دانلود پایان نامه بررسی نقش ایثار در منابع اسلامی و تأثیر آن در تکامل فرد و اجتماع

بررسی نقش ایثار در منابع اسلامی و تأثیر آن در تکامل فرد و اجتماع

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:209

فهرست مطالب :

فصل اول: کلیات

1- مقدمه

2- بیان مسئله

2-1 اهمیت و ضرورت مسئله

3-1 اهداف پژوهش

4-1 جامعه آماری

5-1 نمونه و روش نمونه گیری

6-1 روش تحقیق

7-1 مراحل اجرای تحقیق

8-1 مشکلات تحقیق

9-1 ارائه پیشنهادات

فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی

2-تعریف ایثار

1-2 نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت

3-انواع ایثار

1-3 جهاد

2-3 شهادت

3-3 فنای عاشق در معشوق

4-3 دهش و بخشش

5-3 انفاق

6-3 جامعه پزشکی

4-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)

1-4 ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام

1-1-4 ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)

2-1-4 ایثار انصار نسبت به مهاجران

2-4 ایثار حضرت علی

3-4 حماسه حسینی

5 شهادت

1-5 فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام

1-1-5 ایثار و شهادت در تاریخ اسلام

2-5 شهادت طلبی و انتفاضه

3-5 انگیزه های شهادت طلبی

4-5 شهادت در دین یهود

5-5 شهادت در مسیحیت

6-5 ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی

1-6-5 شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)

2-6-5 شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)

3-6-5 مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)

4-6-5 مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)

فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع

6-تأثیر ایثار در تکامل فرد

1-6 ایثار و خدا محوری

2-6 نقش ایثار در رشد و تعالی انسان

3-6 ایثار و عزت نفس

4-6 ایثار و توجه به آخرت

5-6 ایثار و صبوری در برابر ناملایمات

7- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع

8-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی

1-8 سطح نخست (خانواده)

2-8 سطح دوم (محیط جغرافیایی)

3-8-سطح سوم (جامعه)

9-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی

10-ترویج ایثار در حوزه سیاسی

11- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی

فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد و اجتماع

12-جداول و نتایج

13-نتیجه گیری

14-فهرست منابع و مآخذ

15-ضمائم

1-15 نمونه پرسشنامه

2-15 نمونه مصاحبه

چکیده :

اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.

اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.

مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار می‌گیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.

نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.

1-1بیان مسئله

مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار می‌باشد.

1-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟

2-بررسی انواع ایثار

3-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع

4-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار

5-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود

2-1- اهمیت و ضرورت مسئله:

تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.

فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.

طو دو دهة اخیر انقلاب اسلامی، ملت ایران، حوادث زیادی را تجربه کرده است. انقلاب اسلامی یک پدیدة منحصر به فرد در تاریخ معاصر بود و هشت سال دفاع مقدس نیز متمایزترین جدال قرن در این عرصه، ظهور و حضور مردان بزرگ و اندیشه های ناب و پاک، مفاهیم عمیق ارزش های انسانی را در جهان بشریت متجلی ساخت و مبانی فرهنگ نوین الهی و دینی را به عنوان یک هویت زنده و جاوید به صحنه کشاند. گرچه این فرهنگ ریشه در تعالیم عالیة اسلام داشت. اما در قالب جدید با مفاهیم و مصادیق نوین خود، پا به میدان گذاردند و در حوزه های گوناگون اجتماع و خانواده اثر گذارده است.

اینک پس از گذشت سال ها از حماسة به یادماندنی و به میدان آمدن نسل نوخاستة انقلاب، شاهد بروز نگرش ها، نیازها و ارزش های جدیدی در گسترة سیاست، فرهنگ و اقتصاد جامعه هستیم که تأمل و تدبر متولیان فرهنگی را جلب نموده است. بی گمان راه پیشرفت جامعة اسلامی درک صحیح و روشن از فرهنگ ایثار و شهادت است و زنده نگه داشتن یاد و خاطره آنها وظیفة اقشار مختلف اجتماع است.

اگر بتوانیم در کنار نیازهای روزمرگی شهروندان امروز، نیاز پاسداشت این حریم را به آنان تعلیم دهیم، امنیت روانی- اجتماعی آنان را تضمین کرده ایم.

3-1 اهداف پژوهش

1)بررسی ارتباط ایثار با عقاید و باورهای دینی

2)بررسی ایثار به عنوان یکی از آموزه های ناب اسلامی

3)بررسی و تحلیل نقش ایثار در تکامل بشر و جوامع بشری

4)بررسی تأثیر ایثار در حوزه های گوناگون اجتماعی

4-1جامعة آماری

الف)منابع کتابخانه ای شامل: کتابها، جزوات، مجلات و منابع چاپی دیگر و مراجعه به سایت های اینترنتی معتبر و مرتبط

ب)دانش آموزان شاغل به تحصیل دبیرستان شاهد عصمت

5-1 نمونه و روش نمونه گیری

در تحقیق کتابخانه ای نمونه آماری شامل کتابهای مرتبط با موضوع ایثار می‌باشد.

در تحقیق میدانی نمونه مورد بررسی پس از حذف پرسش نامه های ناقص 50 نفر است که همگی از بین دانش آموزان دختر مشغول تحصیل در دبیرستان شاهد عصمت می‌باشد که همگی به طور تصادفی انتخاب شده اند.

6-1روش تحقیق

در تحقیق حاضر مطابق با اهداف تحقیق از دو روش تحقیق تاریخی (برای جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای) و روش پیمایشی برای جمع آوری نظرات دانش آموزان استفاده شده است.

ابزارجمع آوری اطلاعات: در زمینه ی تئوری و نظری خصوصاً ایثار در منابع اسلام و مباحث اسلامی و همین طور ایثار در ادیان دیگر نیز تأثیر آن در حوزه های گوناگون اجتماع از طریق مطالعات کتابخانه ای و بخشی از مطالب نیز از طریق مصاحبه با چند تن از ایثارگران در زمینه های گوناگون و نیز محیط خارج از مدرسه صورت گرفته و قسمتی دیگر که پرسش نامه می‌باشد و در درون مدرسه توسط پرسش گران پرسش شده است.

7-1 مراحل اجرای تحقیق:

مطالعات کتابخانه ای توسط اعضای گروه و با بهره گیری از منابع موجود نیز سایت‌های گوناگون اینترنتی انجام شده است. مصاحبه نیز در داخل مدرسه و خارج مدرسه توسط مصاحبه کنندگان صورت گرفته و به پرسش نامه و بعد از تهیه و تنظیم و بررسی در اختیار دانش آموزان دختر دبیرستان شاهد عصمت قرار گرفت و پس از پر شدن پرسش نامه کدگذاری شده و اطلاعات آن استخراج شد و سپس از طریق کامپیوتر نمودار بشکل نرم افزاری درآمد و درصد فراوانی ترسیم گردید.

8-1 مشکلات تحقیق:

از جمله مشکلات این تحقیق، عدم وجود کتب و تحقیقات و منابع کافی و جدید در زمینة ایثار و تأثیر قرآن در حوزه های گوناگون اجتماع بود. کتب موجود بیشتر در رابطه با ایثار و نقش آن در 8 سال دفاع مقدس ایران و نیز ایثار و شهادت طلبی بود. مشکل دیگر نیز، کمبود وقت و تعداد نمونه آماری 50 پرسشنامه (بعد از حذف پرسش نامه های ناقص) می‌باشد.

برای کسب اطلاعات جدید و نیز برای بررسی ایثار در جوامع دیگر، شناخت زیادی از سایت های اینترنتی نبود، و فقط تعداد محدودی از سایتهای موجود استفاده شده است.

9-1 ارائه پیشنهادات:

ضمن تشکر از معلم راهنمای گروه، سرکار خانم زارع پیشه و مدیریت محترم دبیرستان، سرکار خانم حسینی که در این تحقیق کمال همکاری را با ما داشتند.

از عزیزانی که تحقیق را مورد بررسی قرار می دهند، تقاضا داریم که با تحلیل همه جانبة مباحث مطرح شده را از برای نهادی کردن ایثار به عنوان یک فرهنگ در جامعه، هموار نمایند و با مطالعات و پژوهش های گسترده تر، زمینه را برای مشارکت بیشتر نوجوانان که در حدود 50% جامعه را شامل می شوند، فراهم کنند. به امید روزی که شاهد نهادی شدن تمامی ارزش های اسلامی و انسانی خصوصاً ایثار در جامعه باشیم.

ضمن تشکر از مدیریت محترم مدرسه، سرکار خانم حسینی و دبیر راهنما، سرکار خانم زارع پیشه که در این تحقیق با ما کمال همکاری را کردند.

از مسؤولین و عزیزان محترمی که این تحقیق را مورد بررسی قرار می دهند خواهشمندیم که تحقیقات بررسی شده به اشکال مختلف مانند کتب درسی و … در اختیار نسلهای آینده برای پیشبرد اهداف عالی آیین جمهوری که ایثار یکی از اصول آن است قرار دهید و نواقص آن را در اجتماع رفع کنیم تا شاهد پایه گذاری و نهادی شدن این اصول در جامعه به خصوص در تک تک افراد نسب آینده باشیم تا حداقل آینده ای رو به رشد امیدوار باشیم

2-تعریف ایثار

یکی از ارزش های اخلاقی که در همه جوامع از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است و آن یعنی منافع جامعه را بر منافع خود ترجیخ دادن و تجلی آن در عمل شهید در بالاتری حد است، چرا که با فدا کردن جان خویش بزرگترین فداکاری و ایثار را برای مردم انجام داده است.

ایثار، برگزیدن و فرض دیگران را به غرض خویش مقدم داشتن منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم داشتن و این کمال سخاوت است …دیگری را در رساندن به منفعت و دفع مضرت بر خود مقدم داشتن و آن نهایت برادری است.[1]

هم چنین تعاریف را هم برای ایثار بر شمرده اند.

خدا محوری در مقابل خود محوریایثار، ترجیح دادن منافع دیگران بر منافع خود (شهادت طلبی عالی ترین درجة ایثار است)آخرت را بر دنیا ترجیح دادناطاعت بی چون و چرا از مقام والای ولایت تا پای جانرجحان ارزش های انسانی بر منافع شخصیدر مسیر کمال حرکت دادن تا آنجا که (شهید نظر می‌کند به وجه الله)صبر و استقامت در مقابل مشکلات برای نیل به اهداف عالیهسازش ناپذیری در مقابل دشمنانعزت نفس و زیر بار ذلت نرفتننترسیدن از مرگ

و مواردی دیگری را که می توان به این مجموعه افزود:

11-ابلاغ فرامین الهی در ترویج و احیای امر به معروف و نهی از منکر

12-تذهیب نفس و کسب فضایل اخلاقی در جهت اشاعة رشد معنوی انسان

13-مقدم داشتن دیگری بر خویشتن[2]

14-از خودگذشتگی که از خودگذشتگی صفات مردان شریف و کریم است و تمرین بندگی لازم داشته از ریسمان و اعتقاد ریشه دار صاحبش حکایت دارد. [3][4]

1-2 نمونه ای از آیات قرآن کریم دربارة ایثار و شهادت

ایثار تجلی عاطفه انسانی است نقطه اوج سلامت روان است و اعتبار دهندة صفات عالیه آدمی نسبت به بارزترین شخصیتی که به این مفهوم عمیق و انسانی، حیات و حرکت بخشیده است، ائمه معصومین (ع) هستند که برابر نص صریح آیات نورانی قرآن کریم از ابتدایی ترین نیازهای خود به نفع دیگری چشم پوشی نمودند.

دربارة ایثار و شهادت می توان به آیات ذیل اشاره کرد:

1-(انا لله و انا الیه راجعون) (بقره- آیه 156)

2-(و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله الیه امواتاً بل احیاء عند ربهم برزقون) (آل عمران- 196)

3-(ارجعی الی ربک) (فجر-28)

4-(انما اعظکم بواحده) (سبأ-46)

5-(ما عندکم ینفذو ما عندالله باق) (نحل-96)

6-(یا لیتنی کنت معکم فافوز فوزاً عظیما) (زیارت وارث و مفتیح الجنان)

قرآن کریم در ستایش انصار می فرماید:(والذین تبوأ ولدار والایمان من قبلهم یجنون من هاجر الیهم و لا یجدون فی صدرهم حاجه مما اوتوا و یؤثرون علی انفسهم و لو کانت بهم خصاصه)

و آنان که از پیش مدینه را خانه ایمان گردانیدند و مهاجران را که به سوی آنها آمدند دوست می دارند و از این که پیغمبر (ص) اموال بنی نضیر را به آنها اختصاص داد و از آن غنایم چیزی به انصار اعطا ننمود در دل خویش هیچ کینه و حسدی دربارة مهاجران نمی یابند و همه چیز به چیزی نیازمند باشند مهاجران را در آن چیز به خود مقدم میدارند و آن را در اختیار آنها می دهند.[5] (حشر:9)3

3-انواع جهاد

1-3 جهاد

جهاد که بسته شهادت طلبی است در فروعات دین قرار گرفته و از آموزه های مهم دینی می‌باشد. جهاد به معنی وسیع تلاش پیگیر با تمام توان، برای گذشتن از گذرگاههای حیات- ضرورتی است اجتناب ناپذیر که برای هیچ فرد و جامعه ای در تکاپوی عرصة حیات از آن گریزی نیست.

صحنه های هر جهاد مقدسی نمایانگر عظمت ایثار و اوج تعالی روح و شکوه سازندگی در راه خدا و رهائی انسان ها است ولی همواره سوی دیگر آن نیز آلوده، نمایشی از بازیگری عناصری پلید و انسان های وارونه ای است که منافع خود را در اسارت مردم در حال رشد و سد راه بوده و تعالی انسان ها و بازگرداندن آن ها به قهقرا و پستی می‌دانند.

آن چه که به جهاد در بینش اسلامی امتیاز و جلوة ویژه بخشیدن است، هدفهای والای مشخص است که تلاش ها به سوی آن بسیج می شود و نیز راه ها و کیفیت های ممتازی است که در پیشبرد آن هدفها مورد استفاده قرار می گیرد.

جهاد را می توان با توجه به سخنان ائمه (ع) و بزرگان دین از جمله حضرت امام خمینی (ع) به دو نوع تقسیم کرد:

الف)جهاد اکبر، که همان مبارزه نفس است، از نفس ، از خویشتن گذشتن و به خدا رسیدن که مصداق یکی از تعاریف ایثار است.

ب)جهاد اصفر (کارزار کوچک، جدال با کافران) که نمود آن در ادوار تاریخی به وفور دیده می شود چه در کربلای سال 61 هـ . ق و چه در کربلای سال 59، که این جهاد هم از جان گذشتگی برای دیگران، خود را فنای آسایش دیگران کردن است که این مطلب عین ایثار است.

جهاد در فرهنگ لغت به معنی: کارزار، جنگ کردن، جنگیدن در راه حق، جنگ دینی و غزو مسلمانان با کافران است.

یکی از مفاهیم اساسی و ارزمند در جهان بینی اسلامی مفهوم شهادت است که این مفهوم دارای معنای خاصی است در واقع شهادت در اصطلاح قرآن، حدیث، کلام بزرگان و از دید عامه به مفهوم کشته شدن در راه خدا تلقی می شود و بر همین اساس شهید به کسی گفته می شود که در ضمن جهاد در راه خدا به دست مخالفین دین کشته شود.

امروزه دامنة معنایی شهید و شهادت تنها به مفهوم کشته شدن در میدان جنگ و در مقابل دشمن دین نیست بلکه به استناد احادیث و روایات معنای این مفهوم بسظ یافته و برای بسیاری از اشخاص که نه در میدان جنگ بلکه در راه دین و شریعت و به خاطر عشق به حق، شربت شیرین شهادت را نوشیدند نیز استعمال می شود و مرگ آنها در ردیف شهادت محسوب می گردد. این بر اساس بنا به ضرورت مسئله در بخش های بعدی به طور کامل این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد.[6]

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه بررسی سلامت روانی کارکنان بهزیستی شهر نیشابور در سال 1386

بررسی سلامت روانی کارکنان بهزیستی شهر نیشابور در سال 1386

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:103

چکیده :

پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان سلامت روانی در کارمندان اداره بهزیستی شهر نیشابور انجام شده است که جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارمندان زن و مرد اداره بهزیستی شهر نیشابور با حجم 36 نفر تشکیل می دهند که از این افراد تعداد 31 نفر با محقق در اجرای آزمون سلامت عومی GHQ و پرسشنامه محقق ساخته همراه آن همکاری نموده اند این تحقیق از انواع زمینه یابی و با هدف بررسی یک فرضیه و چهار سوال تحقیقی انجام گرفت که داده های آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS با درجه آزادی 95% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت پس از تجزیه و تحلیل داده های آماری نتایج بدست آمده در پاسخ به فرضیه و سوالات تحقیق به این ترتیب مشخص شده است که میزان سلامت روانی در مردان بیشتر از زنان است و بین سلامت روانی و سن کارمندان رابطه معنی داری وجود ندارد همچنین نتایج گویای این مطلب است که نوع اشتغال در کارمندان در میزان سلامت روانی آنها تأثیر گذار نیست و وجود گروههای مختلف فعالیتی در اداره بهزیستی تأثیری در میزان سلامت روانی کارمندان ندارد و بالاخره این که بین سلامت روانی و سنوات کاری کارمندان بهزیستی رابطه معنی داری وجود ندارد.

1-1 مقدمه

«اگر سلامتی روانی انسانها مهمتز از سلامتی جسمی آنها نباشد لااقل هم سطح آن خواهد بود» (مطهری)

از آغاز پیداش انسان همواره مسأله سلامتی او نیز مطرح بوده است.

اما عموما بعد جسمانی او نیز در نظر گرفته می شود و کمتر کسی است که به بعد روانی آن نیز اهمیت بدهد. در حالیکه به تعریف سازمان بهداشت جهانی «سلامتی تنها نبود نقص عضو یا نبود بیماری نیست بلکه حالت کامل رفاه جسمی روانی است».ت (گنجی 1376)

برای اینکه سلامت جسمی و روانی یک جامعه را بررسی کنیم نمی توانیم تمامی افراد آن جامعه را ارزیابی کنیم بلکه از نمونه گیری از جامعه مورد نظر استفاده کرده و نتایج را به جمعیت مبنا تعمیم می دهیم. به همین خاطر وارد قلمرو علمی شده ایم که «همه گیر شناسی» نام دارد. و آن علمی است که تمامی جنبه ها و رویدادها و حالات مختلف تندرستی جامعه را در بر می گیرد. متأسفانه با توجه به اهمیت بالای همه گیر شناسی بیماریهای روانی به خصوص همه گیر شناسی در ارتباط با سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی ، این نوع مطالعات در ایران کمتر انجام پذیرفته است که عوامل بسیاری از قبیل وقت گیر بودن، زحمت زیاد، داشتن هزینه های سنگین مطالعاتی، و از طرف دیگر عدم سناخت کافی نسبت به اختلالهای روانی عوارض و پیامدهای آن بر روی افراد خانواده و اجتماع در این بابت تأثیر گزار بوده است.

در بحث راجع به سلامت روانی عوامل متعددی هستند که می توانند بر میزان سلامت روانی تأثیر گذار باشند. مثلاً : عواملی همچون سن، جنس، نوع اشتغال و طبقه اجتماعی- اقتصادی را می توان نام برد. که ما در این تحقیق به بررسی بعضی از این عوامل می پردازیم.

با امید این که دست اندر کاران مسادل بهداشتی و بخش درمان و آموزش پزشکی امکانات و سرمایه ای لازم در این زمینه مبذل دارند تا شاهد انجام پژوهشهای بیشتری در مورد سلامت روانی در مرکز مختلف باشیم.

1-2 بیان مسئله

بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی در مقابل آن مصونیت ندارد، و این خطری است که بشر را تهدید می کند. عدم سازش و وجود اختلالات رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهور و فراوان است. در هر طبقه و صنفی و هر گروه و جمعی اشخاص نامتعادلی زندگی می کنند.

بنابراین در مورد همه افراد اعم از کارگر، دانش پژوه ، پزشک و مهندس زارع، استاد دانشگاه و … خطر ابتلا و ناراحتی های روانی وجود دارد. به عبارت دیگر هیچ انسانی در مقابل این امراض مصونیت ندارد. (شاملو 1380)

این موضوع برای کسانی که ارتباط نزدیکی با معلولان جسمی و ذهنی دارند و یا کسانی که در مؤسسات نگهداری از بیماران روانی کار میک نند، اهمیت بیشتری پیدا می کنند.

ادارات بهزیستی از جمله مؤسساتی است که کارکنان شاغل در آن دارای یک ارتباط متقابل چه بصورت مستقیم یا غیر مستقیم با معلولان جسمی و ذهنی و حتی بیماران روانی هستند که این امر باعث ایجاد استرس و اضطراب در کارکنان بهزیستی می شود و بدین ترتیب محیط کاری در بهزیستی حالتی تنش زا پیدا می کند.

با چنین وضعیتی مقامات دولتی و مدیران ارشد چنین سازمانهایی لازم است، توجه خاصی به وضعیت بهداشت روانی کارکنان خود داشته باشند. میزان سلامت روانی کارکنان را مورد بررسی قرار دهند و به نتایج حاصله توجه خاصی داشته باشند با ارائه و تنظیم برنامه های جدیدتر و ایجاد تغییراتی در محیط ، میزان و شرایط کاری در بهزیستی در جهت بهبود سلامت روانی کارکنان خود علی الخصوص زنان داشته باشند.چرا که زنان شاغل در بهزیستی، هم در منزل و هم در محیط کاری وظیفه ای سنگین را به دوش می کشند و به دلیل دوم اینکه تمام تحقیقات گذشته خارجی همچون مطالعات نیوهاون، مانهاتان وتحقیقات داخلی که توسط باش و بهادرخان و دیگر افراد در زمینه همه گیر شناسی بیماریهای روانی انجام شده است بر این امر تأکید داشته است که سلامت روانی وابسته به جنسیت است و همواره میزان سلامت روانی در زنان کمتر از مردان بوده است.

منظور از سلامت روانی همان احساس رضایت و بهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه می باشد. (فرهنگ روانپزشکی کمپل – پورافکاری 1373)

همچنین در فرهنگ روانشناسی لاروس سلامت روانی را استعداد روانی برای هماهنگ و خوشایند و مؤثیر کردن کار برای موقعیتهای دشوار و توانایی داشتن تعریف کرده است.

اما هنوز مشخص نشده است که :

آیا سلامت روانی بر متغیرهای دیگر نیز وابسته است؟

آیا متغیر هایی همچون سن، اشتغال، نوع فعالیت، سنوات کاری و … در میزان سلامت روانی چنین کارکنانی تأثیر گذار هستند یا خیر؟

البته بسیار واضح است که دانستن میزان شیوع و عوامل ایجاد کننده این آسیبها در سنین و جنسهای مختلف می تواند اطلاعات مفیدی را برای برنامه ریزیهای بلند مدت و کوتاه مدت در اختیار قرار دهد و با تدابیر قابل اتخاذ بر اساس این اطلاعات می توان از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرده و در کاهش هزینه های مروبط مؤثر باشد.

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

اگر نگاهی به آمار و ارقام شیوع بیماریهای روانی در کشورهای مختلف و پژوهشهای بسیار اندکی که در ایران انجام گرفته بیندازیم، اهمیت این پژوهش آشکار تر می شود.

ساتر لویس (1993) در کنفرانس جهانی حقوق بشر تعداد بیماران روانی را در سرتاسر جهان بیش از نیم میلیارد نفر گزارش کرد که تقریبا نیمی از این بیماران از خدمات بهداشتی و درمان لازم محروم بوده اند.

سازمان بهداشت جهانی در سال (1993) شایعترین بیماری های روانی را در سرتاسر جهان به ترتیب ، افسردگی، اضطراب و بیماری های روانی تنی معرفی نموده است (فخریان فولادی 1375) . در ایران پژوهشهای در زمینه همه گیر شناسی بیماری های روانی انجام شده بطور مثال: در پژوهشی که توسط باش و همکاران در سال (1342) انجام گرفت شیوع این بیماری در افراد بالای 5 سال 9/11 درصد گزارش شد. در پژوهشی که توسط بهادرخان در سال (1372) انجام گرفت. شیوع کلی بیماریها 6/16 درصد گزارش شد در پژوهشی که در مناطق شهری و روستایی کشور در سال (1378) انجام گرفت، شیوع کلی بیماری های روانی را 21 درصد نشان داده که شیوع بیماری در زنان بیشتر از مردان است با دقت در نتایج تحقیقات گذشته که شیوع بیماریهای روانی در اجتماع را در سطح بالای نشان می دهند و با ذکر این نکته که افراد شاغل در ادارات و سازمانها، جمعیت کثیری از جوامع شهری را تشکیل می دهند. این ضرورت احساس می شود که پژوهشی در زمینه بررسی سلامت روان و ارتباط آن با اشتغال در سازمان و ادارات انجام پذیرد.

تا ضمن پاسخگویی به سوالات محقق بتوانیم به شناسایی عوامل خطر زایی که سلامت روان کارمندان را تهدید می کنند پرداخته، در جهت رفع موانع و مشکلات قدم برداشته آموزشهای لازم را انجام دهیم، و در کل اقدامات پیشگیرانه را در جهت کاهش میزان بروز بیماری های روانی در سطح اجتماع و متقابلاً در سطح ادارت و سازمانها برداشته و سطح سلامت روان را در این قشر از جامعه افزایش داده . در جهت رشد و شکوفایی هر چه بیشتر اجتماع قدم برداریم.

1-4 اهداف تحقیق

هدف کلی

هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی میزان سلامت روانی کلیه افرادی است که در اداره بهزیستی شهر نیشابور مشغول به فعالیت هستند.

1-4-1 اهداف جزئی

بررسی تفاوت دو جنس در سلامت روان.بررسی رابطه سن درسلامت روان.بررسی تفاوت اشتغال در سلامت روان.بررسی تفاوت سلامت روان با نوع فعالیت.بررسی رابطه سلامت روان با سنوات کاری.

1-5 فرضیه و سوالات تحقیق

فرضیه تحقیق

میزان سلامت روانی در کارمندان مرد بیشتر از کارمندان زن است.

سوال تحقیق

آیا بین سلامت روانی کارمندان با سن آنها رابطه معنی داری وجود دارد؟آیا بین سلامت روانی کارمندان رسمی و پیمانی و شرکتی تفاوت معنی داری جود دارد؟آیا تفاوت معنی داری در میزان سلامت روانی افرادی که فعالیت حمایتی اجتماعی، توان بخشی، اداری و خدماتی انجام می دهند وجود دارد یا خیر؟آیا بین میزان سلامت روانی و سنوات کاری کارمندان رابطه معنی داری وجود دارد؟

1-6 متغیرهای تحقیق

در این بررسی متغیرهای تحقیق بر اساس فرضیه و سوالات تحقیق مشخص شده اند.

در فرضیه تحقیق:

متغیر وابسته- سلامت روانی             متغییر مستقل- جنسبت

در سوال اول:

متغیر وابسته : سلامت روانی.               متغیر مستقل : سن.

سوال دوم:

متغیر وابسته: سلامت روانی.            متفیر مستقل: نوع اشتغال

سوال سوم:

متغیر وابسته: سلامت روانی.            متغیر مستقل: نوع فعالیت.

سوال چهارم:

متغیر وابسته: سلامت روانی.            متغیر مستقل: سنوات کاری.

متغیر مزاحم: میزان درآمد، تعداد فرزندان ، طبقه اقتصادی ، نوع مدرک تحصیلی، سطح تحصیلات، میزان رضایت از زندگی.

1-7 تعاریف عملیاتی و مفهومی

سلامتی روانی (Mental health)

فرهنگ روانپزشکی کمپبل[1] این اصطلاح را احساس رضایت وبهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه تعریف کرده است(پورافکاری 1373)

فرهنگ بزرگ روانشناسی لاروس سلامت روان را «استعداد روان برای هماهنگ خوشایند و مؤثر کردن » برای موقعیتهای دشوار، انعطاف پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خود «توانایی داشتن» تعریف کرده است. (گنجی 1376)

در این پژوهش کسی دارای سلامت روان است که در آزمون سلامت عمومی نمره بیشتر از 24 کسب کرده باشد.

فعالیت توانبخشی

توان بخشی استفاده از انواع فیزیوتراپی همراه با تعدیل روانی اجتماعی و بازآموزی حرفه ای در تلاش برای کسب حداکثر عملکرد و انطباق و آماده سازی جسمی روانی، اجتماعی و حرفه ای برای غنی ترین زندگی ممکن که مطابق توانائی و ناتوانائی های او است.(پورافکاری 1373)

در این پژوهش منظور از توان بخشی فعالیتی است که در اداره بهزیستی در جهت 1- بهبود جسمی بیماران انجام شود 2-بیمار را به استفاده از حداکثر توانائی های خود قادر سازد و بالاخره تعدیلی رضایت بخش در روابط شخصی و اجتماعی بیمار بوجود آورد تا بتواند بعنوان عضو مفیدی در جامعه فعالیت کند.

فعالیت حمایتی اجتماعی

به فعالیتی که در جهت تحقق کلیه طرح ها و برنامه های مصوب سازمان بهزیستی در جهت حمایت از خانواده های تحت پوشش، مبارزه با فقر، توزیع مایحتاج اولیه خانواده های نیازمند، اعطای وام به افراد تحت پوشش، ارائه مشاوره های تخصصی و غیره … می باشد.

کارمندان رسمی: به فردی می گویند که براساس حکم کارگزینی بعنوان کارمند رسمی شناخته می شود.

کارمند شرکتی: به افرادی که از طرف یک شخص مشخص به نهادها و سازمانهای دیگر جهت ارائه خدمات معرفی می شوند و در آنجا به ارائه خدمات می پردازند.

فعالیتهای خدماتی (مشاغل کم خطر)

افرادی که براساس حکم کارگزینی به ارائه خدمات به دیگر بخشهای سازمان می پردازند. مشاغل کم خطر با مشاغل خدماتی به افرادی همچون: آبدارچی، منشی، تلفنچی، نگهبان، راننده سازمان و … اطلاق می شود.

فعالیت های اداری و حسابرسی

به فعالیتهایی اطلاق می شود که افراد شاغل در آن فعالیت حمایتی اجتماعی توان بخشی و خدماتی نمی پردازند بلکه تنها به انجام اموری اداری و حسابداری می پردازند و افرادی همچون رئیس، معاون، حسابداران و کارمندان دبیرخانه را شامل می شود.

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه بررسی اضطراب و افسردگی در بین معلمان مدارس

بررسی اضطراب و افسردگی در بین معلمان مدارس

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:178

فهرست مطالب :

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

اهداف تحقیق

فایده واهمیت تحقیق

بیان مساله

موضوع تحقیق

فرضیه تحقیق

تعریف مفاهیم و واژه ها

تعریف عملیاتی اضطراب

تعریف عملیاتی افسردگی

فصل دوم: پیشینه تحقیق

تاریخچه اضطراب

تاریخچه افسرد گی

تعاریف ونظریه های اضطراب

تعاریف ونظریه های افسردگی

1- افسردگی از دیدگاه روان پویایی

2- افسردگی از دیدگاه رفتار گرایان

3- افسردگی ا زدیدگاه شناختی

4- افسردگی از دیدگاه اجتماعی

نظریه ملانی کلاین

نظریه کامرون

نظریه ادوارد بیبرنیک

نظریه الکساندر لوئی

انواع اضطراب

1- اضطراب موقعیتی

2- اضطراب خصیصه ای

انواع افسردگی

1- افسردگی در نوجوانی

2- افسردگی پنهان

3- افسردگی اتکائی

4- افسردگی رجعتی

5- افسردگی پس از زایمان

6- افسردگی نوروتیک

7- افسردگی عضوی

8- افسردگی علاقی

9- افسردگی ناشی از موفقیت

10- افسردگی ناشی از مصرف دارو

11- افسردگی در نتیجه پیری

12- افسردگی فصلی

13- افسردگی در دانشجویان

ملاکهای تشخیص اضطراب DSMIV

ملاکهای تشخیص اضطراب ناشی از اختلال طبی عمومی

ملاکها ی تشخیص اختلال اضطراب منتشر

ملاکهای تشخیص دوره افسردگی عمده DSMIV

درمان اضطراب

1-درمان دارویی اضطراب

بنزو ویازپینها

فعالیت فارماکولوژیک

عوارض جانبی

مسمومیت

داروهای بولکه کننده بتا – آدرنرژیک

مهارکننده های مونو آمین اکسید

2- روشهای خود میزانی کاهش اضطراب

آرام سازی

بیوفیدبک

انواع درمانهای اختلالات افسردگی

1-درمان افسردگی پسیکوزی :

الف ) درمانهای فیزیکی وزیست شناسی

ب ) شیمی درمانی

الف – درمانهای فیزیکی وزیست شناسی

ب ) روان درمانی

درمان دارویی افسردگی بر اساس نظریه زیست شناسی

الکتروشوک درمانی

درمان افسردگی براساس نظریه روان پویائی

درمان افسردگی براساس نظریه یاد گیری

انواع درمانهای افسردگی

1- شناخت درمانی

2-رفتار درمانی

3- درمان بین فردی ( IPT)

4- روان درمانی تحلیل گرا

5- روان درمانی حمایتی

6- گروه درمانی

7- روان درمانی خانواده

فصل سوم: روش پژوهش

جامعه آماری

آزمودنیها

نمونه وروش نمونه گیری

ابزار تحقیق

1-تحول هشیاری نسبت به خود O3

2- نیروی من

3- گرایش پارانویایی L

4- گرایش به گنهکاری O

5- تنش ارگی O4

خصوصیتهای آزمون افسردگی « بک »

1-اعتبار وثبات آزمون افسردگی

2-روش واجرای آزمون افسردگی

3-پرسشنامه آزمون افسردگی

4-مزایای آزمون افسردگی

5-نمره گذاری آزمون افسردگی

6-جدول تخمین میزان افسردگی

جدول هنجار گزینی ایرانی مقیاس افسردگی بک

معیارها ومیزانهای عددی آزمون افسردگی

روش نمره گذاری

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل

تجزیه وتحلیل داده ها

جدول افسردگی مدارس استثنایی

جدول افسردگی مدارس عادی

جدول اضطراب مدارس استثنایی

جدول افسردگی عادی

آزمون فرضیه

فرمول محاسبه واریانس

فرمول محاسبه t استودنت

فرمول محاسبه واریانس

فرمول محاسبه t استودنت

الف – فرض صفر

ب – فرض صفر

فرمول محاسبه t استودنت

ج- فرض صفر

فصل پنجم: نتیجه گیری

خلاصه مراحل تحقیق

محدودیت ها

پیشنهادات

پرسشنامه آزمون

آزمون افسردگی بک

منابع و مأخذ

چکیده :

در دنیای امروزه هیجانات ، تنش ها ، عصبیت ها وعوامل متعددی از این قبیل حاکم بر زندگی روزمره افراد هستند .

هر کدام از افراد جامعه امروزی در برخورد مستقیم با انواع استرسها و شرایط عصبی قرار دارند .محیط زندگی اجتماعی ، خانواده وهر آنچه فرد با آن در ارتباط است میتواند بعنوان عامل تنش زا جریان زندگی اورا به سمت بحرانها ونگرانیها سوق دهد .

امروزه تجارب تنش زا ناخواسته عکس العمل افراد را تعیین می کنند . بدین ترتیب که وقتی فردی یک تجربه ناخوشایند واسترس همراه با آن را دریافت می کند واکنش منفی بصورت اضطراب خود کم بینی ، افسردگی وغیره را از خود بروز می دهد . زیرا قدرت برخورد مقابله طبیعی با مشکلات را در نیافته وشاید نمی تواند که دریافت صحیحی ا زموقعیت خود داشته باشد .

از معضلات جامعه امروزی وشاید از بزرگترین آنها مسائل اضطراب است وافسردگی که هر کدام را به اختصار بیان می داریم .

اضطراب ، دلشوره ، تشویش ، نگرانی ،دلهره ، دلواپسی ، بی قراری ، دل آشوبه ونابسامانی حالاتی هستند که هر انسانی خواه وناخواه آنرا تجربه کرده است . می توان با اطمینان گفت که امکان ندارد انسان در این جهان زیسته باشد وتجربه اضطراب را نداشته باشد ( معانه ، 1370).

ممکن است اضطراب را یک نوع درد داخلی دانست که سبب ایجاد هیجان وبه هم ریختن تعادل موجود می گردد و چون بشر دائما به منظور برقراری تعادل کوشش می کند بنابراین می توان گفت که اضطراب یک محرک قوی است .

امکان دارد این محرک مضر باشد واین خود بستگی دارد به درجه ترس ومقدار وخطراتی که متوجه فرد است (شاملو 1369).

در برخی از دیدگاهها گفته می شود که هنگامی احساس اضطراب دست می‌دهد که فرد با موقعیتی روبرو شود که کنترلی بر آن ندارد بطور کلی کنترل ناپذیر بودن آنچه روی می دهد واحساس درماندگی در برابر آن باعث می‌شود که فرد در موقعیتی فشار زا قرار گرفته احساس اضطراب نماید .

هر آدمی برای رویارویی با موقعیت فشار زا روش خاص خود را دارد گاهی فرد هیجان را در مدار توجه قرار می دهد وبجای درگیری با مساله اضطراب زا سعی می کند ، به طرق دیگری از اضطراب خود بکاهد ، گاهی خود مساله را در مدار توجه قرار می دهد .

موقعیت اضطراب زا را ارزیابی می کند وسپس دست به کاری می زند تا آن موقعیت را تغییر دهد یا از آن اجتناب نماید .( هیلگارد به 1369)

اگر چه مقدار محدودی اضطراب برای رشد بشر ضرروی است ولی مقدار آن نیز باعث اختلال رفتار می شود واغلب اوقات شخص را مجبور به نشان دادن رفتار نوروتیک یا پسیکوتیک می نماید (شاملو ، 1369).

موقعیتهای گوناگون زندگی خانوادگی اجتماعی تحصیلی ، شغلی همگی می‌توانند عوامل تنش زا را ایجاد ویا تشدید نمایند .

چنانچه فردی در یک موقعیت خاص شغلی قرار گرفته باشد که همواره استرس ، نگرانی ترس ویژگی شغلی او را تشکیل دهد خود او نیز حالتهای اضطراب را تجربه می کند واین موقعیتهای اضطراب زا تا حدودی بهداشت روانی فرد را بر هم می زند .

بدین ترتیب می بایست با تحقیق هر چه بیشتر در زمینه عوامل اضطراب زا وغلبه بر آنها به نحو طبیعی وصحیح موقعیتهای تنش زا را کاملا درک نموده وراه مقابله با آنرا ایجاد نمائیم تا شاید بتوان تا حدود زیادی معضل بزرگ جامعه امروزی که مسائل ناشی از اضطراب است را از بین ببریم .

افسردگی بیماری بسیار شایعی است که با وجود تحقیقات دامنه‌دار در‌مورد

علل ، علائم وطرق درمان آن متاسفانه در بیشتر جوامع امروزی و از جمله جامعه خود ما توجه به آن مبذول نشده است . علائم افسردگی را تا مدتها به عوامل دیگری چون ضعف اعصاب ، عصبانیت هیپوکندریاک وغیره نسبت می‌دادند به همین سبب تشخیص صحیح ودرمان آن به تعویق می انجامید ( امانت 1338).

بیماری افسردگی بیماری است که خصوصیت اول وعمده آن تغییر خلق است وشامل یک احساس غمگینی است که ازیک ناامیدی خفیف تا احساس یاس شدید ممکن است نوسان داشته باشد . این تغییر خلق نسبتا ثابت وبرای روزها ، هفته ها ، ماهها یا سالها ادامه دارد. افسردگی بر روی کل ارگانیسم اثر می کند و تمام حوزه های زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار می دهد این اثر در احساسات ، نیرو ،کشش ،فکر کیفیت ، علائق فرد نمایان می شود (وهابزاده ، 1364).

منظور از اختلالات عاطفی گونه هایی از سازمان یافتگی های مرضی است که در وهله نخست دگرگونی وفروریختگی خلق وخوی در آنها بصورتی بارز به چشم می خورد ، رفتارهایی که در این حالات مشاهده می شود در دو قطب کلی شادی غمگینی مشارکت دارند ، وجود بی نظمی هایی در تفکر منطقی ومحتوای آن در افسردگان بدون توجه به نوع آنان به ثبت رسیده است
( منصور ودادستان ، 1368).

در روانپزشکی ، افسردگی را تغییر خلق در جهت غمگینی می دانند ، بارزترین علامت بیماری افسردگی همانا خلق افسرده ایست که به درجات مختلف ممکن است پدید آید . در پاره ای از موارد خلق افسرده ممکن است تنها علامت بیماری باقی بماند به هر حال در این بیماری کلیه اعمال حیاتی متناسب با خلق افسرده تغییر می کند. (اخوت وجلیلی ، 1363).

همانطور که میدانیم افسردگی تنها علامت عاطفی نیست وهمراه با افسردگی ، بیخوابی وبی اشتهایی ، خودکشی ، احساس بی ارزش و فراوان دیده می شود . حدود افسردگی گاهی با موقعیت موجود متناسب نیست و گاهی حتی خود فرد از آن آگاهی ندارد .( پور افکاری ، 1364).

تقریبا هر کس گهگاه احساس افسردگی می کند اکثر ما گاهی وقتها احساس غم ورخوت می کنیم وبه فعالیتهای لذت بخش علاقه ای نشان نمی دهیم . افسردگی پاسخ طبیعی آدمی به فشارهای زندگی است . عدم موفقیت در تحصیل یا کار از دست دادن یکی از عزیزان و آگاهی از اینکه بیماری یا پیری توان ما را به تحلیل می برد از جمله موقعیتهایی هستند که اغلب موجب بروز افسردگی می شوند افسردگی تنها زمانی نابهنجار تلقی می شود که با واقعه ای که رخ داده متناسب نباشد ویا فراتر ازحدی که برای اکثر مردم نقطه آغاز بهبود است ادامه یابد ( براهنی وهمکاران ، 1368).

افسردگی واکنشی است که در نتیجه پیدایش موقعیتهای نامساعد ایجاد می گردد واز لحاظ پزشکی یک نوع آزردگی است که فعالیت وقابلیت حیاتی جسمانی وعقلانی فرد را کاهش می دهد . وبطور خلاصه می توان گفت کاهش یافتن نیرو وفعالیت جسمانی روانی موجب آزردگی می باشد .( آگاه ، 1355).

افسردگی طبیعی ومتعادل در انسان واکنش است یک عامل بیرونی که فرد از آن آگاه است ومحرومیت آن را آگاهانه درک می کند .

باید بدانیم که واکنش افسردگی با واکنش نوروتیک آن از دو جنبه فرق می‌کند یکی اینکه افسردگی در فرد نوروتیک از لحاظ شدت نامناسب با محرک بیرونی است ودوم اینکه در افرادی ظاهر می شود که بعلت خصوصیات خاص شخصیتی آمادگی وزمینه ابتلاء به آن را داشته اند .(شاملو 1364).

همه ما معنای غم وافسردگی را می دانیم وگاه بی گاه دچار این حالت شده ایم . نا امیدی عشق ، مرگ وشرکت در عزا و بعضی از مسائل مردم را غمگین می سازد . در بیماران افسرده نیز افسردگی بعلل همین مسائل ایجاد می شود ولی چون شخص قبلا به سبب احساس حقارت وعدم کفایت مستعد بیماری است به کلی مغلوب می گردد وافسردگی ایجاد می شود ( بیرجندی ، 1364).

مشاهدات بین الملی بدون ارتباط با کشور تحت مطالعه با افسردگی یک قطبی را در زنها 2 بار شایعتر از مردها نشان داده است .هر چند علل این اختلاف معلوم نیست این تفاوت را ناشی از استرس های متفاوت زایمان ، درماندگی آموخته شده و آثار هورمونی نهفته می دانند ( پورافکاری ، 1368).

با توجه به افسردگی فراوان در جامعه کنونی ما ، پژوهش حاضر در این زمینه تدوین شده ، باشد تا گامی هر چند کوچکتر در راه شناخت انواع درمان آن برداشته شود .

پژوهشگر امیدوار است که گرچه این پژوهش ممکن است نتواند آنطورکه باید افسردگی را معلمان مدارس مورد سنجش قرار دهد ، ولی حداقل گامی است که در این راه برداشته می شود وانگیزه هایی را برای ادامه پژوهش های آزمایشی در این زمینه در ذهن علاقمندان بر انگیزد.

هدف تحقیق

انسانها در جامعه امروزی در معرض انواع تنش ها و فشارها قرار می گیرند . فشارهایی که با پیشرفت جوامع در زمینه تکنولوژی وصنعت به مراتب بیشتر شده وموجبات بروز مشکلات جسمی و روحی فراوانی را برای افراد فراهم می آورد . فشارها ومعضلات عدیده اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی سبب می شود که وجود انسان سریعتر از گذشته فرسوده گردد وروان حساس آدمی زودتر در معرض انواع بیماریها قرار گیرد بخصوص دراین میان تولد کودکان استثنایی مشکل را دو چندان کرده است .

د راین راستاست که مسئله ای بنام تربیت و آموزش وتحت الشعاع آن مدارس استثنایی و کادر آموزشی مطرح می شود .

شاید یکی از مهمترین عوامل ترقی در زمینه آموزش این کودکان در هر جامعه ای ، وجود معلمان ودبیران کار آزموده و مجرب است که با مراقبتهای دقیق و آموزش و روش دلسوزانه توام باشد .

ودر آموزش وتربیت این کودکان ،اگر مثلثی را فرض کنیم که یک زاویه آن کودک در زاویه دیگر والدین باشند ، در راس آن معلمان ودبیران قرار دارند .

معلمان علاوه بر اینکه در دروس کتب را به کودکان می آموزند نقش تربیت

کردن آنان را برای ورود به جامعه ای بزرگتر را به عهده دارند وچه بسا در این راستا خود نیز به مرور زمان دچار معضلات عدیده جسمی و روحی شود . چرا که برخورد دائمی با مشکلات روحی وجسمی کودکان می تواند وجود هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد .

بدین تربیت از آنچه گفته شد در می یابیم که سلامت روانی کادر آموزشی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است وهدف از این پژوهش درک ودریافت پدیده افسردگی واضطراب ومسایل ناشی از آنها وارائه راه حلهای مناسب در جهت یاری نمودن به کادر آموزشی مدارس است .

فایده واهمیت تحقیق

« فرانسیس الکساندر » در کتاب در« تاریخ روانپزشکی » نوشت که : از نظر تاریخی ، روانپزشکی قدیمی ترین تخصصهای پزشکی است زیرا که طب بروی ، بیشتر به جنبه های روانشناختی وذهنی توجه داشت .

ولی در واقع عمر روانپزشکی نوین ، شاید به دو قرن نرسد وتازه به بیشترین دانش ما در این حیطه حاصل دست آوردهای علمی دو سه نسل پیشین‌است از آنجا‌،‌دانش‌ما پیرامون افسردگی،بیشترنتیجه‌تلاشهای پژوهندگان

واندشیمندان این حوزه درسی وچند سال گذشته بوده است .

با آنکه قدرت این فراگیری ، در مقایسه با توجهی که پزشکان در همه اعصار به آن داشته اند هنوز دانش ما از چند وچون افسردگی واضطراب گرچه اندک نیست .

ولی کاستیها ونقاط کور فراوان دارد . البته این شاید در مورد اکثر آشفتگیهای ذهنی ونیز بسیاری از بیماریهای جسمی صادق باشد . از اینرو هنوز پزشکان فراینده درکند وکاو وپژوهش اند .

ارسطو نوشته است : « آنها د رفلسفه ، سیاست ،شعر وهنر به جایگاه والایی میرسند ، همه گرایشی به ملانگولی دارند » پس افسردگی واضطراب به تنها بیماری مردمان شکست خورده وداغدیده ودرمانده وناتوان و آواره یا ساکنین تیمارستانها وزندانها نبوده ونیز گریبانگیر ، گرانمایگانی از آن دسته که ارسطو بر می شمرد .

درسمپوزیدی که درژنو برگزار شده بود ، روانپزشکان وپزشکان باارائه تحقیقات مورد تاکید بیان نمود که بحث « بیماری ومرض » دو حیطه قلمرو جداگانه را می طلبد چه آنچه حالات نفسانی انسانی گو آنکه در برخی حالاتشان با حالات جسمانی به ارتباط تنگاتنگ دست می یابند . نمادها وسیمایه هایی متفاوت با حالات جسمانی نسبی نوع بشر را متظاهر می سازند وبا لطبع حالات مرضی روانی نیز با حالات مرضی جسم تظاهراتی دو گانه را بروز میدهند واین مساله در نوع تلقی ما از روان که جوهری عاجز از ماده ویا منعبث ا زحرکت ودگرگونی ساده است ، تفاوتی نمی نهد اگر چه شایسته آن است که برای روان اصالتی غیر مادی قائل باشیم واین گوهر را با ارزشی دیگر ارزش نما کنیم .

بیان مساله

باتوجه به گسترش روز افزون کودکان استثنایی ودچار مشکل بعلت مسائل عدیده ای که در زندگی امروزی وجود دارد ، کادر آموزشی مدارس یکی از با اهمیت ترین جنبه های آموزشی را تشکیل می دهد که با لطبع موقعیت جسمی وروانی آنان از اهمیت بسیاری برخوردار است .

در این تحقیق سعی بر آن شده تا اضطراب وافسردگی معلمان مدارس استثنایی ومعلمان مدارس عادی بررسی شود ومورد مقایسه قرار گیرد .

موضوع تحقیق :

مقایسه میزان افسردگی واضطراب در معلمان مدارس کودکان استثنایی ومعلمان مدارس عادی .

فرضیه تحقیق :

میزان افسردگی واضطراب در معلمان مدارس کودکان استثنایی بیشتر از معلمان مدارس عادی است.

تعریف مفاهیم و واژه ها

اضطراب : داشتن دلشوره بدبینی به آینده عدم قدرت تصمیم گیری ، کنش ترس شدید ومداوم ،تعریق لرزش ، آه کشیدن ،ضربان شدید قلب ، ( مان ، 1371).افسردگی : این اصطلاح بسیار وسیع وتاحدودی مبهم است ، برای شخص عادی حالتی مشخص با غمگین وگرفتگی وبی حوصلگی وبرای پزشک گروه وسیعی از اختلالات خلقی بازیر شاخه های متعدد را تداعی می کند ( پور افکاری ، 1373).معلم : دوشیزه یا زنی که دوره تربیت معلم را گذرانده وبه آموزش وپرورش د رمدارس می پردازد .

تعریف عملیاتی اضطراب

در این تحقیق اضطراب عبارتست از آنچه که بوسیله آزمون اضطراب کتل سنجیده می شود .

تعریف عملیاتی افسردگی

در این تحقیق افسردگی عبارتست ا زآنچه که بوسیله آزمون بک (‌افسردگی) سنجیده می شود .

تاریخچه اضطراب

اختلالات اضطراب بشرحی که در نوشتجات طبی آمده ، گروه ناهمگن از سندروهای بالینی وتعریفها را در بر می گیرد .

از نظر تاریخی ، اصطلاحاتی نظیر ،خستگی شدید عضو قلب ، ودر قلب تحریک پذیر و « نوروز قلبی » و سندرم فعالیت » و « آستنی عصبی عروقی » همه برای توصیف اختلالات فرض اضطراب که در آنها تنگی نفس تپش قلب ، خستگی عدم تحمل فعالیت واشتغال ذهنی با حالات جسمی علائم عمده اختلال را تشکیل می داده اند ، مورد استفاده قرار گرفته اند ، نور آ‎ستنی یا خستگی عصبی یکی دیگر از اصطلاحاتی است که برای اختلالات اضطراب فراوان به کار رفته است .نوروز اضطراب که بوسیله فروید بکار رفت . برای متجاوز از چهل سال بر چسب عمده برای اختلالات اضطراب بود ( گلدبرگ ، 1371).

برای اولین بار پزشک امریکایی بنام بیرد سال ( 1869) نور آستنی را تعریف کرد . بیمارانی که امروز آنها را مبتلا به نوروز اضطراب می شناسیم در نور آستنی بیرد گنجانده می شود . معهذا برخی از بیماران مبتلا به هیستری ویا وسواس بیشتر در تعاریف او جا می گیرد بعد از او داکوستا در سال ( 1871) سندرم خلل تحریک پذیری را گزارش داد.

فروید در سال ( 1898) نوروز اضطراب را بعنوان یک واحد بالینی از پسیکا‌ستنی بازشناخت علامت اصلی این بیماری نگرانی ،اضطراب ودلهره می‌باشد که هر سه عملیات مختلفی از یک کیفیت اساسی است که به احساس پریشانی ، انتظار خطری تربیت الوقوها واحساسهای بدنی همراه است
( گلد‌برگ ، 1368).

نوروز حالت اضطراب به طور عمده اختلال افراد جوان است که شروع آن معمولا در اواسط دهه سوم عمر است وبطور متوسط بیمار قبل از مراجعه برای درمان 5 سال علائم اضطراب را داشته است .شیوع حالات اضطراب در جمعیت نرمال در انگلستان وامریکا 2 تا 5/4 % ذکر گردیده است . معهذا این ارقام اطلاعاتی در مورد شدت علائم ودرجه ناتوانی اجتماعی حاصل از این اختلال بدست نمی دهد .

اختلالات اضطراب در 14% بیماران قلبی و 2% بیماران جراحی شده مشاهده شده است . اختلالات اضطراب بنظر میرسد که درکار طبابت خوب شناخته نمی شوند . عدم تشخیص اضطراب بدون تردید تا حدودی مربوط به این واقعیت است که اغلب علایم جسمی بارزترین خصوصیات حالات اضطراب را تشکیل می دهند . علت دیگر این است که بیمار مضطرب اغلب خود را مبتلا به یک اختلال جسمی تصور نموده وبیشتر به درمانگاه داخلی مراجعه می کنند تا مراکز بهداشت روانی ( طریقتی ، 1367).

اضطراب کلی از شایعترین مسائلی است که در کار طبابت با آن برخورد می شود تخمین زده می شود که عمده بیماران را مبتلا به اختلال اضطراب مزمن نسبت به پزشکان 40 بر یک است و 30% کسانیکه پزشک عمومی مراجعه می نمایند از این ناراحتی در عزابند تشخیص افتراقی وارزیابی طبیب عمومی در مورد اضطراب بارنگین کمانی از عوامل بیولوژیکی وانسانی روبرو است . نقش پزشک ارزیابی تشخیص کامل در عین حال تعادلی است که بی‌جهت به قیمت نادیده گرفتن عوامل روانی ومحیطی مهم روی جزء زیستی طبی موضوع تکیه نکند . حفظ این تعادل چندان آسان نیست در یک قطب پزشکی در خطر نادیده گرفتن علل پنهانی است ودر قطب دیگر ناتوانی در شناخت عوامل ایجاد کننده روانی رفتاری واجتماعی است .

ممکن است منجر به یک سری مراجعات مکرر وبی حاصل گردد که اغلب استفاده از انواع دارو و آزمایشات گران قیمت را به همراه دارد .

هدف کمک به پزشک در تشخیص ودرمان فقر مسائل شایع مربوط به اضطراب است در بعضی موارد نظر یک بیمار مبتلا به آسم مضطرب تشخیص آثار جانبی دارو ممکن است کلیه درمان باشد در ارتباط اضطراب با بیماریهای روان تنی بحثهای مفصلی انجام نشده ودر این ارتباط مقداری در مورد بیماریهای روان تنها صحبتهایی می کنیم .

روان وتن در ارتباط بین آنها در سراسر تاریخ بشر مورد بحث وگفتگو بوده است . دوره پس از پیدایش علوم جدید نیز سالهای درازی است که روانشناسان وتحقیق روانشناسی از سوی پزشکان ودست اندر کاران پژوهشهای فیزیکی از سوی دیگر در هر یک جداگانه در راستای مخالف با یکدیگرند .

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه مقایسه سلامت عمومی و خودکارآمدی دانشجویان دارای عقاید مذهبی بالا با دانشجویان دارای عقاید مذهبی پایین

مقایسه سلامت عمومی و خودکارآمدی دانشجویان دارای عقاید مذهبی بالا با دانشجویان دارای عقاید مذهبی پایین

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:97

(پایان نامه)

«جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی»

فهرست مطالب :

فصل اول : بیان مسئله

1-1-)مقدمه                                                                                                       2

1-2-) بیان مسئله                                                                                                5

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق                                                                             9

1-4) سوالات پژوهش                                                                                         12

1-5) اهداف پژوهش                                                                                           12

1-6) فرضیه های پژوهش                                                                                     12

1-7) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها                                                                 13

فصل دوم : پایه های نظری و پیشینه ی تحقیق

2-1) آقار منفی بر تندرستی                                                                                  16

2-2) زیگموندفروید                                                                                            16

2-3) آلبرت الیس                                                                                               25

2-4) وندل والترز                                                                                                27

2-5) متخصصان مراقبت های اولیه                                                                        28

2-6) پزشکان مراقبت های اولیه                                                                            29

2-7) آرای روان شناسان موافق با دین                                                                    30

2-8) ویلیام جیمز                                                                                                30

2-9) کارل گستاویونگ                                                                                      36

2-10) دین و سلامت روان                                                                                   43

2-11) مقابله ی دینی با تنش                                                                                44

2-12) خشنودی خوش بینانه از زندگی                                                                 47

2-13) تفسیر خوش بینانه از مرگ                                                                         50

2-14) افسردگی و خودکشی                                                                                52

2-15) اضطراب                                                                                      56

2-16) مصرف سوء الکل و دارو                                                                           57

2-17) مطالعات درمانی                                                                                       58

2-18) سازو کارهای ممکن برای تاثیر دین                                                            59

2-19) دین و سلامت بدن                                                                                    61

2-20) فشار خون بالا                                                                                          61

2-21)سکته مغزی                                                                                               62

2-22) بیماری قلبی                                                                                             63

2-23) سرطان                                                                                                    67

2-24)مرگ ومیر ناشی از همه علل                                                                        69

2-25) سایر مطالعات صورت گرفته در زمینه تاثیر دین داری بر جسم و روان

انسان                                                                                                               70

فصل سوم : روش پژوهش

3-1) مقدمه                                                                                                        74

3-2) جامعه ی آماری پژوهش                                                                              74

3-3) نمونه ی آماری و روش نمونه گیری                                                              74

3-4) طرح پژوهش                                                                                              74

3-5) روش دست یابی به داده ها                                                                          75

3-6) پرسش نامه ی نگرش مذهبی                                                                        75

3-7) پرسش نامه ی سلامت عمومی                                                                      76

3-8) اعتبار پرسش نامه ی سلامت عمومی                                                                         77

3-9) پایایی پرسش نامه ی سلامت عمومی                                                                         78

3-10) روش نمره گذاری پرسش نامه سلامت عمومی                                              78

3-11) مقیاس های سلامت عمومی                                                                        79

3-12) پرسش نامه ی خودکارآمدی                                                                      80

3-13) روش جمع آوری داده ها                                                                           81

3-14) روش اجرای اصلی پژوهش                                                                        82

3-15) روش آماری                                                                                            82

فصل چهارم : یافته ها

4-1) مقدمه                                                                                                        85

4-2) داده های تحلیل شده                                                                                   86

4-3) فرضیه های پژوهش و تائید یا عدم تائید آنها                                                    86

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1) مقدمه                                                                                                        90

5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی                                                                       90

5-3) محدودیت های پژوهش                                                                               94

5-4) پیشنهاد های تحقیق                                                                                    95

منابع و ماخذ                                                                                                       98

چکیده :

هدف اصلی مطالعه ی حاضر بررسی سلامت عمومی و خودکارآمدی در بین دانشجویان با عقاید مذهبی بالا و دانشجویان با عقاید مذهبی پایین است. برای نیل به این هدف 100 نفر را به عنوان نمونه انتخاب نمودم، که 50 نفر از دانشجویان با عقاید مذهبی بالا و 50 نفر با عقاید پایین بودند. برای تعیین نتایج از روش آماری T-TesT استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که دانشجویان با عقاید مذهبی بالا در دو مقیاس سلامت عمومی و خود کارآمدی وضعیت بهتری نسبت به دانشجویان با عقاید مذهبی پایین داشتند و به طور کل تاثیر مثبت عقاید و باورهای دینی را در سازوکاری بهتر با زندگی شان می دهد.

بیان مسئله

1-1) مقدمه:

تأمین و حفظ سلامتی یکی از اهداف عالی انسان است که برای تحقق این هدف تمام کشورها بخش قابل توجهی از سرمایه های مادی و معنوی خود را به این امر اختصاص می دهند. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، علاوه بر قوانین مدون ملی، در دین مقدس اسلام نیز برای نیل به این هدف، دستورات صریحی بیان شده است. مسلماً یکی از ابزارها برای توان مند کردن شخص، سلامت فکر و جسم است تا بتوانیم خود را از طریق آموزش و تعلیم و تربیت به مدارج بالای انسانی ارتقاء بدهیم.

در مورد تأثیر اعتقادات دینی بر بهداشت روانی از دیر باز میان متفکران اسلامی و متخصصان روانی نظرات متفاوتی وجود داشته است. از یک سو روان کاوانی چون فروید (1939-1856) و همکاران مذبه و اعتقادات مذهبی را یک اختلال نورتیک تلقی کرده و دین باوری را نه تنها بر سلامت روانی مؤثر ندانسته اند، بلکه برعکس برای بهداشت روانی مخاطره آمیز نیز می دانند. (افروز، 1372) از سوی دیگر افرادی چون یونگ (1961-1875) هر گونه اعتقاد دینی، ولو این که با خرافات مانند معتقدات بشر اولیه را هم مورد توجه قرار داده و برای سلامت روانی افراد ضروری دانسته اند. (همان منبع: 15) در این راستا در سال های اخیر استفاده از روان درمانی مذهبی در مداوای بیماری های روانی مورد بررسی قرار گرفته است. (بیان زاده، 1375).

بیان زاده (1375) روان درمانی را یک اقدام سیستماتیک به منظور رفع بیماری روانی د ر یک رویکرد شناختی- رفتاری – مذهبی تعریف نموده و هدف از روش های درمان مذهبی را رفع اضطراب و افسردگی از طریق جست و جوی ارزش هاو عقاید و سپس تغییر آن ها با به کارگیری روش های مذهبی می داند. برخی دیگر از روان شناسان مانند کلکتووگالانتز (1990) عقیده دارند اگر بیمارانی که دچار اضطراب و افسردگی اند همراه با دارو درمانی تحت روان درمانی مذهبی قرار بگیرند، سریع تر بهبود می یابند. به هر حال پژوهش های فوق، لزوم توجه به بعد معنوی بیماران و بهره برداری از اعتقادات مذهبی آن ها را به عنوان یک پتانسیل مثبت درمانی مطرح می نماید. اکنون با توجه به رواج سریع بیماری های روانی در جوامع امروزی نیاز به انجام پژوهش های بیشتر در زمینه ی اعتقادات مذهبی برای درمان این افراد و در نیتجه حرکت به سوی جامعه ای سالم احساس می شود که لازم است مورد توجه مؤسسات آموزشی قرار بگیرد. مطالعه ی منابع اسلامی و نظرات دانشمندان مسلمان این نکته را روشن می کند که التزام عملی به اعتقادات مذهبی عامل بازدارنده بسیاری از بیماری ها، مخصوصاً بیماری های روانی است. (غباری بناب، 1374)

بنابه اعتقاد علامه طباطبایی «انسان در صورت پذیرش توحید و عمل به قوانین دین، ظرفیت روانی اش گسترده تر می شود، در غیر این صورت احساس ناخوشایند و زندگی تیره و تاری خواهد داشت. (رضایی، 1378) بنابراین به نظر می رسد که افراد پایبند به برنامه های دین و دستورات آن به بسیاری از بیماری های روانی مبتلا نشوند. هر چند این نتیجه گیری از دیدگاه متفکرین اسلامی کاملاً منطقی است ولی مقبولیت عام نیافته است و بعضی از مردم معتقدند که افراد غیر مذهبی ، شادابتر و با نشاط تر از افراد مذهبی هستند. امروزه بسیاری از روان شناسان و روان پزشکان دریافته اند که دعا، نماز و داشتن ایمان محکم می تواند، نگرانی، تشویش یأس و ترس را که موجب بسیاری از بیماری هاست را بر طرف سازد (ابراهیمی قوام، 1374).

انسان برای کاهش اضطراب و رسیدن به یک نوع آرامش روانی نیازمند عامل فوق طبیعی و بی نظیری است که با تکیه بر آن بتواند بر مسائل و مشکلات روحی و روانی خود فائق آید.

شواهد موجود نیاز انسان را، حتی در شکل احساسی آن به یک نظام مطلق اخلاقی و روحی ، اثبات می کند. (پریوره، 1368) بررسی تاریخ ادیان به ویژه دین اسلام، نشان می دهد که ایمان به خدا، در درمان بیماری هایی هم چون اضطراب، احساس عدم امنیت و انواع بیماری های روانی و نیز تحقق امنیت، کاملاً موفق بوده است. این مسأله شایان توجه است که درمان، معمولاً پس از ابتلای شخص به بیماری روانی شروع می شود اما ایمان به خدا اگر از کودکی در نفس انسان استقرار یابد، نوعی مصونیت از آسیب ها و بیماری های روانی به شخص می بخشد. (نجاتی، 1368). در نهایت به طور کل باید اشاره کرد که در عصری که بشر فاصله ی زیادی از دین و معنویت گرفته و انواع و اقسام تکنولوژی های نوین و مادیات انسان را به یوغ خود کشیده است، تنها کاری که برای انسان باقی می ماند و تنها راه او همان نظریه ی معروف تنازع برای بقای داروین است که هر که قدرت بیشتری دارد حق زندگی خواهد داشت، در این گیرودار آن چه ازیادها رفته است اخلاق و معنویت است و این همان عامل نجات بخش انسان و بشریت است که با بازگشت به دین داری به معنای خالص و واقعی کلمه حاصل خواهد شد.

1-2) بیان مسئله

در تحقیق حاضر آن چه که ذهن محقق را به خود مشغول کرده مسئله ای است که در زندگی روزمرّه ی امروز از اهمیت بالایی برخوردار است و با بررسی و پاسخدهی به سؤالات آن روش ها و شیوه های بهتری برای رفع مشکلات روحی و روانی انسان عصر حاضر فراهم می شود. دین از حقایقی است که در عرصه های گوناگون انسانی حضور جدی دارد و دین پژوهی نیز متناظر با این عرصه ها، شاخه های عدیده ای یافته است. روان شناسی دین، یکی از شاخه های مهم دین پژوهی است که با دین ورزی و دینداری ربط و نسبت وثیق دارد. امروزه در انجمن روان شناسی آمریکا، بخش مستقلّی به روان شناسی دین اختصاص یافته است و نشریات علمی پایگاه های اینترنتی و همایش های مستقل ویژه ای به این موضوع می پردازند و توجه به آن به گونه ای افزایش یافته است که به عنوان یک درس رسمی در بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا جایگاه خود را یافته و حتی در برخی از مؤسسات علمی، رشته ای تخصصی به شمار می آید. (آذربایجانی، موسوی اصل 1385) مسئله اساسی که در این تحقیق مطرح شده به رابطه ی بین دین و دین داری و عقاید مذهبی با سلامت عمومی و خودکار آمدی افراد می پردازد. به عبارت دیگر بررسی این نکته حائز اهمیت است که آیا افرادی که عقاید دینی بالاتری دارند در زمینه بهداشت روانی هم به همین ترتیب در سطح بالایی از بهنجاری قرار دارند یا نه؟ دین مقوله ی شناخته شده ای است که در طول تاریخ همواره با انسان بوده، حتی انسان های اولیه هم مفهومی از خدا و پرستش و در نتیجه گرایشات دین داری را از خود بر جای گذاشته اند و مستندات تاریخی و باستان شناختی این نظر را تأیید می کنند. به طور کل در تعریف دین دو روی آورد کلّی وجود دارد.

الف) گاهی دین به عنوان پدیده ای مستقل از انسان در نظر گرفته می شود که برخی گزاره های اعتقادی، اخلاقی و عملی را در بر می گیرد. این معنا، با موارد کاربرد کلمۀ دین در فارسی (مثلاً دین اسلام، دین مسیحیت و ...) بیشتر سازگاری دارد. (دهخدا، 1373، معین، 1371). در قرآن کریم نیز هر چند کلمۀ دین در اصل به معنای جزا و پاداش (مانند «ملک یوم الدین» حمد، 4) و اطاعت (مانند «امرت ان اعبدا... مخلصاً له الدین» زمر، 11) است، ولی در مورد شریعت و آیین و کیش نیز بسیار به کار رفته است (مانند «لااکراه فی الدین» بقره، 256 و نیز، «لکم دینک ولی دین» کافرون، 6).

ب) گاهی نیز دین به معنای پایبندی به شریعت و آیین و به عبارت دیگر، تدین و دینداری است. این کاربرد میان دانشمندان غربی شیوع بیشتری دارد. واژه ی (دین در فارسی) و (religion) در انگلیسی، معادل هم گرفته می شوند ولی به نظر می رسد غالباً دین در معنای اول و religion در معنای دوم (دست کم در متون مربوط به روان شناسی دین) به کار می روند. مثلاً برخی روان شناسان، دین (یا در واقع religion) را چنین تعریف کرده اند: «منظومه ای از اعتقاد به قدرت خدایی یا فوق بشری و عبادت یا آیین های دیگری که به سوی چنین قدرتی جهت گیری شده اند» (بیت هالامی و آرگیل، 1997، ص 60) بدیهی است این تعریف، در واقع تعریف دینداری و اعتقاد به دین است. علت این امر هم روشن است، آن چه برای روان شناسی اهمیت دارد، اعتقاد به دین و موضوعات مربوط به آن است، نه دین به عنوان پدیده ای مستقل از وجود انسان.

سلامت عمومی هم چنان که از نام آن پیداست یک مفهوم کلی است که جنبه های جسمانی و روانی را در بر می گیرد. سلامتی عمومی مفهومی است که دور بودن و عاری بودن از بیماری را در ذهن تداعی می کند و کلیه تلاش های پزشکان و روان شناسان در جهت حفظ این سلامتی و جلوگیری از بروز اختلال در جسم و روان بوده است. سلامتی در تحقیق حاضر مؤلفه های جسمانی، روابط اجتماعی، اضطراب و افسردگی را شامل می شود. به این معنی که فرد در این مؤلفه ها، آیا در حد بهنجار قرار دارد یا این که به ناهنجاری متمایل است.

متغیر مهم دیگری که در مسئله ی تحقیق حاضر مطرح است مفهوم خود کارآمدی است. خودکارآمدی در واقع اشاره به این مطلب دارد که فرد تا چه حد توان مندی های خود را قبول دارد و به خود باوری رسیده است. به عبارت دیگر آیا فرد خود را در زمینه های مختلف توان مند و کارا می داند یا نه؟ خودکارآمدی مفهومی است که با اعتماد به نفس و عزت نفس رابطه ی نزدیکی داشته و به طور ضمنی با آن ها تداعی می شود. افراد با خود کار آمدی بالا در موقعیت های مختلف زندگی با شناختی که از ضعف و توانایی های خود دارند در مواجهه با مشکلات و موانع بهترین راه حل را برگزیده و با باور توان مندی خود به طور جدّی مشکل پیش رو را حل می کنند. خودکارآمدی مؤلفه های چندی را در بر می گیرد از جمله توانایی در طراحی و برنامه ریزی و اجرای آن، تلاش در صورت مواجه شدن با مانع، توانایی رسیدن به اهداف، توانایی روبرو شدن با مشکلات، امتحان کردن کارهای پیچیده، پایداری در انجام کارهای نامناسب، تمرکز در انجام کاری که تصمیم به اجرای آن داریم، برآمدن از پس مشکلات غیر مترقبه ای که پیش می آید، اتکای به خود، اعتماد به خود، به سادگی تسلیم نشدن، تلاش بیشتر در صورت مواجه شدن با شکست، توانایی یادگیری مطالبی جدید که به نظر مشکل می آیند و ... .

از آن جا که عملکرد افراد را عقاید و افکار آن ها تعیین می کند، یعنی در پس هر عملی فکری قرار دارد و این شیوه های زندگی افراد را تعیین می کند و سبک و شیوه ی زندگی هر فردی تعیین می کند، که آیا در آینده از سلامتی برخوردار خواهد بود یا نه. بنابراین افرادی که عقاید دینی و مذهبی دارند، سبک و شیوه ی زندگی خاص خود را دارند که این رفتارها و عملکرد های خاصی را به همراه دارد و تعیین کننده ی سلامتی یا عدم سلامتی در آینده ی آن ها خواهد بود. مسئله اساسی رابطه ی بین عقاید دینی و سلامتی افراد است که در این زمینه از سوی دانشمندان و نظریه پردازان گوناگون عقاید مختلفی مطرح شده است. این که متدین شویم تا به آثار مثبت آن بر سلامت دست یابیم، احتمالاً خیلی مؤثر نخواهد بود. تحقیق نشان داده است افرادی که از دین به عنوان ابزاری در راه هدف استفاده می کنند، از منافع روانی فعالیت دینی بهره مند نمی شوند. بلکه آن کسانی که خودشان را ملتزم به دینی، که خودش هدف است. می کنند (یعنی اشخاص با ایمان واقعی) محتمل تر است که از سلامت روان، رضایت بیشتر از حیات و نگرانی و اضطراب کمتر بهره ور شوند. به عنوان مثال آلوارادو و همکارانش پس از بررسی رابطه ی بین فعالیت های دینی و نگرانی از مرگ، نتیجه گرفتند که: «کوشش برای پایین آوردن اضطراب از مرگ یا افسردگی به خاطر مرگ از طریق مشارکت دینی بیشتر، یک علاج تضمین شده نیست، در عوض شاید ایمان عقیده و تعهد باید قبلاً وجود داشته باشد، تا شخص کم شدن اضطراب از مرگ را تجربه کند».

بنابراین برای این که افراد به منافع تندرستی دست پیدا کنند، احتمالاً نیاز دارند که دین را به خاطر خود دین جست وجو کنند، نه به دلایل سلامت. (ابراهیمی -1376).

1-3) اهمیّت و ضرورت تحقیق:

از نظر بهداشت و روان افراد سالم افرادی نیستند که موقعیت های تنش زائی را تجربه نکنند بلکه افراد سالم افرادی اند که در عین برخورد با این موقعیت ها هم چنان از سلامت عمومی مناسب و خوبی برخوردار باشند و از طرفی نیز سعی کنند که بهترین راه حل را برای خود انتخاب نمایند.

بعضی از روان شناسان معتقدند داشتن عقاید دینی و مذهبی می تواند تا حدودی سلامت روان انسان را تأمین کند. در مقابل عده ای هم هستند که اثر مذهب بر سلامت روان را منفی ارزیابی می کنند. در ایران روان شناسی دین، چنان که باید و شاید جایگاه مناسبی ندارد و حتی یک کتاب معتبر علمی تألیفی یا ترجمه ای در این موضوع در بازار نشربه چشم نمی خورد.

البته مقالات متعددی در این زمینه و موضعات وابسته وجود دارد و برخی همایش ها و نشست های علمی نیز به این مسئله اختصاص یافته است. اما با این وجود باز هم کم کاری شده و جا دارد که تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت بگیرد. ضرورت پرداختن به روان شناسی دین، از نظر دیگری نیز قابل پیگیری است و آن وجود فضای منفی در مورد دین میان برخی از روان شناسان است که تا حدی به دلیل توجه به آراء فروید در خصوص دین است. در حالی که امروزه دیدگاه فروید درباره ی دین، در محافل علمی و دانشگاهی چندان مورد توجه و اعتنا قرار نمی گیرد و به آراء روان شناسانی که دید مثبتی به دین دارند همانند ویلیام جیمز، یونگ و آلپورت بیشتر پرداخته می شود. از دهه ی 1970 به این طرف نیز کسانی چون ویکتور فرانکل، پل واستون، دیوید براون، رالف هود، مایکل آرگیل و پارگامنت، به تحقیق و نظریه پردازی در ابعاد گوناگون روان شناسی دین پرداخته و نوشته های قابل توجهی در این زمینه انتشار داده اند. دلیل دیگری که اهمیت و ضرورت تحقیق حاضر را نشان می دهد افزایش و شیوع بالای بیماری های روانی من جمله افسردگی و اضطراب در دهه های اخیر است. افزایش استرس و اضطراب در نتیجه ی پیشرفت تکنولوژی و گسترش روز افزون جوامع شهری و پیچیدگی بیشتر ارتباطات باعث می شود تا افراد جامعه در صدد رفع این استرس ها و افسردگی ها برآیند و از آن جایی که در جوامع امکانات برای همه ی افراد یکسان نیست بنابراین ممکن است راه های غیر منطقی جهت رفع این مشکلات انتخاب شود، از جمله روی آوردن به مواد مخدر، شرکت در گروه های دوستی و کلوپ ها و پارتی ها که از مکان های رواج فساد می باشند و استفاده از قرص های روان گردان. این در حالی است که اگر افراد عقاید دینی و مذهبی را به طور درونی شده و مذهبی شده و به طور فی نفسه در خود پرورش دهند، اولاً کمتر دچار بیماری های یاد شده می شوند، در ثانی اگر هم مبتلا شوند به دلیل باز داری های اخلاقی که عقاید دینی ایجاب می کنند به سمت روش ها و شیوه های انحرافی کشیده نمی شوند و در عوض با پرورش ویژگی های مثبت خود با بیماری ها مبارزه می کنند.

در نهایت به طور خلاصه اهمیت و ضرورت تحقیق را جنبه های مختلفی تأیید می کنند و در زمینه ی رابطه ی باورهای دینی و سلامتی روانی و جسمانی و افزایش اعتماد به نفس، تحقیقات بیشتری باید صورت بگیرد. چرا که انسان امروزی برای آینده ای روشن و بهتر نیاز اساسی به نتایج آن دارد.

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه بررسی تاثیرات مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری در کاهش نشانه های اضطراب کودکان

بررسی تاثیرات مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری درکاهش نشانه‌های اضطراب کودکان

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:185

فهرست مطالب :

چکیده

فصل اول

کلیات پژوهش

مقدمه

بیان مسئله

اهداف پژوهش

پرسشها و فرضیه‌های پژوهش

فرضیه‌های تحقیق

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها

اضطراب کودکان

فصل دوم

ادبیات پیشینه‌ پژوهش

قدمه

الف – مبانی نظری

اضطراب کودکی

تعریف و طبقه بندی

اضطراب

علائم رایج اضطراب

انواع ترسهای دوران کودکی

نوزادی

اوایل کودکی

کودک مدرسه‌ای

نگرانی

ترس در برابر اضطراب

علائم عمومی اضطراب در کودکان

اختلال‌های اضطرابی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی  

اختلال وحشتزدگی

هراس‌ها

اختلال اضطراب فراگیر (GAD)

اختلال وسواس فکری و عملی

اختلال فشار روانی پس از سانحه

مفهوم سازی عمومی اختلال‌های اضطرابی

همه گیر شناسی اختلال‌های اضطرابی کودکان و نوجوانی

جدول 2-1 میزان شیوع اختلال‌های اضطرابی در کودکان و نوجوانان (بیدل و ترنر، 2005)

جدول 2-2 میزان همبودی نمونه‌هایی از کودکان که تشخیص اولیه اختلال اضطرابی داشته‌اند. (بیدل و ترنر 2005)

دیدگاههای مختلف در مورد اضطراب

دیدگاه سالیوان

دیدگاه هورنای

دیدگاه اتو رنک

دیدگاه آدلر

دیدگاه رفتاری

دیدگاه شناختی

دیدگاه وجودی

دیدگاه فرد مدار

دیدگاه گشتالت درمانی

دیدگاه سیستمی

شیوه‌های ارتباطی والدین و تاثیر بر اضطراب کودکان

درمان شناختی- رفتاری CBT

CBT چگونه عمل می‌کند

چطور فردی می‌تواند این تغییرات رفتاری را بدست آورد؟

درمان اختلال‌های اضطرابی

خود گویی مثبت

کنترل هراسها

مداخله مرتبط با والدین

مشارکت خانواده در درمان CBT

دارو درمانی

پیشنهاداتی برای والدین با کودکان مضطرب

تاثیر محیط و وراثت بر اضطراب کودکان

تاثیر اضطراب بر تحصیل کودکان

روش مشاوره گروهی

قوانین اساسی گروه

فرایند مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری

اهداف درمانی گروه درمانی به شیوه شناختی رفتاری

تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج کشور

تحقیقات انجام گرفته در ایران

جمع بندی و نقد و بررسی پژوهشهای انجام شده

فصل سوم

روش اجرای پژوهش

الف )‌ طرح پژوهش

نمونه و نمونه گیری

نمونه مورد مطالعه و روش نمونه گیری

ابزارهای اندازه گیری متغیرها

پرسشنامه علائم مرضی کودک (CSI-4)

مقیاس‌های پرسشنامه علائم مرضی (CSI4)

متغیرها

اعتبار و روایی پرسشنامه (CSI4)

مدت زمان اجرای پرسشنامه

شیوه نمره گذاری

روش جمع آوری داده‌ها

فصل چهارم

یافته‌های پژوهش

توصیف داده‌ها

جدول 1-4 شاخص‌های آمار توصیفی مربوط به پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش

نمودار2-4 نمرات مربوط به پیش آزمون اضطراب فراگیر (درگروه کنترل )

نمودار3-4نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه آزمایش)

نمودار4-4 نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه کنترل   )

نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پیش آزمون نمودار5-4نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پیش آزمون نمودار6-4

نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پس آزمون     نمودار7-4

نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پس آزمون     نمودار8 -4

نمرات –اضطراب جدایی گروه آزمایش در پیش آزمون     نمودار9-4

نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پیش آزمون           نمودار10-4

نمرات اضطراب جدایی گروه آزمایش   در پس آزمون     نمودار11-4

نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پس آزمون     نمودار12-4

جدول 3-4 آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب فراگیر

جدول 4-4 آزمون لون برای برابری واریانس‌ها

جدول 5-4 جدول ANCOVA اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب فراگیر)

جدول 6-4 آمار توصیفی مربوط به نمرات هراس اجتماعی

جدول 7-4 آزمون لون برای برابری واریانس‌ها

جدول 8-4 جدول ANCOVA آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (هراس اجتماعی)

جدول 9-4 آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب جدایی

جدول 10-4 آزمون لون برای برابری واریانس‌ها

جدول 8-4 جدول ANCOVA آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب جدایی)

فصل پنجم

بحث ونتیجه گیری

الف )‌بررسی فرضیه‌ها

این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهشهای

محدودیتها

پیشنهادات

منابع و مأخذ

چکیده :

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیرات مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری درکاهش نشانه‌های اضطراب کودکان دارای اختلال‌های اضطرابی و افزایش توانمندی آنها در رویارویی با مشکلات و غلبه بر نگرانی‌هایشان بوده است .

فرضیه‌های تحقیق به شرح زیرمی باشد :

فرضیه اصلی: مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی- رفتاری منجر به کاهش اضطراب کودکان آنها می‌شود.

فرضیه‌های فرعی: 1. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش اضطراب فراگیر کودکان می‌شود. 2. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش اضطراب جدایی کودکان می‌شود. 3. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش هراس اجتماعی کودکان می‌شود.

جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش دانش آموزان دختر پایه اول تا چهارم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 88-─87 بوده‌اند.

در این پژوهش از نمونه در دسترس استفاده شد تعداد 60 دانش آموز مضطرب که به وسیله ی آزمون CSI4 که اضطراب آنها از نقطه برش بیشتر بود به عنوان نمونه انتخاب شدند . این 60 دانش آموز از بین 600 دانش آموز سه مدرسه در مناطق (18و 6 و 1) آموزش و پرورش تهران انتخاب شدند . و از بین دانش آموزان انتخاب شده درگروه نمونه 30 دانش آموز بطور تصادفی در گروه آزمایش و 30دانش آموز در گروه گواه قرار گرفت .

ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه علایم مرض کودکان برای شناسایی کودکان دارای اختلال اضطراب (فراگیر – جدایی و هراس اجتماعی ) بوده است . در چهارچوب روش پژوهشی شبه آزمایشی و طرح پژوهش پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل 60 نفر از کودکان مضطرب به طور تصادفی در 2 گروه جای گرفتند . والدین گروه آزمایشی به مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌‌ای تحت برنامه مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری ، برای کنترل اضطراب قرار گرفتند .

پس از این دوره آموزشی پس از دو هفته دوباره از هر دو گروه آزمون [1]CSI4 گرفته شد و نمرات 2 گروه با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .

نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری بر کاهش اضطراب ( جدایی – فراگیر – هراس اجتماعی ) کودکان موثر بوده است .

مقدمه

ریشه‌ی بسیاری از مسائل و مشکلات روانی کودکان و نوجوانان در اضطراب و اختلالات مرتبط با آن است. اضطراب به صورت یک اصطلاح کلی تعریف می‌شود که تنش و برانگیختگی فیزیولوژیکی، درک عقیده و اجتناب رفتاری را دربرمی‌گیرد. (ایسائو و پیترمن، ترجمه براتیان، 1384)

کودکان هم مثل بزرگترهایشان دچار اضطراب می‌شوند ولی اغلب از اینکه اضطراب و‌استرس را تجربه می‌کنند ناآگاهند در حالی که بچه‌ها از اضطراب آسیب می‌بینند- اضطرابی که آنها را بسوی افسردگی هدایت می‌کند. آنها ممکن است این اضطراب را به طرق مختلفی نشان دهند یکی از خطرناکترین کارهایی که ممکن است والدین بکنند چشم پوشی از بحرانهای دوران کودکی فرزندانشان است. مهم نیست که این بحران چقدر کوچک به نظر برسد کی رخ دهد و چه شدتی داشته باشد.

در دوره کودکی بلوکهای ساختمانی کودکان ساخته می‌شود و دوره بزرگسالی آنها را تشکیل می‌دهد اضطرابی که در کودکی شکل می‌گیرد اگر در همان کودکی برطرف نشود در بزرگسالی به سختی برطرف می‌شود (تریسی هیل،[1] 2008) وقتی کودکان در لفافه‌ای از نگرانی گرفتار می‌شوند به نظر ساده می‌رسد که به آنها اطمینان دهیم خوبند و مشکلی ندارند ولی آن وقت آنها در حیرت می‌مانند اگر همه چیز خوب است پس چرا من هنوز می‌ترسم؟!

بیش از آرام کردن می‌باید به کودکان یاد دهیم که چگونه «نگرانی» عمل می‌کند آنها چطور می‌توانند با اضطراب چالش پیدا کرده و از پس آن برآیند. (تامار چانسکی[2]، 2007).

رسالت‌ما این‌است که کیفیت زندگی کودکان مضطرب و والدین آنها را به کمک متخصصین بالا ببریم. چون کودکان معمولا نگرانیهایشان را در تنهایی خود پنهان می‌کنند، هدف ما این است که به بزرگترها کمک کنیم تا به کودکان بیشتر توجه کنند ، اضطراب آنها را بشناسند و به آنها کمک کنند. (چانسکی، 2008).

بیان مسئله :

رشد هیجانی برای همه انسانها نوعی چالش است، کودکان در طی دوره‌ای کمتر از یک دهه از درک هیجانی محدود به افرادی با شبکه هیجانی پیچیده تبدیل می‌شوند. با بالا رفتن سن، تعداد و پیچیدگی تجارب هیجانی و همین طور مطالبات برای نحوه ابراز هیجانی همگی افزایش می‌یابند تعجب آور نیست که برخی از کودکان در رویارویی با این چالش‌ها درهم می‌شکنند و دچار اختلال‌های هیجانی می‌شوند اختلال‌های هیجانی سیری مزمن دارد و می‌تواند به شدت مزاحم روند عادی زندگی در دوران بزرگسالی می‌شود. (کلر[3] و همکاران، 1993؛ راچمن،[4] 1998، به نقل از کندال، ترجمه نجاریان، داوودی، 1384).

مطالعات اولیه در زمینه بروز ترس‌ها، نگرانی‌ها و اضطراب‌ها در کودکان و نوجوانان آنها را در 3 تا 18 سال گزارش داده‌اند. بل- دولان، لاست و استراوس در سال 1990 شیوع نشانه‌های اضطرابی را در یک نمونه 62 نفری از کودکان و نوجوانانی که هرگز از لحاظ روانی بیمار نبوده‌اند بررسی کرده‌اند. نشانه‌های اضطرابی مختلفی مخصوصا ترس از بلندی‌ها، صحبت کردن در جمع و شکایت‌های بدنی در تقریبا 20 درصد آزمودنی‌ها شناسایی شد. این یافته‌ها بالاتر از برآوردهای قبلی گزارش شده در پیشینه است و بیانگر این هستند که نشانه‌های اضطرابی در سطوح غیر بالینی یا بالینی ممکن است نسبت به آنچه قبلاً انتظار می‌رفت با بسامد بیشتری در نوجوانان بروز کنند. روی هم رفته پژوهشگران ضرورت توجه بیشتری را به بررسی الگوهای بروز نشانه‌های اضطرابی در کودکان و بررسی عوامل رشدی و موقعیتی موثر بر این نشانه‌ها مطرح کرده‌اند. پژوهش‌ها تأثیر‌منفی اضطراب دوران کودکی بر عوامل روانی اجتماعی‌مانند عملکرد تحصیلی‌و کارکرد اجتماعی را تأیید کرده‌اند. اختلال در عملکرد ممکن است به شدت تحت تاثیر همراه بودن حالت‌های مرضی شدید با اختلال‌های اضطرابی و‌اضطراب با اختلال‌هایی نظیر‌افسردگی و‌اختلال نقص‌توجه باشد، داده‌های تجربی‌پیوسته از این یافته‌ها حمایت کرده‌اند که اختلال‌های اضطرابی در اوایل دوران کودکی و نوجوانی شروع می‌شوند و تا دوران بزرگسالی سیر مزمنی را طی می‌کنند. پژوهش‌ها بیانگر این هستند که نشانه‌های اضطراب ممکن است در طی زمان بدتر شوند، توجه به آسیب شناسی روانی به افزایش شناخت ما از ماهیت و سیر این اختلال‌ها کمک می‌کند. (ماش و بارکلی، ترجمه توزنده جانی، توکلی زاده، کمال پور، 1383).

در‌اواخر دهه‌ی 1990 با‌ظهور پژوهش‌ها، شیوه‌های ‌درمانی مختلف‌توصیف شد‌و کارایی درمانی آنها در خصوص اختلال‌های اضطرابی دوران کودکی تائید گردید (اولندایک و همکاران 1994، به نقل از کندال، ترجمه نجاریان، داوودی، 1384). در میان درمان‌های روان‌شناختی شواهد‌پژوهشی کافی مبتنی بر اثر بخشی مداخله‌های رفتاری- شناختی برای اضطراب وجود دارد (بیدل و ترنر، 2005).

برای نمونه برنشتین،[5] لیان،[6] ایگان[7] و تینسون[8] (2005) نشان دادند که بکارگیری شیوه درمان شناختی- رفتاری بر اضطراب کودکان موثر است. همچنین موثرترین درمان برای اضطراب کودکان را درمان شناختی رفتاری دانسته‌اند. با این‌وجود یکی از‌موضوع‌های مهم‌در درمان‌اختلال‌های اضطرابی کودکان (یا‌هر اختلال دیگر) این است که این کودکان به ندرت خودشان جویای درمان می‌باشند و اغلب، بزرگسالان وجود پریشانی را در کودک شناسایی کرده و درصدد درمان‌او بر می‌آیند. بدین‌ترتیب کودکان انگیزه کمتری برای همکاری در فرایند درمان دارند و ایجاد یک رابطه درمانی با کودک کاری دشوار است (بیدل و ترنر، 2005).

از این نظر به کارگیری و آموزش والدین در برخورد با اضطراب کودکان ضروری به نظر می‌رسد.

یکی از اهداف CBT و درمان شناختی رفتاری این است که اضطراب کودکان را با تغییر دادن باورهایی که اضطراب را گسترش می‌دهند کاهش دهیم در CBT کودک می‌آموزد که «افکار» احساسات و خلق را که بر رفتار تاثیر می‌گذارند ایجاد ‌کند. (هکن سک[9]، 2008).

با این وجود یکی از موضوعهای مهم در درمان اختلال‌های اضطرابی کودکان این است که به نقش والدین در ایجاد اضطراب در فرزندان توجه شود. ممکن است توجه بیش از اندازه پدر و مادر، واکنشی به اضطراب کودک باشد و علت آن محسوب نشود. بسیاری از عوامل پرورش فرزندان با اضطراب سرو کار دارد یعنی در حالی که می‌دانیم برخی از شیوه‌های مراقبت از فرزندان با اضطراب در بچه‌ها همراه است نمی‌دانیم که آیا نتیجه اضطراب هستند یا مسبب آن. « گلد اگنیند برگ » و « مارگارت شولبرگ»، اساتید دانشکده پزشکی جان هاپکینز نقش والدین در ایجاد اضطراب در کودکان را بررسی کرده‌اند.

والدینی که مدام در کارهای کودکان مداخله می‌کردند، کارهایی را که کودکان می‌توانستند، باید مستقل انجام می‌دادند زیر بنای ناقص را در کودکان خود ایجاد می‌کردند. چنین والدینی در ایجاد و توسعه اضطراب کودکانشان مشارکت دارند. (جفری[10]، 2006).

از این نظر به کارگیری و آموزش والدین در برخورد با اضطراب کودکان ضروری بنظر می‌رسد.

مشاوره گروهی والدین نوعی از تعلیم و تربیت گروهی است که برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای وسیعی را شامل می‌گردد و به والدین کمک می‌کند تا دانش و تواناییهای خود را در زمینه پرورش و تربیت کودکان به نحو مطلوبی گسترش دهند.

و مشاوره گروهی مستلزم ایجاد رابطه‌ای عاطفی است برای رسیدن به هدف‌ها و مقاصد گوناگون و متعدد این شیوه یکی از شیوه‌های استفاده شده در درمان کودکان است. (شفیع آبادی، 1375)

عطف به مطالب فوق محقق تصمیم گرفته است که تاثیر مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری والدین بر کاهش اضطراب کودکان را بررسی کند. در این پژوهش محقق در پی یافتن این سوال است که آیا مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری موجب کاهش اضطراب کودکان 10-7 ساله شهر تهران می‌شود؟

اهمیت و ضرورت مساله

با‌وجود اینکه همه ما گهگاهی اضطراب را تجربه می‌کنیم توضیح دادن به بچه‌ها راجع به اینکه اضطراب چگونه عمل می‌کند خیلی سخت است وقتی با کودکان مضطرب صحبت می‌کنیم خیلی مهم است که به آنها بفهمانیم که تنها نیستند. در دنیا میلیونها کودک هستند که گهگاه دچار اضطراب می‌شوند و خیلی مهم است که به آنها نشان دهیم که می‌توانند با شیوه‌های صحیح‌از پس این اضطراب برآیند. افکار غیر ضروری را کنار بگذارند و دید صحیح‌تری نسبت به موقعیت داشته باشند. و یاد بگیرند که قدم به قدم با ترسهایشان روبرو شوند (چانسکی، 2007).

طی تحقیقی که پائولابنیفاسی[11] و همکاران (2008) انجام داده‌اند. اختلالات اضطراب و افسردگی موجب می‌شود که کودکان در امور درسی مثل املا و هِجی کردن دچار اختلال و افت تحصیلی شوند.

اختلالات اضطرابی در کودکان و نوجوانان تا حدود زیادی ناشناخته است و تعداد زیادی از این کودکان و نوجوانان (مضطرب) خدمات دریافت نمی‌کنند. برای کاهش آسیب‌های ناشی از اضطراب، تشخیص و مداوای به موقع از وظایف سازمانهای مسئول برای سلامت عمومی می‌باشد. در راستای افزایش و سرعت بخشی تشخیص و‌درمان کودکان مضطرب توسعه مراکز درمانی کودکان و مراکز مشاوره در مدارس ضروری است. این مراکز می‌تواند در زمان کوتاه کودکان مضطرب را شناسایی و برای درمان آنها اقدام کنند. (ریگاردا و همکاران، 2008).

طبق مطالعات اخیر 6/18% از کودکان و نوجوانان به نوعی درگیر اضطراب و اختلالات ناشی از آن هستند اضطراب پیامد زندگی معاصر است و بسیاری از خانواده‌ها با این معضل در کودکان و نوجوانان دست به گریبان هستند و بعضاً در مقابل آن احساس درماندگی می‌کنند چرا که راههای مقابله با این اختلالات و شیوه‌های درمان آن را نمی‌شناسند .

در مطالعات انجام شده توسط سیلورمن و همکاران ( 1995) و موریس و همکاران (2000) دختران در مقایسه با پسران نگرانی‌های معنادارتری نشان دادند ( اسیائوو پیترمن ، ترجمه‌ی براتیان ، 1384)

اضطراب در تصمیم‌گیری‌های کودک تاثیر می‌گذارد . یک کودک مضطراب نوعاً غیر واقع بین و عصبانی و بدبین است و آنها به اطمینان بیش از حد نیاز دارند و ممکن است فکر کنند این امنیت زودگذر است .

برای چنین کودکانی اضطراب حالت محافظت ندارد بلکه مانع آنها در مشارکت برای انواعی از فعالیتهای روزمره ، مدرسه ، روابط دوستانه و عملکرد تحصیلی آنها می‌باشد(‌ چانسکی ، 2008) .

عطف به مطالب فوق و با توجه به اهمیتی که وجود کودکان و دانش آموزان سالم برای جامعه دارند و با توجه به اینکه تحقیقات انجام گرفته در ایران در زمینه اضطراب کودکان بسیار محدود است ، محقق تصمیم گرفته که تأثیر آموزش گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری را بر کاهش اضطراب کودکان بررسی نماید تا کمکی برای کاهش اضطراب کودکان این مرز و بوم باشد .و موضوع موردنظر پژوهشگر موضوعی است که هیچ تحقیق علمی در زمینه فوق در ایران صورت نپذیرفته یا محقق با آن برخورد ننموده است .

اهداف پژوهش

الف) هدف کلی: بررسی‌تاثیر مشاور‌ه گروهی والدین‌به شیوه‌شناختی رفتاری بر کاهش اضطراب کودکان 10-7 ساله مدارس دخترانه شهر تهران.

- اهداف فرعی: 1. بررسی تاثیر مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی- رفتاری بر کاهش اضطراب فراگیر کودکان .

بررسی تاثیر مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری بر کاهش اضطراب جدایی کودکان

3- بررسی تأثیر مشاوره گروهی والدین به شیوه‌ شناختی رفتاری بر کاهش هراس اجتماعی کودکان

ب) هدف علمی: دسترسی به‌اطلاعات علمی در‌مورد موضوع و افزایش اطلاعات جدید در مورد جامعه ماست.

ج) اهداف کاربردی: نتایج این پژوهش می‌تواند مورد استفاده:

مسئولین و برنامه ریزان آموزش و پرورش معلمان و اولیای دانش آموزان مسئولین وزارت بهداشت مسئولین سازمان بهزیستی محققین، روانشناسان، دانشجویان قرار گیرد.

پرسشها و فرضیه‌های پژوهش

الف) پرسش پژوهش: آیا مشاوره‌گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری بر کاهش اضطراب کودکان آنها تاثیر دارد؟

فرضیه‌های تحقیق:

فرضیه اصلی: مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی- رفتاری منجر به کاهش اضطراب کودکان آنها می‌شود.

فرضیه‌های فرعی:

مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش اضطراب فراگیر کودکان می‌شود. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش اضطراب جدایی کودکان می‌شود. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش هراس اجتماعی کودکان می‌شود.

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها

انواع متغیرها:

متغیر کنترل: در این تحقیق: 1. سن (گروه سنی 10-7 سال) 2. جنس: دختر 3. سطح تحصیلات: پایه اول تا چهارم دبستان.

متغیرهای مزاحم: در‌این تحقیق ‌وضعیت اقتصادی‌والدین، وضعیت تحصیلی‌والدین، هوش‌بهر کودکان، فرهنگ حاکم بر خانواده، شیوه‌های فرزند پروری، عوام ژنتیکی متغیرهای مزاحم هستند. که محقق با انتخاب تصادفی سعی در کنترل این متغیرها دارد.

الف) تعریف نظری مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری :

درمان شناختی رفتاری بر این پایه استوار است که احساسات ما تحت سلطه « افکار» ما راجع به موقعیت انسانها وحوادث زندگی ما هستند نه تحت تاثیر این مسائل به خودی خود CBT روی تغییر نحوه‌ی تفکر ما تمرکز دارد تا کمکمان کند احساس بهتری داشته باشیم با یاد گرفتن « تفکر متفاوت » فرد میتواند مهارتهایی را یاد بگیرد تا بتواند با زندگی بهتر سازگاری کند . ( لیتل ، 2004)

این آموزشها بصورت گروهی با تعداد معینی شرکت کننده انجام می گیرد و این فعالیتها جنبه درمانی و پیشگیری دارد .

تعریف عملیاتی: محقق طی‌برقراری کلاسهایی با والدین شیوه شناختی رفتاری را به آنها آموزش داده و فرضیات نامعقول را در موقعیتهای مختلف شناسایی می‌کنند. و الگوی تفکر غیر منطقی‌اش را درک کند. و رفتارش را در راستای سازگاری و حوادث زندگی تغییر دهد و اجرا کند.

اضطراب کودکان

تعریف نظری: اضطراب در کودکان وابسته است به ترس بیش از اندازه و نگرانی ریشه‌دار که هم ریشه‌ی خلقی و هم ریشه‌ی محیطی دارد. اضطراب در بسیاری از کودکان شیوع‌دارد ولی‌بعضی از بچه‌ها به‌این تاثیرات‌بالقوه‌ی منفی‌بیش از حد واکنش نشان می‌دهند. (کیم برلی[12][13]، 2007)

اضطراب کودکان شامل ترس، (نگرانی، اضطراب جدایی، اضطراب منتشر، هراس، .....) می‌باشد. اضطراب، ‌اختلال در‌رفتار کودک‌است که می‌تواند از‌علائم جسمی‌مثل سردرد، تهوع، بی خوابی، ناخن جویدن، بی میلی در مدرسه رفتن، کج خلقی، گریه کردن، ...... نشان می‌دهد (چانسکی، 2008).

تعریف عملیاتی: در‌این پژوهش‌منظور از اضطراب کودکان نمره‌ای‌است که از آزمون اضطراب CSI4بدست می‌آید. در این آزمون :

در فرم والد و معلم از نقطه برش 3 به بالا نشان دهنده وجود اضطراب فراگیراست .

در فرم والد معلم از نقطه برش 2 به بالا نشان دهنده اضطراب هراس اجتماعی است .

در فرم والد از نقطه برش 4 به بالا نشان دهنده اضطراب جدایی است .

و...

NikoFile