دانلود مقاله مقایسه بانکداری در ایران و غرب

بانکداری الکترونیک در ایران
اینترنت و دنیای آن می رود که همه سنت ها را به قطعات الکترونیکی مدرن تبدیل کند. از دانشگاه، مدرسه و ثبت نام کنکور گرفته تا بانک ها و خدمات الکترونیکی آن. ایران هم برای عقب نماندن از این قافله جهانی دست به اقداماتی زده تا بر اساس آن بتواند به روند الکترونیکی کردن خدمات بپردازد. بانکداری الکترونیکی در ایران از جمله اقداماتی است که طی سال های اخیر به منظور تحقق دولت الکترونیک صورت گرفته است. از طرفی مدیر بخش انفورماتیک بانک مرکزی اخیرا در مصاحبه ای از تصویب طرح راه اندازی دو بانک تمام الکترونیکی تا آخر سال 87 خبر داده است. این خبر را بها نه ای به منظور پرداختن به وضعیت بانکداری الکترونیک در ایران قرار دادیم.

بانکداری الکترونیک
بانک مرکزی ایران در حالی از گسترش بانکداری الکترونیک سخن می گوید که هنوز متقاضیان بانک های ایران به منظور پرداخت هزینه های آب، برق، تلفن، گاز و انتقال پول از حسابی به حسابی دیگر صف های طویلی می بندند و برای پرداخت و دریافت وجه نقد ساعت ها در صف می ایستند. در بانکداری الکترونیک کارت ها جای اسکناس، چک و اسناد بانکی را گرفته اند. با این کارت ها می توان از فروشگاه محل خرید کرد، بدون مراجعه به بانک با استفاده از شبکه اینترنت پولی از حساب شخصی به حساب دیگر واریز و قبض آب، برق، گاز، تلفن را پرداخت کرد، بلیت هواپیما خرید و هزینه اقامت در هتل را داد. این در حالی است که در ایران چک و اسناد بانکی هم جایگاه لازم را در میان شهروندان ندارند و هنوز هم اسکناس اهمیت ویژه ای در مبادلات دارد. بنابراین انجام هیچ یک از کارهایی که به آنها اشاره شد، در ایران بدون پرداخت وجه نقد امکان پذیر نیست و عملیات یدی، کاغذ و خودکار در بانک ها هنوز هم پابرجا است. دستگاه های خودپرداز به وسایل تزئینی خیابان و دستگاه های پرداخت الکترونیکی(POS) به دکوری در فروشگاه ها برای نمایش نشانه های تجدد تبدیل شده اند.

دستگاه های خودپرداز
سیستم بانکداری الکترونیک کشور ما متکی به استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای چند ده سال پیش اروپایی و آمریکایی است که همین مساله سبب بدبینی شهروندان نسبت به سیستم بانکداری الکترونیک شده است. از سوی دیگر خرابی های پی در پی این دستگاه های فرسوده خارجی که موجب بروز مشکل در ارائه خدمات و کند کردن سرعت فعالیت ها و ایجاد دلزدگی شهروندان از ابزار مکانیزه شده که ادامه این روند یعنی ارائه خدمات الکترونیک ناکارآمد به مردم سبب روی آوردن آن ها به روش های سنتی بانکداری خواهد شد. با وجود رشد و توسعه کمی دستگاه های خودپرداز بانکی در ایران، در حال حاضر تعداد این دستگاه ها برای ارائه خدمات در مقایسه با کشورهای در حال توسعه قابل تامل است. بر مبنای استانداردهای جهانی، به ازای هر یک هزار نفر یک دستگاه خودپرداز(ATM) در کشورهای توسعه یافته وجود دارد که این میزان در بعضی کشورهای اروپای غربی تا هر 600 نفر به یک دستگاه ATM رسیده است؛ در حالی که این نسبت در کشور ما به ازای هر 10 هزار نفر یک دستگاه خودپرداز است. بنابراین مشاهده صف های طویل عابربانک، کمبود موجودی در دستگاه ها و خرابی و نقص فنی دستگاه های خودپرداز در ایران دور از ذهن نیست. به اعتقاد کارشناسان، اگر نسبت کارت پرداخت به دستگاه خودپرداز بین 2000 تا 2500 باشد، منطق معقول بانکداری الکترونیک رعایت شده و با رشد آن، احتمال ایجاد اوضاع نامطلوب و بی کیفیت شبکه بانکداری الکترونیک افزایش می یابد. بانک های ایران بدون توجه به توان داخلی، با واردات گسترده سیستم های خودپرداز آمریکایی، آلمانی و چینی برای کاهش فاصله خود با سیستم مدرن بانکداری الکترونیک در دنیا گام برمی دارند که ادامه این مسیر برای توسعه خدمات الکترونیک وابستگی سیستم بانکداری الکترونیک کشور به سایر کشورها را بیشتر خواهد کرد. از کاستی های موجود در بحث دستگاه های خودپرداز می توان به نوع عملکرد بانک ها در خصوص خریداری این دستگاه ها اشاره کرد. بانک های داخلی دستگاه های خودپرداز 13 هزار یورویی آلمانی را خریداری می کنند و از دستگاه های خودپرداز 12 تا 15 میلیون تومانی ساخت شرکت های داخلی که هزینه پشتیبانی به مراتب پایین تر و تامین قطعات یدکی داخلی آسان و سریع تر دارند، استفاده نمی کنند که همین مساله در تشدید مشکلات و نارسایی های موجود در این زمینه بسیار موثر است. در حال حاضر آمار موجود حاکی از آن است که برای رسیدن به حداقل استانداردهای جهانی به حدود 20 تا 25 هزار ATM جدید در سیستم بانکی کشور نیاز است. ارزبری خرید هر دستگاه ATM برای سیستم بانکی کشور، بالغ بر 14 تا 20 هزار دلار تخمین زده شده است که این دستگاه ها را می توان از شرکت های داخلی تامین کرد.
دستگاه پرداخت الکترونیک(POS)
یکی دیگر از مشخصه های مهم تحقق بانکداری الکترونیک در جهان، دستگاه پرداخت الکترونیک است که برای تسریع در پرداخت وجه در فروشگاه ها تعبیه می شود. متاسفانه آمارها نشان می دهد که این دستگاه ها در ایران فقط جنبه دکوراسیون فروشگاه ها را دارند و کارایی لازم را ندارند. طبق آمارهای منتشر شده، شهروندان ایرانی به این دستگاه ها اعتمادی ندارند و نگران زیان مالی از جانب POSها هستند. آنان به این دستگاه ها و خدمات الکترونیک بانک ها بدبین هستند و نگرانند که پس از استفاده از POSها امنیت حساب بانکی آن ها به خطر بیفتد و موجودی آن تغییر یا کاهش یابد. البته واضح است که با آگاه سازی مناسب و فرهنگ سازی به موقع می توان از این دستگاه ها بهره فراوان برد. گزارش ها حاکی از آن است که در کشورهای پیشرفته صنعتی، 80 درصد پرداخت ها با استفاده از دستگاه POS انجام می گیرد. بنابرین مردم برای پرداخت ها نیازی به دستگاه عابربانک برای اخذ اسکناس ندارند که همین مساله از فشار بر عابر بانک ها و شلوغی و ازدحام جمعیت بیش از حد آن جلوگیری می کند. متاسفانه در ایران شهروندان نسبت به این دستگاه ها تا حدی بدبین هستند و معتقدند این دستگاه ها بیش از آن که در جهت ایجاد رفاه و آسایش برای آنان کار گذاشته شده باشند، در راستای نفع مالی بیشتر برای بانک ها به کار می روند.
کارت های اعتباری
اگر بانکداری الکترونیک را استفاده از ابزارهای نوین برای ارائه خدمات پولی و بانکی تعریف کنیم، می بینیم این فرآیند تنها در موارد اندکی با سیستم بانکداری ایران منطبق است. در بانکداری سنتی میزان انباشت پول در یک دوره زمانی اهمیت دارد، در حالی که در بانکداری الکترونیک گردش پول تعیین کننده است. هدف بانکداری الکترونیک عدم مراجعه به شعبه بانک است. اما در ایران تقریبا بدون مراجعه به بانک هیچ کاری امکان پذیر نیست. بانک های صادرات با طرح سپهر، کشاورزی با طرح مهر، ملی با طرح سیبا، رفاه با طرح جاری همراه و ملت با طرح جام به فعالیت های محدود و شبه الکترونیکی دست زده اند. یکی از مشکلاتی که در بانکداری نوین ایران از سوی کارشناسان داخلی و خارجی مطرح می شود، این است که کارت های موجود در داخل کشور اعتبار دارند، اما امکان استفاده از آن در خارج از ایران وجود ندارد. یک کارشناس اقتصادی در خصوص این مساله می گوید: «بانک های ایرانی قراردادهایی با موسسات بزرگ نظیر ویزا و مسترکارت داشتند، ولی بعد از تحریم آمریکا این قراردادها متوقف شد.» وی به عنوان نمونه به بانک ملی ایران اشاره می کند که با مؤسسه ویزا قراردادی داشته که بر اساس آن، بانک ملی موسساتی را معرفی می کرد که کارت ویزا را بپذیرند. این بانک تضمین کننده مطالبات مشتریان ایرانی بود و در نهایت تمام پرداخت های خود را از ویزا دریافت می کرد. خبرها حاکی از این است که هم اکنون بانک مرکزی ایران با همکاری یک بانک اروپایی طرحی آزمایشی را در دست اجرا دارد که کارت های صادر شده از سوی بانک های خارجی به جز بانک های آمریکایی و اسرائیلی در ایران قابل استفاده خواهد بود. این طرح آزمایشی در 20 مرکز نظیر هتل ها اجرا شده و خارجی ها می توانند بدون پرداخت پول نقد از کارت های الکترونیک شخصی خود در ایران نیز استفاده کنند. کارشناسان پیش بینی می کنند که اگر این طرح گسترش یابد، تا حدی مشکل اصلی گردشگران خارجی که به ایران می آیند، برای پرداخت برخی هزینه ها نظیر هزینه اقامت هتل حل خواهد شد. در مرحله دوم پیش بینی شده که شهروندان ایرانی از بانک های داخلی تقاضای کارت های اعتباری بین المللی کنند و با تضمین بانک های ایرانی کارت بین المللی برایشان صادر شود تا از مزایای آن در کشورهای دیگر استفاده کنند. مرحله نهایی این طرح حل و فصل اختلافات با آمریکا و برطرف شدن تحریم اقتصادی است.
بانک تجارت الکترونیکی
با وجود همه مشکلاتی که در بانکداری نوین ایران وجود دارد، باید به برخی اقدامات بانک های ایرانی برای توسعه بانکداری الکترونیک در داخل کشور اشاره کرد. علی رغم اقداماتی که بانک های خصوصی و دولتی در راستای بانکداری الکترونیک در ایران صورت داده اند، کارشناسان اقتصادی معتقدند باید بانک تجارت را تا حدی در این خصوص پیشگام دانست. تاسیس شعب 24 ساعته بانک تجارت را از جمله فعالیت های حائز اهمیت در این خصوص می توان دانست. شعبه الکترونیک 24 ساعته شعبه ای کاملا مکانیزه است که مشتریان دارای کارت بانکی عضو شبکه شتاب می توانند در تمامی ساعات شبانه روز از خدمات بانک استفاده کنند. این شعبه بدون پرسنل بوده و تمامی امور بانکی توسط خود مشتریان انجام می پذیرد. از زمان افتتاح نخستین شعبه 24 ساعته بانک در میدان آرژانتین تا کنون 9 شعبه دیگر در شهرهای تهران، مشهد، کرمانشاه، شیراز، اصفهان، سنندج، گرگان، رشت، قزوین و سمنان افتتاح و راه اندازی شده است. مدیران ارشد بانک تجارت اهداف راه اندازی این شعب را بسترسازی جهت توسعه بانکداری الکترونیک در کشور، تکریم ارباب رجوع با ایجاد محیطی زیبا و در شان مشتری، ایجاد امکان دسترسی مردم در تمام ساعات شبانه روز به خدمات بانکی، کاهش حجم مراجعات به شعب و افزایش کارایی و سرویس دهی کارکنان بانک و دیگر مشتریان با خلوت شدن شعب و پشت باجه ها عنوان می کنند. دریافت هوشمند دسته ای وجه نقد(تشخیص نوع پول)، پرداخت وجه، دریافت وجه انواع قبوض، ارائه اطلاعات به مشتریان، نقل و انتقال وجوه، دریافت انواع چک ها، نقد کردن ایران چک و چک پول بانک تجارت بخشی از سرویس هایی است که مشتریان می توانند به صورت شبانه روزی از این شعب جدید بانک تجارت دریافت کنند. برخلاف همه این توضیحات و لزوم ارائه چنین خدماتی برای حرکت به سوی مکانیزه شدن هر چه بیشتر بانک ها، تجربه شهروندان حاکی از کارا نبودن این شعب در همه زمان ها و در همه موارد است. شهروندان در این خصوص معتقدند با وجود مفید بودن چنین شعباتی در کشور برای سرعت بخشیدن به خدمات بانکی، در موارد زیادی سیستم الکترونیکی شعبه قادر به اجرای دستورات کاربر نیست و یا در مواردی با مشکل خرابی و قطعی دستگاه های مربوطه مواجه می شوند. با کمی توجه در می یابیم مشکلاتی که در دستگاه های خودپرداز و POS وجود دارد، همان نقایصی است که شهروندان ناگزیرند در شعب الکترونیکی با آن دست و پنجه نرم کنند. مقامات مسؤول نبود فرهنگ عمومی و عدم وجود زیرساخت های مورد نیاز را علت اصلی فراگیر نشدن بانکداری الکترونیک در ایران عنوان می کنند. اما کارشناسان مسائل بانکی در این خصوص معتقدند: «بخشی از مشکل به ضعف زیر ساخت های فنی برمی گردد و تا زمانی که منافع سازمان ها و اشخاص تامین نشود، نمی توان امید چندانی به فراگیر شدن بانکداری الکترونیک داشت.»
بانک تمام الکترونیک
با وجود ضعف ها و نواقص بانکداری الکترونیک در کشور و در حالی که خدمات وعده داده شده در حد شعار و فقط در حد مظاهر بانکداری مدرن هستند، بانک مرکزی اخیرا از مجوز راه اندازی دو بانک تمام الکترونیک تا پایان سال جاری خبر داده است. محمد حسین مهرانی، معاون فناوری های نوین بانک مرکزی در خصوص ویژگی های این بانک می گوید: "تمام فعالیت های بانکی در این بانک ها الکترونیکی انجام می شود.» وی در ادامه ویژگی های این بانک ها را نداشتن شعبه به صورت فیزیکی، انجام کارها به صورت کاملا الکترونیکی، نداشتن نیروی انسانی، دسترسی تمام افراد به صورت مساوی به آن ها، کاهش هزینه ها و فعالیت فرامرزی و جذب مشتری های بین المللی عنوان می کند. بنابرین بر خلاف سایر بانک ها و شعبی که تاکنون در کشور وجود داشته، این بانک ها دارای مکان فیزیکی حقیقی نیستند و فضای آن ها در دنیای مجازی تعریف می شود. واضح است که برای راه اندازی بانک الکترونیک که تمام فعالیت های آن الکترونیکی انجام می گیرد، به زیرساخت های فنی و امکاناتی نیاز است که به سختی می توان آن ها را در کشورمان یافت. از جمله این امکانات می توان به امضای دیجیتال اشاره کرد که از آن با عنوان دروازه تجارت الکترونیک یاد می کنند. هویت الکترونیکی افراد در دنیای مجازی توسط امضای دیجیتال تحقق می یابد و امنیت سایت های اینترنتی که در بانک ها حساسیت فوق العاده ای دارد، توسط آن تامین می شود. اما متاسفانه با وجود اقداماتی که برای ارائه امضای دیجیتالی که دارای اعتبار بین المللی باشد در ایران صورت گرفته، در این زمینه با استاندارد های جهانی اختلاف فاحش داریم که از جمله عوامل مؤثر بر آن را می توان ضعف زیرساخت های فنی و تحریم اقتصادی ایران دانست. در صورت عدم توانایی در برقراری امنیت در سایت های بانکی و ارائه هویت الکترونیکی معتبر بین المللی به افراد در دنیای مجازی، بانک تمام الکترونیکی نیز مانند اکثر اقدامات بانکداری الکترونیک در کشور با بحران در ارائه خدمات مواجه می شود.مشکلات فنی که در دستگاه های پرداخت الکترونیکی و عابر بانک همواره سبب ایجاد اختلال در ارائه خدمات شده، خلاءهای پیشین را نیز در بانک تمام الکترونیک یا سایر خدمات بانکداری الکترونیکی به همراه خواهد داشت. بنابرین کاش پیش از اجرای چنین پروژه هایی، امکانات ریشه ای و زیرساخت های لازم را برای تحقق آن فراهم کنیم.

صنایع ایران در چنبره مشکلات نظام بانکی

اگربه طور سیستمی و نظام مند به صنعت بنگریم، نظام صنعتی متشکل از روابط بین واحدهای تولیدی، ستاد صنعتی و واحدهای جنبی و پشتیبانی تولید است. ستاد صنعتی واحدهایی را در بر می گیرد که وظایف برنامه ریزی، سیاستگذاری و تدوین استراتژی توسعه صنعتی را بر عهده دارند. واحدهای جنبی و پشتیبانی تولید، واحدهایی هستند که خدمات و نهاده های مورد نیاز تولید صنعتی را از جمله نیروی انسانی، مواد اولیه، حمل و نقل بانکی، بیمه ای، انرژی و ارتباطات ارائه می کنند و تداوم کارآمد فعالیت های صنعتی تا حد زیادی در گرو ارائه مناسب کیفیت خدمات یاد شده است.
در میان واحدهای جنبی و پشتیبان تولید، موسسات تامین کننده خدمات مالی از جمله بانک ها قرار دارند. قدمت بانک به عنوان یک نهاد به زمانی بر می گردد که پالمستراخ سوئدی دریافت که از مجموع افرادی که وجوه خود را در بانک می سپارند، درصد کمی طی دوره زمانی معین برای دریافت آنها مراجعه می کنند. لذا این امکان به وجود می آید که موسسه مالی (بانک) به میزانی فراتر از آنچه در صندوق نگهداری می کند وجوه را در اختیار تقاضاکنندگان قرار دهد. فلسفه وجودی بانک ها به وجود هزینه های گوناگونی بر می گردد که در غیاب بانک، وام گیرندگان و وام دهندگان متحمل می شوند چنانچه بخواهند به تنهایی و بدون وجود یک واسطه مالی (بانک) نیاز یکدیگر را تامین کنند.
واژگان کلیدی: بانکداری عمده، بانکداری خرده، بانکداری جامع، بانک های سرمایه گذاری، قانون بانکی و پولی، قانون پولی و بانکی، بانک های تجاری، عقود اسلامی بانکداری.
در مقاله حاضر بر اساس تحقیق انجام شده در سازمان مدیریت صنعتی، مسایل و مشکلات سیستم بانکی از دیدگاه مدیران صنعتی به تصویر کشیده شده و به منظور آسیب شناسی نظام بانکی و شناخت سیستم های بانکداری در برخی کشورها، بررسی تطبیقی صورت گرفته است. در پایان پس از ارائه نتایج، راهکارهایی برای بهبود نظام بانکی کشور در راستای تامین منافع توسعه صنعتی پیشنهاد شده است. چکیده:
مقدمه
در شرایط کنونی فعالیتهای بانکداری تنوع فراوانی پیدا کرده و امروز صنعت بانکداری با توجه به تحولات شگفت انگیز فناوری اطلاعات و روشهای جدید بانکداری، دچار تحولات گسترده ای شده است. بسیاری از بانک ها در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در فعالیتهای بانکداری بین المللی اشتغال دارند. بانک های مـدرن یـا فعالیتهای محــدودی تخصص بالا دارند یا خدمات مالی گسترده ای ارائـه می کنند. لذا بانک ها فقط به اعطای وام و دریافت سپرده نمی پردازند، بلکه خدمات وسیع مالی به مشتـریان ارائه می کنند از جمــله خــرید وفروش سهام، تسهیلات کارگزاری بورس، بیمه گری، صندوقهای بازنشستگی، مدیریت داراییها یا مستغلات.
در یک تقسیم بندی کلی می توان بانکداری را به بانکداری عمده، بانکداری خرده، و بانکداری جامع تفکیک کرد. بانکداری عمده، تعداد کوچکی از مشتریان بزرگ مثل شرکتها و دولتها را
بر می گیرد، در حالی که بانکداری خرده شامل تعداد وسیعی از مشتریان کوچک می شود که از بانکداری شخصی و خدمات کسب و کار کوچک استفاده می کنند. بانک های سرمایه گذاری در آمریکا و انگلیس مثالهای خوبی از نهادهای مالی هستند که در فعالیت های بانکداری عمده اشتغال دارند. مفهوم بانکداری جامع دلالت دارد بر تدارک اکثر خدمات مالی تحت یک ساختار بانکداری مجزا و تا حدودی یکپارچه و موارد زیر را شامل می شود:
01 واسطه گری
02 مبادله ابزارهای مالی، ارز خارجی و مشتقات آنها
03 پذیره نویسی بدهیها و برگه های سهام جدید
04 کارگزاری
05 خدمات مشاوره شرکتی شامل مشاوره برای ادغام و تملک
06 مدیریت سرمایه گذاری
07 بیمه
08 نگهداری سهام شرکتهای غیر مالی در سبد بانک.
در برخی کشورها (آلمان، سوئیس، هلند، سوئد، استرالیا، بلژیک و لوکزامبورگ) بانک ها در شرکتهای غیر مالی بخشی از سهام را در اختیار دارند. نه تنها بانک ها به این شرکتها خدمات بانکداری تجاری و سرمایه گذاری ارائه می کنند، بلکه نقش مهمی در اداره شرکتها دارند. در ژاپن، شکل معمول، خوشه ای از بانک ها، شرکتهای مالی و غیر مالی هستند که سهام یکدیگر را در اختیار دارند، و به طور مشترک در مدیریت نقش دارند. در هر دو سیستم یاد شده، دولت در شرکتهای صنعتی و بانک ها، سهام در اختیار دارد. فرانسه، کانادا و انگلستان، نمونه کشورهایی هستند که شکلهای خاصی از بانکداری جامع در آنها حاکم است. طبق قوانین اتحادیه اروپا، بانکداری جامع، مدل رایج است.

نظام بانکداری ایران
در سال 1327، نخستین لایحه قانون بانکداری کشور توسط بانک ملی ایران تهیه و به وزارت دارایی ارائه شد. پس از صدور تصویبنامه های گوناگون بانکی در سالهای 1325 و 1328، فکر تهیه و تدوین قانون بانکداری قوت گرفت. لایحه مذکور پس از اصلاحاتی در تاریخ پنجم تیرماه 1334 تحت عنوان "قانون بانکداری" از تصویب کمیسیون های مشترک مجلسین (شورای ملی و سنا) گذشت. تحولات سریع بانکداری و اهمیت روزافزون نقش بازار پول و سرمایه در اقتصاد کشور طی دهه 30، تدوین مقررات جامعی را که ناظر بر عملیات بانکی پولی باشد، اجتناب ناپذیر می ساخت. سرانجام در 7 خرداد ماه 1339، لایحه اساسنامه بانکی و پولی ایران پس از تصویب کمیسیون های مشترک مجلسین تحت عنوان "قانون بانکی و پولی کشور" به دولت ابلاغ شد تا برای مدت پنج سال به طور آزمایشی به اجرا گذارده شود. با انتصاب نخستین رئیس کل بانک مرکزی ایران در تاریخ 18 مرداد ماه 1339، بانک مرکزی ایران رسمیت یافت و بدین ترتیب بانک مستقلی برای نظارت در حجم عملیات و هدایت سیستم پولی و بانکی تاسیس شد و به طور رسمی عملیات بانکداری مرکزی از بانک ملی ایران جدا شد. به موجب ماده 34 قانون مذکور، انجام وظایف و مسئولیت های مختص به بانک مرکزی ایران بر عهده ارکان بانک، یعنی مجمع عمومی، رئیس کل، شورای پول و اعتبار، هیات عامل، هیات نظارت اندوخته اسکناس، هیات نظار و بازرس دولت قرار گرفت.
در سال 1342 بانک مرکزی به منظور تجدید نظر در قانون یاد شده، نخستین طرح جدید پولی و بانکی کشور را تهیه کرد. این طرح پس از بررسی در کمیسیون های متعدد، سرانجام در تیرماه 1351، تحت عنوان "قانون پولی و بانکی کشور" به تصویب کمیسیون های مشترک دارایی و دادگستری دو مجلس گذشت و در تاریخ 7 تیرماه 1351، مورد تصویب مجلس شورای ملی قرار گرفت و از هشتم شهریور ماه همان سال به اجرا درآمد. قانون مذکور در مقایسه با قانون بانکی و پولی کشور مصوب خرداد ماه 1339، در پرداختن به عناوین و موضوع های مرتبط با وظایف و عملیات مرکزی، از کلیت و انسجام بیشتری برخوردار بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و برقراری نظام جمهوری اسلامی و لزوم استقرار نظام اقتصاد اسلامی در کشور، با توجه به حرمت ربا در فقه اسلامی و تکالیف مقرر در اصل چهارم قانون اساسی مبنی بر اینکه کلیه قوانین و مقررات باید براساس موازین اسلامی باشد، قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) با هدف مشخص حذف ربا از عملیات بانکی و انطباق نظام بانکی با موازین فقهی به تصویب رسید. نخستین گام برای تحول در نظام بانکی بعد از انقلاب، ملی (دولتی) کردن بانک ها بود. قبل از ملی شدن بانک ها، شبکه بانکی کشور متشکل از 36 بانک بود. از این تعداد 7 بانک فعالیتهای تخصصی، 26 بانک فعالیتهای تجاری و 3 بانک دیگر فعالیتهای ناحیه ای را بر عهده داشتند و از نظر سرمایه به سه بخش دولتی، خصوصی و مختلط قابل تفکیک بودند. از 36 بانک مذکور،8 بانک دارای مالکیت دولتی، 16 بانک دارای مالکیت خصوصی (صد در صد ایرانی) و 12 بانک دارای مالکیت مختط (سرمایه مشترک ایرانی و خارجی) بودند. براساس طرح ادغام بانک ها که به طور رسمی از آبان ماه 1358 به اجرا درآمد، شبکه بانکی کشور (به جز بانک مرکزی) از 36 بانک به 9 بانک محدود شد و به صورت 3 بانکی تخصصی (مسکن، کشاورزی و صنعت و معدن) و 6 بانک تجاری (ملی، سپه، ملت، تجارت، صادرات و رفاه کارگران) درآمد. بانک توسعه صادرات ایران نیز به عنوان یک بانک تخصصی در تاریخ 19/4/1370 تاسیس شد. همچنین براساس مصوبات شورای پول و اعتبار در سالهای 1371 و 1379، به ترتیب موسسات اعتباری غیر بانکی و بانک های خصوصی اجازه فعالیت یافتند، به طوری که اکنون چهار بانک خصوصی در شبکه بانکی کشور فعالیت می کنند. همراه با این مجموعه "پست بانک" که به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وابسته است، نیز برخی خدمات بانکی را ارائه می کند.
لایحه عملیات بانکی بدون بهره (ربا) در تاریخ 15/2/1361 توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی به هیات دولت ارائه شد و در نهایت در شهریور ماه 1362 به تصویب مجلس رسید و مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفت. براساس این قانون، تخصیص منابع و پرداخت تسهیلات توسط بانک ها در قالب عقود اسلامی انجام می شود. در جدول شماره یک، مصارف گوناگون عقود اسلامی در بانک های ایران نشان داده شده است.
بیان مساله، ضرورت و هدفهای تحقیق
رشد اقتصادی و توسعه بخش صنعت بدون توسعه مالی امکان پذیر نیست و لازمه موفقیت توسعه اقتصادی یک کشور، دارا بودن سیستم بانکداری فعال و سالم است. در واقع سیستم بانکی، نهاد واسطی است که می تواند مازاد منابع را با مازاد مصارف ملی به صورت بهینه مرتبط کند. و با توجه به اینکه ایجاد بستر مناسب بـرای رشـد و تـوسعه اقتصـادی، نیازمند سرمایه گذاری کافی در بخشهای اقتصادی است و این سرمایه گذاری ها نیاز به تامین مالی دارند، لذا بانک ها می توانند
از طریق هدایت پس انداز ها به سمت
سرمایه گذاری ها، رشد اقتصادی را تنظیم کنند. نظام بانکداری ایران فاصله زیادی با تحولات صنعت بانکداری جهانی دارد.
بانک های موجود در ایران به علت ساخت دولتمدارانه و نبود فضای رقابتی، وجود مشکلات مدیریتی و روشهای اجرایی قدیم، پاسخگوی واقعی نیازهای سریعاً در حال تغییر مشتریان و تسهیل در امور آنان نیست و تا حدود زیادی باعث نادیده انگاشتن نیازهای مشتریان شده است. این روند باعث شده است تا بخش واقعی اقتصاد از جمله بخش صنعت و معدن کشور نتواند همپای تحولات صنعتی جهان گام بردارد. دنیای نو طالب بانکداری مدرن، با سرعت، پاسخگو، کارا و اثربخش است و تضمین ثبات نظام اقتصادی کشور نیازمند صنعت بانکداری و با ویژگیهای مذکور است، صنعتی که علاوه بر کاهش هزینه های اطلاعاتی و نظارتی، هزینه های عملیاتی خود را نیز به حداقل برساند و توسعه بخش واقعی را موجب شود.
ضرورت تحقیق حاضر در این واقعیت نهفته است کـه مسایـل و مشکـلات نظـام بانـکی از دیـدگاه
توسعه صنعتی کدامند؟ و چه راهکارهایی برای رفع این مسایل و مشکلات وجود دارند. لذا ضمن آسیب شناسی نظام بانکی کشور، به منظور شناسایی راهکارها بـرای بهبود نظـام بانکی کشور
بخشهای اقتصادی عقود کوتاه مدت (یک سال کمتر) عقود میان مدت و بلندمدت
(بیش از یک سال)

• مشارکت مدنی
• جعاله
• فروش اقساطی (مواد خام، قطعات یدکی و ابزارها)
• قرض الحسنه
• سلف
• مزارعه (کشاورزی)
• مساقات (کشاورزی) • مشارکت مدنی
• جعاله
• فروش اقساطی (ماشین آلات و تجهیزات)
• قرض الحسنه
• اجاره به شرط تملیک
• سرمایه گذاری مستقیم
• مشارکت حقوقی
• مشارکت مدنی
• مضاربه
• جعاله • مشارکت مدنی
• جعاله
• مشارکت حقوقی
خدمات • مشارکت مدنی
• جعاله • مشارکت مدنی
• جعاله
• اجاره به شرط تملیک
• فروش اقساطی (ماشین آلات و تجهیزات)
• مشارکت حقوقی
• قرض الحسنه
مسکن و ساختمان • مشارکت مدنی
• جعاله
• فروش اقساطی (ساخت مواد خام) • مشارکت مدنی
• جعاله
• مشارکت حقوقی
• سرمایه گذاری مستقیم
• فروش اقساطی (مسکن و ساختمان)
• اجاره به شرط تملیک (مسکن و ساختمان)
منبع: بانک ملی ایران، مجله ماهانه، شماره 52 به نقل ازعلی یاسری، مقاله " Islamic banking Contracts as enforced in Iran"
و در راستای تامین منافع توسعه صنعتی، تلاش می شود تا تنوع خدمات و فرایند خدمات رسانی بانک ها به صنایع، از طریق مطالعه تطبیقی با برخی بانک های خارجی مورد بررسی قرار گیرد.

روش شناسی تحقیق و نحوه گردآوری اطلاعات
این تحقیق براساس روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و اطلاعات به طور عمده از طریق دو پرسشنامه طراحی شده جمع آوری شده است. پرسشنامه اول دیدگاههای مدیران صنایع شامل مدیران عامل و به طور عمده مدیران مالی منتخب را منعکس می کند و بخشی نیز از طریق مصاحبه با افراد دست اندرکار و صاحبنظر در انجمن ها و تشکلهای صنعتی و مدیران و کارشناسان بانکی استخراج شده است. براساس پرسشنامه دوم، فرایند و نحوه خدمات رسانی بانک های خارجی در ارتباط با صنایع، به تصویر کشیده شده است.
پرسشنامه اول حاوی 37 سوال برای 299 شرکت ارسال شد و از مدیران (به طور عمده مالی) خواسته شد تا پرسشنامه را تکمیل کنند. شرکتهای نمونه به طور تصادفی انتخاب شدند و با توجه به محدودیت زمان و بودجه و برای تسریع در دریافت پرسشنامه ها تلاش شد تا شرکتهایی انتخاب شوند که به نوعی مدیران آنها در ارتباط آموزشی با سازمان مدیریت صنعتی قرار داشته اند. در نهایت پس از تماس و پیگیریهای مکرر 122 پرسشنامه تکمیل شده دریافت گردید. پرسشنامه دوم از سوی پنج بانک تجاری خارجی تکمیل شده است. از بین این پنج بانک، دو بانک مستقر در مالزی و سه بانک در امارات عربی متحده (دوبی) قرار دارند. به جز بانک های مالزی، سایر بانک ها عملیات بانکداری اسلامی انجام نمی دهند. علت تعداد کم بانک های پاسخ دهنده به خاطر آن است که بانک های تجاری خارجی به طور عمده وامهای کوتاه مدت بازرگانی پرداخت می کنند که تناسبی با نیاز صنایع که به طور عمده میان مدت و بلندمدت است، ندارد. از سوی دیگر نیاز صنایع را به طور عمده بانک های سرمایه گذاری پاسخگو هستند که اغلب در خارج از مرزهای خود و یا حتی خارج از اداره مرکزی خود دارای شعبه نیستند. در کشورهایی نظیر کره حنوبی و مالزی، وامهای صنعتی از سوی بانک های تخصصی دولتی پرداخت می شود. بانک های اسلامی خارج از ایران هم تا حدودی به پرداخت وامهای صنعتی اقدام می کنند، لیکن با آنکه منع قانونی برای اعطای وامهای بلندمدت صنعتی و مشارکت در تامین مالی پروژه های صنعتی ندارند، متاسفانه گرایش عمده آنها به سوی وامهای کوتاه مدت و تسهیلات بازرگانی است که از درجه ریسک کمتری برخوردار است.
نتایج پرسشنامه ها
یافته های پرسشنامه های تکمیل شده بر حسب طبقه بندی انجام شده در جدولهای شماره 1 تا 31 پیوست در انتهای مقاله ارائه شده است. همچنین مسایل و مشکلات نظام بانکی از دیدگاه مدیران صنعت را می توان از جنبه های زیر طبقه بندی کرد:
الف- سرمایه گذاری
• علاقه چندانی به سرمایه گذاری و اعطای تسهیلات به منظور توسعه طرحها و سرمایه گذاری های جدید وجود ندارد.
بانک ها معمولاً از پرداخت وام برای سرمایه گذاری خودداری می کنند. بازده سرمایه گذاری در صنعت به طور متوسط 5 سال است. دوره بازپرداخت کم است و بین دو عامل یاد شده، هماهنگی وجود ندارد. • میزان تسهیلات اعطایی علی رغم تحلیل بخشهای مختلف سرمایه گذاری و تعیین نیاز در این زمینه از سوی سرمایه گذار، اغلب منطبق با مبلغ درخواستی نیست و این امر باعث کندی یا راکد ماندن طرحهای سرمایه گذاری می شود. با توجه به نیاز بخش صنعت به نقدینگی و تورم موجود در کشور، میزان تسهیلات تصویبی برای هر واحد تولیدی ناکافی است. سقفهای تسهیلاتی تعیین شده توسط بانک مرکزی برای صنعت، کارساز نیست. بانک ها معمولاً حداکثر تا 50 درصد سرمایه گذاری را وام می دهند، ولی در کشورهای دیگر این میزان حدود 90 درصد است.
• در مشارکت سرمایه گذاری، اصولاً بانک ها ریسک پذیر نیستند و به جای مشارکت واقعی و قبول ریسک سود کم و حتی زیان، ترجیح می دهند به واسطه کاهش زمینه های سودآوری صنایع، یک نرخ سود از پیش تعیین شده و قطعی (بدون قبول ریسک) دریافت دارند.
• برای بانک ها هدف از اخذ تسیهلات تقریباً فرق نمی کند و نرخ سود تضمین شده در فعالیتهای تولیدی با فعالیتهای تجاری تقریباً ثابت بوده و تفاوت چندانی ندارد.
• تفاوتی برای سرمایه گذاری بلندمدت و یا میان مدت در نظر گرفته نشده است و اصولاً ترجیح بانک ها، اعطای وام کوتاه مدت و یا حداکثر میان مدت است که با دوره ثمردهی صنایع، تناسب ندارد.
• مدت زمان بررسی برای پرداخت تسیهلات جهت سرمایه گذاری بالاست. مثلاً برای بررسی یک طرح توسعه، بانک حداقل به دو ماه وقت نیاز دارد، ضمن آنکه در زمان مناسب پرداخت نمی شود. مواردی وجود دارد که واحد تولیدی پس از سرمایه گذاری و پایان پروژه، موفق به دریافت تسهیلات نشده است.
• توان کارشناسی و اشراف تخصصی بانک ها در مورد پروژه ها، نازل است. ارزیابیهای کارشناسی غیر واقعی و قیمتها و نرخهای سرمایه گذاری مورد محاسبه بانک ها، با ارقام واقعی هیچ مناسبتی ندارد. در برآورد وثیقه ها، نگرش نقصانی وجود دارد.

ب- مطرح شدن بالا بودن نرخ سود به دلایل مختلف توسط اکثر شرکتها
• نرخ سود بانک های داخلی بین 4 تا 5 برابر بانک های خارجی است و باعث افزایش قیمت تمام شده تولیدات و نبود امکان رقابت، در شرایط بازار جهانی می شود.
• نرخ سود با بازدهی تولید، تناسب ندارد.
• تا زمان آخرین قسط حدود 100 درصد مبلغ، بابت سود پرداخت می شود.
• نرخ سود با توجه به نرخ جهانی بسیار بالا است، ولی با توجه به نرخ تورم اقتصاد ایران در حد مناسبی برای بانک است.
• نرخ سود برای اخذ تسهیلات کوتاه مدت و بلندمدت، یکسان است.
• نرخ سود بالا است، بویژه زمانی که مشمول خسارت تاخیر در پرداخت گردد.
• امکان ضعیف بازگشت سریع سرمایه بویژه در سالهای اول سرمایه گذاری، عملاً شرکتها را با ارقام سنگین بدهی به سیستم بانکی مواجه کرده است.
• متوسط نرخ سود در صنعت داروسازی 15 درصد است، حال آنکه نرخ تسهیلات 18 درصد است. نرخ سود حداکثر باید 10 درصد برای صنعت داروسازی باشد تا آنکه برای این صنعت، صرفه اقتصادی داشته باشد.
• نرخ بهره بانکی عموماً 6-5 درصد بالاتر از نرخ اعلام شده بانک برای صنعت تمام می شود؛ زیرا شرکتها همواره با جریمه دیرکرد و تاخیر، مواجه هستند.
• نرخ سود تسهیلات دریافتی با توجه به نوع تسهیلات که به طور عمده در قالب فروش اقساطی است، مناسب نیست.
• بدون توجه به نوع فعالیت، نرخ سود به طور یکسان تعیین شده است.
پ- فرایند عملیات بانکی
• عملیات بانکی قدیمی و از جهت اجرایی پیچیده است. تکمیل فرم ها بدون راهنماست و وام گیرنده را گمراه می کند.
• زمان بر و با بوروکراسی شدید همراه است و اغلب با برنامه های زمانبندی شده از سوی سرمایه گذار، منطبق نیست.
• بستگی به نوع بانک و افراد تصمیم گیرنده دارد. بانک، سیستم رویه دار و زمانبندی شده جهت ارائه خدمات ندارد و براساس مشتری مداری نیست.
• شفافیت در عملیات بانکی و نظارت قوی بر عملکرد بانکها، وجود ندارد.
• اطلاعاتی که از شرکتها اخذ می شود، حدود 30 درصد آنها غیر مرتبط و اضافی است.
• هزینه تمدید حد اعتبار زیاد است و تعیین میزان حد اعتبار، دقیق نیست.
• در هر بار مراجعه از سوابق شرکت، مدارک مکرر اخذ می شود و از تضمین های باقی مانده به نسبت تسهیلات مستهلک شده برای شرکت استفاده نمی شود.
ت- فرایند تصمیم گیری شعب
• بسیار محافظه کارانه و غیر کارشناسانه انجام می شود. معیارهای ارزیابی در شعب، مناسب تعریف نشده است.
• بسیار وقت گیر و زمان بر است.
• شعب در موارد وامهای با مبلغ زیاد، اختیار ندارند. شعب عملاً نقشی جز ارسال درخواست شرکتها به مراجع بالاتر ندارند. سقف تصمیم گیری در شعب، کم است.
• بستگی به بانک عامل دارد. شعب در فرایند بررسی و تصویب وام، نقشی بسیار کم دارند که عملاً نظر و نقش رئیس شعبه در سرعت عمل آنها موثر است.
ث- قوانین و مقررات
• ثبات در قوانین وجود ندارد و صدور بخشنامه براساس آزمون و خطا صورت می گیرد و بعضاً ناقض یکدیگرند.
• دست و پاگیر و بسیار پیچیده اند.
• به نفع بخش صنعت نیست و تقریباً ضد تولید است. بیشتر قوانین و مقررات در جهت منافع بانک هاست.
• قوانین و مقررات یکسان است.
• با واقعیات موجود اصلاً منطبق نیست و انعطاف لازم را ندارد و مکلف کردن بانک ها به رعایت برخی قوانین و مقررات، آنها را از وظیفه اصلی خود باز می دارد.
• قوانین و مقررات بانکی شفاف نیست و عموماً در بانک های مختلف به صورت گوناگون تفسیر می شود. مثلاً برای اخذ تسیهلات فروش اقساطی از باتک تجارت، حتماً باید 20 درصد مبلغ قرارداد قبل از وصول به بانک واریز شود، ولی در بانک صادرات نیاز به 20 درصد پیش پرداخت نیست.
• با نوآوری و کارآفرینی، بیگانه است.
• قدیمی و غیر کاراست. منطبق با توسعه و رشد صنعتی نیست.
ج- تنوع خدمات
• کم و محدود است. صرفاً جنبه های غیرقابل انعطاف عقود مختلف، تحت نامهای گوناگون تقسیم بندی شده است، به طوری که قابل مقایسه حتی با بانک های کشورهای جهان سوم نیست. عمده خدمات در سه بخش مشارکت مدنی، فروش اقساطی و مضاربه، خلاصه می شود.
• تنوع خدمات، بستگی به نوع ارتباط مشتری با بانک و مسئول مربوطه دارد.
• خدمات تقریباً به دلیل سیستم اداره بانک ها، تفاوت چندانی با هم ندارد.
• از حیث کمی، زیاد، لیکن از نظر راندمان محدود و در برخی موارد ناکارآمد است.
چ- سایر
• سهم شرکت در بانک در حسابی بلوکه می شود و نباید بدون بهره در حساب بماند.
• برخی بانک ها قسمتی از تسهیلات را که پرداخت می کنند در حساب سپرده قرض الحسنه بلوکه می کنند یا تا زمانی که قسطهای معوق توسط شرکت پرداخت نشده است، وام جدید نمی دهند و در صـورت پـرداخت وام جدیــد، ابتدا کل بدهیها را برداشت کرده و باقیمانده را به حساب شرکت واریز می کنند. در نتیجه، گره ای از مشکلات شرکت نمی گشاید.
• نبودن بازار سرمایه فعال و یکنواخت بودن فعالیت کلیه بانک های دولتی، اجبار به استفاده از تسهیلات بانکی را به شرکتهای تولیدی، تحمیل کرده است.
بررسی تطبیقی تنوع خدمات و فرایند خدمات رسانی بانک ها به صنایع
در جدول شماره 2، خدمات بانکی کوتاه مدت و بلندمدت که در ایران و خارج به صنایع ارائه می شود. نشان داده شده است.
همان طور که جدول شماره 2 نشان می دهد در ارتباط با عقود اسلامی مورد استفاده در بانک های خارجی، نبود عقودی چون تسهیلات اجاره ای لیـزینگ و استصناع در خــدمــات بانــکی ایــران

جدول 2- مقایسه تنوع خدمات بانکی ارائه شده به صنایع در ایران و خارج
بانکها
نوع خدمات ایرانی خارجی
کوتاه مدت - مشارکت مدنی
- جعاله
- فروش اقساطی (موادخام)
- قرض الحسنه
- سلف • سرمایه در گردش
- اعتبار در حساب جاری
- اعتبارات گردان
• تسیهلات تجاری
- اعتبارات اسنادی
- ضمانت نامه های بانکی
بلندمدت - مشارکت مدنی
- جعاله
- فروش اقساطی (ماشین آلات)
- قرض الحسنه
- اجاره به شرط تملیک
- سرمایه گذاری مستقیم
- مشارکت حقوقی - وام های بلندمدت
- تامین مالی پروژه
- تسهیلات اجاره ای
- استصناع
که برای مقاصد بلندمدت و سرمایه گذاری کاربرد دارند، مشهود است. تسهیلات اجاره ای در تامین کالاهای مصرفی کاربرد وسیعی دارد و در ایران عقد اجاره بدون شرط تملیک جایگاهی ندارد. جایگزین آن اجاره به شرط تملیک است که در آن شرط می شود مستاجر در پایان مدت اجاره و در صورت عمل به شرایط مندرج در قرارداد، عین مستاجره را مالک می گردد.
در عقد استصناع، بانک ها ماشین آلات و ابزار مورد نیاز صنعتگران را تهیه و در اختیار آنها قرار می دهند. برای مثال متقاضی خرید ماشین آلات که سرمایه کافی در اختیار ندارد به بانک مراجعه و از بانک تقاضا می کند که در قالب عقد استصناع، ماشین و ابزار کار مورد نیاز او را خریداری کند و در اختیار متقاضی قرار دهد. متقاضی با دریافت ماشین آلات و راه اندازی کارخانه و فروش تولیدات خود، اقساط را بازپرداخت می کند. در نمودار 1، فرایند خدمات رسانی بانک ها به صنایع در ایران نشان داده شده است.
نظر به اینکه فعالیتهای بانکداری در ایران گسترده و در چارچوب عقود اسلامی صورت می گیرد، شمای مزبور، کلیات فرایند خدمات رسانی را در ارتباط با صنایع منعکس
می کند. خدمات رسانی بانک ها به صنایع در دو سطح سرمایه در گردش و سرمایه گذاری (جدید و یا توسعه واحد موجود) انجام می گیرد و بیانگر آن است که تسهیلات برای امور جاری و یا
سرمایه گذاری، اعطا می شود. این فرایند در بانک های خارجی با تفاوتهای جزیی نیز اجرا می شود، به این معنا که صرف نظر از رویه های اخذ مجوز و نوع عقد قرارداد، مدارک مورد نیاز اخذ
می گردد و پس از بررسیهای کارشناسی و موافقت با اعطای وام، نسبت به اخذ وثیقه ها اقدام می شود.
در جدول شماره3، مقایسه ای بین شاخصهای مورد نظر در فرایند و شرایط اعطای وام و بازپرداخت آن بین بانک های ایرانی و خارجی صورت گرفته است. مطابق این جدول در بانک های ایرانی:
1- خدمات بانکی در قالب عقود اسلامی، به صنعت ارائه می شود.
2- نبود بررسی ریسک های مرتبط با صنعت، محسوس است.
3- زمان اعطای تسهیلات کوتاه مدت بین 50-40 روز و برای تسهیلات بلندمدت، بالاست.
4- روابط شخصی در ارزیابی اعتبار مشتریان، نقشی بارز دارد.

5- در ارتباط با نرخ بهره، فقط نرخ ثابت اعمال می شود و این نرخ به صورت دستوری تعیین می گردد.
6- در اکثر موارد، مهلت تنفس در اعطای وام و تسهیلات وجود ندارد و در صورت داشتن مهلت، کافی نیست.
7- اولویتها برای اعطای وام به صنایع، مشخص نیست.
8- نظارتهای مستمر بر پروژه ها وجود ندارد.
9- دستور عمل های فراوان برای اعطای وام به صنایع از سوی بانک مرکزی وجود دارد.
10- به وامهای صنعتی در چارچوب تسهیلات تکلیفی، یارانه (سوبسید) اعطا می شود.
و در بانک های خارجی حکایت از آن دارد که:
1- نوع خدمات و فرایند خدمات رسانی بانک های خارجی با بانک های ایرانی، تقریباً مشابه است.
2- اطلاعات و مدارک درخواستی از سوی بانک های خارجی تقریباً با بانک های ایرانی، مشابه است.
3- علاوه بر نرخ بهره، هزینه های اضافی بر آن نیز حدود 5/1-1 درصد اعمال می شود.
4- ریسک های مرتبط با صنعت بررسی می شود و ارزیابی ریسک صنعت به صورت نظام مند صورت می گیرد.
5- ارزیابی اعتبار مشتریان به صورت نظام مند، انجام می شود.
6- نرخ بهره براساس ساز و کار بازار تعیین
می گردد و در صورت لزوم، نرخهای بهره ثابت و شناور اعمال می شود.
7- مهلت تنفس در اعطای وامهای تسهیلات وجود دارد و مدت آن کافی است.
8- نظارتهای مستمر بر پروژه ها وجود دارد.
9- در کشورهای در حال توسعه چون مالزی، وامهای صنعتی از سوی بانک های تخصصی دولتی پرداخت می شود.
10- از سوی بانک های مرکزی، دستور عمل های مشخص برای اعطای وام به صنایع وجود ندارد و لذا هر بانک در این زمینه، انعطاف و آزادی عمل دارد.
نتایج تحقیق
شرکتهای نمونه تحت بررسی در این مطالعه به طور عمده از بخش خصوصی با متوسط کارکنان شاغل حدود 400 نفر و متوسط فروش سالانه 200 میلیارد ریال هستند. لذا جملگی این واحدها با معیارهای مرسوم طبقه بندی کارگاههای صنعتی، در زمره کارگاههای بزرگ صنعتی قرار دارند. اختصاص بیش از نیمی از اعطای وامها به سرمایه در گردش و یا تعلق حدود 70 درصد به وامهای کمتر از یک سال (براساس پاسخهای دریافتی) منعکس کننده این موضوع است که پاسخها به سئوالات پرسشنامه و ارزیابی مسایل و مشکلات نظام بانکی به طور عمده ناظر بر همین نوع وامها بوده، ضمن آنکه تا حدودی مسایل و مشکلات مرتبط با سرمایه گذاری واحدها بیان شده است. اگر فرض کنیم که نقدینگی شرکتها به طور متوسط 20 درصد فروش آنها را تشکیل
می دهند، با توجه به اینکه براساس یافته های پرسشنامه حدود 25 درصد نقدینگی شرکتها از منابع بانکی تامین می شود و نظر به متوسط فروش سالانه شرکتها، رقم متوسط سالانه 10 میلیارد ریال وام بانکی برای هر شرکت به دست می آید.
از یک طرف همان طور که نتایج پرسشنامه نظرخواهی از مدیران صنایع در خصوص ارائه وثیقه (که 12 درصد وثیقه نمی گذارند یا وثیقه
ماشین آلات و املاک مربوط به 55 درصد موارد بوده است) و یا اظهار نظر 31 درصد پاسخها مبتنی بر بهتر شدن عملکرد بانکی در ارتباط با صنایع نشان می دهد که نظام بانکی گامهایی در جهت همکاری
با صنعت بویژه در سالهای اخیر برداشته است. در تایید این مدعا، آمار تسهیلات بانکی به بخشهای
صنعت و معدن در سال 1380 گویای این مطلب است که از 34 هزار و 57 میلیارد ریال تسهیلات اعطایی توسط شعب بانک صادرات در سراسر کشور، بخش صنعت و معدن با جذب 12 هزار و 403 میلیارد ریال یا 36 درصد کل تسهیلات اعطایی این بانک، بیشترین میزان تسهیلات را دریافت داشته است.
همچنین موافقت شورای عالی بانک ها با استمهال بدهیها و بخشودگی جرایم دیرکرد واحدهای تولیدی که با بحران مواجه هستند را
می توان مصداقی از همکاری سیستم بانکی با بخش تولید در کشور قلمداد کرد.
از طرف دیگر واحدهای تولیدی در کشور که در خوشبینانه ترین حالت، زیر 50 درصد ظرفیت خود کار می کنند با مسایل و مشکلات فراوان دست به گریبان هستند. محیط نامناسب کسب و کار، نبود سیاستهای صنعتی، تکنولوژیک و تجاری کارآمد و اخذ عوارض متعدد و گوناگون (که تعداد آنها بالغ بر 50 مورد می شود) از صنعت، عملاً چرخه تولید را با تنگناها و معضلات اسا

دانلودمقاله دین زرتشت

 دین زرتشت
در فصول مختلف این تحقیق ، نظریات زرتشت در باره مسائل متعدد، به آن گونه که از گاتاها بر
می آید، تجزیه و تحلیل شد. از این بررسی میتوان نتیجه گرفت که هدف اصلی زرتشت تربیت انسان و رشد فضائل عالی و معنوی در اوست. از نظر زرتشت فقط در جامعه انسانهای راست دین که کمک منش نیک و خرد مینوی به فضائل عالی دست یافته و سه عامل ، پندا و گفتار و کردار نیک را سرلوحه زندگی خود قرار دادند ، سعادت و شکوفایی و آرامش میتواند تحقق یابد.
تعالیم زرتشت بر اصولی کاملا عملی بنا شده و او آموزگاری است واقع بین که کمتر به مسائل و مشکلات میپردازد که در توجیه آنها باید به اوهام و ذهن گرایی متوسل شد.
در اینکه پیام ستایش آفرین برای زرتشت می باشد هیچ شکی نیست. کافی است یک نظر سطحی به گاتاها بیاندازیم تا در جهان مسلم آن را بر دیگر معتقدات و مذاهب این منطقه درک کنیم.
در بررسی پیام زرتشت در یافتیم که هدف او دارای دو جنبه فردی و اجتماعی است. از نظر فردی هدف زرتشت تربیت انسانها **** و راست دین است. کسانی که به اندیشه نیک و ضمیر پاک و آرام دست یافته و با انجام اعمال نیک به شکوفایی و پیشرفت جامعه کمک میکنند.
از نظر اجتماعی فعالیت و کوشش راست دینان حکومت خدا را میسر میسازد.
دین زرتشت به وسیله حقایق ابدی خود زنده خواهد ماند. با اعتقاد به اورمزد ایمان و پایداری در مثلث پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک قانون تسلیم نشدنی راستی و درستی، پاداش و کیفر درونی و حیات بعد، پیشرفت و ترقی جهان به سوی تکامل پیروزی نهایی نیکی بر بدی ما ظهور حکومت خدا به همکاری بشر اینها هستند پا بر جا ترین و بزرگترین واقعیت های زندگی که همیشه اعتبار خواهند داشت و اینها هستند عنصر پایداری دین زرتشت .
2- زرتشت به صراحت تاکید میکند که تنها آموزگار او خداوند است. این تصریح برای تمام محققین و پژوهشگران آشکار و روشن است. زیرا در سروده خود نیز به این مطلب اشاره شده است.
این آزادمرد راست دیندر سخت ترین لحظات نیز به جز خداوند، که او را دوست خود می نامد ، اتکا نمی کند و لحظه ای نیز از مبارزه و تشویق مردم به پیکار با ستمگران و زشت سیرتان باز
نمی ایستد. او به جای ناله و ندبه و زاری ، سربلند و استوار طلب روشن ضمیری و دانش و آموزش می نماید، نه مال و جاه و زور و قدرت.
این یک درس شایسته ای است که در سراسر گاتاها تکرار می شود معرف بلندی و روح و عظمت اندیشه و بیان کننده آن است. آنچنان که ملاحظه میشود زرتشت در همه سروده ها چون یک پیرو راستی و منش نیک و پاک ظاهر میشو و پیوسته مردم را به عمل نیک و راستی دعوت میکند. جالب است که در هیچ یک از این فصول پیروی از زرتشت و حتی پیام او مطرح نمی شود آنچه اصل و هدف واقعی است سبط راستی و راست کرداری و پرهیز از ریا و دروغ و فریب است.
ترس از این است که مبدا در انجام وظیفه انسانی خود نا موفق گشته و ماموریت خداوند را در سعادتمند ساختن مردم و آموزش راه راست را به درستی انجام ندهد.
تقاضای او از اهورامزدا چنین است :
یسنا1/46 : چگونه تو را ای مزدا خوشنود توانم ساخت؟
یسنا2/46: من خواستار آن خوشبختی هستم که دوست به دوست ببخشد. بیاموز مرا در پرتو اشا از نیروی وهومن (در پرتوی قانون راستی مرا از نیروی نیک اندیشی و محبت برخوردار ساز)
یسنا3/46: ای مزدا کی بامداد آن روز نیک بختی فراز آید که مردم جهان به سوی راستی و پاکی روی آورند و رستگاری دهندگان بشر با آموزشهای بخردانه و فزاینده و دانش خود مردم را سعادتمند سازند وهومن (مظهر نیک اندیشی و محبت ) به چه کسی روی خواهد آورد. ای هستی بخش من تنها تو را به عنوان آموزگار خود بر گزیده ام .
در این سرود دو چیز جلب توجه میکند :
1- زرتشت خود را معلمی در آغاز حرکت جامعه انسانها به سوی کمال میداند نه پیامبری که تا ابد جهانیان باید گفتار او را به کار ببندند. او از خداوند تقاضای کند که به مردم سعادت وصول به نیک اندیشی و مهر و محبت عطا کند نا آموزشهای بخردانه و شکوفا سازنده آنهایی را که اهل دانش و خردند درک کرده و به سوی راستی و پاکی روی آورند.
هدف راستی و پاکی مردم است و هر دانشمند واهل معرفتی که به فروزندگان الهی و صفات کمالیه نزدیک گردد آموزگار مناسبی برای تعلیم راه درست زندگی خواهد بود. در این مرحله نیز وهومن یا اندیشه نیک و مهر و محبت است که پایه تعلیمات سعادت بخش این خردمندان قرار میگیرد.
در این سرود چون اغلب سرودهای گاتاها سخن از سعادت مردم در سایه راستی و پاکی است و وظیفه معلمین جامعه جز این نیست.
در تاریخ باستان ایران و جهان نیز از زرتشت به نام یک پیامبر یاد شده و مورد احترام قرار گرفته است.
در گاتاها زرتشت بشری است چون دیگران، گرفتاری ها و سختی ها و مشکلات زندگی او را همان گونه به درد می آورد که دیگر مردم را و او به جای اعجاز و اعمال قدرت خارق العاده چون یک انسان با فضیلت از خود عکس العمل نشان میدهد. در موقع لزوم حتی از مقابله با دشمنان پرهیز میکند و زمانی که همراهان و همدلانش زیاد میشوند با اتکا به پروردگار و اندیشه نیک و خرد پاک و قدرت راستی و راست پنداری به مبارزه با ستمگران و زورمندان زشت کار می پردازد. او در حالی که هرگز خود را از کمک و رحمت حق بی نیاز ندانسته و پیوسته از خداوند طلب مدد و راهنمایی میکند. هیچ گاه جز قدرت اراده و ایمان و شگفتی نیک پنداری و راستی و درستی، معجزه دیگری ارائه نمی نماید. اشا ، وهومن ، خشترا و آرمیثتی یا راستی ، اندیشه نیک، قدرت اراده، فروتنی و تواضع و پارسایی چهارمعجزه گراویند که بالاترین شگفتیها را درباره او و همدستان و نیک اندیشان تحقق می بخشد.
زرتشت درهات 46 به درگاه اهورا مزدا ناله برآورده از تنگدستی خود گله میکند و استطاعت کم و قدرت زیاد دشمنانش را به خداوند عرضه می دارد. شکایت میکند که او را از خانه و کاشانه اش رانده اند و به سبب خواسته کم و قلت پیروانش با دشمنان قدرت مقابله را ندارد او چون دوستی عاشق و شیفته از پروردگار طلب کمک می کند. از مزدای طلبد جوانمردانی را به یاری فرستد که پیروان دوروغ از هر سو بر او تاخته اند. کرپانها و کاوی ها مردم را به راه کژ میبرند و در جامعه فساد بر پای دارند و با کردکار زشت خود زندگی مردم را به تباه می سازند.
ولی جالب است که با این همه سختی ها و درد ها و گله و شکایت ها باز هم زرتشت به ترس و ضعف و ذلت تن در نمی دهد و چون ابرمردی پاکدل و عارفی دانشمند و روشن ضمیر از خداوند به جای ارتش و قدرت و ثروت، طلب قدرت نیک اندیشی و آموزش راستی و نظام حق میکند تا به وسیله آن ماموریتی را که از جانب خداوند یافته است به نیکی انجام داده ،مردمان را به راه حق هدایت نماید و آنها را خوشبخت و سعادتمند سازد.
او نشان میدهد که انسان های اهورائی چگونه اند و هدفشان چیست. گله و شکایت او برای محروم شدن از زر و زور نیست بلکه زبان های عبری و عربی و یونانی و لاتین که زبان ادیان توحیدی جهانند امروز بدون اشکال قابل تعبیر و تفسیراند زیرا هنوز مردم زیادی با آن سخن می گویند در حالی که زبان گاتاها حتی برای پیروان زرتشت به دلیل قدمت زیاد آن دارای پیچیدگی خاصی است.
همانگونه که می دانیم زبان گاتاها زبان شعرو اشارات و استعارات است و با زبان معمول و مرسوم به کلی متفاوت است. هرچند حتی زبان مرسوم زرتشت نیز 3000 سال است که به دست فراموشی سپرده شده است.
زرتشت در گاتاها خود را یک پیام آور و آموزگار مردم معرفی میکند.
او در یسنا 11/44 میگوید:" پروردگارا می دانم که تو مرا برای انجام این کار بزرگ به عنوان نخستین آموزگار برگزیده ای"
و در1/31 متذکر می شود" این تعالیم و سخنان شنیده نشده را به شما ای جویندگان دانش آشکار می سازد و برای کسانی که به واسطه تعالیم دروغ جهان راستی را تباه میکنند، ولی بی گمان برای آنها بهترین است که دلداده مزدا هستند "
و در یسنا2/31 میگوید" بنابراین من به سوی همه شما آیم چون آموزگاری که مزدا برگزیده و برای هر دو گروه فرستاده تا از روی دین راستی زندگی کنیم"
بنابر این بیانات ،اولا زرتشت یک پیام آور است که وظیفه او آموزگاری و راهنمایی مردم می باشد ثانیا زرتشت اولین آموزگاری است که از طرف خداوند به رسالت برگزیده شده و تعالیم و سخنان این چنین را هنوز کسی نشنیده بوده است ثالثا رسالت او برای همه مردم جهان است هر دو گروه راستان و نا راستان . زرتشت پیغمبر یک قوم و گروه خالی نیست و حتی برای کسانی که جهان را بر طبق تعالیم غلط و گمراه سازنده به تباهی میگشند وظیفه راهنمایی و آموزگاری دارد .
من یک نتیجه دیگر را نیز مایلم بر این برداشت اضافه کنم و آن اینست که به طوری که قبلا می دانیم زرتشت همیشه روی سخنش با آنهاییست که جوینده دانش هستند زیرا او دانایی را کلید معرفت و درک راستی و دین حق می داند او همیشه دانش را میزان تشخیص خیر و شر قرار داده و باید هم روی سخنش با طالبان دانش باشد. همانگونه که در سرود 1/31 نیز به صراحت بیان شده است.
پس می توان نتیجه گرفت که از نظر گاتاها او اولین آموزگاری است که از جانب خداوند برای بشر دانشجو برگزیده شده است.
مساله بسیار جالب شخصیت زرتشت و جاذبه تاریخی اوست. در بین بانیان ادیان توحیدی جهان ، زرتشت و موسی باستانی ترین پیامبران شناخته شده اند. دین یهود در طول تاریخ به وسیله نبی های بنی اسرائیل نگاه داشته شد و چون با ملیت و فرهنگ قوم بنی اسرائیل در آمیخت به صورت یک یادبود مقدس ملی پایه و حیات و پایداری قوم یهود گردید. دین یهود پیام موسی نیست و به طوری که می دانیم میثاق بین یهود و قوم یهود است پس تا زمانی که از این قوم اثری باقی است دین یهود نیز زنده مانده و موقعیت موسی نیز در بین آنها پا برجاست. اما موسی از سوی دیگر در ادیان ابراهیمی به حیات معنوی خود ادامه می دهد. مسیحیت بر پایه تورات بنا شد و اسلام موسی را به عنوان توجیه کننده ادیان توحیدی پیمبر حق شناخت و امروز در حدود 2 میلیارد مردم مسلمان و مسیحی و یهود در جهان به موسی معتقدند و بزرگش می شمارند و یا لااقل در ادبیات خود برای او مقام والایی در نظر گرفته اند.
اما دین زرتشت به هیچ وجه تداوم نداشته است. پس از مرگ زرتشت چنان که در تاریخ ظهور زرتشت آمده است ، وقفه ای هزار ساله در انتشار این آیین به وجود آمد به طوری که حتی در آغاز دوران سلطنت هخامنشیان نام و پیام زرتشت در ایران تقریبا غریب بود و مورخین یونانی که به ایران مسافرت کرده اند، از آن بی خبر بودند. در دوران ساسانیان یک باره توجه به زرتشت اوج میگیرد و شخصیت معنوی او روح ایرانیان را تسخیر میکند. بار دیگر پس از تسلط اعراب دین زرتشتی راه زوال پیموده و بانی آن نیز به دست فراموشی سپرده می شود و جز گروهی اندک که در گوشه ای دور افتاده از جهان به نام او آداب و رسومی را انجام میدهند رسما پیروانی ندارند.
در ایران که سرزمین مذهبی زرتشت به شمار میرود به ندرت از او یاد می شد در حدود دو قرن پیش محققین اروپایی با نام زرتشت آشنایی بیشتری پیدا کرده و توجهشان به افکار او جلب شد. در حدود یک قرن پیش پیام واقعی زرتشت یا گاتاها شناسایی شد و از آن زمان افکار او چنان جاذبه ای یافت که در محافل اهل تحقیق بی سابقه بود. شهرت زرتشت در بین محققین و دانشمندان طالب کشف و درک فلسفه و افکار اندیشمندان کهن خیلی سریع توسعه یافت به طوری که در مدت کوتاهی متفکرین بسیاری را به خود مشغول داشته است.
آزادی و دانایی چنین ارج و قوری قائل است، هرگز انسانیت را در آستان قلدران جاه طلب و رهبران خودرای و مستبد و کاهنان فاسد قربانی نخواهد ساخت تا زور و فشار و تحویل را به پاداش گیرد. علت تسلط شاه بر جامعه ایران دین نبود بلکه بی دینی بود. آنچه قرنها قبل از ایجاد دولت در ایران مشخص مذهب مردم گردید دین مزد یسنا نبود ، بلکه انحراف از آن بود و همین دین منحرف است که کم کم موجب تحکیم پایه های سلطنت می شود و در طول تاریخ به بدترین شکلی پیام زرتشت را لکه دار می سازد که زشت ترین آن تایید شاهنشاهی است.
و تحمیق و مسحور کردن و از آنان رمه و گله هایی ساختن که به فرمان شبان و چوپان خویش درحر کنند ،هرگز موافق با آئین زرتشت نیست. دیکتاتوری سلطنت و حکومت فردی به هیچ شکلی با پیام زرتشت سازش ندارد.
آزادی و آزادگی، شعور و عقل بزرگترین و شریفترین نعمت هایی است که به بشر شخصیت انسانی داده و او را از حیوان متمایز می سازد. این حقیقت درخشان در سرآغاز گاتاها اعلام گردیده است و زرتشت به صدای رسا چنین گفته است:
ای مردم با گوش های باز و از روی خرد و معرفت و با چشمهای روشن بین به این حقیقت بزرگ توجه کنید تا به چگونگی پرستش خداوند جان وخرد آگاه شوید و به بارگاه فروغ و به بهشت آرامش دست یابید، بهشتی که در درون شما و در وجدان و جامعه شما بر پا خواهد شد. ای مردم از خواب غفلت بیدار شوید و نسیم دلپذیر انسانیت را احساس کنید و آهنگ دلنواز حریت را بشنوید تا به صفات کمالیه دست یافته خدایی شوید. تو ای فرزند آدم، آزاد آفریده شده ای تا در گزینش راه خویش نیز آزاد باشی. به اسلحه دانش و راستی و اندیشه نیک خود را بیارای تا درست و راست برگزینی. تا زندگی و نیستی در حماقت و نادانی است که به پیروزی زشتی و توسعه قدرت دروغ منش ستمگر انجامد. حیات و زندگی واقعی در آزادی و آزادگی است که بر دانش و معرفت بنا شده. انسان آزاد و دانا زنده است و انسان نمایی که گرفتار تحمیق، تحمیل و اسیر زنجیرهای جهل و فریب و زشتی و دروغ است و از حیات واقعی محروم است، پس گوهر زشتی و دروغ نا زندگی به بار آورد و گوهر پاکی و راستی حیات. خوشنودی مزدا نیز در آن است که تو ای انسان به راستی و اشاپیوندی و آزاد و آزاده در راه پاک و انسانی گام برداری. دیو سیرتان که حریت مردم را قربانی هوس های زشت و پست خود می سازند دیوانند که به صورت انسانها بر مردم حکومت می کنند. به قدرمت منش نیک سلطه این اهریمنان را در هم شکن و دست آنها را از جامعه کوتاه کن و دروغ را به دست های راستی بسپار تا مردم بتوانند شکوفا شوند و حیات انسانی یافته جهانی نو سازند. آنها که با تعالیم دروغ به نام دین جامعه را منحرف و جهان را تباه می کنند این سخنان را به گوششان ناگوار است زیرا که مانع تحمیق و ادامه تحمیل قدرت آنها می گردد.
این خلاصه بخشی از هات 31 و 30 گاتاهاست که به هر زبان آن را ترجمه و تفسیر کنیم هدف همین خواهد بود.پیامی که برای جامعه ایده آل در برداشت گاتاها.آن است که همه افراد آن از دروغ پرهیز کرده به راستی بپیوندند و برای ایجاد نظام حق با خلوص و پاکی و مهر و محبت به جامعه خدمت کنند و در راه پیشرفت و کمال خانواده و شهرو سرزمین کوشا باشند.
تعصب و کینه و نفرت از رذایل پیروان دروغ است و در جامعه مردمی که با اشا همراه و با وهومن همدلند و فروتنی پارسایی را پیشه می کنند از کینه و تعصی و نفرت به دورند.... البته یک چنین جامعه ای ایده آل است ولی باید در مسیر این ایده آل حرکت کرد.
سومین مشخصه پیام زرتشت نفی کرپن و کاوی و حکام ستمگر است و مبارزه با آنها وظیفه هر انسان راست کرداری است.
چهارمین مشخصه ی پیام زرتشت طرفداری از طبقات ضعیف و زیر دست و مخالف با زور گویان است.
پنجمین مشخصه ی پیام زرتشت ایجاد امید در زیردستان است که بالاخره بر زورگویان اقویا و حکام دروغ پرست غالب شده و آنها را تباه خواهند ساخت.
از بررسی افکار زرتشت به این نتیجه می رسیم که او فقط یک معلم اخلاق نبوده است، بلکه اخلاق را در اجتماع و امور اجتماعی منعکس میدانسته و وظیفه ی اصلی خود را قیام بر علیه نظام موجود و نادرست تشخیص داده است. زرتشت چون عیسای کلیسا فقط برای تنظیم بهشت و جهنم رسالت نیافته و مدیریت صحیح جامعه را بر قلمرو الهی و حکومت خدا در عالم دیگر موکول نساخته است. بلکه او برای ایجاد یک نظام صحیح و انسانی در همین زندگی قیام کرده، و این یکی از مشخصات بسیار برجسته رسالت زرتشت است.
سدرمی نویسد " زرتشت فقط بنیان گذار یک دین جدید نیست، بلکه او مخالف و ضد آیین و رسوم موجود جامعه است و قیام کننده ای است که در عین حال صدای خود را به نفع تهیدستان بلند میکند و .... زرتشت به این نتیجه می رسد که نظام موجود به صلاح بوده تنگدست و رمه و چراگاه و طبیعت نیست. او نظام درست تری را می شناسد که چنان صاف و روشن و ساده است که فقط طبایع نیرور نمی تواند آنرا درک کنند.آنکه بر هم زدن این نظام را بخواهد چه کاهن و چه نجیب زاده و حتی خدایان به دروغ خدمت میکنند و حکومت او را تقویت مینماید. او دروغ پرور و فریبکار است و باید به بصیرت و آگاهی هدایت شود و اگر خود را در مقابل حقیقت قرار دهد باید با او به مبارزه پرداخت. هرکس که یک با بصیرت در ک نظام حق را یافت، همیشه به خدمت راستی پرداخته و در راه آن مبارزه می کند و عقل و اراده اش او را به حقیقت هدایت می نماید. او با راستی همراه و متعلق به خداست. زرتشت از آن نمی هراسد که بر علیه عادات زشت و خدایانی که این آداب را هدایت میکنند سر سختانه به مبارزه پردازد.
آنچه در پیام زرتشت یکتاست اهمیت فراوان دانش و معرفت و انتخاب آزاد بر پایه آن است. زرتشت در آغاز پیام خود راهی را که با علم و آگاهی و عقل و اراده در جهت راستی انتخاب شود حیات بخش می نامد و نادانی را که به شر و زشتی و دروغ هدایت می کند فساد انگیز و عامل نا زندگی و فنا توجیه می نماید. وظیفه راستان کوشش در ایجاد نظام حق است که با آگاهی بر گزیده میشود و مبارزه با تبه کارانی که سد راه پیشرفت و کمال انسان و جامعه هستند. سرود 4/46 در کمال ظرافت و زیبایی راستان را تشویق میکند که "دروغ پرست کوشش دارد پیروان راستی و جامعه را از پیشرفت و کمال باز دارد . کسی که با زندگی خویش با تمام نیرو و توان او را از قدرت بی بهره کند و یا بر علیه او بیکار کند، جهان را به راه خرد و بینش نیک پیش خواهد برد."
بیکار بر علیه ستمگر و قدرتمدار نه بر علیه برقراری حکومت گروهی دیگری است بلکه برای آن است که جهان در راه خرد و بینش نیک پیش رود هدف همیشه آن است که خرد نیک پیروز گردد و عقل و اندیشه نیک بر جامعه مسلط شود، نه تصعب و تحجر نه کلیسا و دگم و کانن دین ، نه رهبر و سرور و پیشوا و ... مبارزه و حرکت و جنبش در سراسر گاتاها به چشم می خورد ولی این یک انقلاب کور نیست، هشدار و تخریب و چپاول و غارت نیست، که جنبشی سازنده و معقول و خردمندانه است. با دانش و برای استقرار دانایی نیک، با اختیار و آزادی برای استقرار آزادگی و آزادی، بر مبنای راستی و دوستی و مهر و محبت و به منظور تحکیم پایه های راستی و داد ... اولین وظیفه یک مدیریت راست دین آن است که با شکوفایی و فهم و دانش مردم کمک کند تا بتواند آزادانه و از روی دانش و خرد راه خود را برگزیند. به نام دین ، میهن ، استقلال و ... مردم را به زنجیر کشیدن جا برای قائد و پیشوا و سلطان وجود نداشت. ولی هنگامی که با استفاده از یک کلمه اولی الامر که یک بار در توجیه یک حادثه اجتماعی بیان شده بود، اطاعت از شاه و رهبر و حاکم را به صورت امری واجب و عقیدتی جعل کردند . دوران بسیار کوتاه دموکراسی اولیه به سرعت سرآمد و خلافت سلطنتی و سپس سلطنت جانشین آن شد.
اما اطلاع ما از چگونگی اداره جامعه زمان زرتشت بسیار ناقص است و همانگونه که می دانیم فقط باید به حدث و گمان اشاره کنیم و حدث می زنیم که در جامعه عشیره ای رمد داران آن زمان روسای مذهبی- سیاسی یا کاویها رهبری عشیره و قبیله را به عهده داشتند. و اینکه پس از پیوستن زرتشت به قبیله ویشتاسپه چه تحولاتی از نظر مدیریتی در این جامعه به وجود آمده است مشخص نیست. اولین مشخصه جالب توجه در پیام زرتشت، شخصیت کامل و تمام عیار انسان در آفرینش و بالطبیعه در جامعه است. به انتخاب آزاد و اراده فردی در دکترین زرتشت مهم ترین مقام اختصاص داده می شود.بشر نه تنها از روی اراده باید راه خود که حتی خدای خویش را برگزیند. یعنی فقط به اختیار و خودآگاه مزدا پرست گردد. دانایی پایه دین است و فقط دانایان راه خود را به درستی بر می گزینند. پس اختیار و آزادی بدون دانایی و خود اگاهی دارای ارزش نیست. زیرا واقعیت ان است که خودآگاهی لازمه آزادی است.
مسلما با چنین برداشتی نمی توان حکومت و سلطنت و حتی رهبری یک فرد یا کلیسایی را بر مردم تحمیل کرد. در جامعه مردمان آزاد، آزاده و خود آگاه و حتی هیچ دین و مذهبی نمی تواند حکومت کند و وابستگان به هیچ دین و ملیت و طبقه ای دارای برتری نیستند. در جامعه مردسیمناییان واقعی اداره جامعه باید با انتخاب آزاد و خودآگاه مردم صورت پذیرد و از دید چنین مکتبی تمام حکومت هایی که در سراسر تاریخ بر ایرانیان تحمیل شده است خلاف اصول پیام زرتشت بوده است. مشخصه دیگر پیام زرتشت برابری انسانها است زن و مرد بر هم دارای هیچ گونه امتیازی نیستند و در هیچ یک از سرودهای خود زرتشت مزیتی برای مردان یا زنان و یا گروه خاص کاهن یا روحانی و ارباب و رهبر و......... قایل نشده است. اشدون یا پیرو راستی ، زن و مرد، عالم و عامی و...... رهروان راه حق کمالند. به نظر من اولین و مهمترین عاملی که در یک مکتب فکری شکل اداره یک جامعه را مشخص
می نماید، برداشتی است که از نقش انسان و شخصیت و موقعیت او در جامعه، ارائه می شود. همانطور که می دانیم مذاهب معبدی در زمان قدیم (پیش از زرتشت) که به پرستش خدایان متعدد و قبول اختیار و نفوذ نماینده و کاهنین آنها متکی بوده ، سلطنت و حکومت فردی این واسطه ها را تثبیت می کرده. در این مذاهب فرد نقش اساسی را بر عهده نداشت بلکه این خدایان بودند که به
وسیله نما یندگان خود جهان را اداره می کردند و یا در حقیقت این کاهنین بودند که به نمایندگی خدایان بر جامعه خود را تحمیل می نمودند.
در دین یهود ابتدا یهوه تنها ملک و سلطان بنی اسرائیل به شما می رفت و همه مردان بنی اسرائیل در نظر او مساوی بودند، به همین دلیل نیز تا زمانی که بر این عقیده استوار بودند یک دموکراسی قبیله ای بین آنها برقرار بود و مردان قبیله در تحت رهبری شیخ قبیله که جنبه مدیریت و سرپرستی داشت، نه حکومت و فرماندهی، از حقوق مساوی برخوردار بودند و هنگامی که تحت رهبری روحانیت به قدرت و حکومت فرمانده به نمایندگی از جانب خدا معتقد شدند، آنها نیز شاه و ملک زمین را جانشین ملک آسمانی ساختند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 28   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله شناخت و آشنایی با یکی از بزرگترین ایلات ایران

مقدمه
همانطور که می دانیم یکی از راههای برقراری ارتباط با جوامع و اقوام مختلف آشنایی دقیق با روحیات ، باورها، اعتقادات و ارزشهای آن قوم و گروه از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار می باشد. به زبان دیگر اگر بخواهیم رابطه نزدیکتری با تمامی افراد نه الزاما گروه و قومی خاص ایجاد کنیم باید در گام نخست آن دسته را بخوبی بشناسیم.
زیرا از طریق شناخت و کسب اطلاعات و آگاهی خواهیم توانست نتایج ارزنده و مطلوب را به دست آوریم. اگر خواسته باشیم مثال عینی تری در این زمینه بیاوریم می توانید تصور کنید که مثلا زمانی که دولت خواسته باشد به عنوان مجری امکانات رفاهی و خدمات مناسب برای عشایر و ایلات (موضوع مورد بحث) ایجاد نماید. مسلما در ابتدا باید یکسری اطلاعات کلی و منسجم از تمامی عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و غیره ایلات داشته باشد به همین منظور و برای شناخت بهتر و بیشتر ایلات و عشایر به عنوان یکی از اجتماعات قدیمی و بزرگ جمعیت و واقعیتی مهم در جامعه امروز ما سعی بر آن شد که مطالبی هرچند مختصر در این رابطه گردآوری نمائیم تا شاید از این رهگذر برداشت دیگری نسبت به این اقوام کوچ رو داشته باشیم.
برهمین اساس تلاش گردید که در این پژوهش اولا مختصات جغرافیایی و موقعیت قرارگیری ایل بختیاری به عنوان یکی از بزرگترین ایلات کوچنده معرفی شود و سپس به بررسی مسائل اجتماعی و انسانی،‌اقتصادی و سیاسی و فرهنگی آن پرداخته شود.
اگرچه در این پژوهش کاستی و نواقص بسیاری دیده می شود، اما در هر صورت تلاشی بوده است در جهت ترسیم دور نمایی از شناخت منطقه و آشنایی با فرهنگ سنتی پربار ایل و مسائل و موضوعاتی که در معرض نابودی قرارداشته اند. و با جمع آوری این مطالب سعی گردید تا شیوه زندگی دسته ای از هموطنان که دارای فرهنگ خاصی برای خود می باشند در جایی به ثبت رسیده باشد.
باشد تا گامی کوچک در این راستا برداشته باشم و نظر استاد ارجمند محقق شود.

هدف پژوهش :
هدف پژوهش حاضر، شناخت و آشنایی با یکی از بزرگترین ایلات ایران است دراین پژوهش به بررسی چگونگی زندگی این ایل پرداخته ام و سعی کردم تا آنجا که می توانم گامی کوچک در راه شناخت این جمعیت کوشنده و فراز و نشیب های زندگی ایشان برداشته باشم .
علت انتخاب موضوع :
امروزه علیرغم کاهش جمعیت ایلی در ایران ایل بختیاری یکی از بزرگترین ایلات ایران است در واقع این ایل یک بزرگ ایل یا ائتلافی از چند ایل است . در ایل بختیاری 181777 نفر یا معادل 8/15 درصد کل جمعیت عشایری کوچنده حیات کوچندگی دارند بنابراین با توجه به شاخص جمعیت کوچنده در این ایل در این پژوهش ایل مذکور را به عنوان یکی از بزرگترین ایلات ایران برگزیده ایم که علیرغم گذشت سال های زیاد و فراز و فرودهایی که در مسیر زندگی ایشان به وقوع پیوسته است کماکان به حیات خود ادامه می دهد.
روش تحقیق و شیوه جمع آوری اطلاعات :
در این پژوهش به دو روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات مربوطه پرداخته شده است در روش اسنادی ، اسناد مربوط به شاخص ها با ترتیب موضوعی- تاریخی جمع آوری، طبقه بندی ، مقایسه و تجزیه و تحلیل شده اند . در روش کتابخانه ای عمدتا مباحث نظری و تاریخی موضوع پژوهش جمع آوری شده اند. حاصل جمع این دو روش شیوه مناسب جمع آوری اطلاعات این پژوهش می باشد.
فصل 1
جغرافیای کوچ نشینان بختیاری
موقعیت جغرافیایی:‌
1-حدود و وسعت:
به طور کلی محدوده ایل بختیاری، در جنوب غربی کشور در بین دو سرزمین کوهستانی و مرتفع شمال و شرق چهارمحال و بختیاری و لرستان و سرزمین جلگه ای گرمسیری مغرب و جنوب خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد واقع شده است. به عبارتی این محدوده از بلندترین نقطه قلل مرتفع یعنی زردکوه بختیاری با بیش از 4500 متر و کوههای الیگودرز با ارتفاعاتی بیش از 2500 متر شروع شده به سمت غرب و جنوب تا جلگه پست و آبرفتی خوزستان ادامه می یابد.
2- طول و عرض جغرافیایی:‌
چون محدوده مورد نظر ما بر تقسیمات سیاسی استانها منطبق نیست سعی کرده ام که موقعیت جغرافیایی آن را در نقاطی که امروزه حد گسترش بختیاریها به شمار می رود در نظر بگیریم. از نظر عرض جغرافیایی بین مدارهای 31 درجه و 16 دقیقه (رامهرمز) و 33 درجه و 22 دقیقه شمالی (الیگودرز) قراردارد. و تقریبا بیش از دو درجه و 6 دقیقه عرض شمالی را می پوشاند . از نظر طول جغرافیایی بین نصف‌النهار 48 درجه و 50 دقیقه (شوشتر) و 31 درجه و 27 درجه شرقی (بروجن) قراردارد.
این مطلب بیانگر آن است که این محدوده به صورت چهارگوشی است که طول و عرض آن با اندکی اختلاف تقریبا با هم برابر است و مسیرهای کوچ،‌صرفنظر از مناطق دشوار کوهستانی و دره های نسبتا کوتاه و مناسب است و استقرار عشایر در بخش های مختلف،بین طوایف و مناطق یکجانشین، به طور یکنواخت تر و ساده تر انجام می گیرد. برخلاف مسیر ایل قشقایی که در کوچ از جنوب به شمال را باید طی کنند.
3- موقعیت نسبی:
منطقه بختیاری در دو محدوده مشخص و متفاوت با هم گسترده شده است:
منطقه اول شامل شمال و شرق آن می باشد که ییلاق عشایر است و به طور کلی در محدوده زاگرس میانی از شمال غربی به جنوب شرقی در امتداد رشته کوههای زاگرس کشیده شده است. به طوری که ارتفاع این منطقه از 1000 متر درجنوب تا بیش از 4500 متر در شمال متغیر است. (زردکوه 4527 متر،‌اشترانکوه در لرستان 4328 متر). منطقه دوم جلگه خوزستان است که خاک بختیاری به شمال شرق و مشرق این جلگه محدود می شود. (بخش قشلاقی بختیاری ها). این منطقه با حداقل ارتفاع (کمتر از نهصد متر) و نزدیکی به حوزه گرم و خشک خلیج فارس از مناطق شمال تفکیک می شود. به طور کلی شمال و شرق سرزمین بختیاری در محدوده ارتفاعات فشرده و چین خورده زاگرس شمالی واقع است و تمام مسائل محیطی و آب و هوایی و زیستی آن با وضعیت کوهستانی ارتباط کامل داشته و برعکس بخش جنوب و جنوب غربی آن در جلگه خوزستان واقع شده است و از نظر اکولوژیکی و پدیده های زیستی از جمله رویش گیاهی کاملا متفاوت بوده، با وضعیت نسبی منطقه گرم خوزستان و خلیج فارس مرتبط است.
تفاوتهای فصلی بین این دو محیط که اختلافها و تضادهایی از نظر آب و هوایی،‌زمان رویش گیاهان و منابع آب دارند و موجب کوچ‌ و جابجایی عشایر و دام آنان می شود.
4- حدود سرزمین بختیاری:
امروزه منطقه های اصلی سکونت بختیاریها در دو استان چهارمحال بختیاری و خوزستان نشان داده می شود. اما حوزه نفوذ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آن در خارج از این استانها کاملا مشهود است.
به طور کلی منطقه سکونت ایل بختیاری به این مناطق محدود می شود. از شمال به نجف آباد، داران، الیگودرز، از مشرق به اصفهان، شهرضا، بروجن، از جنوب به سمیرم و لردگان و شمال استان کهکیلویه و بویراحمد و بالاخره از غرب و جنوب غربی به شهرستانهای مشرق خوزستان نظیر شوشتر و دزفول و مناطق بین آنها، اگرچه تا اهواز نیز گسترش دارد.
5- وسعت:
اگرچه تعیین مساحت واقعی منطقه بختیاری با توجه به حدود گسترش آن در جهات مختلف کار ساده ای نیست توانسته ایم مساحت تقریبی آن را محاسبه کنیم. با درنظرگرفتن ناحیه بین شوشتر و بروجن (منتهی الیه غرب و شرق منطقه) و رامهرمز و الیگودرز (منتهی الیه جنوب و شمال منطقه) مساحتی حدود 50626 کیلومترمربع به دست می آید که از این مقدار 14870 کیلومترمربع در استان چهارمحال و بختیاری 6602 کیلومترمربع در شهرستان ایذه، 4313 کیلومترمربع در شهرستان رامهرمز، 3538 کیلومترمربع در شهرستان شوشتر، 6986 کیلومترمربع در شهرستان مسجدسلیمان، 7976 کیلومترمربع در شهرستان الیگودرز واقع شده است.
مطابق این تقسیم بندی، اینطور استنتاج می شود که از نظر وسعت تفاوت مهمی بین ییلاق و قشلاق بختیاری مشاهده نمی شود واین خود نشان دهنده وضعیت خوب و مرغوب بودن مراتع در قشلاق است . زیرا معمولا در ایران مناطق قشلاقی به سبب رطوبت کمتر،‌فقر پوشش گیاهی و خشکسالی های متعدد نسبت به مناطق ییلاقی از نظر مرتع محدودیت بیشتری دارد و معمولا قشلاق باید وسیعتر از ییلاق باشد. نظیر قشلاق قشقاییها که دوبرابر ییلاق آنان است یا قشلاق عشایر کرمان، البرز جنوبی و خراسان. در مورد بختیاری ها تقریبا موازنه ای بین حدود مراتع قشلاقی و ییلاقی وجود دارد که خود حاکی از پوشش گیاهی مناسب و کافی در دو منطقه است. اما باید توجه داشت که امروزه مناطقی که عملا تحت نفوذ و استقرار عشایر بختیاری است به مراتب کمتر از محدوده های مذکور وسعت دارد . به طوری که وسعت مناطق تحت نفوذ در ییلاق ده هزار و در قشلاق 12 هزار کیلومترمربع درنظرگرفته شده است که بر مناطق و مراکز اصلی بختیاریها منطبق است. در حالی که دامنه نفوذ آنان تا مساحتی حدود دو برابر ارقام فوق (بیش از 5000 کیلومترمربع) تعیین می شود.
6- ژئومورفولوژی ییلاق:
منطقه ییلاق بختیاری ها کوهستانی است. این منطقه د رمحدوده چین خوردگی زاگرس واقع بوده، بسیار نامنظم و برخلاق منطقه گرمسیر خوزستان دارای پستی و بلندیهای فراوانی است. مرتفع ترین کوههای زاگرس در این قسمت واقع است. از جمله زردکوه به ارتفاع 4527 متر که در سراسر طول سال پوشیده از برف است و سبزکوه به ارتفاع 3900 متر در شهرستان بروجن که از مهمترین ارتفاعات منطقه به شمار می رود. کلیه شبکه آبگیر دائمی و غنی رودخانه‌های نظیر کارون که حیات اقتصادی استانهای مجاور بویژه خوزستان را تضمین می کند در این منطقه قراردارد.
زمین در این منطقه عمدتا رسوبی آبرفتی است و آهک و سنگ های آذرین و کنگیومرا گسترش بسیار دارد. از معروفترین ارتفاعات این قسمت زردکوه بختیاری است که شبکه آبگیر کارون با دره های بسیار عمیق و وحشتناک مشکلات فراوانی برای کوچ عشایر ایجاد کرده است.

7- ژئومورفولوژی قشلاق:‌
در این قسمت ناحیه گرمسیری است که بخش شرقی خوزستان را دربرمی‌گیرد. جنس زمین در این ناحیه از مواد آبرفتی آهکی،‌رسی زاگرس با بافت ریز است. دیواره کوهستانی زاگرس از شمال و مشرق این منطقه را احاطه کرده است. شبکه آبها،‌بستر رودخانه ها و تعدادی تپه ماهور در این ناحیه دیده می شود. بطور کلی در این منطقه هرچقدر به سمت جنوب و مغرب پیش می رویم از ارتفاع کاسته می گردد و به همواری و یکنواختی آن افزوده می شود. ارتفاع در این ناحیه کم است به طوری که ارتفاع شوشتر 17 متر، رامهرمز 115 متر و تا کناره ای شرقی خلیج فارس (نزدیک ماهشهر)، به کمتر از 100 متر هم کاهش می یابد. (برگرفته شده از کتاب جغرافیای کوچ نشینی،‌نوشته دکتر سیدرحیم مشیری).
8- آب و هوای مناطق ایل بختیاری:
- آب و هوای ییلاق←
این منطقه به علت داشتن کوههای مرتفع متعدد دارای زمستانهای سرد و تابستانهای کوتاه و معتدل است که بدین ترتیب از آب و هوای معتدل و کوهستانی برخوردار می باشد. در اکثر نقاطی که ارتفاع آنها ازدو هزار مترمربع بیشتر است،‌دورة سرما در حدود 4 تا 5 ماه ادامه می یابد. هوای این منطقه ازاوایل پاییز تغییر می کند و از اواسط آبان یخبندان آغاز می شود. قبل از شروع سرما بارانهای متغیر و پراکنده می بارد و در نقاط مختلف، از اوایل مهر تا آبان این بارانها شروع می شود و از این هنگام به بعد برفهای پیاپی می بارد. در پایان دوره یخبندان ، دوباره زمان بارانهای متغیر فرامی رسد. اعتدال هوا معمولا از اوایل اردیبهشت آغاز می شود و تا اواخر خرداد ادامه می یابد. در چهارمحال و بختیاری گرمترین روزهای سال از تیر شروع شده، تا اوایل مرداد ادامه دارد.
-آب و هوای قشلاق:
قشلاق بختیاری ها در شرق استان خوزستان واقع است. بنابراین توضیح درباره آب و هوای استان تاثیرات آن در پیدایش کوچ لازم به نظر می رسد. مهمترین عوامل موثر در حاکمیت آب و هوای گرم و خشک در این جلگه عبارت است از:‌
الف) عرض جغرافیایی و به عبارتی فاصلة منطقه تا استوای حرارتی کره زمین. این منطقه بین 29 درجه و 58 دقیقه تا 32 درجه و 58 دقیقه شمالی واقع شده است.
ب) کاهش ارتفاع: این امر شاید مهمترین علت تفاوتهای آب و هوایی بین ییلاق و قشلاق بختیاری ها باشد زیرا جلگه خوزستان که از رسوبات آبرفتی پوشیده شده است،‌جلگه هموار و کم ارتفاع می باشد و فقط در سمت مشرق که قشلاق بختیاریها است،‌تپه‌هایی کم ارتفاع دیده می شود. به طوری که ارتفاعات کمتر از نهصدمتر (به طور متوسط پانصد متر) در مقابل کوههای 2500-4000 متر ییلاق قراردارد.
ج) قرارداشتن در مسیر وزش بادهای گرم و غبارآلود که از عربستان و عراق می وزد. و موجب شدت گرما،‌تبخیر شدید و آلودگی هوایی می شود.
تابستان این جلگه بویژه در بخشهای جنوبی علاوه بر گرمای شدید، دارای رطوبت نسبی بسیار است که امکان زیست را دشوار می کند و در نتیجه آب و هوای آن نسبت به آب و هوای بخش های کوهستانی ییلاق تفاوت بسیاری دارد. زمستانهای آن ملایم و اغلب مرطوب و دارای بارشهای نامنظم است که در رشد و نمو پوشش گیاهی نقش مهمی دارد. مثلا در ایستگاه شوشتر که یکی از مهمترین مناطق قشلاقی به شمار می رود، و ارتفاع آن 150 متر است. در ماه های دی، بهمن و اسفند یعنی زمانی که در کوههای بختیاری و الیگودرز درجه حرارت زیر صفر و قشر ضخیمی از برف و یخ زمین را پوشانده است درجه حرارت در شوشتر بالای 10 و به طور متوسط 5/12 است که همراه با رطوبت زمستانی محیط بسیار مساعدی برای رویش مرتع و فعالیت انسان و دام فراهم می آید. از فروردین درجه حرارت ناگهان افزایش یافته، در خرداد با بیش از 35 درجه دیگر قابل استفاده نیست.
می بینیم که در طول فصل زمستان، بارشها بسیار است که با فرارسیدن بهار به ده میلیمتر کاهش یافته، سرانجام بین اردیبهشت و خرداد به صفر می رسد و همراه با قطع بارش، درجه حرارت هم افزایش می یابد و در این جاست که زمینه کوچ به سمت ییلاق فراهم می شود. و عشایر با عجله قشلاق را ترک می کنند. حداکثر درجه حرارت در این بخش از خوزستان 1/45 درجه و حداقل آن 7/5 درجه بالای صفر ثبت شده است و متوسط حرارت سالانه به بیش از 4/25 درجه سانتیگراد می رسد که از گرم و خشک بودن منطقه و افزایش زمان دور، گرماست.
چادگان در شهر فریدن و در ارتفاع 2100 متری و شوشتر در جلگه گرمسیر خوزستان در ارتفاع 150 متری بالاتر از سطح دریا واقع است که 1950 متر اختلاف بین آنها وجود دارد. اگرچه شوشتر در عرض پایین تر قراردارد اختلاف عرض چندانی بین دو منطقه وجود ندارد و از این رو عامل اصلی اختلاف، ارتفاع است که در بارشهای جوی و حرارت هوا موثر بوده، موجب پیدایش محیط های اکولوژیکی متفاوت در دو فصل سرد و گرم می شود.
لردگان در ارتفاع 1700 متری در جنوب بروجن و باغ ملک در جنوب ایذه دو منطقه مهم با طبیعت متفاوت (ییلاقی و قشلاقی) به شمار می روند که در این تضادهای اقلیمی، باز هم ارتفاع و موقعیت جغرافیایی نقاط نقش اساسی دارند.
9- منابع آب:
اساسا کیفیت و کمیت آب در معیشت کوچ نشینی نقش حیاتی و تعیین کننده ای دارد. از جمله این که :
الف) در تامین نیازهای خانواده و مصارف شخصی خصوصا در مورد آب شرب.
ب) در تامین آب مصرفی دام.
ج) در توسعه زراعت و تحکیم موقعیت اقتصادی.
د) در رشد و تراکم گیاهان مرتعی.
هـ) در تامین رطوبت و آماده سازی خاک برای رویش گیاه و نظایر آنها.
با وجود آنکه منطقه بختیاری به طور کلی در آب و هوای نیمه خشک جنوب غربی وغرب کشور قراردارد. به لحاظ عوامل محلی نظیر ارتفاع با بیش از 2000 متر ،‌از شبکه آبی کافی و دائم برخوردار است و حتی قشلاق آن نیز از رودها و چشمه های پرآبی که از زاگرس مرتفع سرازیر می شود،‌بهره مند است. اصولا در قشلاق خشکی و کم آبی بازتاب بیشتری دارد تا ییلاق (بویژه در منطقه کوهرنگ، کوه فریدن،‌الیگودرز و فارسان).
10- تقسیم بندی منابع آب:
-آبهای سطحی: مهمترین منابع تامین کننده آب عشایر بختیاری. آبهای روان است که برحسب اهمیت عبارت است از رودخانه ها و برکه ها ، ییلاق بختیاری به علت کوهستانی بودن و داشتن ارتفاعات برف گیر در زمستان پوشیده از برف است. در تابستانها به دلیل ذوب شدن برف و یخ متراکم در قله ها شبکه های غنی و دائمی آبهای روان فراهم می شود که به سمت جلگه ها، دشتها و مناطق پست جریان می یابد.
زردکوه بختیاری با ارتفاع بیش از 4500 متر یکی از آبخیزهای دائمی. منطقه بختیاری و حتی در سطح کشور و سرچشمه رودهای کارون و زاینده‌رود است.
قسمت اعظم استان چهارمحال و بختیاری شامل سرچشمه‌های رودخانه کارون است واین رودخانه با چند شاخه فرعی، مرکز ،‌جنوب و مغرب این سرزمین را زه کشی کرده است. و در نهایت با پهنای بسیار و سرعت ملایم وارد جلگه هموار خوزستان می شود.
شاخه‌های اصلی کارون در خاک بختیاری عبارتند از:
1- شاخه کوهرنگ و آب بازفت در مغرب و شمال غرب
2- شاخه کیاروونگ در شمال و مشرق
3- سفیده بر ، برخراسان که از جنوب شرقی و منطقه کهکیلویه و دنا می آید.
4- آب منج که به کارون میانی سرازیر می شود.

ماندابها و برکه ها به سبب بالابودن ذخیره آب زیرزمینی و خروج آنها از چشمه ها در بعضی از جلگه ها و ناودیسها و در نتیجه وجود پوشش گیاهی چمنی در اطراف آن عشایر می توانند علاوه بر تامین آب مصرفی از مراتع و چمنزارهای اطراف آن نیز برای دامپروری و بویژه چرای دام استفاده کنند. تالابها و دریاچه‌های کوچک استان عبارتند از:
• تالاب چنارمور در دامنه کوه کلار
• چمن مرطوب گندمان
• تالاب چشمه نرم در اطراف شهر اردکان

_آبهای زیرزمینی:‌
امروزه آب زیرزمینی در حیات اقتصادی وتوسعه روستایی منطقه ویژه در قشلاق نقش حیاتی دارد. سفره های کارستی غنی با آب شیرین در سراسر منطقه دیده می شود. البته بارشهای بسیار بویژه برف کاهش تبخیر و شیب زمین در نفوذ آب به سمت سفره های زیرزمینی بسیار موثر است.
در تمامی منطقه خصوصا در اطراف شهرها آب روستاها و عشایر از طریق چاههای نیمه عمیق تامین می شود.
نقش چشمه در حیات عشایری بسیار چشمگیر است.
تعدادی از چشمه های معروف عبارتند از:‌
1- چشمه برم در لردگان
2- چشمه سیاسرد در بروجن
3- چشمه جلگة‌واقع در شمال تونل کوهرنگ.
4- چشمه دیمر واقع در سرچشمه اصلی زاینده رود.
5- چشمه گوار در شهرکرد.

11- پوشش گیاهی مناطق ایل بختیاری:
در جلگه دو بخش شوراب، بازفت، در میان کوه سفید و چشمه اول کوهرنگ پوشش گیاهی نسبتا متراکمی گسترش یافته که مهمترین نوع آن گون است که منبع درآمد بسیاری از خانوارها و طوایف عشایری می باشد.
از جمله گیاهان این منطقه:‌سروکوهی،‌نسترن، گونه های نعنا، پیاز خودرو و پنیرک است. همچنین در فواصل بین درختچه‌های موجود در این نواحی علوفه‌های دائمی رشد بسیار خوبی دارد اما در قسمت غرب و جنوب غربی منطقه که از میزان نسبی ارتفاعات کاسته می شود، خاک مناسب و پوشش گیاهی جای خود را به درختچه‌ها و سرانجام به جنگل های وسیع می دهد که آفتابگیر و پوشیده از جنگل های نسبتا متراکم است. فراوانترین گیاهان بوته ای برای چرای دام، جو خودروست که از خانواده گندمیان به شمار رفته و در هر ارتفاعی می روید.
الف) وسعت مراتع و مناطق جنگلی در ییلاق:
منطقه سرد سیر ایل بختیاری که بیشتر استان چهارمحال و بختیاری را شامل می شود و تا قسمتهایی از فریدن و نزدیک لرستان ادامه می یابد، با میزان متوسط بارندگی سالانه 329 میلیمتر و میانگین درجه حرارت 1019 سانتیگراد دارای وضعیت کاملا مساعدی برای رویش گیاهان علوفه ای است که با شروع و اعتدال هوا می روید.

مناطق جنگلی استان چهارمحال و بختیاری شامل:
منطقه جنگلی بازفت با 53 هزار هکتار
منطقه جنگلی اردل با 104 هزار هکتار
منطقه جنگلی لردگان با 163 هزار هکتار
منطقه جنگلی دوراهان با بیش از 2000هکتار
همینطور 98% پوشش جنگلی منطقه را بلوط تشکیل می دهد و 2% بقیه شامل درختان پسته خودرو، انجیر کوهی، سماق، زرشک ، گردو و بید در اطراف چشمه ها است.
ب) پوشش گیاهی و مراتع در قشلاق:‌
بر اثر تنوع آب و هوا و نوع خاک، برخی از مناطق خوزستان را جنگل های نمک، بوته زار ،‌درختچه ها و درختان پوشانیده که به صورت چراگاه پدیدار گشته است اما به طور عمده این مناطق از علفزارهای یکساله پوشیده شده که تنها در فصول پاییز و زمستان تا اوایل بهار می روید.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  194  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله آسم یا تنگی نفس

کلمه آسم ASTHMA از زبان یونانی گرفته شده که معنی آن تنگی نفس است. آسم یک بیماری مزمن است که در آن تنگی نفس به علت ورم لوله های تنفسی به وجود می آید و اگر این ورم درمان شود تنگی نفس هم از بین می رود. یکی از دلایل ورم، در افراد مبتلا به آسم، آلرژی است.
اثر داروهای ضد آسمی موقعی مؤثر است که دارو به طریق کامل وارد ریه شود. برای انجام این کار و جلوگیری از هدر رفتن دارو در هوا از اتاقکی استفاده می‏ شود که اول دارو را در خود ذخیره می‏ کند و مریض با استفاده از آن می‏ تواند از هدر رفتن دارو جلوگیری کند.

درمان ( کنترل ) آسم به وسیله دو گروه دارو انجام می شود:
- داروهای موضعی (گشاد کننده های لوله های تنفسی) مانند سالبوتامول
- داروهای ضد ورم مانند کورتون ها
برای درمان آسم، سازمان بهداشت جهانی این بیماری را به چهار طبقه دسته بندی کرده است:

طبقه بندی آسم قبل از درمان براساس علائم و 1FEV:
1 - خفیف موعدی
2 - همیشگی خفیف
3 -همیشگی متوسط
4 -همیشگی وخیم

اولین قدم تشخیص آسم است و آن را از دو طریق باید شناسایی کرد:
1 -علائم: تنگی نفس، سرفه
2 -اسپیرومتری: اگر 1FEV زیر حد نرمال باشد و بعد از استنشاق سالبوتامول به حد نرمال برگردد.
البته در مواردی مانند آسم خفیف که امکان شهود و اثبات این دو طریق امکان نداشته باشد باید از تست با متاکولین استفاده کرد.

سنجش تنفس SPIROMETRY
آسم یک بیماری مزمن برونش ها (لوله‏های هوایی) است که علت آن ورم دیواره‏های این لوله‏ها است.
این ورم باعث تنگی تنفس (بازدم) و سرفه و حالت گرفتگی قفسه سینه می شود.
به موجب مطالب فوق، یکی از عناصر اصلی برای تشخیص آسم، وجود تنگی لوله‏ های هوایی موقع بازدم است.
به همین علت یکی از مهمترین آزمایش ها برای پزشک سنجش تنفس (اسپیرومتری) است که از طریق آن می‏ توان آسم را تشخیص داد و کنترل درمان را از طریق آن پیگیری کرد.

SPIROMETRY چیست؟
SPIROMETRY آزمایش بدون درد و NON INVASIVE است که با آن می‏ توان تنفس یک فرد را اندازه گیری نمود (حجم تنفسی). اسپرومتری در سال 1946 در انگلیس اختراع شد .
برای بهتر فهمیدن اسپرومتری، مفید است تعریفی از تنفس بکنیم:

تنفس چیست؟
تنفس عملی است که به طریق آن اکسیژن از اتمسفر بیرون به نایژک ها منتقل می شوند و بالعکس دی اکسیدکربن از نایژک ها به بیرون فرستاده می شوند.
تنفس از دو فاز تشکیل شده است. یک دم و دیگری بازدم، و در طی هر فاز، دم مقدار ثابتی
هوا وارد شش ها می شود و همانقدر هم در بازدم خارج می‏ شود.
آسم یک بیماری مزمن است که در آن تنگی نفس به علت ورم لوله های تنفسی به وجود می آید و اگر این ورم درمان شود تنگی نفس هم از بین می رود.
ترکیب هوای وارد شده با هوای خارج شده تفاوت دارد، «هوای دم» غنی از اکسیژن و فقیر از دی‏ اکسید کربن است در حالی که «هوای بازدم» برعکس، غنی از دی ‏اکسیدکربن و فقیر از اکسیژن است.
در شش ها همیشه مقدار هوای ثابتی در پایان هر بازدم باقی می ماند که به آن «حجم باقی مانده» می گویند.

آیا این آزمایش باید در شرایط خاصی باید انجام گیرد؟
این آزمایش می‏ تواند در تمام طول روز انجام شود. مهم این است که اگر مریض تا به حال این آزمایش را انجام نداده است باید از استعمال داروهای (بتا ادرژرنیک ) که برونش ها را گشاد می کنند خودداری کند.

طریقه های استعمال داروهای آسمی
استعمال داروهای ضد آسم از طریق استنشاق به نظر یک عمل خیلی ساده می‏ رسد ولی در حقیقت چنین نیست.
در برخی از موارد که وضعیت مریض حاد می ‏شود بدون این که دلیل منطقی داشته باشد، احتمال این که داروها به طریق صحیح استعمال نشده باشد وجود دارد، به این معنی که یا دستور پزشک به طور درست انجام نشده است (تعداد گرفتن دارو در روز) یا این که دارو به درستی وارد بدن نشده است. این گونه اشتباهات در خیلی از موارد موجب حاد شدن مریضی و خطرناک‏ شدن آن می شود. برای همین خیلی مهم است که مریض تعلیم داده شود تا داروهای آسمی را بشناسد و طریقه درست گرفتن دارو را یاد بگیرد.
برای این که داروهای آسم بتوانند به محل برونش ها برسند از وسائلی استفاده می شود که شناختن آن مهم است. در اینجا سعی می ‏شود در مورد تعداد این دستگاه ها و طریقه استعمال از آن اطلاعات کافی داده شود.

داروهای آسم و طریقه استعمال آنها
کنترل آسم زیاد آسان نیست بلکه احتیاج مداوم به درمان صحیح دارد که ممکن است سال ها طول بکشد و حتی در برخی از موارد تمام عمر به درازا می‏ کشد.
برای این بیماری درمان هایی وجود دارد که با وجود این که علاج بخش قطعی نیستند ، باعث می ‏شوند در اغلب موارد بیماری تحت کنترل درآید و بیمار از یک زندگی عادی برخوردار شود.
در این میان مسئله چگونگی استفاده صحیح از داروهای مختلف برای آسم مهم است.
موفقیت درمان آسم رابطه مستقیم با پذیرش دارو و عمل صحیح به توصیه‏های پزشک دارد.
پس بنابراین هرچه دارو صحیح‏ تر مصرف شود اثر آن بیشتر است و نیاز مریض به پزشک و درمان آن کمتر می ‏شود.
داروهای ضد آسم بسیار و گوناگون هستند و برای استفاده از هر کدام آنها باید کارکرد آنها را شناخت. برخی از بیماران باید از دو دارو یا بیشتر استفاده کنند و ممکن است دستگاه ها با هم فرق کنند و این ممکن است بیمار را کمی سردرگم کند؛ به علاوه این که این داروها باید در طول روز به طور مرتب مصرف شوند.

استفاده از اتاقک‏ها در اسپری
اثر داروهای ضد آسمی موقعی مؤثر است که دارو به طریق کامل وارد ریه شود. برای انجام این کار و جلوگیری از هدر رفتن دارو در هوا از اتاقکی استفاده می‏ شود که اول دارو را در خود ذخیره می‏ کند و مریض با استفاده از آن می‏ تواند از هدر رفتن دارو جلوگیری کند.
استفاده از این اتاقک ها خیلی ساده است. برای بیماران مسن که نمی ‏توانند خوب از اسپری استفاده کنند اتاقک های بزرگتر بهتر است. چون ذرات دارو در آن کوچکتر و مقاومت هوا نیز در آن کمتر می ‏شود و این به رسیدن دارو در نایژه‏های کوچک هوایی خیلی کمک می‏ کند.

راه های درمان آسم
راه های درمان بیماری آسم کدام است؟
درمان این بیمار، دو اصل مهم دارد:
الف) فرد مبتلا باید بداند که آسم، یک بیماری مزمن است و ممکن است در طی زندگی او، به طور متناوب تشدید شود و نیاز به درمان طولانی مدت داشته باشد، ولی خوشبختانه بیماری کاملاً قابل کنترل است.
ب) مساله بعدی این است که این بیماری صد در صد قابل درمان نیست، ولی قابل کنترل است و اگر کنترل نشود و درمان جدی گرفته نشود، می تواند خطرناک و حتی کشنده باشد. اما اگر بیمار به پزشک خود اعتماد کند و دایم با پزشک در ارتباط باشد و بیماری خود را قبول کند و از آن نترسد (با توجه به این بیماری حدود 10 درصد کل افراد جامعه را در برگرفته است)، کاملاً کنترل می شود.
راه های درمان، بر سه اصل استوار می باشد:
اول اینکه آسم و علت های دیگری که باعث تشدید آن می شوند، به درستی توسط پزشک تشخیص داده شوند. چه بسا فردی، سال ها با تشخیص آسم تحت درمان قرار می گیرد و بعداً پزشک متوجه می شود که بیمار داروی نامناسبی مانند پروپروانولول یا ایندرال مصرف می کرده که این داروها، باعث تشدید بیماری آسم می شوند و یا علت دیگری مانند ریفلاکس معده (ترش کردن غذا) وجود دارد.
مساله بعدی سینوزیت می باشد. بیمار باید حتماً از علایم سینوزیت آگاه باشد و در صورت وجود ترشحات پشت حلق، به پزشک خود گزارش دهد تا پزشک نسبت به درمان آن اقدام کند.
سومین مساله تماس با مواد حساسیت زا می باشد، مثل تماس با پرندگان، ادرار و مدفوع حیوانات، گرده های گل ها و گل کاری.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  14  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله PLL چیست و چه کاربردهایی دارد

PLL یا همان حلقه قفل فاز به طور اساسی به فرکانس سیستم کنترل حلقه محصور کننده گفته می شود که این تابعی بر اساس حساسیت اختلاف فاز که بین سیگنال ورودی و سیگنال خروجی نوسان گر کنترل شده است .هدف اساسی PLL قفل کردن یا سنکرون کردن زاویه ی لحظه ای (برای مثال فاز و فرکانس ) یک خروجی VCO به زاویه لحظه ای یک سیگنال میان گذر بیرونی که ممکن است نوعی مدولاسیون CW داشته باشد ؛ ایت .PLL باید مقایسه فاز را انجام دهد .PLL در مدارهای مجتمع از چندین ساختار مشخص که دارای یک بلوگ دیاگرام مفید و خیلی جالب هستند ؛ تشکیل شده است . شکل شماره 1 شامل یک آشکار ساز فاز ،تقویت کننده و VCO است که ترکیبی آمیخته از تکنولوژی دیجنتال و آنالوگ را در یک بسته نشان می‌دهد .PLL ها در مدولاتورها ،دی مدو لاتورها ، ترکیب کننده های فرکانس حالتی پلکس کننده ها و انواعی از فرایند های سیگنالی دیده می شود . ارزان بودن و در دسترس ها کاربرد های وسیعی را باعث می شود . شکل شماره 2، پیکر بندی ای کلاسیک از PLL را نشان می دهد . آشکار ساز فاز وسیله ای برای مقایسه کردن دو فرکانس ورودی و تولید کردن خروجی که شامل اختلاف فاز بین آنهاست . اگر سیگنال ورودی با سیگنال نوسان گر داخلی برابر نبا شد ؛ سیگنال خطای فاز تقویت شده باعث می شود ؛ فرکانس VCO از جهت سیگنال ورودی منحرف شود . در شرایط مناسب ، سیگنال VCO به طور کامل درسیگنال ورودی قفل می کند . به این نکته با ید توجه شود که آشکار ساز فاز خروجی ، سیگنال Dc است . و ورودی کنترل با vco ، مقداری از فرکانس ورودی را با خود داراست . خروجی vco یک سیکنال با فرکانس تولید شده مساوی با ورودی است . بنابراین تشخیص و تمیز ورودی از نویز تا حدودی مشکل است . چون خروجی vco می تواند موجی مثلثی ، سینوسی یا هر آنچه نویز وارد شده از روش تولید شده یک موج سینوسی ر امقایسه کرده و قفل کند . یکی از کاربرد های معمولی pLL ها دو شمارنده ها است Pll روشی برای تولید کردن پالس هاس ساعت در چند ین خط نیرو فرکانس برای مبدل های A/D است . اساس نوسانگر کنترل شده ی ولتاژ VCO ، در شکل 3 نشان داده شده است . این نشان می دهد که اساس نوسان گر کنترل شده ولتاژ که فرکانس اسیلاتور آن با تعیین می شود مشخص می گردد . خازن متغییر است . دیود ها بیشتر مواقع که در مدار معکوس قرار بگیرند مانند خازن متغییر عمل می کنند . اما باید به مشخصات عملکرد آن در حالت اتصال معکوس توجه شود . در بایاس معکوس این دیود به عنوان یک خازن عمل می کند و ناحیه تهی آن خاصیت دی الکتریک دارد .
محدودیت های شکست دیود تحت تاْثیر تغییر مقدار بایاس معکوس ، عرض ناحیه تهی را تغییر داده و بنابراین ظرفیت موًثری که توسط دیود به وجود می آید ، تغییر خواهد کرد ؛ که این تغییرات ،تغییر فرکانس رزنانس مدارا سیلاتور را منجر خواهد شد . اما این چه کمکی به ما می کند ؟ مهم تر از همه ، VCO ؛ ناپایدار است . هر گونه تغییر جزئی در اختلاف پتانسیل در مدار باعث شیفت فرکانس خواهد شد . و اگر روشی وجود داشت که ما می توانستیم مصالحه ای بین VCO و پایداری اسیلاتور کریستال برقرار کنیم ما می توانستیم یک سیستم ایجاد کننده فرکانس ایده ال داشته باشیم . اگر یک آشکار کننده فاز از طریق خروجی یک VCO و اسیلاتور کریستال تغذیه می شد ؛ چه اتفاق می افتاد ؟ آشکار کننده فاز چیست ؟ به شکل 4 نگاه کنید .
یک آشکار کننده فاز شبیه به یک متمایز کننده با آشکار کننده ی نسبی مورد استفاده دردی مدولاسیون فرکانس می باشد و یا آن می تواند یک وسیله دیجیتالی شبیه یک کیثت انحصاری «OR » باشد . اگر دو سیگنال به آشکار ساز فاز داده شوند ،که از لحاظ فاز و فرکانس یکسان باشد در این صورت آشکار ساز هیچ خروجی نخواهد داشت . با وجود این ، اگر این سیگنال ها از لحاظ فرکانس و فاز یکسان نبا شد ،این اختلاف به یک سیگنال خروجی dc تبدیل می شود . اختلاف فاز یا فرکانس در میان دوسیگنال بزرگتر باشد ؛ولتاژ خروجی بزرگتر خواهد بود . به شکل شماره 4 نگاه کنید . خروجی های vco و اسیلاتور کریستال با یک آشکار ساز فاز ترکیب شده اند و هر گونه اختلافی به یک خروجی ولتاژ dc منتهی خواهد شد . فرض کنیم که این ولتاژ dc به یک اسیلاتور کنترلی ولتاژی فیربک شده است . به طریق که آن خروجی vco را به فرکانس اسیلاتور کریستال می راند . سرانجام vco بر روی فرکانس اسیلاتور کریستال قفل خواهد شد . این پدیده به اصطلاح حلقه قفل فاز خوانده می شود تنها قسمتی از خروجی vco لازم است که به آشکار ساز فاز فرستاده شود . وباقی مانده آن می تواند به عنوان خروجی قابل استفاده باشد . فرض کنید که فرکانس کریستال ما IOMHZ باشد ولی ما بخواهیم که VCO برروی 2OMHZ عمل کند البته آشکار ساز فاز که اختلاف فرکانس را آشکار خواهد کرد وvco راتا iomhz پایین خواهد کشید . چه می شد اگر ما می توانستیم آشکار ساز فاز را مجبور کنیم به این تفکر که vco واقعا ٌ یک عمل کننده بر روی iomhz باشد . زمانی که حقیقتاٌبر روی2omhz عمل می کند به شکل 5 نگاه کنید . فرض کنیم به طور مثال درشکل 4 مایک مقسم چهار تایی به جای دوتایی استفاده می کردیم . که دراین صورت درحالت قفل Vco هنوز در فرکانس 4omhz به پایداری فرکانس مرجع کریستال می رسید . نوسان سازی هایی وجود دارد که در یک رنج وسعیی از فرکانس ها عمل می کنند . اسیلاتورهای فرکانس متغییر vfo باعث تغییر فرکانس به وسیله تغییر دادن یکی از مدارهای تعیین شده فرکانس می شوند .
موَ لفه های Pll
آشکار ساز فاز :اجازه بدهید نگاهی به اساس آشکار ساز و فاز بیاندازیم .در حقیقت دو نوع آشکار ساز فاز داریم . نوع یک و نوع دو نوع یک آشکار ساز فاز ؛ طوری طراحی شده است که با سیگنال آنالوگ یا سیگنال موج مربعی دیجیتالی عمل می کند و نوع دو آشکار سا زفاز به وسیله سیگنال گذر ادیجیتال (لبه ها ) کار می کند . ساده‌ترین آشکار ساز فاز نوع یک ؛ یک گیت انحصاری or است شکل شماره را ببینید . بوسیله یک فیلتر پایین کذر ،نموداری از ولتاژ خروجی در برابر اختلاف فاز نسبت به ورودی موج مربعی با دوره زمانی 50% نشان داده شده است . نوع یک‌،آشکار ساز فاز ،به ولتاژ خروجی در مقابل مشخصات فاز شبیه است . اگر چه مدارات درونی واقعا ٌ یک «مالتی پلیر چهار گوشه » هستند و همچنین یک «میکرتعادل کننده » نامیده می شوند . امروزه مهندسان به صورت ثابت درطراحی مدارهای pll رقابت می کنند . زیرا سطح نویز فاز وخصوصیات بنیادی سیکنال های نویز ،بویژه درطراحی شبکه های رادیویی و بی سیمی مهم هستند در طراحی امروزه ترکیب کننده ها ،در سرعت سؤچینگ pll هایی که دارای پارامتر های بحرانی هستند و بویژه برای شبکه های مدرن از جمله wlans وwedma و تکنولوژی بلوتوس مورد استفاده قرار می گیرد . برای سرعت سؤچنگ حلقه سیگنال احتیاج به رقابت درطراحی pll احساس می شود . سرعت به طور عمده تا بمی از پنهای باند حلقه است . اما در بیشتر مواردپنهای باند حلقه نمی تواند به دلیل محدودیت های نویز فاز بیش از اندازه گسترش یابد . نوع دوم آشکار ساز فاز تنها حساس به زمان وابسته به لبه ی سیگنال و ورودی VCO است که در شکل شماره 6 نشان داده شده است . مدار مقایسه گر فاز بزرگتر از پالسهای خروجی پیش فاز و پس فاز که اینها وابسته به خروجی VCO منتقل شده هستند که به ترتیب بعد یا پس از انتقال سیگنال مرجع اتفاق می افتد . پنهای این پالس ها با زمان بین لبه های مربوطه برابر است . مدار خروجی به تر تیب جریان پاسخ دهید را در طول پالسها سینک یا سورس می کند . با این حال مدار با ز است . و میانگین ولتاژ خروجی در مقابل اختلاف فاز بزرگتر است ؛شبیه آنچه درشکل 7 نشان داده شده است . این به طور کامل به دور ه زمانی سیگنال ورودی وابسته است . بدون شباهنگ به موقعیت مقایسه گر فاز نوع یک که اخیراٌبحث شد . به عبارت بهتر خصوصیات این آشکار ساز فاز در حقیقت این است که تمام پالس های خروجی وقتی دوسیگنال قفل می کنند ،ناپدید می شوند .این معنی می دهد که دراشکار ساز نوع اول هیچ ریپلی درخروج موجود نیست تا در حلقه مدولاسیون با فاز دوره ای تولید شود . همیشه ،اختلاف زیادی بین دو نوع آشکار ساز های فاز وجود دارد آشکار ساز نوع اول همیشه در خروج ،موج تولید می کند که با ید به وسیله فیلتر حلقه ،فیلتر شود . بنابر این در یک pll با آشکار ساز نوع اول ،فیلتر حلقه مانند فیلتر پایین گذر عمل می کند تاسیگنال خروجی منطقی در حالت اوج را صاف کند . اما همیشه ریپلی باقی خواهد ماند . و این نتیجه نوسا نهای فاز دوره ای در یک حلقه است . در مدارهایی که حلقه های قفل فاز برای ضرب یا ترکیب فرکانس استفاده
می شود ؛ «کنار باند مدولاسیون فاز » با سیگنال خروجی جمع می شود . آشکار ساز فاز نوع دو تنها زمانی پالسهای خروجی تولید می کند که خطا ی فاز بین سیگنال منبع وvco وجود داشته باشد . چون خروجی آشکار ساز فاز شبیه مدار باز است . که خازن فیلتر حلقه به عنوان قطعه ی ذخیره ولتاژ عمل کرده و ولتاژ ی که از فرکانس ‌‌‌‌vco مستقیماٌداده می شود را نگه می دارد. اگر سیگنال مرجع دور از فرکانس حرکت کند ، آشکار ساز فاز یک ردیف پالس های کوتاه تولید می کند ؛و خازن با ولتاژ جدید برای گذاشتن vco قبلی در داخل قفل شارژ (یا دشارژ )می شود . دومین صورت pll به طور اساسی در طراحی ها تکنولوژی ترکیب کننده های بکار می رود بیشتر pll به طور اختصاصی برای ترکیب کننده هایی که سه و چهار حلقه معمول دارند طراحی می شوند . که از یک ترمینولوژی مختلف استفاده شده و بیشتر دارای فاز وبهره حلقه باز هستند lm567 یک تراشه عمومی پرکاربرد حلقه قفل فاز است که شامل ،پایداری بالا ،اسیلاتور کنترل شده ی ولتاژ خطی بالاvco دی مدولاسیون fm اعوجاج کم و دوبرابر کننده بالایس آشکار ساز فاز با یک حاصل خوب است . این تراشه دارای 8 پایه می باشد که پایه 1 آن به وسیله خازن به زمین وصل می‌شود که به عنوان فیلتر خروجی عمل می کند .مقدار این خازن باید تقریباٌ دوبرابر خازن پایه شماره 2 است و دررنج میکروفاراد قرار دارد . با استفاده از پایه یک مطالعه می توان حساسیت مدار را کنترل کر د اگر بخواهیم حساسیت مدار را افزایش دهیم باید پایه یک را از طرفی با یک مقاومت به تغذیه وصل کنیم و از طرف دیگر با خازن به زمین ؛که مقاومت ‌r و خازن به صورت سری قرار می گیرند . اما اگر بخواهیم حساسیت مدار را کاهش دهیم پایه یک را با مقاومت r و خازن به صورت موازی به زمین وصل می کنیم . پایه شماره 2 که یک فیلتر پایین گذراست با خازن به زمین وصل می شود . همچنین با استفاده از این پایه می توان سرعت عملکرد تراشه را کنترل کرد به این صورت که هر چه مقدار مینیمم شود ، سرعت عملکرد ماکزیمم می شود ومقدار خازن با مقدار سرعت نسبی معکوس دار د.
پایه شماره 3 ، ورودی تراشه است . این پایه درحقیقت فاز یا فرکانس را که قرار است با فاز یا فرکانس اسیلا تور داخلی تراشه ،vco مقایسه شود ودر یک فاز یا فرکانس برابر قفل کند ؛ را وارد تراشه می کند . بهتر است قبل از ورود ی پایه 3 ، یک خازن در حدود نانو فاراد استفاده شود . پایه شماره 4پایه تغذیه یا vcc است . این پایه تنها پایه تغذیه مدار می باشد ودر مدار تغذیه منفی نداریم . مقدار تغذیه این تراشه بین 5 ولت تا 12 ولت می باشد وبهترین ولتاژ مورد استفاده 9 است . پایه شماره 5 وپایه شماره 6 یک مقاومت یک مقاومت وصل می شود واز طرف دیگر پایه 6به وسیله خازن زمین می شود. وخازن ومقاومت زوجی را تشکیل می دهند که با شارژ و دشارژ شدن خازن توسط مقاومت ،یک اسلاتور کنترل شده ولتاژ vco به وجود می آید . در حقیقت این دوالمان مقدار فرکانس vco را نیز مشخص می کنند . فرکانس داخلی از فرمول زیر به دست می آید .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  21  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید