تحقیق عدل الهی
مقدمه :
چرا کلام اسلامی بیش از هر چیز به مسأله عدل پرداخته است ؟ و چرا فقه اسلامی قبل از هر چیزی مسأله عدل برایش مطرح شد ؟ و چرا در جهان سیاست اسلامی بیش از هر کلمه ای کلمه عدل به گوش
میخورد ؟ اینکه در همه حوزهها سخن از عدل بود باید یک ریشه و سر منشأ خاص داشته باشد. آیا جریان اصلی دیگری در کار بوده که همه این جریانها را او بر میانگیخته و تغذیه میکرده است ؟
از نظر ما ریشه اصلی و ریشه ریشههای طرحهای علمی و عملی مسأله عدل را در جامعه اسلامی ، در درجه اول ، در خود قرآن کریم باید جستجو کرد . قرآن است که بذر اندیشه عدل را در دلها کاشت و آبیاری کرد و دغدغه آن را چه از نظر فکری و فلسفی و چه از نظر علمی و اجتماعی در روحها ایجاد کرد .
این قرآن است که مسأله عدل و ظلم را در چهرههای گوناگونش : عدل تکوینی ،عدل تشریعی ، عدل اخلاقی ، عدل اجتماعی طرح کرد .
قرآن تصریح میکند که نظام هستی و آفرینش ، بر عدل و توازن و بر اساس استحقاقها و قابلیتها است . گذشته از آیات زیادی که صریحا ظلم را از ساحت کبریائی بشدت نفی میکند ، و گذشته از آیاتی که ابلاغ و بیان و اتمام حجت را از آن جهت از شؤون پروردگار میشمارد که بود اینها نوعی
عدل ، و هلاک بشر با نبود آنها نوعی ظلم و ستم است ، و گذشته از آیاتی که اساس خلقت را بر حق - که ملازم با عدل است - معرفی مینماید ، گذشته از همه اینها در برخی از آیات ، از مقام فاعلیت و تدبیر الهی بعنوان مقام قیام به عدل یاد میکند :
"شهد الله انه لا اله الا هو و الملائکة و اولوا العلم قائما بالقسط " آل عمران.
و یا عدل را ترازوی خدا در امر آفرینش میداند :
و السماء رفعها و وضع المیزان ».
در ذیل همین آیه است که رسول خدا فرمود :
" بالعدل قامت السموات و الارض »
" آسمانها و زمین به عدل برپا است " .
عدل تشریعی یعنی اینکه در نظام جعل و وضع و تشریع قوانین ، همواره اصل عدل ، رعایت شده و میشود نیز صریحا مورد توجه قرآن قرار گرفته است ...
30 صفحه فایل ورد با فونت 12
فهرست:
سر منشأ اصلی مسائل گوناگون عدل قرآن است
عدل بشری و عدل الهی
عدل چیست ؟
آنچه امکان وجود یا کمال وجود دارد
راهها و مسلکها
تبعیض ها
آیا نظام جهان ذاتی است؟
شرور
مساله دوگانگی هستی
اصل تفکیک
نظام کل
زشتی نمایانگر زیبایی است
تفاوت ظرفیت ها
پروژه اخلاق و معارف اسلامی در مورد ترس از مرگ
گفتار اول : تفسیر و ضرورت مرگ
در این گفتار دلایل ضرورت مرگ که به تفسیر حقیقت آن منتهى مى شود، بررسى خواهد شد. اثبات ضرورت مرگ، به منظور مدلل کردن این ادعاست که هر نفسى باید جهان مادى را ترک کند; به عبارت دیگر، قضیه ى «هر نفسى مرگ را مى چشد» یک قضیه ى ضرورى است و نه امکانى.
تفسیر مرگ و توجیه ضرورت آن کاملا به تفسیر زندگى دنیوى وابسته است. اگر زندگى بشر بر اساس بینش طبیعى تفسیر شود مرگ او هم بر آن اساس تبیین مى شود، ولى در چشم انداز دین و فلسفه ى الهى همان گونه که درخت زندگى انسان ریشه در امور ماوراى طبیعى دارد، مرگ او نیز بدین سان خواهد بود. البته فیلسوفان موحد گاه مرگ را به اسباب فاعلى قریب یا علل اِعدادى و طبیعى آن برگردانده براى آن دلایل طبى اقامه مى کنند، اما قاعدتاً ضرورت مرگ را باید بر اساس اسباب ماوراى طبیعى، یعنى سبب فاعلى بعید یا سبب غایى آن تبیین کنند. از این رو ضرورت مرگ در علم طب به گونه اى و در فلسفه ى الهى به گونه اى دیگر اثبات مى شود
22 صفحه فایل ورد با فونت 14
فهرست مطالبگفتار اول : تفسیر و ضرورت مرگاستدلال علم طبیعى بر ضرورت مرگاستدلال هاى فلسفى بر ضرورت مرگتفسیر مرگ در فلسفه ى غرباقسام مرگ از دیدگاه فلسفه اسلامىمرگ اضطرارىمرگ طبیعىمرگ ارادىنگرش فلسفه ى غرب به مسأله مرگگفتار دوم : مرگ از منظر قرآن و روایات تفسیر قرآن و روایات از مرگضرورت وقوع مرگبازگیرندگان نفس در هنگام مرگاقسام مرگ از نظر قرآنمرگ، تثبیت کننده ى سعادت یا شقاوتامکان بازگشت به دنیاظهورهاى گوناگون مرگمرگ و زندگى حقیقىمرگ اندیشى و فواید آنگفتار سوم : ترس از مرگعوامل ترس از مرگفلسفه و ترس از مرگدین و ترس از مرگبرخوردهاى گوناگون آدمیان با مرگ