PC ابزار اصلی برای باز کردن در به دنیای برخط می باشد. برای برخط شدن نیاز به اتصال PC خود به شبکه سراسری دارید که ما آن را اینترنت می نامیم. این عمل می تواند به روش های مختلفی انجام پذیرئد. می توانید به وسیله مودم های کابلی متصل به تلوزیون کابلی، با استفاده از ISDN یا ADSL (هر دو از طریق سیم تلفت زوجی – به هم تابیده انجام می شوند)، پیوندهای ماهواره ای بی سیم و اتصالات مستقیم از طریق LANها وارد شوید. هرچند که ما اغلب به سادگی با وصل کردن خط تلفن به مودم PC خود و اجرای نرم افزار ارتباطی خود وارد فضای مجازی می شویم.
اینترنت چیست؟
اینترنت یک مجموعه جهانی از شبکه های متصل به هم است. آن در واقع از هزاران شبکه مجزا از قبیل موسسه های دانشگاهی، تاسیسات نظامی، مراکز دولتی، شرکت های تجاری و سایر سازمان ها تشکیل شده است. جستجوگران مجازی پس از آمدن در اینترنت می توانند به دسته وسیعی از منابع اطلاعاتی دست پیدا کنند، به میلیون ها فایل قابل بازیابی برسند، با هزاران گروه خبری جهانی صحبت کنند. به صدها میلیون نفر در هر کشوری e-mail بفرستند و از مزایای سرویس های اطلاعاتی رایگان یا قابل خریداری بهره مند شوند. آیا اکنون اینترنت بزرگ است؟ شبکه، که نام اختصاری اینترنت می باشد، میلیون ها کامپیوتر را به چندین کامپیوتر سرویس دهنده میزبان در هر کشوری از جهان متصل می کند. میزبان های اینترنت به طور 24 ساعته به اینترنت متصل هستند. بیش از هزاران نفر در هر ماه به این شبکه متصل می شوند.
اتصال به اینترنت
شما چگونه به اینترنت متصل می شوید؟ در این قسمت در مورد اتصال به اینترنت و همچنین نحوه بسته بندی اطلاعات و ارسال آنها در اینترنت صحبت می کنیم. سه سطح در اتصال به اینترنت وجود دارد:
اتصال از طریق یک سرویس شاهراه اطلاعاتی:
یک روش برای دسترسی به اینترنت عضو شدن در یک سرویس اطلاعاتی تجاری است. این روش اتصال انتخابی معروف برای افرادی هستد که در منزل یا در کسب کوچکی کار می کنند و همچنین برای آنهایی که می خواهند PC منزل خود را با به اینترنت متصل کننند.
اتصال از طریق یک ارائه کننده خدمات اینترنت:
در سطح دوم از سرویس اینترنت، از طریق یک اتصال شماره گیری و به وسیله یک ارائه کننده خدمات اینترنت ارتباط برقرار می شود. این نوع از اتصال دستیابی مستقیم به اینترنت را مقدور می سازد. اتصال از نوع شماره گیری یک اتصال موقتی بنا شده به وسیله مودم برای گرفتن شماره (از طریق یک خط تلفن یا یک خط ADSL یا ISDN دیجیتالی) خط مثل به کامپیوتر دوردست با امکان دسترسی به اینترنت می باشد. ارائه کننده خدمات اینترنتی شرکتی است که برای شرکت ها یا افراد امکان دستیابی یا ظاهر شدن در اینترنت را فراهم می آورد.
اتصال مستقیم از طریق ارتباط شبکه ای:
سطح سوم از اتصال مستقیم به اینترنت در حالت کلی به یک اتصال از نوع شماره گیری (سطوح یک و دو فوق) ترجیح داده می شود به این دلیل که به طور عادی تبادل سریع تری با اینترنت ایجاد می شکند. در این سطح، PC شما به طور مستقیم و معمولاً از طریق یک شبکه محلی (LAN) به اینترنت متصل می شود.
TCP/IP و بسته ها
قرارداد کنترل انتقال / قرارداد اینترنت (TCP/IP) یک قرارداد ارتباطی است که انتقال داده در اینترنت را سبب می شود. هر سیستم عامل مدرن (به عنوان مثال ویندوز 2000/NT/9X یا Mac OD) به همراه خود نرم افزار مورد نیاز برای راه اندازی ارتباطات TCP/IP دارد. ارتباطات در شبکه از طریق این قرارداد دو لایه ای صورت می پذیرد. یک قرارداد مجموعه ای از قواعدی است که کامپیوترها برای صحبت کردن با همدیگر استفاده می کنند.
قرارداد کنترل انتقال (TCP از TCP/IP) قواعهد بسته بندی اطلاعات به شکل بسته ها را به کار می گیرد. هر پیغام، فایل و چیزی از طریق اینترنت ارسال می شود تفکیک شده و برای مسیریابی در اینترنت ارسال می شود تفکیک شده و برای مسیریابی در اینترنت در بسته ها قرار می یگرد. قواعد اینترنت (IP از TCP/IP) آدرس را منظور می کند به گونه ای که هر بسته به مقصد مورد نظرش برسد. نحوه عمل بدین صورت می باشد. وقتی که درخواست یک فایل از یک کامپیوتر سرویس دهنده اینترنت می کنید، لایه TCP فایل را به یک یا چند بسته تقسیم می کند، یک شماره را برای هر بسته درنظر می گیرد و سپس آنها را یک – به – یک از طریق لایه IP مسیردهی می کند. هر بسته دارای آدرس IP مقصد می باشد اما آنها ممکن است مسیرهای مختلفی را در اینترنت به مقصدهای خود بپیمایند. در مقصد، لایه TCP منتظر می ماند تا کلیه بسته ها برسند، آنها را کد گذاری کرده و سپس آنها را به صورت یک فایل به سمت کاربران می فرستد.
هر نقطه – حضور (POP) در اینترنت داریا یک ادرس منحصر به فرد با چهار دسته عدد جدا شده توسط کاراکتر نقطه می باشد (به عنوان مثال 10، 104، 28، 206). یک POP در اینترنت دارای یک آدرس منحصر به فرد با چهار دسته عدد جدا شده توسط کاراکتر مقطه می باشد (به عنوان مثال 10 . 104 . 28 . 206) یک POP یک مقطه دستیابی به اینترنت است. یک ISP ممکن است دارای چندین POP باشد به گونه ای که مشترکین بتوانند شماره تلفن های محلی را به منظور دستیابی بگیرند.
برخط شدن بدون یک PC
شما مجبور به داشتن یک اتصال به اینترنت نیستند. دسترسی به اینترنت به گونه ای جزئی از زندگی ما شده است که مهندسین در حال پیدا کردن روش ها جدید به منظور بدست آوردن دسترسی به اینترنت می باشند. افراد فاقد استطاعت مالی و آنهایی که نمی خواهند یک PC بخرند می توانند به روشهای دیگری دسترسی پیدا کنند. دستگاه های خیلی معروف آنهایی هستند که با تلوزیون همراه می باشند. برخی از تلوزیون های جدید دارای مودم های پیش ساخته، مرورگرهای وب و نرم افزار E-MAIL می باشند. یا اگر شما نیاز به یک تلوزیون جدید نداشته باشید این قابلیت ها به صورت یک جعبه قابل تنظیم و قابل اتصال به تلوزیون قابل خریداری می باشد. هر تلوزیون دارای یک صفحه کلید از راه دور برای ورودی می باشد.
افراد پیشقدم تصورات زیادی در ارائه خدمات اینترنتی دارند. حتی یک کاتریج قابل اتصال وجود دارد که یک بازی ویدیویی Sega را یه یک مرورگر وب دگرگون می کند. ابزار تلفن اینترنتی مسیری دیگر برای دستیابی به اینترنت می باشد. چنین دستگاه هایی در ابتدا برای بررسی e-mail استفاده می شوند. برخی از تلفن ها دارای نمایشگر تعبیه شده ای می باشند، که شبیه یک دوربین ویدیویی می باشد و امکان بهره برداری از اینترنت را فراهم می کند.
بازیابی و مشاهده اطلاعات
پس از متصل شدن به اینترنت، آماده برای کاوش کردن در شگفتی های اینترنت خواهد بود. برای انجام چنین کاری نیاز به بازر کردن یک برنامه سرویس دهنده می باشد که امکان بازیابی و مشاهده منابع اینترنتی را فراهم آورد. یک برنامه سرویس دهنده روی PC شما اجرا می شود و به همراه برنامه سرویس دهنده ای کار می کند که روی کامپیوتر میزبان اجرا می شود. برنامه سرویس گیرنده با برنامه سرویس دهنده ارتباط برقرار می کند و با همدیگر کار می کنند تا دستیابی به منابع روی سرویس دهنده اینترنت فراهم شود. برنامه های سرویس گیرنده برای کار با چند نوع خاص از برنامه های سرویس دهنده طراحی شده اند (به عنوان مثال نرم افزار سرویس گیرنده Microsoft Internet Explorer به همراه نرم افزار سرویس دهنده Internet Explorer کار می کند). یک کامپیوتر سرویس دهنده تنها باید چندین برنامه سرویس دهنده متفاوت در حال اجرا روی خود داشته باشد تا آن را با سرویس گیرنده های متنوعی هماهنگ کنند.
یک مرورگر برنامه سرویس گیرنده است. مرورگرها نرم افزارهای کاربردی هستند که یک رابط کاربر گرافیکی (GUI) را برای جستجو، پدا کردن، مشاهده و مدیریت اطلاعات روی هر شبکه ارائه می کنند. Microsoft Internet Explorer و Netscape Communicator دو مرورگر خیلی معروف هستند.
مکان یاب متحدالشکل منابع: آدرس اینترنتی
URL، یا جایگزین متحدالشکل منابع (با تلفظ "یو-آر-اِل") معادل اینترنتی یک آدرس است. درست همان گونه که یک آدرس پستی از کل به جزء (کشور، ایالت، شهر تا آدرس خیابان) جلو می رود، URL همین روش را در پیش می گیرد. URL روش استانداردی برای آنهایی است که اطلاعات را روی اینترنت در دسترس قرار می دهند؛ تا بتوانند اجزاء اینترنت از قبیل سایت های سرویس دهنده، اسناد، فایل ها، گروه های خبری و سایر مواردی که یافت
می شوند را معین کنند. به هنگام کار در اینترنت با URLهایی از این قبل مواجه خواهید شد.
ftp://ftp.pernhall.com (Prentice Hall سایت)
http://www.yahoo.con (موتور جستجو و دروازه اینترنتی)
news://at.tennis (گروه خبری تنیس)
gopher://wiretap.spied.com/oo/library/classic/twocity.txt (اطلاعات کنگره ملی آفریقا)
مرورگرها: ابزار اطلاعاتی
از وقتی که مزه اینترنت را چشیده اید، فرصت خوبی است که بخش عمده ای از وقت خود را با یک مرورگر وب صرف کنید. مرورگر اینترنتی یا مرورگر وب یک ابزار نرم افزاری است که بهره برداری از منابع اطلاعاتی دنیای الکترونیکی و برقراری با آنهایی که در دنیای الکترونیکی زندگی می کنند را ممکن می سازد.
ناحیه قابل مشاهده از یک مرورگر می تواند با اسنادی پر شود که شامل ترکیباتی از متن، تصاویر ویدیویی متحرک و انیمیشن است. اطلاعات بصری می تواند با صدای واقعی توسعه یابد. فرم های متفاوت از برقراری ارتباط در داخل اسناد HTML ارائه می شود. مرورگر، یک سند HTML را باز نموده و اطلاعات را بر طبق دستورالعمل های HTML تعبیه شده در سند به نمایش درمی آورد. سند HTML کلیه عناصر مورد نیاز شامل فایل های تصویر، دنباله صوتی و برنامه های کوچک به نام ریزبرنامه ها را با همدیگر درنظر می گیرد. مرورگرها ریزبرنامه را پذیرفته و سپس آنها را تفسیر و اجرا می کنند. این ریزبرنامه ها اغلب دستورالعمل هایی برای یک دنباله انیمیشن می باشند. مرورگر می تواند با یک اتصال اینترنتی یا بدون آن استفاده شود؛ هرچند که برای دستیابی به فایل هایی به غیر از آنهایی که روی PC شما یا شبکه ناحیه محلی هستند نیاز به یک اتصال اینترنتی می باشد. در مورد مرورگرها در مبحث اینترنت بحث خواهد شد.
مفاهیم و قابلیت ها
ما از نرم افزار پردازش واژه، نشر رومیزی، ارائه، صفحه گسترده و بانک اطلاعاتی برای ایجاد انواع سند استفاده می کنیم. نرم افزار مرورگر از این نظر متفاوت است و هیچ گونه سندی حاصل نخواهد شد. مرورگرها به شما اجازه می دهند اطلاعات را به هنگام تبادل با کامپیوترهای سرویس دهنده بازیابی و مشاهده کنید. در مقایسه با سایر ابزارهای بهره وری، مرورگرها از نظر استفاده ساده و قابل درک هستند.
اینترنت: یک شبکه عمومی
بخش وسیعی از منابع اینترنتی که توسط میلیون ها شبکه مشترک در دسترس قرار گرفته اند می تواند به وسیله هر کس و در هر جایی دستیابی شوند. برای برخوردای از مزیت این منابع، به مرورگر و یک اتصال اینترنتی نیاز خواهید داشت.
سازمان اینترنت. خوشبختانه، اینترنت دارای یک سازمان سرراست می باشد. در بالای سازمان سرویس دهنده های اینترنت قرار دارند، کامپیوترهایی که توزیع اطلاعات درخواستی را بر عهده دارند. هر سرویس دهنده دارای یک یا چند صفحه شروع می باشد. وقتی که به یک سایت وب خاص (شاید سایت دانشگاه خود) می رسید اولین صفحه ای که به طور عادی مشاهده می کنید صفحه شروع سایت است. اطلاعات روی وب که ممکن است گرافیک، صدا، ویدیو، انیمیشن و متن باشد از طریق صفحات قابل مشاهده می باشند. یک صفحه وب می تواند شامل متن، به علاوه سایر اجزاء چند رسانه ای، باشد.
سرویس دهنده های اینترنتی. وب با گستره جهانی (www)، یا سرویس دهنده وب با قابلیت چند رسانه ای آن، به عنوان سرویس دهنده غالب در اینترنت پدیدار شد. سرویس دهنده FTP انتقال فایل ها مابین کامپیوترها را تسهیل می کند و سرویس دهنده های Gopher یک مخزن سلسله مراتبی برای اطلاعات را فراهم می آورند. سایت های FTP و Gopher به سرعت با قالب کاربر پسندانه سرویس دهنده وب یکپارچه شده اند. مرورگرها بازیابی اطلاعات برای هر نوع سرویس دهنده اینترنت را مقدور می سازند.
کاربردهای اینترنت. سرویس دهنده های وب با گستره جهانی به عنوان انتخاب فراگیر در اینترنت پدیدار شدند: هر چند که برخی از انواع غیرکاربر پسندانه از سرویس دهنده های دارای اطلاعات مفید هنوز هم از طریق منابع وب گسترده قابل دستیابی نمی باشند. این سیستم ها، که قبل از وب گسترده جهانی وجود داشتند، شامل FTP، Gopher، Telnt، Webcasting می باشند. منابع حیاتی در این سرویس دهنده ها مجدداً قالب بندی شده و برای توزیع از طریق سرویس دهنده های وب با گستره جهانی مدرنیزه شده اند. این قسمت سروسی دهنده های مدرن و سنتی روی اینترنت را توضیح می دهد.
www: وب با گستره جهانی. وب با گستره جهانی، که به طور اختصار وب نامیده می شود، یک سیستم اینترنتی است که پیوند کردن اسناد چند رسانه ای از طریق سرویس دهئده های روی اینترنت را ممکن می سازد. با بنا کردن یک رابط مثل مابین اسناد وب، اطلاعات مرتبط به سادگی قابل دسترس می شوند، این رابطه های مرتبط کاملاً از نظر مکان فیزیکی مستقل هستند. خواص زیر سرویس دهنده های وب را از سایر سرویس دهنده های اینترنت جدا می کنند.
کاربر دوستانه. قبل از پیدایش وب با گستره جهانی، اغلب کاربران کامپیوتر تکنسین ها و افراد حرفه ای IT بودند. بیشتر منابع برای دستیابی از طریق مرورگرهای اینترنت طراحی می شوند. این مرورگرهای سهل الاستفاده، با رابط های کاربر گرافیکی خود، به کاربران اجازه می دهند به روش اشاره – و – کلیک مسیر خود را در اینترنت پیدا کنند.
سندهای چند رسانه ای. یک صفحه وب خیلی فراتر از یک صفحه در یک کتاب است. آن شامل همه این موارد چند رسانه ای می باشد: گرافیک، صدا، ویدیو، انیمیشن و متن.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 37 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
پیشگفتار
به همراه گسترش وسایل ارتباط جمعی و گسترش سوادآموزی، نیروی تازهای پای به صحنه گذاشته است که بدان افکار عمومی می گویند. این نیروی تازه که تجلی اراده و خواست مردم است، در تمام جهان به ویژه در کشورهای دارای نظامهای پارلمانی و مردمی نقش مهمی در شکل دادن به حوادث و رخدادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، دارد و کمترل دولتی است که بتواند از رای سرپیچی کند و یا آن را به حساب نیاورد، این واقعیتی است که همراه با تحولات عظیمی که در جوامع بشری از جهت ارتباطی و تکنولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در قرن بیستم رخ داده است.
افکار عمومی می تواند بر رفتار فردی، گروهی وسیاست دولت تاثیر بگذارد. بنابراین نقش افکار عمومی در عرصه های مختلف (علمی) پذیرفته شده است.
دانشمندان علوم سیاسی و تاریخ نویسان بیشتر به آن بخش از افکار عمومی علاقمند بوده اند که در زندگی سیاسی نقشی را ایفا کرده و یا می کند، براین مبنا آنها اساسا به افکار عمومی به عنوان تجلی افکار از جانب عموم مردم نگریسته اند که به دولت می رسد و دولت شرط عقل را در توجه به آنها می بیند.
ژان ژاک روسو، براین باور بود که همه قوانین در نهایت به افکار عمومی مبنی بوده است. و بیان آزادانه آن را سد اصلی در برابر حکومت استبدادی می دانست:
«جرمی بنتام» تاکید می کرد که قانونگذاران نمی توانند وجود افکار عمومی را نادیده بگیرند. از این جهت شناخت افکار عمومی و ارزیابی آن و راههای نفوذ و تاثیر گذاری بر آن یکی از نیازهای اساسی تمام دولتها و سازمانهایی است که با مردم و افکار عمومی سروکار دارند، دولتها به شناخت افکار عمومی نیازمندند تا بتوانند میزان حمایت مردم را از برنامه و سیاستهای خود ارزیابی کنند و تا حد ممکن مشارکت آنها را در کارها جلب کنند.
سازمانها و ارگانهائی که با افکار عمومی سروکار دارند (مانند، رادیو، تلویزیون، و مطبوعات) به این شناخت نیازمندند، زیرا بدون این شناخت نمی توانند با مردم ارتباط برقرار کنند و تاثیر لازم را بر افکار عمومی بگذارند و برد آن نفوذ کنند، می گویند ارزش یک جامعه به کیفیت افکار عمومی آن جامعه بستگی دارد، یا به عبارت دیگر هر جامعه شایسته همان افکار عمومی است که داراست. ارزش افکار عمومی در یک جامعه ارزش تمامی آن جامعه است. لذا هر تاثیری نفوذی بر این افکار بایستی مدنظر داشتن ارزشهای حاکم انجام شود، گسترش افکار عمومی در جامعه های قدیمی بسیار کند بوده است. و به همین نسبت از حدت و شدت و بالنتیجه تاثیرگذاری بی بهره مانده است. در جامعه های جدید با ورود وسایل ارتباط جمعی به عرصه زندگی و اشاعه سریع اخبار و انعکاس بلامانع و منازع رخدادهای اجتماعی، افکار عمومی نیز به ویژه از طریق مطبوعات و ادبیات و رادیو و تلویزیون گسترش می یابد.
از آنجا که مطبوعات افقها را وسیع می سازند، دیدگاهها و جهان نگریها را وسعت میبخشند، استعدادها را شکوفا می نمایند مردم را سرگرم می کنند، و فزون خواهی را در میان مردم رواج می دهند، بنابراین همکاری و مشارکت را در پیش مردم ایجاد می کنند، لذا از طریق این مشارکت می توان به اهمیت و نقش مطبوعات در شکل دهی و نفوذ بر افکار و عقاید مردم پی برد. مطبوعات را در مقایسه با سایر وسایل ارتباط جمعی باید بهترین و نافذترین وسیله تاثیر بر افکار عمومی و اقناع خواسته های گروههای مختلف اجتماعی دانست. مطبوعات می توانند افکار عمومی را در قالبهای دلخواه خود درآورد.و به آن شکل دهد. دولت را واژگون سازد. (ماجرای واترکیت که توسط روزنامه واشنگتن پست، افشا شد و به برکناری ریچارد نیکسون رئیس جمهور آمریکا منجر شد). و برروی کارآورد و بالاخره سازنده هر جامعه نو باشد.
این وسیله به قدرتمندترین وسیله ایجاد تفکر عمومی در قرون اخیر نیز هست. و چنانچه بتواند به رسالت حقیقی خود در تنویر افکار عمومی و آگاه ساختن آنها و قرار دادن اطلاعات صحیح به آنها عمل کند. می تواند بهترین نقش را در ساختن افکار عمومی سالم در جامعه ایفا کند، وقتی که وضع نامطلوب و یا یک کار غیرقانونی و خلاف از طریق مطبوات بر ملاء و افشا میشود، افکار عمومی علیه آن تهییج می گردد. و خواهان رسیدگی و پیگیری آن مورد و وضع خاصی می شود. و چونکه مطبوعات بازار انعکاس افکار سیاسی هستند، از طریق آنها عملکردها و خط مشی ها و هدفهای دولتها در معرض قضاوت و ارزیابی مردم قرار می گیرد و مفسران، موافقان، مخالفان و همچنین توده مردم، هر یک به رغم و سهم خود به اظهار نظر می پردازند، و از جمع بندی و یا تضارب افکار یک نظر کلی و واحد حاصل می شود. و حتی گاهی می بینم که مطالعه را روزنامه نگاران از واقعی نقل می کنند. و یا به ریشه یابی مساله ای می پردازند، در اماکن عمومی و یا تریبونهای مختلف و باشگاهها و کلاسهای درس نیز مردم به بحث درباره آن موضوع می پردازند و همه اینها تاثیر و نقشی است که مطبوعات در جهت دهی به افکار عمومی دارند.
مقدمه
امروزه پژوهشها و بررسی های ارتباطات جمعی بیشتر بر مبنای پیام های ارتباطی صورت می گیرند و مطالعات و تحقیقات در مورد وسایل ارتباطی صرفنظر از محتوای پیامها به سبب فرضی نمودار شدن نظریات مربوط به آنها هنوز مراحل مقدماتی را میگذرانند، و به همین دلیل مطالعات در تحقیقاتی که در زمینه مندرجات مطبوعات و محتوای برنامه های رادیویی و تلویزیونی و فیلمهای سینمایی صورت می گیرد از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار می باشند و در این میان پژوهشها و بررسی هائی که درباره محتوای مطبوعات انجام می شوند از اهمیت خاصی برخوردار میباشد.
ریشه تجزیه و تحلیل محتوا نیاز طبیعی انسان برای ادراک اطلاعات مربوط به محیط زندگی اجتماعی او بوده است و به همین دلیل قرنها پیش از آنکه تحت تاثیر نیازهای جدید علمی روشهای دقیق برای آن مشخص گردد به روش گوناگون مورد استفاده قرار می گرفته است.
بدون تردید از سالها قبل بر اثر فعالیتهای ادراکی و شعور انسانی تجزیه و تحلیل محتوا قلمرو خود را درزمینه مکالمات و مکاتبات پیدا کرده بود اما آنچه در تجزیه و تحلیل محتوا به عنوان یک اصل مدنظر قرار می گیرد این است که تجزیه و تحلیل منطقی – لغوی هر محصول لفظی باید افشاگر عقاید و یا رفتارها و گرفتارهای ذهنی گوینده آن باشد، بنابراین تجزیه و تحلیل محتوا از آغاز در قالب «منطق» ارتباط بین انسانها قرار میگیرد.
تحقیقی که پیش روی شماست، با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای مقالات سیاسی دو روزنامه کیهان و سلام در سال 1377 می باشد.
روزنامه ها گاه چنان دارای قدرت اثرگذاری و ارتباطی می شوند که حکومتها بدان به مثابه ناظری هوشیار بر عملکردهای خود و نیز مردم آنها را به پلی پیوند دهنده بین آنها و حکومت قلمداد می کنند. انتصاب و مخابره رویدادها باید براساس مبنایی صورت گیرد و توجه به ارزشهای خبری نباید مورد غفلت قرار گیرد. زیرا بر اهمیت و حساسیت کار انتخاب کنندگان اخبار در تحریریه می افزاید.
بررسی و تجزیه و تحلیل میزان و ساختار پیامها و توجه به پروسه مبادله اطلاعات و اخبار امروزه، در جهان به عنوان یک شاخص پراهمیت برای وسایل ارتباط جمعی به شمار می رود، چرا که سعی و تلاش در راه تهیه و تدوین، پردازش و انتقال پیام و بخصوص میزان و ساختار آن نیازمند شناخت عملکردهای روزنامه ها و یافته و نتایج بررسی های تحلیلی و آماری است.
پژوهش در مطبوعات و توجه به روشهای علمی و شیوه های نوین تحقیقاتی همچون تحلیل محتوا و بررسی آماری، تصویری از واقعیتها را نمایان می سازد: که این امر نیز در تحلیل محتوای مطالب سیاسی در روزنامه سلام و کیهان قابل ملاحظه است.
در این تحقیق (پژوهش) سعی شده در فصل اول به بیان اهداف و اهمیت تحقیق، سوالات و فرضیه ها و به طور کلی به شرح طرح تحقیق می پردازیم:
فصل دوم، چارچوب نظری تحقیق را شامل می شود، در ابتدا به بررسی سیر تحولی مطبوعات از زمان پیدایش روزنامه در ایران و بررسی جایگاه و نقش مطبوعات در دنیای امروزی میپردازد، سپس به تشریح فرایند خبر، گزارشگری خبر، برجسته سازی، میپردازد. افکار عمومی و نقش مطبوعات در این زمینه، بخش دیگری از این فصل را در بر می گیرد، در فصل سوم به تعریف روش تحلیل محتوا و بیان روش تحقیق و کاربرد آن و در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل جداول و آزمونهای آماری می پردازیم.
فصل پنجم، نیز شامل خلاصه تحقیق و نتیجه گیری می باشد.
پیشینه پژوهش
در تحقیقات انجام گرفته، تحقیق خانم فاطمه امیری، به تحلیل محتوای روزنامههای جامعه، خرداد و صبح امروز با تاکید بر جانشین روزنامهها در ارتباط با احزاب سیاسی مورد بررسی قرار گفت که سه روزنامه مورد بررسی (7/72 درصد) از مطالب سیاسی را به مقوله خبر اختصاص داده است، بیشترین فراوانی در ارزش خبری به مقوله شهرت با (5/39 درصد) اختصاص دارد.
مهمترین موضوع و رویداد مطرح شده در روزنامه ها در طول دوره مورد بررسی، قتلهای زنجیرهای بوده است و مدیر کل احزاب و اعضای آن بیشترین فراوانی را در عامل خبری داشتهاند (5/45 درصد) از مطالب جنبه اطلاع رسانی داشته و (6/33 درصد) از مطالب فاقد نام منبع در مطلب خبری بوده اند.
در زمینه دیدگاه مطالب سیاسی در سه روزنامه جامعه، خرداد و صبح امروز 597 ( 5/45 درصد) از مطالب جنبه اطلاع رسانی دارند. اخبار و مطالب انتقادی با 327 ( 8/24 درصد) در رتبه دوم اهمیت و مطالب مخالف با 209 (8/15 درصد) در رتبه سوم اهمیت قرار گرفته اند. خبرنگار مطبوعات با 512 (8/38 درصد) در رتبه دوم و خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با 180 (6/13درصد) در رتبه سوم اهمیت قرار گرفته اند.
در زمینه استفاده از عکس از مجموع 1320 مطلب سیاسی 1196 ( 6/88 درصد) فاقد عکس بوده اند. در صورتی که عکس مکمل خبر است و خواننده را هر چه بیشتر به خواندن مطالب ترغیب می کند. می تواند خود گویای خبر باشد.
در عامل خبر گروههای فشار بیشترین فراوانی به موضوع مخالفت با دولت ایجاد موانع برای دولت با 51 ( 2/34 درصد)، قتل های زنجیره ای با 40 ( 8/26 درصد) تعطیلی و توقیف مطبوعات اطلاح قانون مطبوعات و دادگاه مطبوعات با 19 ( 8/12 درصد) اختصاص دارد.
تحقیق دیگری که توسط دکتر مسعود حاجیزاده میمندی صورت گرفته است10 روزنامه در سال 1377 مورد بررسی قرار گرفت. روزنامه ها عبارتند از : ایران، اطلاعات، جمهوری اسلامی، جهان اسلام، رسالت، زن، سلام، کار و کارگر، کیهان و همشهری براساس این بررسی روزنامه همشهری مقام معظم رهبری را بیش از سایر روزنامهها به عنوان شخصیت خبری تیترهای اول، دوم و سوم خود انتخاب کرده است و روزنامه زن از این نظر در مرتبه آخر قرار داشته است. موقعیت خبری شخصیتهای اجرایی کشور در روزنامه های مختلف به ترتیب زیر بوده است ایران، ریاست جمهوری بیشترین و رئیس قوه قضائیه کمترین مقدار. اطلاعات ، ریاست جمهوری بیشترین و ائمه جمعه تهران کمترین مقدار. جمهوری اسلامی، ریاست جمهوری بیشترین و شهردار تهران وزیر ارشاد کمترین مقدار. جهان اسلام، ریاست جمهوری بیشترین و رئیس قوه قضائیه و شهردار تهران کمترین مقدار ، رسالت ، ریاست جمهوری بیشترین مقدار و وزیر ارشاد کمترین مقدار، زن، ریاست جمهوری بیشترین مقدار و ائمه جمعه تهران کمترین مقدار ، سلام ، ریاست جمهوری بیشترین و ائمه جمعه تهران کمترین مقدار، کار و کارگر، ریاست جمهوری بیشترین ائمه جمعه تهران کمترین مقدار، کیهان، ریاست جمهوری بیشترین و ائمه جمعه تهران کمترین، و همشهری، ریاست جمهوری بیشترین و ائمه جمعه تهران کمترین مقدار، از نظر موضوع تیترهای اول روزنامهها به جمهوری اسلامی بیش از هم و زن کمتر از همه سیاسی بوده است. کار و کارگر بیش از همه و رسالت کمتر از همه اجتماعی و زن بیش از همه و جمهوری اسلامی کمتر از همه سر مقاله داشته است. در موضوع سرمقالهها، جمهوری اسلامی بیش از همه، همشهری کمتر از همه سیاسی، کار و کارگر بیش از همه و زن کمتر از همه اقتصادی، همشهری بیش از همه و سلام کمتر از همه فرهنگی جهان اسلام بیش از همه و جمهوری اسلامی کمتر از همه اجتماعی و کیهان بیش از همه و جهان اسلام کمتر از همه حقوقی بوده است. تعداد و عکسهای خبری روزنامه اطلاعات بیش از همه جهان اسلام کمتر از همه بوده است. از نظر حجم اختصاص یافته به آگهی روزنامه اطلاعات در صدر و روزنامه زن در مرتبه آخر قرار داشته است، روزنامه سلام بیش از همه روزنامه و اطلاعات کمتر از همه خبر و مطالب درباره مطبوعات داشته است، از نظر حجم اختصاص یافته به اخبار داخلی روزنامه کار و کارگر در ردیف اول و روزنامه ایران در ردیف آخر قرار داشته است.
از نظر سبک مطلب در میان همه روزنامه ها و سلام بیشترین مقاله، ایران بیشترین گزارش، زن بیشترین مصاحبه را داشته است. رتبه بندی روزنامه ها بر حسب موضوع بندی مطالب، جهان اسلام بیشترین و همشهری کمترین مطالب سیاسی، کار و کارگر بیشترین و زن کمترین مطالب اقتصادی، رسالت بیشترین و کیهان کمترین مطالب فرهنگی،زن بیشترین و رسالت کمترین مطالب اجتماعی را داشته است.
طرح موضوع
دنیای امروزی به ارتباطات مستمر یا کنش متقابل میان مردمی که بسیار جدا از یکدیگرند وابسته است. در قرن بیستم حمل و نقل سریع و ارتباط الکترونیکی انتشار جهانی اطلاعات را بسیار شدت بخشیدهاند، باورها و نگرش و اطلاعات انسانها در دنیای امروز برگرفته از رسانه هاست. در بین رسانه ها مطبوعات در جامعه از نقش حساس تری برخوردارند، و به عنوان تعدیل کننده زندگی اجتماعی نقش ضروری و انکار ناپذیری دارد و بیش از عوامل دیگر قادر است در تهذیب تمایلات و استحکام پیوندهای افراد یا جامعه خود یا جوامع بین المللی موثر واقع شود. به خصوص در کشور ما که کار مطبوعاتی یک کار سیاسی است. و اشخاص که در عرصه های سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی فعالیت می کنند به نوعی در کانون روابط و رفتارهای سیاسی دست و پنجه نرم میکنند، حتی آن عده از افراد مطبوعاتی که صرفا درقلمروهای فرهنگی، هنری، و حتی علمی قلم میزنند و ممکن است تصور کنند کارشان غیرسیاسی است، بعضا به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به عنوان یک مطبوعات از خود عمل سیاسی بروز می دهند یا تحت تاثیر عمل سیاسی قرار میگیرند.
کار مطبوعاتی از جنس فکر و اگاهی است و به همین دلیل ارزشگذاری و ارزیابی آن با پیچیدگیهای فراوانی آمیخته است. این ارزیابی و سنجش در جامعه از سوی افکار عمومی، مراجع قضائی و قانونی و منابع قدرت سیاسی صورت میگیرد.
در این تحقیق سعی شده با استفاده از روش تحلیل محتوا برای ارزیابی و سنجش عملکرد دو روزنامه سلام و کیهان در سال 1377، و جهت گیری آنها در ارتباط با مسائل مختلف از جمله، انتخاب رئیس جمهور جدید، و شیوه اعمال و خط مشی او، و ایجاد ارتباط با بیگانگان، و پرونده قتلهای زنجیره ای و ایجاد رعب و وحشت، و پرونده ها مربوط به عملکرد مطبوعات، چه موضعی داشته و هر یک در شکل دهی به افکار عمومی به چه نحوی عمل کرده اند، مورد بررسی قرار گیرند.
چارچوب نظری: تالکوت پارسونز
برطبق نظریه کارکردگرایی ساختاری پارسونز، هر سازمان اجتماعی دارای 4 خرده نظام می باشد که یکی از آنها خرده نظام فرهنگی است کار کرد این خرده نظام، انسجام و هماهنگی سیستم جامعه است. طبق این خرده نظام که مهم ترین آن نیز میباشد این نظام ترکیب یافته است از ایده ها، و اندیشه ها، آرزوها، اعتقادات، باورهای جمعی و اداب و رسوم زندگی اجتماعی که فرد از جامعه حال و گذشتهاش فراگرفته است.
از سوی دیگر انسان هم می تواند تا اندازه ای بر این نظام تاثیر بگذارد و این بستگی به انتخابی دارد که او می کند منتها چون انسان از میان داده های موجود گزینش می کند، تاثیر او بر محیط بسیار محدود می شود یعنی چیز عمده ای به نظام اضافه نمی کند. بنابراین برای یافتن عوامل موثر دیگری باید بدنبال نظامهای دیگری بود که بر روابط اجتماعی و مسائل اجتماعی تاثیر می گذارند.
مهم ترین کارکردی که وجه مشخصه خرده نظام فرهنگی است پایداری یا بقاء می باشد. Latency، هر جامعه ای که پایداری نداشته باشد خیلی زود از بین میرود و هر جامعهای که بتواند این کارکرد عمده را ایجاد کند قطعا بیشتر دوام می آورد، بنابراین بقای جامعه به خرده نظام فرهنگی مربوط می شود کارکرد عمده این نظام این است که کارهایی انجام دهد و وسایلی تعبیه کند تا بتواند جامعه را پابرجا نگهدارد. چون مسئله اساسی حفظ و ثبات نظام اجتماعی، بخصوص دفاع از نظام حاکم است. پایداری توسط دوسازه واره در «جامعه پذیری و کنترل اجتماعی social control» به کارکرد اصلی خود جامعه عمل می پوشاند.
جامعه پذیری فرایندی است که از طریق آن باورها و ارزشهای فرهنگی و یا به قول دورکیم، وجدان جمعی، در فرد از طریق فرایند ساختی تقسیم کار درونی شده و سبب می شود تا فرد همسان و همنوا با نظام اجتماعی کنش نموده و راههای متناسب را برگزیند ولی از آنجائیکه پارسونز نیز، مثل دیگر انسجام گرایان معتقد به شرارت طبع بشر است. معتقد است که در صورت عمل نکردن جامعه پذیری، لازم و ضروری است که از حربه زور و اجبار بهره گرفت و بدین ترتیب، کنترل اجتماعی در اشکال تعلیم و تربیت، تبلیغ، تلقین و سرانجام زور می تواند عمل نماید تا به هر طریقی افراد را موافق و همسو با کل نظام سازد.
چگونگی عمل کارکرهای عمده خرده سیستمها:
کارکرد عمده اولین خرده نظام های فرهنگی ایجاد پایداری در جامعه است، این کارکرد موجب بقای سیستم می شود یعنی وظیفه بخش اطلاعات، اندیشه ها، و آرمانهای جامعه در این است که نظریاتی را باعث حفظ و تداوم حیات نظام می شود ارائه دهد و در عین حال به نوعی آنها را به خرده نظامهای دیگر جامعه منتقل کند، این امر طبق قانون هابس، در مکتب کارکرد گرایی سندیت دارد، بدین ترتیب که هرگاه نظام در عین به کارگیری قوانین آموزشی و پرورشی چه در سطح رسمی و چه غیررسمی نتایجی خلاف انتظار بدست آورد، در این صورت سعی می کند با حکم زور و اجبار آن نتایج را بدست آورد. مثل اعمال زور توسط نیروهای نظامی و انتظامی برای کنترل اجتماعی مردم. البته اگر خرده نظام فرهنگی به این طریق ممکن هم بتواند کارکرد و وظیفه اصلی خویش را انجام دهد. هنوز نمیتوان ادعا کرد که جامعه پایدار است مگر اینکه خرده نظامهای دیگر هم بتواند کارکرد خویش را به نحو مطلوب انجام دهند.
پارسونز فرهنگ را نیروی عمده ای می انگاشت که عناصر گوناگون جهان اجتماعی و یا به تعبیر خودش، نظام اجتماعی را به هم پیوند می دهد و فرهنگ میانجی کنش متقابل میان کنشگران است و شخصیت و نظام اجتماعی را با هم ترکیب میکند.
فرهنگ این خاصیت ویژه را دارد که کم و بیش می تواند بخشی از نظامهای دیگر گردد، بدین سان که فرهنگ در نظام اجتماعی به صورت هنجارها و ارزشها تجسم می یابد و در نظام شخصیتی ملکه ذهن کنشگران می شود اما نظام فرهنگی تنها بخشی از نظامهای دیگر نیست بلکه به صورت ذخیره دانش، نمادها، و افکار، وجود جداگانهای نیز برای خود دارد، این جنبههای نظام فرهنگی در دسترس «نظامهای اجتماعی» و شخصیتی هستند. ولی به بخشی از آنها تبدیل نمیشوند برای پارسونز، نظام فرهنگی حتی بیشتر از ساختارهای نظام اجتماعی اهمیت دارد. در واقع همچنانکه پیش از این دیده ایم نظام فرهنگی بر تارک نظام کنش پارسونز جای دارد. و او خودش را یک «جبرگرای فرهنگی» نامیده بود.
از نظر پارسونز مفهوم نظام فرهنگی با مفهوم بقای الگو همراه است. منظوراز نظام فرهنگی بخش منتظمی از محیط نظام اجتماعی است که در اساس متشکل از اصول مشروعی است که کنشهای هنجاری بر مبنای آن انجام می گیرد. لازم است دو نکته را در اینجا متذکر شویم. اول اینکه «ما به شیوهای معین عمل می کنیم» دوم اینکه «ما بدلیل خاصی به این شیوه عمل می کنیم» در نهایت تنها توجهات برای کنش در یک جامعه، ارزش ها و اصول معمول در جامعه اند که مردم اعتقاد زیادی به آنها دارند. این توجیهات به نحو سازمان یافته ای در باورهای مذهبی، توصیف ماهیت جهان در هنر به عنوان تجلی هیجانات عاطفی و تجسم فردیت و امثال آن. صراحت می یابند. این جنبههای فرهنگ در هر حال بیانگر معنایی است که با زندگی اجتماعی پیوند دارد. نظام فرهنگی عمدتاً فراهم کننده پاسخ های انتزاعی است به این سوال که چرا زندگی بدین گونه است؟ الگوهای فرهنگی برای مدتی نسبتا طولانی دوام میآورند و موجب همبستگی فعالیتهای متباین میشوند. از این روی، آنها را می توان حفظ کنده الگو دانست.
بقای الگو ملازم با نهادهایی است که بطور خاص به حراست و تنظیم آن چیزی که می توان آن را در «حقیقت اساسی» نامید ارتباط دارد. نهادهای مذهبی یک مورد از آن است نهادهای مذهبی براساس اصل عالی اخلاقی یا واقعیت غایی فتوای قانونی صادر کرده و آنها را در قالب بیانات اخلاقی تفسیر می کنند. این امر ممکن است به شیوه های غیرمستقیم انجام گیرد لیکن در نهایت، رفتار با ارجاع به یک ارزش فرهنگی است که مشروعیت می یابد.
پارسونز می خواهد بگوید که نهادهای بقای الگو «درستی» همیشگی بعضی از فعالیتهای شخص را برای ما تعیین میکند. این حقانیت و درستی، اساس اخلاقی جامعه پذیری و تعلیم و تربیت را بنیاد نهاده است و زمینه ارزیابی و کنترل رویه های اجتماعی است. ارزش حیات، قانون طلایی یا اهمیت مسئولیت اجتماعی نیست که نهایتاً میتواند پشتیبان زمینههای عقلانیت، یا کارایی باشد مفاهیم ارزشهای فرهنگی صورت نمادی پیدا کرده است.
پارسونز به همان سان که در مورد نظامهای دیگرش نیز عمل کرده نظام فرهنگی را برحسب رابطة آن با نظامهای دیگر کنش، تعریف نمود. بدینسان که فرهنگ را نظام الگودار و سامانمندی از نمادها میداند که هدفهای جهتگیری کنشگران، جنبههای ملکه ذهن شدة نظام شخصیتی و الگوهای نهادمند نظام اجتماعی را در بر می گیرد.
فرهنگ از آنجا که بسیار نمادین (ذهن) فرهنگ ویژگی دیگری به آن میبخشد که همان توانایی نظارت بر نظامهای دیگر کنش پارسونز است.
پارسونز به این نتیجه میرسد که معیارهای اخلاقی، همان «شگردهای یکپارچه کننده و حاکم بر نظام کنش می باشند این نتیجه گیری این فکر تعیین کننده را در نظریه پارسونز، بازتاب میکند که نظام فرهنگی یک نظام مسلط است.
از نظر من جامعه متشکل از انواع خرده نظام میباشد که همه به اتفاق هم و بصورت پیوسته برطبق ارزشهای مشترک. جامعه را پیش می برند و نظام و قدرت سیاسی نباید قدرت نهادهای دیگر از جمله نظام فرهنگی یا نظام آموزشی و اقتصادی را مورد تعرض قرار دهد.
نظام فرهنگی که خود متشکل از خرده نظامهای متعددی می باشد یکی از نهادهای تأثیرگذار بر جامعه می باشد. که فعالیت این نظام باید همراه با آزادی اندیشه و عمل باشد. دولت باید کنترل از راه دور و محدودی بر فعالیت آنها داشته باشد، اگر نظارت و کنترل دولت بر نهادها به صورت عینی و ملموس باشد. فعالیتهای فرهنگی افراد جامعه توسط دولت مورد تعرض قرار گرفته و اعتراض آنها را برمیانگیزد. بعنوان مثال اگر جامعهای در رسانههای جمعی با سانسور و سرکوب خبری و اطلاعاتی از جانب دولت بر بخش مختلف و رسانههای مختلف از جملة رادیو تلویزیون مجلات و روزنامه های، و غیره را حس کنند دولت با اعتراض و خشونت مواجه می شود. بنابراین وجود جو مناسب و مطلوب و تا حدودی آزاد برای فعالیتهای فرهنگی اقشار جامعه لازم است. در جامعه دموکراتیک و مردم سالار ایران نظام فرهنگی با محدودیت همراه است به خصوص رسانههای گروهی و از جمله مطبوعات که در اواخر دهه هفتاد و با سرکارآمدن دولت آقای خاتمی مطبوعات با فشار فراوان از جانب نظامهای مخالف دولت مواجه شدند و اشاعة افکار و اندیشههای جدید و از انحصار خارج شدن و لزوم تغییر خط مشی، صاحبان روزنامه ها را متحمل هزینههای گزافی کرد که دو روزنامة کیهان و سلام از جملة آنان بودند.
فرضیات تحقیق
1-به نظر میرسد ساختار مطالب سیاسی روزنامه کیهان در جهت هماهنگی و تایید نظام سیاسی میباشد.
2-به نظر میرسد ساختار مطالب سیاسی روزنامه سلام در جهت هماهنگی و تایید نظام سیاسی میباشد.
3- به نظر میرسد که ساختار مطالب سیاسی روزنامه کیهان بیشتر در جهت انتقاد از نظام سیاسی باشد.
4-به نظرمیرسد که ساختار مطالب سیاسی روزنامه سلام بیشتر در جهت انتقاد از نظام سیاسی باشد.
5-به نظر می رسد که ساختار مطالب سیاسی روزنامه کیهان حول موضوعات داخلی می باشد.
6-به نظر می رسد ساختار مطالب سیاسی روزنامه سلام حول موضوعات داخلی می باشد.
پرسشها:
1-ساختار مطالب سیاسی روزنامه کیهان در چه جهتی می باشد؟
2-ساختار مطالب سیاسی روزنامه سلام در چه جهتی می باشد؟
3-ساختار مطالب سیاسی روزنامه کیهان دارای چه نگرشی می باشند؟
4-ساختارمطالب سیاسی روزنامه سلام دارای چه نگرشی می باشد؟
5-ساختار مطالب سیاسی روزنامه کیهان حول چه موضوعاتی است؟
6-ساختار مطالب سیاسی روزنامه سلام حول چه موضوعاتی است؟
اهداف تحقیق:
مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی در کنار سه رکن دیگر یعنی قوه مجریه، قوه قضائیه، و قوه مقننه، و نیز سایر نهادها و ارگانها فعالیت می کنند و حتی باید به صراحت گفت «چالش جدی بین رکن چهارم و دیگر ارکان، امروزه جلوه تازهای به خود گرفته است» .
بنابراین با علم به نقش مهم این رسانه در ایجاد اندیشه توسعه و پیشرفت به سوی جامعهای متعالی، بررسی و تجزیه و تحلیل محتوای جزئی، از این رسانه ها مستلزم اهداف مهم دیگر نیز میباشد که هدف اصلی تحلیل محتوای ساختار مطالب سیاسی دو روزنامه سلام و کیهان،و شناخت نقش این دو روزنامه در طرح مسائل واقع شده در طول سال 1377.
آگاهی به موضع گیری و عملکرد نشریات مزبور نسبت به وقایع مهم جامعه در سال 1377، شناخت ارزشهای خبری مندرج در دو روزنامه کیهان و اسلام در خصوص وقایع 1377، اطلاع از نحوه هدایت و جهت دهی به افکار عمومی.
آگاهی نسبت به عناصر خبری در دو روزنامه سلام و کیهان، و در نهایت اینکه، روزنامه نگاران و سردبیران جراید، به خصوص کسانی که در بخشهای سیاسی مطبوعات قلم میزنند و فعالیت میکنند، برای اینکه مسئولیت خویش را به نحو مطلوب به انجام رسانند، چگونه می توان چنین کاری را انجام دهند و چه ملاکهایی را باید مورد توجه قرار دهند.
اهمیت و ضرورت تحقیق
رسانههای ارتباطی به طور روز افزونی توانستند مرزها و محدودههای ملی را در نوردند و این باور را به وجود آورند که قادر به تضعیف اهداف ملی سایر کشورها هستند.
پس از پایان جنگ و تغییر فضای سیاسی کشور و بویژه با دیدگاههای آقای سیدمحمد خاتمی بعنوان وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اقداماتی در جهت تجدید فعالیت نشریات و توسعه مطبوعات صورت گرفت. بدنبال فراهم شدن بسیاری تسهیلات، تعداد نشریات تا سال 1373 بالغ بر 550 عنوان و تیراژ آنها به رقمی در حدود 5/1 میلیون نسخه رسید.
بدنبال انتخابات دوم خرداد سال 1376 و روی کارآمدن آقای خاتمی در مرداد ماه همان سال، عصر جدید و کاملا متفاوت با گذشته در زمینه توسعه کمی و کیفی مطبوعات و فعالیت های پیرامون آن آغاز شد. تشکیل اولین انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران، تجدید ترکیب اعضای هیئت منصفه مطبوعات افزایش سریع تعداد روزنامه ها، هفته نامه ها و ماهنامه ها در تهران و دیگر استانهای کشور، رشد فزاینده همراه با تکثری قریب به 1000 عنوان مختلف در حوزه های گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و .. انتشار بیش از 30 روزنامه کثیرالانتشار روزنامه در تهران، تیراژ بیش از 3 میلیون نسخه در روز و غلبه عناوین و شمارگان نشریات غیردولتی بر دولتی از جمله مواردی است که در این رابطه می توان به آنها اشاره کرد.
علاوه برموارد یاد شده، نشریات در عصر خاتمی با کار کردن کاملا متفاوت وارد صحنه شدند، و علاوه براطلاع رسانی صرف در زمینههای مختلف عهدهدار مسئولیتهای دیگری هم شدند. روزنامهها و هفته نامهها با توجه به فقدان احزاب و سایر نهادهای مدنی در جامعه به بسیاری از فضاهای خالی و حساس را پر کردند، افزایش روز افزون عناوین و تیراژ مطبوعات از یک سو و ارتباط، اعتماد و استقبال اقشار گوناگون جامعه با آنها از سوی دیگر بیانگر این نکته میباشد.
در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی به جرات می توان ادعا کرد که هیچ مسالهای به میزان مساله مطبوعات در میان مسئولان کشور به جناحهای سیاسی، مردم و حتی خود مطبوعات مطرح نبوده است، به طوری که در طی این سه سال هیچ یک از دست اندرکاران امور کشور به قوای مقننه، و مجریه و قضائیه، چهرههای سیاسی و فرهنگی و جناحهای موجود در جامعه را نمیتوان یافت که درباره مطبوعات اقدامی نکرده یا سخنی نگفته باشند.
وجود حوادث و وقایع مهمی از جمله انتخابات شوراها استیضاح وزرای هیات دولت، و مخالفت با دولت، ارتباط با آمریکا، پرونده قتلهای زنجیره ای، پرونده مربوط به عملکرد مطبوعات و جریانات کوی دانشگاه 18 تیرماه 1378 باعث شده که این دوره یک دوره مهم و استثنایی برای گام برداشتن به سوی جامعه مدنی و توسعه باشد، که البته با قربانیهای زیادی همراه بود، و لذا با بررسی و تحلیل محتوای دو روزنامه سلام و کیهان در سال 1377، سعی شده وقوع این حوادث چه بازتابی در این دو روزنامه داشتهاند و این دو روزنامه چه علمکردی را نسبت به آنها در پیش داشتند؟
تعریف عملیاتی واژگان تحقیق:
تعریف روزنامه: نشریهای که به صورت روزانه چاپ میشود و اخبار و رویدادهای روزانه را منتشر می کند.
الف: سبک مطلب
هر مطلب سیاسی روزنامه ، با توجه به سبکهای زیر کدگذاری می شود.
1) خبر:گزارش از وقایع عینی دنیای خارج که اطلاعات لازم از طریق مشاهده یا مصاحبه به دست آمده و نظرات خبرنگار در آن دخالت نداردو جنبه تازگی مطرح است.
2) یادداشت تفسیر و تحلیل خبری:
یادداشت: این نوع مقالات در نشریات جای ثابتی نداردو باعناوینی مختلف چاپ می شود فراگیری مقالات در محدودة خاصی نیست. نشر این مقالات محدود به شیوه خاصی نیست و انتقاد در آن جایگاه ویژهای دارد.
تفسیرو تحلیل خبری: مطلبی که جنبه تفسیر و اظهار نظر شخصی نویسنده را در بردارد و حاوی ارزشیابی و قضاوت او در مورد موضوعات خبری و غیر خبری است. همچنین مطالبی که با استفاده از منابع گوناگون به منظور روشنتر شدن و تفهیم بهتر وقایع منتشر میشوند در اینگونه مطالب نظرات گزارشگر مستقیماً منعکس نمیشود.
سایر؛ آنچه نتوان در مقوله فوق کدگذاری کرد.
ب: ارزشهای خبری: هر مطلب سیاسی روزنامه ، باتوجه به ارزشهای خبری آن به صورت زیر کدگذاری میشود.
1. شهرت: این ارزش خبری در مورد شخصیتهایی است که به خاطر فعالیتهایشان در گذشته یا حال در جامعه شناخته شده هستند. این اشخاص حقیقی یا حقوقی و همچنین دارای عملکرد مثبت یا منفی در زمان حال و یا گذشته باشد.
2. برخورد: اینگونه رویدادها، برخورد میان افراد، گروهها، ملتها، حیوانات با یکدیگر یا با طبیعت است. برخورد ممکن است بصورت جسمی (فیزیکی) یا فکری و یا ایدئولوژی باشد. اخبار سرقت، قتل، تصادف، سیل، زلزله، جنگ، اعتصاب، سوء استفادههای مالی و جدالهای سیاسی و غیره از رویدادهایی هستند که عامل برخورد و یادگیری در آنها نهفته است .
3. در برگیری: رویدادوقتی دارای ارزش در برگیری است که بر روی تعداد زیادی از افراد جامعه درزمان حال یا آینده تأثیر داشته باشد. در برگیری یک رویداد ممکن است باعث نفع و یا ضررمادی یا معنوی افراد جامعه شود و تأثیر مستقیم و یا غیر مستقیم بر روی مردم بگذارد.
4. عجیب و استثناء: رویداد در این حالت غیرعادی، استثنایی،عجیب و نادر است. در بعضی از موارد این رویدادها برخلاف پیش بینی یا انتظار اتفاق میافتد، اختراعات و اکتشافات را نیز میتوان از اینگونه رویدادها دانست.
ج:مقوله بندی موضوعات: هر مطلب سیاسی، با توجه به موضوعات در رویدادهایی که در طول دوره مورد بررسی برجسته شده بود کد گذاری گردید.
د. عامل خبری: فرد یا افرادیکه خبر در رابطه با آنان است و یا منعکس کننده گفته های آنان به طور نقل قول مستقیم میباشد. و یا به عبارت دیگر خبر ساز در مطالب هستند.
هـ . نوع دیدگاه مطالب خبری: هر مطلب سیاسی، با توجه به نوع دیدگاه و گرایش هایی که سه روزنامه مورد بررسی دنبال می کردند کدگذاری شد. منظور از موافق یا مخالف این است که مطالب خبری که در جهت ایدئولوژی و سیاست روزنامه مورد بررسی بود در گزینه موافق و موضوعاتی که برخلاف اهداف و منش گردانندگان نشریه بود در گزینه مخالف کدگذاری شده است. مطالبی که صرفاً به دادن اطلاعات پرداختند در مقوله اطلاع رسانی و مطالبی که جنبة انتقادی نسبت به وقایع روز داشتند در گزینه منتقد کد گذاری شد .
و. منبع مطلب: هر مطلب سیاسی ،با توجه به منبعی که در ابتدا و داخل به آن اشاره شده بود با توجه به دستورالعمل کد گذاری گردید. مطبوعات، منظور از مطبوعات در این پژوهش رسانه های مکتوبی هستند که به صورت ادواری به چاپ می رسند و بیشتر مطالب آنها سیاسی است آن هم مطبوعات ایران، یعنی نشریاتی ادواری که در سرتاسر کشور توزیع می گردد.
تعریف خبر
خبر گزارش یک رویداد است. آنچه یک گزارشگر مینویسد، خبرنامیده میشود. یعنی اینکه خبر(news) با اتفاق یک رویداد(event) فرق دارد ممکن است که آنچه گزارش میس شود عینا مانند واقعه ای که رخ داده است نباشد و فقط جنبههایی از آن رویداد را منعکس کند. در این تعریف میان حقیقت رویداد و واقعیت خبرتفاوت وجود دارد و درحقیقت نگرش شخصی خبرنگار و سازمان خبری و سایر عوامل موثر برتغییر رویداد مخابره شد, تاثیر گذار هستند.
لرد نورث کلیف درتعریف خبر میگوید:
«خبر چیزی است که یکی میخواهد آن را در جایی سرکوب کند و آنچه می ماند، آگهی است. تعریف دیگر که متعلق به ویلیام گیبر(W.Gieber) است و از زاویه جامعه شناسی تولید خبر به تعریف خبر می پردازد و مورد قبول اکثر روزنامه نگاران می باشد.»
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 223 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
زبان مدل سازی یکپارچه (UML) زبانی است برای مشخص سازی ، مجسم سازی ، ساخت و مستند سازی دست آوردهای سیستم های نرم افزاری و مدل سازی و کار و دیگر سیستمهای غیر نرم افزاری .
Uml مجموعه ای از بهترین تجربیات مهندسی که موفقیتشان در مدل سازی سیستمهای بزرگ و پیچیده به اثبات رسیده است را عرضه می دارد.
تعریف UML شامل اسناد زیر می گردد :
معنا شناسی UML : که مفاهیم غنی و دستور نگارش وعلا ئم زبان مدلسازی یکپارچه را تعریف می کند UMLبه وسیله بسته ها به صورت معماری گونه لا یه بندی و سازماندهی میشود . در هر بسته عناصر مدل بر حست دستور نگارش (با استفاده از متن و عبارت زبان محدودیت شیء معروف به OCL )و معانی (با استفاده از متن دقیق) تعریف می شوند .
راهنمای علائم UML : فکر و اندیشه را تعریف می کند و مثال های خوبی را ارائه می کند. علائم UML نحو گرافیکی را برای بیان معانی توصیف شده توسط فرا مدل های UML ارائه می کند.
توسعه ی UML برای فرایند شیءدر مهندسی نرم افزارو توسعه UML برای مدل سازی تچارت : این توسعه های UML شامل توسعه خاص فرایند و توسعه خاص حوزه مسئله در UML برحسب مکانیزم های توسعه ای شان و آیکون نمودار فرایند می گردد .
2) فراهم آوردن مکانیزم های توسعه و تخصیص برای بسط مفاهیم اساسی : بدین معنا که در عین آنکه انتظار میرود UML براساس نیازهای جدید در حوزه های خاص جفت و جور شود نمی خواهد اجبار کند تا مفاهیم اساسی و مشترک برای هر حوزه جدیدی دوباره تعریف شود و پیاده سازی گردد. البته مفاهیم اساسی نباید بیش از حد تغییر یابند. بنابراین کاربران نیازمندند که قادر باشند : 1- مدل ها را با استفاده از مفاهیم اساسی بسازند بدون آنکه مکانیزم های توسعه را برای بسیاری از برنامه های کاربردی نرمال بکار گیرند .
2- مفاهیم و علائم جدید را اضافه کنند البته برای مواردی که توسط اصول پوشیده نشده باشند .
3- زمانی که هیچ اتفاق نظر روشنی وجود ندارد تفاسیر مختلف را از مفاهیم موجود انتخاب کنند .
4- مفاهیم، علائم و محدودیت ها را برای حوزه های کاربردی خاص مشخص سازند .
3) استقلال از زبان های برنامه نویسی خاص و فرایندها ی توسعه .
4) فراهم آوردن پایه و اصولی رسمی برای درک زبان مدل سازی که برای این منظور UML تعریف رسمی از قالب استاتیک مدل را با استفاده از نمودار کلاس ارائه می کند این نمودار ، نموداری مشهور و مورد قبول در سطح وسیع برای تعییین قالب یک مدل است UML همچنین محدودیت هایی را بیا ن میدارد که در قالب زبان دقیق طبیعی و عبارات زبان محدودیت شیء (OCL ) بیان می شود .
5) تشویق به رشد بازار ابزارهای OO .
6) حمایت و پشتیبانی از مفاهیم توسعه سطح بالاتر نظیر : همکاری ها ، چهارچوب ها ،الگوها و اجزاء .
7) مجتمع سازی بهترین تجربیات : UML بدنبال آن است که بهترین تجربیات درصنعت
حوزه های مسئله ، معماری ها و … را یکجا بیاورد .
محدوده UML
زبان مدل سازی یکپارچه UML زبانی است برای مشخص سازی ساخت ،مجسم سازی و مستند سازی دست آوردهای یک سیستم متمرکز نرم افزاری اول آنکه این زبان از مفاهیم OOSE,OMT,BOOCH که متدولوژیهای متداول OOمیباشند متنج شده است . دوم ، UMLبر آنچه که در حال حاضر توسط روش های موجور فابل انجام همتند ، بان شده است . سوم زبا ن مدل سازی یکپارچه بر یک زبان مدل سازی استانارد تمرکز می کند و نه یک فرآیند استاندادر اگر چه UMLبایستی در زمینه یک فرایند به کارگیری شود تجرته نشان میدهد که در سازمان های مختلف و با حوزه های مسئله متفاوت فرایندهای متفاوتی مورد نیاز است بنابراین تلاش بر این است که ابتدا بر یک فرامدل مشترک (که معانی را یکپارچه میکند )تمرکز شود و در درجه دوم بر یک علامت گذاری مشترک (که برای فرد استنباط این معانی را فراهم میکند )تمرکز گردد مبدعین UMLبر فرایند توسعای تاکید میکنند که مورد کاربرد گرا معماری گرال و تکراری و افزایشی است .
UML یک زبان مدلسازی را مشخص می کند که اتفاق نظر جماعت شیگرا بر مفاهیم اساس مدل سازی است .
1) UMLبرای ایجار مدلها و نمرارهای حوزه مسئله هیچ توصیه ای نمیشود و این تجربیات و یادگیری افراد است که تشخیص استفاده از کدام نمودارها و مدل ها را به ایشان می دهد دریک دیدگاه مدل سازی UML نمودارهای گرافیکی زیر را تعریف می کند مورد کاربرد
نمودار مورد کاربرد diagram ) (use ca
نمودار کلاس (ClassDiagram)
نمودارهای رفتار: (BehaviorDiagra
نمودارهای حالت : (State Chart Diagram)
نمودار فعالیت : )Activity Diagram(
نمودارهای تعامل Interaction Diagrams ))
نمودار توالی ((Sequence Diagram
نمودار همکاری ((Collaboration Diagram
* نمودارهای پیاده سازی) (Implementation Diagram
نمودار اجزاء (Component Diagram )
نموداراستقرار (Deployment Diagram)
این نمودارها منظر گاه های مختلفی از سیستم تحت تحلیل یا توسعه را فراهم می آورند. مدل در حال مطالعه این منظر گاه ها را یکپارچه می کند به گونه ای که یک سیستم متکی به خود تحلیل و ساخته شود. این نمودارها با پشتیبانی مستندات ، دست آوردهای اولیه ای می شوند که یک مدل ساز آن را ایجاد می کند، اگر چه UML بیشتر توصیف و تشریح شده اند.
یک سوال که مکررا پرسیده می شود این است که چرا UML از نمودارهای جریان داده معروف به حمایت نمی کند ؟ به طور ساده نمودارهای جریان داده و دیگر نمودارهای از این نوع که در UML قرار داده نشده اند ، با دیدگاه مستحکم شی گرا به روشنی جفت و جور نمی شوند. نمودارهای فعالیت بسیار بیشتر از آنچه که افرااد از می خواهند را برآورده می کند. به علاوه موارد دیگر ، نمودارهای فعالیت همچنین برای مدل کردن جریان کار مفید هستند. مؤلفین UML در حال ایجاد نمودارهای UML بر فراز همه پروژه های شی گرا هستندئ ، اما ضرورتا نیازی هم به نمودارهای دیگر نیست . مبدعین UML معتقدند که مجموعه ای از تکنیک های موفقیت آمیز و عملی را که در یک دیدگاه مستحکم و پا بر جا جفت می شود ، تعریف کرده اند.
زبان برنامه نویسی
UML یک زبان بصری است و هدفش یک زبان برنامه نویسی بصری نیست ، در عین آنکه همه مفاهیم و تجسمات را پشتیبانی می کند تا جایگزین زبان های برنامه نویسی شود. UML زبانی است برای بصری سازی ، مشخص سازی ، ساخت و مستند سازی دست آوردهای یک سیستم نرم افزاری ، و از طرفی مسیری را فراهم می کند که شما را به سمت کد هدایت می نماید. برخی چیزها شبیه انشعاب ها و ادغام های پیچیده در یک زبان برنامه نویسی متنی بهتر بیان می شوند. UML نقشه ای قوی برای خانواده ای از زبان های دارد. در عین حال شما می توانید از بهترین های هر دو دنیا استفاده کنید.
ابزار
استاندارد سازی یک زبان ضرورتا اساس ابزارها و فرآیندها هستند که UML ، مفاهیم و علائم آن را تعریف می کند و نه خود ابزار را . بنابراین UML ابزار نیست.
فرآیند
بسیاری از سازما ن ها ، UML را به عنوان زبان متداول برای تولید دست آوردهای پرروژه هایشان استفاده می کنند، اما انواع نمودارهای UML را در فرآیندهای مختلف استفاده می کنند. UML اساسا مستقل از فرآیند است ولی فرآیند استانداردی را نیز تعریف میکند که هدف UML نیست. فرآیندها بر اساس طبیعت شان بایستی برای سازمان ها ، فرهنگ ها و حوزه های مسئله دوخته شوند.
مقایسه UML با د یگر زبان های مدل سازی
UML بر اساس موفقیت های سه روش مدل سازی OOSE , OMT , BOOCH و ایجاد شده است و کاربران هر یک از این سه روش ، می توانند به راحتی از UML استفاده نمایندت. UML برای استفاده شدن توسط کاربران روش های دیگر نیز آماده و آسان می باشد.
UML هم اکنون روشن تر ، مستحکم تر و یک شکل تر از Booch,OMT.,OOSE و دیگر روش ها می باشد . این بدین معنا است که در انتقال به UML این ارزش وجود دارد که به شما اجازه می دهد تا در پروژه ها چیزهایی را مدل سازی کنید که قبل از این انجام شدنی نبودند.
کاربران روش های موجود، تغییرات اساسی و زیادی را در علامت گذاری تجربه خواهند کرد. اما این به معنای نیاز به یادگیری مجدد با تعریف مجدد مفاهیم حاضر نیست. کاربران هر یک از روش های OO می توانند سرعت زیادی را در یادگیری شان انتظار داشته باشند. تکنیک های پیشرفته نظیر به کارگیری کلیشه ها و خواص ، نیازمند مطالعه هستند. البته این موارد نیز در زمان برخورد با مسئله ، مورد نیاز می شوند.
ویژگی های جدید UML
هدف کلیه تلاش های یکپارچه سازی که در UML به کار می رود ، حفظ سادگی است به گونه ای که عناصر غیر کاربردی روش های OMT, Booch,OOSE طرد شوند و عناصر مؤثر از روش های دیگر به آن اضافه گردند.
مفاهیم جدید زیادی در UML وارد شده اند ، نظیر : مکانیزم های توسعه شامل کلیشه ها ، مقادیر ضمیمه و محدودیت ها ، توزیع و همروندی (به عنوان مثال برا ی مدل سازی CORBA,Active/DCOM الگوها / همکاری ها ، نمودارهای فعالیت (برای مدل سازی فرآیند کار ) ، پالایش (برای اجرا یا به کارگیری ارتباطات بین سطوح مجرد ) واسطه ها و اجزاء ، و یک زبان محدودیت .
بسیاری از این مفاهیم در نظریه ها و روش های انفرادی مختلف وجود داشتند و UML آنها را به دورن انسجام خودش کشاند . به علاوه این تغییرات اساسی ، بهبودهای ریز دیگری نیز بر اساس مفاهیم و علائم ،OOSE ,Booch.OMT وجود دارد. بنابراین بسیاری از مفاهیم و علائم UML را خود نویسندگان آن ایجاد نکرده اند بلکه نقش آنها ، جمع آوری مناسب ، انتخاب و یکپارچه کردن این مفاهیم و علائم در UML بو ه است . در این زمینه ، موارد زیر قابل ذکر است :
• نمودارهای مورد کاربرد مشابه آنچه درOOSE ارائه شد می باشند.
• نموداراهای کلاس ، ذوب شده Booch،OMT و دیگر روش ها است. کلیشه ها ، محدودیت و مقادیر ضمیمه مفاهیمی هستند که قبلا در زبان های مهم مدل سازی وجود نداشتند و اکنون در UML ظهور کرده اند.
• نمودارهای حالت اساسا مبتنی بر جداول حالت David Harel می باشند. نمندار فعالیت که مفاهیم مشابهی را بیان می دارد ، مشابه نمودئار جریان کار است که توسط بسیاری از منابع پیش از OO ایجاد گردیدند. شرکت Jim Odell , Oracle سبب ساز ورود نمودارهای فعالیت به UML بودند.
• نمودارهای توالی در بسیاری از روش های OO تحت نام های متفاوت (نظیر : تعامل ، ردگیری پیام و ردگیری واقعه ) و نیز روزهای قبل از OO یافت می شدند. نمودارهای همکاری از Booch ( با نام Object Diagram) و Fusion ( با نام Object Interaction Graph) ، و تعدادی منابع دیگر پذیرفته شدند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 26 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
آب شناسی
دید کلی
هیدرولوژی علمی است که در مورد پیدایش خصوصیات و نحوه توزیع آب در طبیعت بحث میکند ولی عملا واژه هیدرولوژی به شاخهای از جغرافیای فیزیکی اطلاق میشود که گردش آب در طبیعت را مورد بررسی قرار میدهد. انجمن علوم و فنون ایالات متحده تعریف زیر را برای هیدرولوژی برگزیده است:
هیدرولوژی علم مطالعه آب کره زمین است و در مورد پیدایش ، چرخش و توزیع آب در طبیعت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب ، واکنشهای آب در محیط و ارتباط آن با موجودات زنده بحث میکند بنابراین ملاحظه میشود که هیدرولوژی در برگیرنده تمامی داستان آب است.
تاریخچه و تکامل آب شناسی
تا جایی که تاریخ نشان میدهد اولین تجارب آب شناسی مربوط به سومریها و مصریها در منطقه خاورمیانه است بطوری که قدمت سد سازی روی رودخانه نیل به 4000 سال قبل از میلاد مسیح میرسد در همین زمان فعالیتهای مشابهی در چین نیز وجود داشته است. از بدو تاریخ تا حدود 1400 سال بعد ازمیلاد مسیح فلاسفه و دانشمندان مختلفی از جمله هومر طالس ، افلاطون ، ارسطو و پلنی در مورد سیکل هیدرولوژی اندیشههای گوناگونی ارائه کردهاند و کم کم مفاهیم فلسفی هیدرولوژی جای خود را به مشاهدات علمی دادند.
سیر تحولی و رشد
• شاید بتوان گفت هیدرولوژی جدید از قرن 17 با اندازه گیریهای مختلف آغاز شد در این دوره پرالت ترانست مقدار بارندگی تبخیر و صعود موئینهای را در حوضه آبریز رودخانه سن اندازه گیری کند ماریوت با اندازه گیری سرعت و سطح مقطع جریان دبی رودخانه سن را در پاریس اندازه گیری کرد.
• در قرن 18 مطالعات تجربی در زمینههای هیدرولوژی شکوفایی خاصی را پیدا کرد. بر اساس این مطالعات بود که بسیاری از اصول هیدرولیکی پایه گذاری گردید. از آن جمله میتوان وسایلی مانند پیزو ستروبرنولی ، لوله پیتر ، جریان سنج ولت من ، لوله بوردا ، و نظریههایی مانند نظریه برنولی ، (فرمول شزی و قوانین دالامبرت را نام برد. از آن زمان به بعد هیدرولوژی از جنبه کیفی به کمی سوق داده شده و اندازه گیری بسیاری از پدیدههای هیدرولوژی امکان پذیر گردید.
• قرن 19 را میتوان دوره طلایی هیدرولوژی دانست در این زمان زمین شناسی نیز به عنوان یک علم تکمیل کننده در آبهای زیرزمینی وارد گردید. قانون دارسی و فرمولهای دو پوئی- تیم (Dmpmit-Thiem) نمونهای از پیشرفتهای آبهای زیرزمینی همراه با هیدرولوژی میباشد. در زمینه هیدرولوژی آبهای سطحی نیز بخصوص به هیدرومتری توجه فراوانی مبذول گردید. فرمولهای فرانسیس در مورد سرریزها ، گانگیه (Gangmillet) کوته (kmtter) و مانینگ (Manning) درباره جریان آب در کانالهای روباز از جمله این مواردند.
• فعالیتهای دالتون در زمینه تبخیر نیز بسیار حائز نیز بسیار حائز اهمیت بود. گرچه قسمت اعظم هیدرولوژی جدید در قرن 19 پایه گذاری شد. ولی تا امروز هنوز هیدرولوژی علمی از تکامل زیادی برخوردار نبود.
• در اواخر قرن 19 و بخصوص در 30 سال اول قرن 20 صدها فرمول تجربی پیشنهاد گردید که میبایست ضرایب و پارامترهای آنها بر اساس قضاوت و تجربه بدست میآمده و برای حل این مشکل در بسیاری از کشورها موسسات و انیستیتوهای تحقیقی در زمینه هیدرولوژی تاسیس گردید. در این دوره دانشمندان زیادی ظهور کردند از جمله میتوان در سال 1932 شرمن (Sherman) نظریه روش هیدروگراف واحد برای تخمین رواناب پیشنهاد کرد.
• نظریه تیس (Thies) در حل مسائل مربوط به هیدرولوژی چاهها و روش پیشنهادی گامبل (Gammble) در سال 1941 برای تجزیه و تحلیل آماری دادهها و روشهای انیشتین (Einstein) را در مطالعات رسوب رودخانهها نام برد. و از سال 1650 به بعد روشهای نظری در هیدرولوژی بسیار معمولی گردید بطوری که اکثر فرمولها و روشهای تجربی در قالب ریاضی در رد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .
هیدرولوژی چیست ؟
بر اساس آخرین مطالعات تا کنون 5 میلیارد سال از عمر زمین می گذرد و شواهد مشان می دهد که آب از همان ابتدای تشکیل کره زمین نقش مهمی در تحول و قابل سکونت کردن آن به عنوان تنها سیاره قابل زیست داشته است . با تشکیل اقیانوسها و در یاها و تشگیل بخار از روی آنها و ایجاد ابر و بارندگی و به طور کلی گردش آب در طبیعت و جاری شدن آب در رودخانه ها و بازگشت مجدد آن به طروق مختلف به اقیانوسها ، ابتدا زندگی اولیه با گیاهان و جانداران پست آغاز شد و سپس گیاهان و حیوانات عالی به وجود آمدند.
پوسته زمین که از سنگهای آذرین سرد شده تشکیل شده بود در اثر تماس با هوا و جو تحت تأ ثیر پدیده هوازدگی قرار گرفت و تغییرات همزمان آب ، دما و یخبندان باعث تکه تکه شدن سنگها شده وجاری شدن آبها آنها را جابه جا کرده و دشتهای وسیعی را که دارای پوشش خاک بودند به وجود آوردند . این پوشش خاکی همراه با آب قابل دسترس در طبیعت محیط مناسبی را برای رشد گیاهان فراهم شد و محیط مناسب برای زندگی بشر آماده و مهیا گردید . انسانهای نخستین از آب تنها برای شرب استفاده می کردند بتدریج با پیشرفت تمدن و گذشت زمان از آن برای گردش آسیابها ، کشاورزی و حمل و نقل نیز استفاده کرد.
همزمان با پیشرفت تمدنها استفاده از آب نیز شکل تازه ای به خود گرفت به طوری که در بسیاری از زمینه ها ، از کشاورزی گرفته تا صنعت و از همه مهمتر تولید انرژی از آب استفاده می شود و امروزه دسترسی به آب کافی و با کیفیت مناسب در زمان و مکان مناسب مد نظر می باشد و هرگونه کمبود آب را مانعی در جهت توسعه پایدار می داند به همین دلیل هرساله سرمایه های زیادی برای توسعه منابع آب و طرحهای مرتبط با آن مثل سدسازی و احداث شبکه های آبیاری و زهکشی ، آبخیز داری ، مهار سیل و تغذیه آبهای زیر زمینی انجام می دهند .
سیکل (چرخة) هیدرولوژی
گردش آب درطبیعت که به آن سیکل هیدرولوژی یا چرخة آب گفته می شود، عبارت است از حرکت وجابجائی آب درقسمتهای مختلف کره زمین. این سیکل یک چرخش ساده نیست بلکه مجموعه ای از حرکات وچرخشهای مختلف تحت تأثیر نیروی متفاوتی از جمله نیروی جاذبه ، نیروی ثقل، تغییرات فشار وانرژی خورشیدی می باشد.این چرخش درسه بخش مختلف کره زمین یعنی اتمسفر(هواسپهر) یاچون هیدروسفر یا آب سپهر، لیتوسفریا سنگ سپهر صورت می گیرد. آب درداخل وبین این سرلایه درلایه ای به ضخامت 16 کیلومتر صورت می گیرد که 15کیلومترآن دراتمسفر وتنها 1 کیلومترآن درداخل لیتوسفر قراردارد.
سیکل هیدرولوژی درواقع یک سیکل بدون ابتدا وانتها می باشد. بدین ترتیب که آب ازسطح دریاها وخشکیها تبخیر شده وارد اتمسفر می گردد وسپس دوباره بخارآب واردشده به جو طی فرآیندهای گوناگون به صورت نزولات جوی یا برسطح زمین ویا بر سطح دریاها واقیانوسها فرو می ریزد. پس نزولات جوی ممکن است با سه حالت روبرو شوند:
1- قبل از رسیدن به سطح زمین توسط شاخ وبرگ گیاهان گرفته می شوند.(برگاب،باران گیرش)
2- درسطح زمین جاری می شوند.(رواناب)
3- درخاک نفوذ می کنند.
مقداری از آب که در داخل خاک نفوذ می کند یا براثر تبخیر به هوا برمی گردد یا وارد منابع آب زیر زمینی می شود که سرانجام از طریق چشمه ها ویا تراوش به داخل رودخانه ها مجدداً در سطح زمین ظاهر می گردد. درتمام این موارد آب با تبخیر وبازگشت مجدد به اتمسفر سیکل هیدرولوژییا گردش آب در طبیعت را تکمیل می کند .درشکل 1 که نموداری از چرخه هیدرولوژی می باشد نقل وانتقالات آب در طبیعت را نشان میدهد. همانطور که شکل1 نشان میداد عناصر مهم گردش آب در طبیعت را بارندگی P) -( رواناب(R)-تبخیر(E) -تعرق(T) -نفوذ(I) -وجریانهای زیرزمینی(G) تشکیل می دهند
بارندگی: PRECIPITATION
بارندگی مقدار آبی است که از سطح خشکی ها ودریاها تبخیر می شود ودرداخل جو بطور موقت بصورت بخار ذخیره میگردد. این بخار آب موجود درجو طی فرآیندهای فیزیکی مختلف متراکم (CONDENSATION) می شود وبه شکل ابر در می آیدکه پس از اشباع شدن ، قطرات آب با ذرات یخ تشکیل شده بصورت برف ، باران، تگرگ وغیره که جمعاً نزولات جوی یا بارندگی گفته می شوند دوباره به زمین برمی گردند. بارندگی پدیده ای است که انسان کمتر در آن می تواند دخل وتصرف کند.
تبخیر:EVAPORATION
تبخیر پدیده ای است که از هرگونه سطح مرطوب مانند سطوح آزاد آب یا سطح مرطوب خاک وگیاه صورت می گیرد. طی این فرآیند آب مایع به بخار تبدیل می شود ومجدداً آب به جو زمین برمی. از عوامل مؤثر براین فرآیند می توان به دمای هوا، سرعت باد، تابش خورشید اشاره کرد که هرچه میزان آن بیشتر باشد سرعت تبخیر نیز بیشتر است.
اهمیت آب در ایران
ایران با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی که در بین مدار 25تا40 درجه عرض شمالی و 44تا 64 درجه طول شرقی واقع شده است از مناطق خشک جهان به شمار میرود زیرا میزان متوسط بارندگی سالانه آن کمتر از یک سوم متوسط بارندگی کره زمین (860) می باشد . این مقدار بارندگی هم در سطح کشور به طور یکنواخت توزیع نشده است به علت کمبود میزان بارندگی به جز نواحی شمالی و شمال غرب و تا حدودی غرب کشور رود خانه های دائمی کم تر وجود دارد . در سطح کشور مناطقی وجود دارد که نه تنها با کمبود آب سطحی مواجه هستند بلکه آب زیر زمینی آنها هم شور است.البته این کمبود آب در کشور ما مربوط به عصر حاضر نبوده بلکه در گذشته نیز مردم با کمبود آب مواجه بوده اند وجود سدها و بندهای تاریخی کشور دلیلی بر این ادعاست .اما از آنجایی که در گذشته سطح توقع مردم به علت پایین بودن شرایط زندگی کم بوده است ، قرنها بطور هماهنگ از منابع آب و خاک استفاده کرده اند و آب مورد نیاز را از طروق مختلف به دست آورده اند و مسئله کمبود آن مطرح نبوده و مسئله اصلی روش های بهره برداری از آن بوده است . اما در عصر حاضر از یک طرف کمبود آب قابل استفاده و از طرف دیگر افزایش رشد جمعیت و مصرف آب و از همه مهمتر بالا رفتن سطح زندگی و ماشینی و صنعتی شدن و رشد تکنولوژی مسئله نیاز به آب و کمبود آن رابیش از پیش مطر ح می سازد :
مسائل شناخت آبهای سطحی
برای جلوگیری از هدر رفتن آبهای سطحی و خسارات ناشی از آنها دو کار زیر بنایی عبارت است از :
1- تأمین نیروی انسانی
2 - تأسیس ایستگاههای اندازه گیری آب و آمار برداری مرتب از آنها
امروزه هیچ طرح عمرانی و زیر بنایی بدون استفاده از آمار در زمینه های مختلف امکان پذیر نمی باشد . لذا آمار مورد استفاده باید دقیق و دارای قابلیت اعتماد باشد و همچجنین تعداد سالهای آماری نیز زیاد باشد .
ایستگاههای اندازه گیری دبی رو دخانه ها در ایران از سال 1325 تأسیس شده اند اما تعداد آنها کم بوده و طول دوره آماری آنها با توجه به سال تأسیس کوتاه می باشد اما در کشور های پیشرفته طول دوره آماری به بیش از 150 سال می رسد . در کشور ما تهداد ایستگاههای که دارای آمار بیش از 50 سال می باشند بسیا رکم است و تنها شامل ایستگاههایی است که بر روی رودخانه های جاجرود ، لار و گلپایگانو یکی دو رودخانه دیگر است ، می باشد. امروزه در سطح کشور ایستگاههای اندازه گیری دبی آب زیاد بوده ودر حال گسترش می باشد.
نه تنها تعداد ایستگاهها و طول دوره آماری مهم است بلکه تععن دقیق ایستگاههای هیدرومتری اهمیت زیادی دارد که حتما باید توسط متخصصان این امر تعیین شود .
آبشناسی (دانش هیدرولوژی) در ایران باستان
جهش امپراتوری شکوهمند ایرانیان در زمان هخامنشیان و تعالی و ترقی آن در زمان ساسانیان، و دیرپایی این تمدن مدیون دانش آبشناسی ایرانیان یود.
مردمان ایرانزمین از دیرباز به ارزش آب به عنوان مادهای زندگیبخش و ارزشمند آگاهی داشتند. نیاز طبیعی بشر به آب، وضع جغرافیایی فلات ایران و کمیابی این مایع گرانبها، ارزش این ماده را نزد ایرانیان صدچندان نموده و آن را در جایگاه والایی قرار میداده است. برای آنکه به ارزش والای آب در دیدگاه ایرانیان باستان پی ببریم، کافی است که نیمنگاهی به اوستای زرتشت اندازیم.
آناهیتا، ایزد آبها، که گردونه او را در آسمانها چهار اسب ابر و باران و ژاله و شبنم میکشیدند، یکی از بزرگ ایزدان پیش از زرتشت بود، و نیایشگاههای او در کنگاور (کرمانشاه) و بیشابور (فارس) نمایان است، در اوستا مورد ستایش بسیار بوده و هم مرتبه میترا (مهر) و اورمزد (اهورامزدا) قرار میگیرد. آب در آیین زرتشت پاک است و مظهر پاکی و باید که همچنان پاک باقی بماند. زرتشت از اهورامزدا درخواست میکند که رودها را از آبی به سترگی شانه اسب لبالب نموده و به پیروان خویش میآموزد که آلوده نمودن آب، به هر شکل و گونهاش، خلاف دین و اهریمنی است. اینچنین است که شناخت آب در ایرانباستان با وابسته داشتن صفات ویژه به آن و ارجمند داشتن این ماده زندگیبخش آغاز میشود. هنوز هم بازمانده آیینهای ایزد آبها در جایجای ایران برگزار میشود که برای نمونه میتوان به مراسم جویروبی و بیلگردانی در دامنه آتشکده آتشکوه در نیمور، محلات اشاره نمود.
در ایرانباستان، صدها سال پیش از آنکه نخستین فرضیههای مربوط به آبشناسی ارائه شود، به گونهای شگفتآور و باورنکردنی، پاسخ یکی از مهمترین و دشوارترین مسائل مربوط به یافتن آب و آبهای زیرزمینی یافته شده بود. سنگنوشتهها و لوحهای باز مانده از ایران باستان، بیانگر این است که مردمان ایرانزمین آبهای زیرزمینی را با کندن کاریزهای دراز و بسیار عمیق برآورده به روستاها و شهرهای خود میرساندند. اینکه نخستگاه این کاریز کجا بوده و در چه مناطقی به آب میتوان دست یافت و اینکه کاریز چگونه باید ساخته شود، شاید مهمترین مسالهای بوده است که بشر از آغاز تمدن تا کنون در دانش آبیاری و آبرسانی با آن روبرو بوده است. پرفسور هانری گوبلو که بیش از 30 سال بر روی قناتهای ایران بررسی و مطالعه انجام داده است در کتاب قنات، فنی برای دستیابی به آب ،عظمت قناتهای ایران را برابر با دیوار چین میداند. مجموعه طول قناتهای ایران بیش از چهارصد هزار کیلومتر، بیش از فاصله زمین تا ماه، و قنات گناباد به طول سیوپنج کیلومتر و ژرفنای بیش از سیصد متر و چاههایی با فواصل منظم پنجاه متری، از زمان هخامنشیان، یک شاهکار بینظیر در سراسر جهان است. چندتن از دانشمندان امریکایی مانند اف.دیکسی در نوشتار یک کتابچه علمی برای سازماندهی آب، ام.ا.باتلر در کتاب آبیاری به کمک قنات در ایران، سی.اف.تولمان در کتاب آبهای زیرزمینی، ژی.بی.کرسی در کتاب قنات و کاریز، ژی.بیژلیبینکت در کتاب آبشناسی و هانری گوبلو در کتابهای آبیاری در کالیفرنیا و قنات، فنی برای دستیابی به آب خود همگی بر این باورند که قناتهای لوسآنجلس و پاسادانای کالیفرنیا، همچنین قناتهای شیلی و مکزیک، در زمان سلطه اسپانیاییها، توسط مهندسان، متخصصان و کارگران ایرانی ساخته شده است
به خاطر داشته باشیم که تمدنهای باستانی همگی در کنار رودهای بزرگ، همانند نیل، دجله، فرات، سند، گنگ، هوانگهو، یانگتسه و ... شکل گرفتند اما تنها تمدنی که به دور از هرگونه رودخانه عظیم شکل گرفت و مالکالرقاب جهان باستان شد، ایران بود. جهش چشمگیر امپراتوری ایران مدیون قنات بود. در زمان هخامنشیان، اگر کسی زمین بایری را با احداث قنات آبیاری میکرد، تا پنج نسل از پرداخت هرگونه مالیات معاف بود. به گواهی تاریخ مصر، دریاسالار پارسی اسکیلاکس هخامنشی هنگام اقامت در مصر، فنون احداث کاریز را به مصریان آموخت. در زمان ساسانیان، رساله مدیگان هزاردادستان، در شرح ساخت و لایروبی قنات و کاریز، و استفاده هوشمندانه از آن، تالیف شده است.
در نوشتههای دانشمندان ایرانی پس از اسلام، به نکتهای شایان توجه بر میخوریم و آن اینکه بسیاری از دانشمندان ایرانی در دوران اسلامی، هریک به گونهای، به جنبههای گوناگون دانش آبشناسی پرداختهاند. دانش آبشناسی در آن دوران نیز مانند امروز دربردارنده بررسی دوره گردش آب یا چرخه آب (سیکل آب) در طبیعت، جریان آب در روی زمین، آبهای زیرزمینی، چشمهها، دریاچهها، دریاها و اقیانوسها و چگونگی دگرگونیهای کمی و کیفی آبهای آنها میشده است .
دانشمند بزرگ ایرانی، ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه، در باره زیاد و کم شدن آب رودخانهها، چشمهسارها و کاریزها میگوید:
زیاد شدن آبها در جمیع اودیه و انهار به یک حالت نیست، بلکه اختلاف بزرگی با هم دارند. چنانکه جیحون هنگامی آبش زیاد میشود که دجله و فرات رو به کمی گذارد و علت این است که هر رودخانهای که سرچشمه آن در نواحی سردسیر باشد، آب آن در تابستان زیادتر و در زمستان کمتر است، زیرا بیشتر آبهای اصلی آن از چشمهسارها گردمیآید و رطوبتهایی که در کوههایی که این رودخانهها از آن بیرون میآید و یا از آن میگذرد سبب زیادت و نقصان آب این رودخانهها میشود.
دیگر اندیشمند بزرگ ایران، ابوعلی سینا در دانشنامه علایی (طبیعیات) در باره جذر و مد دریاها و اثر ماه بر آن گوید:روشنایی و قوتها که از آفتاب و ستارگان است در این عالم اثر کند و ظاهرتر اثر آن آفتابست و آن ماه که آب دریاها را مد کند.و هم او درباره پدیدههای بارندگی گوید:و اما بخار چون از گرمگاه برخیزد جنبش وی گرانتر بود و چون به آن جایگاه رسد از هوا که سرد بود، سرمای آن جایگاه او را ببندد. ... و هرگاه که بخار زمین بفسرد، ابر شود ... و این را سه حکم بود. یا اندک بود، که و را گرمی آفتاب بروی افتن، زود متفرق کند. یا قوی بود، که آفتاب اندر وی فعل نتواند کردن، که پراکندش، پس چون گردآید، و یک اندر دیگر نشیند، و خاصه که باد گردآورش دیگر بار آب شود، و فروجهد، پس اگر سرما اندریابدش، پیش از آن که قطرهها بزرگ شود و برف بود.
دانشمند ایرانی سده پنجم هجری، ابوحاتم اسماعیل اسفزاری خراسانی، که برای نخستین بار در جهان پدیدههای جوی و هواشناسی را در کتاب خود به نام آثار علوی (Meteorology)، گردآوری نموده و او را به حق باید پدر دانش هواشناسی نام داد، در باره بخار و باران و برف و شبنم میگوید:
هرگه که حرارتی از تابش خورشید یا از جوهر آتش به آب رسد، مدتی با او بماند، آب مستحیل شود، و از جای خود برخیزد، و به سوی بالا بر شود، آن را بخار گویند، چون گرما بر بخار مستولی شود، آن بخار جوهر هوا گردد. ... و اگر برودتی بر آن بخار مستولی شود، جوهر آب گردد، و قصد زمین کند، آنگاه آن را باران گویند، پس اگر هوا ساکن بود، آن دانهها خردباران (drizzle) بود و اگر متحرک بود، آن دانههای خرد به یکدیگر بپیوندند بزرگ گردند ((rain تا به رگبار رسند(shower). ... و اگر برودتی به افراط بر آن غالب آید جوهر برف باشد ... هرگاه که هوا سرد باشد و سرما بر بخار مستولی گردد، آن هوا آب شود و بر صورت قطرههای آب از برگها بیاویزد، آن را شبنم (صقیع - dew ) خوانند....
وی همچنین مطالعات و بررسیهایی در باره چگالی آبهای گوناگون از مناطق مختلف انجام داده است. ریاضیدان و مهندس بزرگ سده پنجم هجری، محمد بن حسین کرجی، دیدگاههای بسیار جالبی در باره آبشناسی دارد و در کتاب خود استخراج آبهای پنهانی، انباط المیا الخفیه، به بررسی روشها و قواعد مربوط به تشخیص آبهای زیرزمینی میپردازد. او میگوید:
خدای بزرگ در روی زمین آبی ساکن آفرید، که همچون گردش خون در بدن جانوران در جریان است. این آب با افزایش و کاهش بارندگی، افزون و کم نمیشود (چرخه آب در طبیعت) ... این آب بیشتر شکافهای درون زمین را پر میکند، و تا آنجا که مانعی سخت در سر راهش وجود نداشته باشد، هر قسمت به قسمت دیگر میپیوندد ... آبهایی که در زیر زمین قرار دارند نیز در بعضی مواضع مانند رودها جاری هستند و در بعضی موارد دیگر مانند دریا ساکن و آرامند.
در نزهتنامه علایی، دانشنامه بزرگ فارسی، تالیف شهمردانبنابیالخیر رازی، در سده ششم هجری، مطالب گوناگون و جالبی در باره آبشناسی آمده است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 59 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
آیا می دانید آنتروپی به چه معناست؟ اگر افزایش آنتروپی به معنای افزایش بی نظمی سیستم است، آیا هر گونه افزایش بی نظمیی، حتی مثلاً آشفته شدن اتاق شما نیز افزایش آنتروپی محسوب می شود؟ اگر آنتروپی به معنای از دست دادن قابلیت انجام کار است، آیا از دست دادن هرگونه قابلیت انجام کاری ضرر و خسران محسوب می شود؟ آیا افزایش آنتروپی در سیستمی با دمای صد درجه که با محیطی با دمای دویست درجه تبادل حرارت دارد، با افزایش آنتروپی سیستمی در دمای پانصد درجه که با محیطی با دمای ششصد درجه تبادل حرارت می کند یکی است؟ شاخص تعیین کننده میزان افزایش یا کاهش آنتروپی چیست؟
تفاسیر مختلف انتروپی
واژهٔ اِنتروپی یا آنتروپی در رشتههای گوناگون علمی، معانی متفاوت پیدا کرده است که اساسیترین آنها در زیر آورده شدهاند.
• برای یک فرآیند بسیار کوچک همدمای برگشتپذیر داریم:
• انتروپی بردار زمان است یعنی یک شاخص اساسی زمان است.
• از دیدگاه انرژی آزاد انتروپی با گرمایی که برای انجام کار در دسترس نیست، ارتباط دارد.
• انتروپی اندازهٔ بینظمی سیستم یا مادهای است که در حال بررسی است.
• انتروپی معیاری از اشتباهات تصادفی است که در هنگام انتقال یک سیگنال به وجود میآید. بنابراین میتواند معیاری از بازدهی سیستم ارسال پیام باشد.
• انتروپی معیاری از تعداد حالتهای داخلی است که یک سیستم میتواند داشته باشد، بدون آنکه برای یک ناظر خارجی که فقط کمیتهای ماکروسکوپیک (مثلاً جرم، سرعت، بار و...) آن را مشاهده میکند، متفاوت به نظر برسد.
مفهوم ترمودینامیکی
انتروپی (S) کمیتی ترمودینامیکی است که اندازهای برای درجهٔ بینظمی در هر سیستم است. هر چه درجهٔ بینظمی بالاتر باشد، آنتروپی بیشتر است. بنابراین برای یک مادهٔ معین در حالت تعادل درونی کامل در هر حالت، داریم:
انتروپی جامد < انتروپی مایع < انتروپی گاز
واحد انتروپی در سیستم SI، ژول به مول کلوین است. (J/mol.K).
توجه به این نکته ضروری است که انتروپی یک تابع حالت و مستقل از مسیر است.
با فرض صادق بودن قانون سوم ترمودینامیک میتوان بصورت زیر مقدار مطلقی برای انتروپی جامدات در دماهای بالا بدست آورد:
در صورتی که مادهٔ مورد نظر در دماهای بالا تحت استحالههای فازی قرار گرفته و حالت آن تغییر یابد، باید از صورت کلی فرمول انتروپی به شکل زیر استفاده کرد:
که در این فرمول، Tm دمای ذوب، Tv دمای جوش،ΔHm تغییر آنتالپی در اثر ذوب، ΔHv تغییر آنتالپی در اثر جوش و (Cp(l)، Cp(s و (Cp(g به ترتیب ظرفیت گرمایی ماده در حالت جامد، مایع و گاز در فشار ثابت هستند.
آنتروپی دنیا و شتاب زمان
آنتروپی (Entropy) همواره از آغاز جهان (بیگ بنگ) در حال گسترش بوده و محققان همچنان به دنبال دلیلی برای توجیه آن هستند.
همچنین سوال دیگر جوامع علمی این است که آیا چنین موضوعی برای زمان نیز در حال رخ دادن است؟
VMR-PCR بنابه مدل کیهانی و مکانیک خود این موضوع را از دیدگاه جدیدی بررسی می کند.
این تئوری اعتقاد دارد که فضازمان دو عامل متفاوت و جدا از یکدیگر هستند که فضای عمومی (در بررسی انحراف آن در برخورد با جرم) و فضای جرم هر دو توپولوژی هایی هستند که صفحات زمان (صفحه ی اول برای فضای اول و صفحه ی دوم برای فضای دوم) آنها را با ایجاد نقش هوموتوپی به یکدیگر متصل می کند.
بنابراین دیگر نیازی نیست هرجا که زمان صفر است فضا هم صفر شود.
در هنگام رخ دادن بیگ بنگ نیز طبق مدل کیهانی VMR-PCR زمان دنیای جدید برای آغاز صفر درنظر گرفته می شود که اگر فضازمان پیوسته باشند فضا نیز باید در همان لحظه ایجاد شود.
اما با نگاهی دقیق تر باید پرسید اگر فضایی نبوده این پدیده خود کجا رخ داده و به این مرحله رسیده؟ (با فرض اینکه بنابه قرارداد زمان دنیای جدید را صفر فرض کرده ایم).
در مدل VMR-PCR فضا ثابت است و این ذرات خلا هستند که در برخورد با جسم خمیده و چگال می شوند.
بر همین مبنا نیز VMR-PCR تعریف جدید از اتساع زمانی را به ما می دهد.
این نظریه بیان می دارد که عام جرم که اینشتین آن را در اتساع زمانی خود تنها عامل قرار داده خود یکی از نتایج عامل تاخیر در زمان است!
بر طبق همین مدل از آنجاکه هر دنیایی زمانی جدا از دنیای قبل برای خود دارد بعد از بیگ بنگ هر فضایی نزدیک و نزدیک تر به مرکز دنیا باشد زمان برایش با تاخیر بیشتری می گذرد.
و یکی از نتایج آن این است که چگالی اجرام سماوی در مرکز دنیا بیشتر است! نه اینکه این تاخیر خود برای اجرام است.
زیرا اگر اینگونه بود حتی در ماه زمان باید به طور محسوسی از زمین تندتر می گذشت.
و اگر اینطور بود اصلا بیگ بنگی رخ نمی داد. زیرا تمام جرم دنیا در مرکز دنیا چگال شده بود و این تاخیر به نهایت خود رسیده بود. تا حدی که گذر زمان صفر شده بود.
اینشتین در محاسبات خود دقیقا به این مشکلات برخورد که اگر تاخیر زمانی وجود دارد پس زمان در لحظه ی بیگ بنگ صفر مطلق است.
که اگر بود بدون گذر زمان مگر اتفاقی هم می افتاد؟
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 11 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید