرفته و با توجه به ویژگیها و نیازهای فردی از آموزشهای مناسب و سازنده برخوردار گردند . اینکه آماده سازی تا چه حد می تواند نمره های آزمونها را بهبود بخشید خود مسله بحث انگیزی است (مفیدی ، 1368) ؟
اگر بخواهیم در قرن 21 که قدرت کشورها در نیروی انسانی نهفته است به پیشرفت همه جانبه در زمینه های فردی ، اجتماعی ، اقتصادی ، صنعتی ، علمی و فرهنگی نایل شویم به شخصیت های رشد یافته انسان های متفکر و دست های ماهر و توانا نیازمندیم و چنین شخصیت هایی به جهت بالندگی همه جانبه باید تربیت شوند . (اشتری ـ 1383) .
انسان از بدو تولد تا شش ـ هفت سالگی حساس ترین و مهمترین مراحل رشد خود را طی می کند این سالها مرحله شکل گیری شخصیت است که با حساسیت زیاد کودک نسبت به پیرامون خود شخص می شود و زمان آموزش قبل از دبستان است نفوذ تأثیر این منطقه می تواند دائمی باشد . ثابت شده است کودکانی که مراکز پیش دبستانی را طی کرده اند آسان تر از کودکانی که از این امتیاز محروم بوده اند وارد دبستان و مرحله بعدی تحصیل می شوند بنابراین گذراندن دوره پیش دبستانی عامل مهمی در موفقیت تحصیلی به حساب می آید هرگاه مراکز پیش دبستانی نظیر مهد کودک ها یا کودکستانها دارای برنامه های با کیفیت بالا باشند کمی ضروری برای خانواده ها در دنیای امروزی به شمار می آید . (باز اللهی ـ 1381) .
لذا کودکانی که از حدود سه تا شش سالگی به مراکزی می روند که در آنجا بازی ـ تفریح و آزمایشات هوشی بر روی آنها انجام می شود ، با این فرض ها باید دارای معلومات و تواناییهای بیشتری باشند .
در این تحقیق ، بررسی تأثیر آموزشهای مهد کودک بر رشد کودکان به عنوان اصلی در پژوهش حاضر است .
بیان مسئله : (سوال پژوهشی)
متخصصان عقیده دارند که شخصیت هر انسان در شش سال اول زندگی شکل می گیرد و لذا سال های اولیه زندگی کودک از نظر تعلیم وتربیت بسیار پر اهمیت می باشد که کوتاهی در مورد آن زیان بار است . امروزه جهت رشد و بالندگی بهتر کودکان از مراکزی نظیر مهد کودک ها استفاده می شود که هدف از ایجاد این مراکز کمک به رشد جسمانی ، ذهنی ، عاطفی و اجتماعی کودکان و در نهایت کمک به شکوفایی استعدادها و علایق آنان می باشد . (پارسا و 1374) .
از طرفی آموزش و پرورش هم مانند بسیاری دیگر از امور زندگی پیوسته در حال تغییر و تحول است از این رو مسئولان تعلیم و تربیت یک جامعه بخصوص معلمان و مربیانی که با کودکان در ارتباط هستند باید به تحولات تعلیم و تربیت و روش های پیشرفته تر آگاهی یافته و روش کار خود را اصلاح و تغییر دهند . (برقک ، 1372) .
تنها با تشخیص مراکز توجه و کانون ررغبت کودک می توانیم مطلب مورد نیاز او را به وی بیاموزیم ، می توان فعالیت هایی که در برنامه روزانه ، هفتگی و ماهانه کلاس های آمادگی و یا ضمیمه مهد کودک ها پیش بینی شده است را نظیر فعالیت های زبان آموزی ، آموزش مفاهیم و علوم اجتماعی ، دینی و اخلاقی و هر نوع فعالیت را که در اطراف یک موضوع متمرکز شده را مرکز فعالیت کودکان قرار دهیم (برقک ، 1372) .
لذا با توجه به آنچه توصیف شده در این پژوهش سعی می شود بررسی شود که آیا بین کودکانی که از آموزش های مهد کودک برخوردار بوده اند با کودکانی که از این آموزشها برخوردار نبوده اند تفاوت معناداری در رشد هوش عملی وجود دارد ؟ .
آیا بین کودکان دختر و پسر برخوردار از آموزش های مهد کودک بر رشد هوش عملی تفاوت معناداری وجود دارد ؟ .
هدف پژوهش
هدف اصلی پژوهش پی بردن به تأثیرات آموزش های مهد کودک بررشدهوش عملی کوکان است .
در واقع در این پژوهش سعی می شود بررسی صورت گیرد در بین کودکانی که به مهد کودک رفته اند و آموزش دیده اند با کودکانی که سابقه رفتن به مراکزی مثل مهد کودک ها را ندارند و مشخص شود که بین این 2 گروه چه تفاوت هایی می تواند در خصوص رشد هوش عملی در آنان وجود داشته باشد ؟ آیا کودکان در این مراکز فقط به بازیهای ساده و حفظ شعر می پردازند یانه در کنار آن به کسب تجارت و هوش عملی مثل : بازی با خمیر و درست کردن اشیا و بازیهای ابتکاری و بازیهای خلاقیت را می آموزند ؟ آیا این آموزشها باعث بالا رفتن هوش عملی کودکان در آینده می شود ؟
اهمیت پژوهش
امروزه آموزش پیش از دبستان در کشورهای در کشورهای توسعه یافته در زمره بخش های اساسی آموزش عمومی به شمار می رود در این گونه کشورها از سالیان دور برای توسعه آموزش پیش دبستانی سرمایه گذاری شده است . تأثیر آموزش های کودک در سنین زیر شش سال برهمگان آشکار است و از زمانهای دور اندیشمندانی چون افلاطون ارسطو ، کمینوس ، شروع تعلیم وتربیت را از دامان مادر واوان کودکی پیشنهاد نموده اند . اندیشمندان حوزه تعلیم وتربیت دوره معاصر همچون فردبل ، ردسود پستالوزی و … نیز بر این امر تأکید نموده و معتقدند سال های اول زندگی و تجربیات یافته های این دوره پایه و اساس یادگیری و موفقیت های آینده کودکان به شمار می رود .
تحقیقات انجام شده از تأثیر نگرش اولیا بر تعلیم وتربیت کودکان گواهی می دهند چنان که اولیا آگاه و علاقمند به رشد کودک در پرورش کودکان خود موفق تر بود . و کودکانی شاد ، سالم و پویا به جامعه تحویل داده اند . خانواده هایی که به سرنوشت کودک خود می اندیشند قطعاً با به کارگیری همه امکانات به منظور رسیدن به وضعیت مطلوب با تصویرهای ذهنی مثبت برای کودک خویش گام بر می دارند . این گونه اولیا با آگاهی ازاین که آموزش پیش از دبستان (دوره 3 تا 6 سال ، نقش بسزایی در رشد پرورش و خلاقیت و توانمندی ها و شخصیت کودک در فرهنگ پذیری و جامعه پذیری دارد در تلاش برای شناسایی مراکزی هستند که بدون هیچ گونه فشار روانی آنهارا با نقش های گوناگون افراد و تأثیر آن بر زندگی آشنا نمایند و با دقت و توجه به نیازهای کودکان زمینه کسب تجربیات کودک را فراهم آورند . ) (اشتری ـ 1383) .
از طرفی هزینه کردن در این مقطع سنی با برنامه ها و آموزشهای صحیح برای کودکان سبب می شود بستر فرهنگی مناسبی برای تغییر بسیاری از عادات غلط باشد ، تأثیر آموزشهای مستقیم در این دوران چندین برابر آموزشهای غیر مستقیم نظیر رسانه های گروهی است و نیز از لحاظ حقوقی هم پرداختن به آموزش کودکان یعنی حمایت از حقوق شناخته شده آنان . (اللهیاری و همکاران 1380) .
ـ اما اینکه مهد کودک (این آموزش ها) تا چه حد بر روی هوش عملی کودکان مؤثر است نیازمند بررسی و مطالعه بیشتر است ؟
«تاریخچه مهد های کودک»
روزگاری بشر ساده وآسان زندگی می کرد و چندان نیازی به آموزش های تخصصی نداشت . همه امور در جهت تأمین نیازهای اساسی بود و مشاغل نیز بر اساس طرح ریزی می شدند و از شکل بسیار ساده برخوردار بود ند . با افزایش جمعیت و بالا رفتن سطح آگاهی و اطلاعات انسان ها و نیز ارتباط جوامع مختلف با یکدیگر ، سطح توقع و نیازها و تنوع طلبی که بر خاسته از ذات انسان است روبه افزونی می نهاد . بتدریج سکان داران و عرصه زندگانی کسانی شدند که تخصص و خلاقیت خود را در همه امور به کار گرفتند و زندگی را از سادگی به شکل پیچیدگی در آوردند تا بااین تغییر نمود عینی توانایی های خود را بروز دهند . (اشتری ، 1382) .
در گذشته عمدتاً مراکز پیش از دبستان به عنوان مکانی برای نگهداری کودکان والدینشاغل به مشار می رفت و والدین غیر شاغل کمتر فرزندان خود را به این مراکز می سپردند ولی امروزه به جهت افزایش آگاهی والدین و درک اهمیت آموزش و پرورش پیش از دبستان بر سطوح دیگر آموزش ، علیرغم اینکه رشد جمعیت در اکثر کشورهای دنیا خصوصاً کشور ما در حال کاهش می باشد . تقاضا برای ورود به مقاطع پیش دبستانی رو به افزایش است (طالب زاده 1385) .سابقه آموزش (1) و نگهداری (2) از آنان به قدمت تاریخ بشری است اما با توسعه صنعتی و اوج گیری نقش زنان در جامعه و نیاز به حضور آنان در همه عرصه های اجتماعی فعالیت مراکز نگهداری (1) از کودک به شکل گسترده آغاز گردید .
این مراکز در ابتدا به جنبه های آموزشی کودکان کمتر توجه داشتند و در ازای دریافت وجهی در ساعت هایی معین صرفاً به نگهداری از کودکان می پرداختند . در چنین شرایطی دغدغه های فکری اولیا نسبت به تربیت فرزندان هم چنان باقی بود تا این که با توسعه و پیشرفت جوامع و احساس نیاز روز افزون به وجود یک محیط امن که هم به نگهداری از کودکان بپردازد و هم در ارتقای سطح آگاهی و دانش آنان گام بردارد و ضروری می نمود . بدین ترتیب مهد کودک ها به شکل کنونی شکل گرفت و قسمتی از مسئولیت تربیت و آموزش کودکان زیر شش سال به این مراکز واگذار گردید . در این مراکز علاوه بر آشناسازی کودکان باارزش ها و ایجاد ارتباط اجتماعی رشد آن ، گام های اولیه در جهت تکوین شخصیت کودک و بالا بردن سطح مهارت های او برداشته شد (طالب زاده 1385) .
این مراکز در چند دهه گذشته به ویژه با آغاز زندگی آپارتمان نشینی و فضاهای محدود و بسته صتامت آن عدم دسترسی کوکان به فضاهای لازم برای بازی با همسالان و بازی های پرتحرکی چون دویدن ، پریدن و … بیش از پیش اهمیت یافتند . (طالب زاده 1385) .