پایان نامه کارشناسی ارشد الهیات
گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی
153 صفحه
چکیده:
یکی از تدابیر دین مبین اسلام در رفع نیازهای مالی جامعه، فریضه خمس میباشد که در کنار زکات واجب گردیده است و از نظر مشهور فقها جهت تأمین هزینههای سادات که از زکات محرومند و نیز سهم امام (ع) مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به اختلافاتی که در وجوب خمس در عصر غیبت، موارد آن و نیز مصارف خمس بین فقهای امامیه و اهل سنت وجود دارد هدف این پژوهش بررسی خمس از منظر مذاهب خمسه در قالب یک تحقیق نظری به شیوه کتابخانهای میباشد به نحوی که وجوه افتراق و اشتراک مذاهب خمسه در سه محور حکم، منابع و مصارف خمس مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین یافتههای این پژوهش عبارتاند از:
فقهای مذاهب خمسه معتقدند که خمس واجب است. دیدگاه غالب فقهای اهل سنت انحصار خمس به غنائم جنگی است اما خمس نزد فقهای امامیه در منابع هفتگانه (غنیمت، ارباح مکاسب، زمین منتقله به ذمی، معدن، کنز، غوص، مال حلاب آمیخته به حرام، معدن) واجب است. فقهای امامیه در شش چیز (سهم خدا، سهم پیامبر، سهم ذیالقربی، سهم ایتام، سهم مساکین، سهم در راهماندگان) و فقهای اهل سنت (حنیفه، شافعیه، مالکیه) مصارف خمس را در پنج چیز (سهم پیامبر، سهم ذیالقربی، سهم ایتام، سهم مساکین، سهم در راهماندگان) خلاصه کردهاند.
واژه های کلیدی: خمس، فقه امامیه، اهل سنت، منابع خمس، مصارف خمس
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:7
فهرست مطالب
زکات
۱ فرق مالیات و زکات ۲ آیات زکات ۳ زکات در ادیان پیشین آسمانی ۴ منبع خمس چیست و ریشهٔ آن از کجاست؟
مصارف خمس
سهم سادات از خمس
مقایسهٔ خمس و زکات
دورنمائى از فلسفه خمس و زکات
زکات در مورد چیزهایی وضع شده که انسان آنها را با کمک طبیعت به وجود میآورد، آن هم طبیعت سهل و ساده؛ یعنی انسان به نسبت کار کمی انجام میدهد و طبیعت کار بیشتر را انجام میدهد و محصول را مفت و رایگان در اختیار انسان میگذارد.
مثلاً گندم که انسان بوجود میآورد در قسمت کمی، فکر و عمل او دخالت دارد و قسمت بیشتر فعالیت طبیعت است. ازاینرو اسلام به انسان میگوید اینجا که از سخاوت طبیعت استفاده میکنی مقداری از آن را باید در راههای دیگر بدهی اینجا اگر چیزی با زکات قابل قیاس باشد موارد دیگر مثل برنج است: چرا گندم باید زکات داشته باشد و برنج نداشته باشد؟
این مساله در سابق هم مطرح بودهاست در جواب گفتهاند آن سادگی در موارد زکات هست در برنج نیست یعنی به آن سادگی که گندم به دست میآید برنج به دست نمیآید و زحمت زیادی میخواهد و زکات در واقع به این علت است که یک مقدار از چیزی را که طبیعت رایگان در اختیار انسان قرار میدهد به دیگران بدهد.
فهرست مندرجات
[مخفی شود]
۱ فرق مالیات و زکات ۲ آیات زکات ۳ زکات در ادیان پیشین آسمانی ۴ منبع[ویرایش] فرق مالیات و زکات
اما مالیات موضوع دیگری است امری متغیر و از اختیارات حکومتی است. وضع مالیات از اختیارات حاکم شرعی است. او در هر زمانی میتواند برای هر چیزی ماشین و غیر ماشین هر چه باشد بر طبق مصلحتی که ایجاب میکند مالیات وضع کند. این ربطی به زکات ندارد. بنابراین نباید زکات و مالیات را با هم مقایسه کرد.
امیرالمؤمنین در زمان حکومتشان برای اسب زکات وضع کردند و این از مسلمات است.
فقهای بعد دو جور استنباط کردند:
بعضی گفتند زکات اسب مطلقاً مستحب است و امیرالمؤمنین آن را به طور مستحب گرفتهاند.
ولی دیگران جور دیگر استنباط کردند و گفتند: وضعیت اسب و اسبسواری جوری بود که امیرالمؤمنین به حسب مصلحت آن زمان از اختیاراتی که به عنوان یک ولی امر شرعی داشتند استفاده کردند و زکات اسب را وضع کردند، ممکن است زمان دیگری مشابه زمان ایشان باشد که باز زکات اسب واجب میشود و ممکن است تغییر کند و زکات اسب واجب نباشد.
[ویرایش] آیات زکات
در قرآن کریم در اکثر موارد پرداخت زکات در کنار برپایی نماز آمدهاست، که بیانگر اهمیت این حکم میباشد. لطفا آیهها را هم بنویسید
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:13
فهرست مطالب
مقدمه موارد خمس
غنائممعدنگنجغواصی در دریامالی که از مخارج سالانه بیشتر باشدزمینی که کافر از مسلمان بخردمال حلال مخلوط به حراممصارف خمس احکام خمس
کلیات خمس
نوع جنس و فصل عرض عام و عرض خاص
فلسفه خمس:
1 - تقویت حکومت اسلامی
2 - زمینه ساز عدالت اجتماعی
یک حدیث جالب
مقدمه
خمس همان حقى است که خدایتعالى آنرا براى پیامبر گرامیش ، محمد بن عبدالله صلى الله علیه و آله و ذریه آن حضرت که خدا نسلشان را زیاد کند قرار داده و آنان را گرامى داشته به این که محتاج زکات نشوند، و کسى که یک درهم از خمس را نپردازد به آنان ظلم کرده و حقشان را غصب نموده است از مولایمان امام صادق علیهالسلاموارد شده که فرمود: (خداى که جز او معبودى نیست از آنجا که خوردن صدقه را بر ما حرام کرده حکم خمس را براى ما نازل فرمود، بنابراین صدقه بر ما حرام است و خمس تکلیفى است که خدایتعالى آنرا بنفع ما بر مسلمانان واجب کرده و چون جنبه احترام دارد خوردنش براى ما حلال است )و نیز از آن حضرت روایت شده که فرمود: این عذر از هیچ بنده خدائى پذیرفته نیست که از خمس چیزى را خریدارى کند و هنگامى که از او بازخواست مى شود بگوید، پروردگارا من آن کالا را با پول خودم خریدارى کرده ام مگر آنکه قبلا از اهل خمس اجازه گرفته باشد و از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمود: (براى هیچکس حلال نیست با مالى که خمس در آن هست چیزى خریدارى کند مگر بعد از آنکه حق ما را به ما رسانده باشد)و گفتار در خمس از چند جهت است .
1- بحث در اینکه در چه مالى خمس هست . 2 - بحث دراینکه چه کسانى مستحق خمسند؟ 3 - بحث در این که چگونه باید خمس در بین صاحبانش تقسیم شود. 4 - بحث پیرامون انفال .
موارد خمس
غنائممعدنگنجغواصی در دریامالی که از مخارج سالانه بیشتر باشدزمینی که کافر از مسلمان بخردمال حلال مخلوط به حراممصارف خمس
خمس به شش قسمت تقیسم مى شود، سهمى براى خدایتعالى است ، سهمى دیگر از آن رسول خدا است ، و سهمى از آن امام علیه السلام است که این سه سهم دراین اعصار متعلق بصاحب الامر ارواحناله الفداء وعجل الله تعالى فرجه مى باشد، و سه سهم دیگر از آن ایتام و راه ماندگان و مساکین از سادات است (سادات یعنى کسانیکه از طرف پدر پشت به پشت منتهى شوند بجناب عبدالمطلب ) بنابراین مساکین و ایتام و راه ماندگانى که مادرشان سید است و از طرف مادر منتهى به آن جناب مى شوند خمس برایشان حلال نیست و در مقابل صدقه که براى سادات حرام است براى آنان حلال است.