روش تحقیق زنان و پرده نشینی
50ص
شکست امپریالیست جهانی به ویژه آمریکا برای خاموش ساختن شعله های فروزان انقلاب اسلامی به با انواع حیله ها و توطئه های سیاسی ، نظامی ، اقتصادی و فرهنگی و با مساعدت ویاری ایادی داخلی اش همراه بوده آنها را از ضربه پذیری سریع انقلاب مایوس ساخته ، به فکر سرمایه گزاری بلند مدت جهت مقابله با انقلاب و تمهید شرایط و لوازم بازگشت مجدد به این مرز و بوم وا داشت . بخشی از سرمایه گذاری بلند مدت استکبار به اشاعه و گسترش فساد ، بدحجابی ، مواد مخدر ، بی بندوباری و دامن زدن به مصرف هر چه بیشتر کالاهای مصرفی و غیر ضروری در جامعه به ویژه در بین نسل جوان اختصاص یافته ، تا از این طریق نیروهای جوان و مقاوم جامعه را نابود و زمینه ی سلطه ی دوباره ی خویش را فراهم سازد . ( رزاقی ، 1371 ، صفحه 11 )
پوشش و آراستگی و بررسی حجاب این سمبل عفت و پاکدامنی جلوه ی زیبای دیگری از اهتمام دانشگاه های آزاد اسلامی در زمینه تبیین و گسترش احکام اسلامی در جامعه ی دانشگاهی است . در دنیای امروز که به نام روشنفکری و تجدد می کوشند زنان و دختران ما را از پس پرده عفت و حیا بیرون کشند و وسیله ی کامیابی شهوت پرستان خود کامه قرار دهند و در تلاشند با ترویج فرهنگ برهنگی و زیست عروسکی نیروهای فعال و پر توان جامعه و منابع و ذخایر مادی و معنوی آنان را به یغما برند . حجاب ارتجاع و کوته فکری ولی خودنمایی و تبرج که زمینه ی بسیاری از بی بندو باری ها و انحرافات است ارضاء حس ذاتی و فطری بشر قلمداد می گردد اما اسلام دین فطرت است و طبق سرشت زن که علاقه ی خاصی به زیبایی و جلوه نمایی دارد مقرر داشت که زنان از زینتها ولباسهای زیبا و جواهرات استفاده کنند و نظافت و آرایش برای همسر را از وظایف و حقوق همسری قرار داده است ،آراستگی را در چاچوب محیط خانواده تحسین و تمجید نموده و اینگونه با حفظ شان و منزلت زن غریزه ذاتی و فطری او را پاسخ داده است . اگر همین غریضه ی عشق به زیبایی ، خود آرایی و خود نمایی ، گامی فراتر از خانواده نهاده و از حدود و مرزهایی که شرع معین کرده خارج شود و به معابری که مملو از نگاههای آلوده و شهوت انگیز شیادان است کشیده شود . آدمی را می فریبد ، غریزه را تحریک می کند و در غیر جای خود شعله ور می سازد تا بنیان عفت و پاکی را بسوزاند .
مقاله ی نقش حجاب و پوشش در زنان در شکل گیری و پیروزی هشت سال دفاع مقدس
دانلود مقاله ی نقش حجاب و پوشش در زنان در شکل گیری و پیروزی هشت سال دفاع مقدس بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 17
چکیده
اگر کارهایی که زنان، در جنگها و صحنه‌های سیاسیِ اسلام کردند، دهها بار گفته میشد، به صورت فیلم تبلیغی درمیآمد و کتابها در این زمینه نوشته میشد، آنگاه مشخص میگشت که زن‌ها در پیشبرد دین چه در صدر اسلام و چه پس از آن همچون اباذر و مالک اشتر بودند. زن هم می‌تواند مسأله جهاد را به عهده بگیرد، چرا که جهاد، تنها در سنگر بودن و تیراندازی کردن نیست. کمکهای تدارکاتی پشت جبهه و متن جبهه، امور مربوط به نقشه برداری، دیده بانی و ... بخشهای مهمی از جهاد به شمار می‌رود، که زنان میتوانند آنها را به عهده بگیرند. زن از فیض جهاد محروم نیست. اگر کشوری در حال جنگ و دفاع است، و از طرف بیگانگان تهدید میشود، زن نیز باید دفاع کند و لازمه دفاع آموزش دیدن است. در هیچ یک از این مسائل، زن را محروم نکردهاند، بلکه در اکثر دشواریها و امانتداریها، در بسیاری مصائب و مشکلات، زن همتای مرد است. حتی اگر شرایط ایجاب کند، واجب است که زن، فرمانده لشگر هم باشد. چنانکه هنگام ظهور حضرت امام عصر (عج) طبق روایات، پنجاه تن از سیصد و سیزده نفر یاران امام، زن هستند و البته تنها اینان نیستند، بلکه این 50 نفر فرمانده دیگر زنانِ یاورِ حضرت هستند. مشارکت بانوان در دفاع مقدس، از اهمیت به سزایی برخوردار است، زیرا از جهت کمیّت، حدود نیمی از آحاد جامعه را زنان تشکیل میدهند و مشارکت زن، یعنی هماهنگی نیمی از نیروهای جامعه در راستای یک هدف. در مقاله حاضر به بررسی نقش حجاب و پوشش در زنان در شکل گیری و پیروزی هشت سال دفاع مقدس پرداخته و ابعاد مختلف این موضوع را مورد بررسی قرار می دهیم. کلید واژه : دفاع مقدس،حجاب و عفاف،پوشش زنان،جنگ تحمیلی مقدمه در متون تاریخی، اغلب از نقش حرمسرایی زنان درباری و از تأ ثیر زنان غرب و شرق زده یا به اصطلاح روشنفکر بر تحولات اجتماعی سخن به میان آمده، ولی زنانی که در حادثه گریبایدف ، جنبش تنباکو ،نهضت مشروطه ، کشف حجاب ، قیام 30 تیر 1331 و ... مشارکت داشته اند ،توده زنان مسلمانی بوده اند که گوش به فرمان مراجع تقلید و به منظور انجام تکلیف شرعی و الهی پا به میدان مبارزه گذاشتند. از دهه 1340 تا پیروزی انقلاب اسلامی ،این زنان حضور گسترده تر و مستمرتری از خود نشان دادند ، علت آن ، اولا : خودباوری بیشتری بوده که امام خمینی )ره( در زنان پدید آورد.ثانیا: لبیک آنان به دعوت امام برای حضور سیاسی اجتماعی بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، زنان هنوز نیاسوده و خستگی یک مبارزه طولانی علیه رژیم پهلوی را از تن بیرون نکرده بودند که بار دیگر بر خود تکلیف دیدند برای دفاع از انقلاب، به ایفای نقش‌های تازه‌تر و مؤ‌ثرتر در عرصه‌های جدیدتر بپردازند، از این رو، شرکت در بحران‌هایی که در گوشه و کنار کشور،بویژه در کردستان و بر پا شد، را جزء وظیفه خود دانستند، ولی آنچه بعد از حدود 1/ 5 سال پس از پیروزی، زنان را به کمک و مساعدت بیشتر طلبید، دفاع مقدس است که هشت سال نظاره‌گر رشادتهای زنان و مردان این مرز و بوم بود،بنابراین،و به علت گستردگی فداکاری زنان در عرصه دفاع مقدس، احصأ همه آن ایثارگری‌ها ممکن نیست، و در هر نوشته‌ای و در این نوشته تنها می‌توان به بخش کوچکی از آن اشاره کرد پرداختن به مساله حجاب در عصر کنونی، از عمده ترین ضرورت های فکری و فرهنگی است، زیرا حجاب و حفظ پوشش اسلامی، مهم ترین نماد دینداری و پایبندی به ارزش های الهی در جامعه دینی ما به شمار می رود. پوشش و لباس انسان در حکم پرچم تفکر و عقیده اوست، پرچمی که برافراشته داشته تا اعلام کند که از کدام فرهنگ تبعیت می کند و به کدام دین و آیین گرایش دارد. شهیدان نیز که در راه حفظ آرمان های ناب اسلام و انقلاب اسلامی جان خود را نثار کرده اند بر رعایت این قانون الهی توسط آحاد جامعه تأکید کرده اند. بیان مسئله اهمیت حجاب و پوشش اسلامی تا جایی است که خداوند متعال در بسیاری از سوره های قرآن از آن به عنوان یک ضرورت یاد می کند و آن را حافظ انسان در برابر بسیاری از بیماری های جسمی و روحی می داند. هدف اسلام از حجاب آن است که زن مسلمان با فراغت کامل بتواند وظایف و رسالت اساسی خویش را انجام دهد که حفظ نسل انسان، پرداختن به شوون خانه و خانه داری، تربیت کودک و اهمیت دادن به آن است. دین مبین اسلام حجاب را به عنوان عامل مهم حفظ و اعتلای شخصیت فردی و تحکیم بنیان خانواده، عفت و اخلاق اجتماعی بر زن واجب فرموده و اسوه های عفاف و پاکی را نیز معرفی کرده است، رعایت حجاب از توصیه های همیشگی شهدای ما در دوران هشت ساله جنگ تحمیلی است که از آن به عنوان سنگری برای حفظ ارزشها و ضامن بقای جامعه اسلامی یاد کرده اند. توده زنان مسلمان در طول تاریخ یک صد سال گذشته، با حفظ حجاب و پوشش، حرکت‌های عظیم آفریدند، حتی حوادث سالهای پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن، شاهد حضور زنان چادری بوده است. برای امروز و فردا هم این پوشش بر پایه تعالیم قرآن و تجارب انسان یک ضرورت است. امام خمینی (ره) هم بر این حضور با پوشش اسلامی زنان تأکید ورزیده است: " امروز باید خانم‌ها وظایف اجتماعی خودشان را، وظایف دینی خودشان را باید عمل بکنند و عفت عمومی را حفظ بکنند ،و روی آن عفت عمومی، کارهای اجتماعی و سیاسی را انجام دهند زن‌ها هم باید در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی، هم دوش مردها باشند، البته با حفظ آن چیزی که اسلام فرموده است. یکی از چیزهایی که اسلام در این باره بر آن تأکید دارد رعایت حجاب و پوشش اسلامی است لذا امام خمینی (ره)بر حضور زنان در دفاع مقدس با حفظ کامل حجاب اسلامی اصرار ورزیده اند و این مسأله در سیره امام و در استفتای زیر مشهود است: "سئوال: آیا امدادگری خواهران در جبهه‌ها از نظر شرع اسلام اشکال دارد؟ جواب: با مراعات کامل حجاب واجب و )با)اجتناب از محرمات اشکال ندارد." اشتغال در کارهای متناسب: این که زنان از نظر اسلام مجاز به فعالیت مفید تولیدی، فرهنگی، خدماتی و غیر آن در بیرون از محیط خانه‌اند، تردیدی وجود ندارد،با این وصف، قرآن بر متناسب بودن مشاغل با توانایی‌های روحی و جسمی زنان تأکید می‌ورزد: امام خمینی )ره) در این مورد فرمودند: " زنان از نظر اسلام نقش حساسی در بنای جامعه اسلامی دارند و اسلام زن را تا حدی ارتقأ می‌دهد که او بتواند مقام انسانی خود را در جامعه بازیابد و از حد شیء بودن بیرون بیاید و متناسب با چنین رشدی می‌تواند در ساختمان حکومت اسلامی مسئولیت‌هایی را برعهده بگیرد." در این سخن امام، تأکید بر رشد معنوی زنان است، ولی کسی شک ندارد که امام‌خمینی (ره) در طول پس از انقلاب اسلامی،مسئولیت سیاسی اجتماعی زنان‌راتنهابارعایت‌وحفظنقش‌مادری‌پذیرفته‌است: "شماهاموظف‌هستیدکه‌اولادخودتان راخوب‌تربیت کنید. به نظر می‌رسد امام خمینی (ره)بر این عقیده بوده اند که باید مشاغل و مأموریت‌های متناسب با وضعیت روحی و جسمی زنان به آنان در جبهه‌های جنگ واگذار شود، لذا زمانی که بانویی از ایشان می‌پرسند که آیا رفتن زنان به جبهه برای کارهای امدادی و فرهنگی اشکال دارد؟ معظم له پاسخ داده اند:شرکت زنان در خدمات فرهنگی و اجتماعی با مراعات کامل حجاب شرعی مانع ندارد توجه به حقوق همسر و فرزند: رهبری انقلاب به تأثیر از اسلام بر حضور سیاسی و اجتماعی زنان با حفظ و رعایت حقوق همسر صحه گذاشته، و آن را مقدم بر کار بیرون از خانه خانم‌ها می‌داند: " وقتی راجع به مسئولیت داخلی زن صحبت می‌کنیم، منظورمان این نیست که باید مسئولیت اجتماعی از دوش زن برداشته شود، بلکه مسئولیت اجتماعی هم بردوش اوست، و آن غیر این است، ولی اینجا تقدم وجود دارد، هم‌چنان که در مورد مرد هم تقدم وجود دارد....)خانم‌ها( با حفظ مسئولیت (خانوادگی) هر مقدار که توانایی دارند،برای مسئولیت اجتماعی سیاسی صرف کنند. البته معظم له بار دیگر بر این نکته تأکید ورزید که رعایت و حفظ حقوق همسر مشروط است به این که عدم حضور سیاسی اجتماعی زنان،لطمه‌ای به اساس دین وارد نکند، و زمانی که حاضر نبودن زنان بیم لطمه خوردن به اسلام را درپی‌داشته‌باشد،اذن‌شوهربرای‌درخانه‌ماندن زنان، ضرورت شرعی نخواهد داشت درباره تربیت کودکان، هر یک از والدین، نقش اساسی و تعیین کننده دارند، ولی نقش تربیتی مادر با اهمیت‌تر است، زیرا، مادر به لحاظ احساسات و عواطف خود، روابط نزدیک‌تر و عاطفی‌تر با فرزندان دارد. امام خمینی )ره( در تأیید این موضوع فرمود: " عواطفی که در بانوان هست مخصوص خودشان است و در مردهااین عواطف نیست همین عواطف پاک مادرانه، ابزار اصلی در تربیت اخلاقی کودکان است، مشروط به این که زن از مسئولیت کارهای بیرون منزل، فارغ باشد، در غیر این صورت، زن هم نمی‌تواند در انجام چنین مسئولیتی بزرگ، موفق شود. ویل دورانت در تأیید این مسأله نوشته است: " اگر زن امروز غرب در حفظ خانواده و تربیت کودک ناتوان به نظر می‌رسد برای آن است که او مدتی است طبیعت خود را که همان ایفای نقش همسری و تربیت کودک در خانه است را از یاد برده است . مقام معظم رهبری بر نقش مهمی که زن در این راستا (تربیت فرزندان)دارد، تأکید می‌ورزد و حضور سیاسی اجتماعی زن را منوط به انجام خوب تربیت فرزندان و کودکان می‌داند: " مادر به لحاظ رنج‌های طاقت‌فرسا برای پرورش فرزندان و مهر خالصانه، در مرتبه‌ای بالاتر از پدر قرار دارد.کم‌رنگ شدن محبت میان مادران و اطفال، ارتباط عاطفی آنان را رو به زوال می‌برد، و این وضع در بروز ناهنجاری‌های فردی و اجتماعی دخالت مهمی دارد،از آن‌جاکه مادر نمونه مهرورزی و عواطف سرشار است، مظهر رحمت الهی میباشد و رضایت و دعای او سبب جلب رضایت پروردگار و غفران الهی خواهد بود.از دیدگاه ارزشی اسلام، مادر سهم اصلی و اساسی را در تربیت کودک ایفأ می‌کند و افراد دیگر، حتی پدر، معلم و استاد در مقایسه با نقش مادر، جنبه ثانوی دارند.از این رو، امام خمینی )ره( فرمود: دامن مادر، بزرگ‌ترین مدرسه‌ای است که بچه در آن‌جا تربیت میشود...(31)این نظر اسلام است...در عین حال میدان...سیاسی برروی او باز شده است. تنها در شرایط عادی رعایت حقوق همسر و فرزند بر زنان لازم و واجب نیست بلکه در دوره و زمان جنگ نیز این وظیفه بر دوش بانوان است. به همین دلیل امام خمینی در پاسخ به یک استفتأ فرمودند: "بزرگ ترین وظیفه زن کوشش در انجام وظایف شوهرداری و تربیت صحیح و اسلامی فرزندان است و شرکت در خدمات اولیه درمانی )جبهه‌ها(با مراعات کامل حجاب شرعی و در صورتی که شوهر داشته بلاشد با اجازه شوهر،مانع ندارد." **نقش رزمی اولین مسئولیتی که زنان در دفاع مقدس، به صورت خودجوش و همپای مردان بر عهده گرفتند، جنگیدن با دشمن بعثی در جنوب و مزدوران داخلی در کردستان بود. حتی آنان، کوکتل مولوتف ساختند تا به جنگ تانکهای عراقی بروند که قصد داشتند از مرز شلمچه بگذرند. البته تهیه و به کار بردن کوکتل مولوتف، ابتدایی‌ترین کار رزمی خواهران و زنان به شمار می‌آمد، بعدها آنها خود را به سلاح مجهز کردند تا مردانه با دشمن بجنگند. خانم فاطمه نواب صفوی، به همراه گروه چریکی شهید چمران و در ناحیه سوسنگرد، اسلحه به دست می‌گرفت و می‌جنگید. صحنه‌های رزم زنان، تا پایان دفاع مقدس ادامه یافت و تاثیر عمیقی بر روحیه رزمندگان داشت. به علاوه، زنان نقش‌های اطلاعات رزمی فراوانی را انجام دادند. خانم حورسی از مدافعان خرمشهر در این باره می‌گوید: ما از آن لحظه‌ای که به نیروهای شناسایی ملحق شدیم، کار شناسایی دشمن، خنثی کردن بمب، شناسایی ضد انقلاب و پیدا کردن رد پای آنها در شهر و روستاها را دنبال کردیم. از این رو، دفاع مقدس، نمونه‌های بی شمار و در عین حال، کم نظیری از پشتیبانی‌های معنوی زنان ایرانی را به ثبت رسانده است. در گیلان غرب، فرمانده یک گردان رزمی با دیدن رشادتهای یک زن روستایی، از عقب‌نشینی منصرف میشود و نیروهای خود را علی رغم فرمان بنی‌‌صدر، به شهر بازمی‌گرداند. فهیمه باباییان پس از شهادت همسر اولش، چنان بر همسر دوم خود تاثیر روحی می‌گذارد که همسرش به جبهه می‌رود. یک مادر تهرانی، وقتی تزلزلی در فرزند رزمنده‌اش می بیند، به سومار می‌رود و به فرزندش می‌گوید: اگر از جبهه برگردی، شیرم را حلالت نمی‌کنم. رزمنده‌ای می‌گفت: خواهرم به من آموخت که چگونه می‌توانم به تنهایی یک لشکر باشم. رزمنده دیگری می‌گفت: مادر همسرم به من خبر داد اگر تو به جبهه بروی، من بچه‌هایت را نگه می‌دارم و افتخار کن که در این زمان به سربازی می‌روی. مادری خطاب به فرزندش می‌نویسد: علیجان! می‌دانی چه قدر دوستت دارم، اما صلاح میدانم پس از مراسم چهلم برادرت، به جبهه برگردی. جانبازی می‌گفت: خانمی وضع جانبازی مرا دید و پذیرفت به همسری من در آید و سختی‌های زندگی با یک جانباز را به جان و دل خرید. جانباز دیگری می‌گفت: تشویقها و طرز تفکر همسرم باعث شد فشارهایی را که به واسطه نبودن دست و پا، بر من وارد میشود را به خوبی تحمل کنم.
پایان نامه ی بررسی نقش زنان در انتخاب الگوهای مصرف غذایی و ارائه راهکارهای محیط زیستی. doc
نوع فایل: word
قابل ویرایش 160 صفحه
چکیده:
یکی از بحرانهای زیست محیطی مسئله انتخاب الگوهای نامناسب مصرف و در واقع مصرف بی رویه است.افزایش مصرف به معنی افزایش ضایعات و آلودگی محیط زیست است و غذا یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است, که تولید آن به اندازه کافی بستگی به تولید در بخش کشاورزی و روند افزایش جمعیت دارد.
زنان میتوانند به عنوان همسر , مادر, مدیر, و برنامه ریز خانواده و کسیکه نقش اصلی را در تنظیم خرید و چگونگی مصرف بعهده دارد و نیز بعنوان مربی و فرهنگساز نسل آینده نقش بسیار مهمی در تغییر الگوی مصرف غذایی و در نتیجه کاهش آلودگی محیط زیست داشته باشد.
در این تحقیق محقق بدنبال اهداف اصلی خویش یعنی افزایش نقش زنان در انتخاب الگوهای مصرف غذایی مناسب و نهایتا کاهش فشار وارد بر محیط زیست به علت الگوهای بی رویه مصرف می باشد.
جامعه آماری در این تحقیق , زنان منطقه ٦تهران می باشند که تعداد ١١۰۵٧نفر را تشکیل می دهند. افراد نمونه به حجم ٣۲۵ نفر بر اساس نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق, پرسشنامه ویژه ای برای کسب اطلاعات تهیه شده که برای بررسی صحت و سقم فرضیات تحقیق از آزمون کی دو و اسپیرمن استفاده گردید و نتایج آن اینچنین بیان گردید. مطابق نظر پاسخگویان در مورد فرضیه اول با توجه به اینکه ضرائب ۲٦٣/۰و۲۲٣/۰از مقدار جدول ١۴٨/۰ بیشتر است بین سطح سواد و نوع الگوی مصرف غذا ,رابطه معنی دار وجود دارد, یعنی هرچه میزان تحصیلات زنان افزایش می یابد، میزان آشنایی آنان با الگوهای مصرف غذایی افزایش می یابد.همچنین با توجه به اینکه اکثر پاسخها ۲/٣۴درصد در مورد ارتباط سن با الگوی مصرف غذا به سمت گزینه متوسط بوده , پس ارتباط معنی داری بین ایندو وجود ندارد. در مورد رابطه شاغل بودن زنان و نوع الگوی مصرف ٣/٦۸ درصد به سمت گزینه های خیلی زیاد و زیاد گرایش داشته و کی دو بدست آمده٧٧/١٣٨از مقدار جدول بزرگتر است , پس رابطه معنی دار می باشد. در مورد تاثیر نقش زنان در اقتصاد خانواده در زمینه الگوی مصرف غذا پاسخها به سمت گزینه خیلی زیاد گرایش داشته و در مورد تاثیر نقش زنان بدون همکاری دولت در الگوی مصرف غذا با توجه به مقادیر کی دو بدست آمده٦۴٦/۴۲۴و ۵۲٣/۲١٦ از مقدار جدول بزرگتر است, پس نقش زنان به تنهایی نمی تواند موثر باشد. بین آموزش زنان و کاهش میزان پسماندها و کاهش در اسراف مواد غذایی و کاهش مشکلات زیست محیطی ارتباط معنی دار وجود دارد , همپنین هر چه سواد تغذیه ای زنان بیشتر باشد وضعیت تغذیه و سلامت خانواده بهتر می شود. بین نقش زنان و سلامت غذای مصرفی ارتباط معنا دار وجود دارد. بین افزایش درآمد و بهبود در وضعیت تغذیه خانواده ارتباط معنا دار وجود دارد.
در آخر به ارائه پیشنهاد در دو بخش مجزا , یعنی پیشنهاداتی برای دولت و زنان پرداخته شده است.
مقدمه:
با توجه به الگوهای بی رویه مصرف و تولید که تشدید کننده فقر و عدم تعادل در جهان است و اهمیت بخش غذا بعنوان محور اقتصادی و نیاز به رسیدن به امنیت غذایی و کاهش جمعیت گرسنه جهان, توجه به تدابیر اصلاح الگوی تغذیه, لازم و ضروری میباشد.(آل یاسیین , احمد,١٣٨٦),چرا که تدابیر اصلاح الگوی مصرف غذایی, تضمین امنیت غذایی را به سمت شرایط برقراری سلامت جامعه هدف قرار داده است.برای ایجاد امنیت غذایی, شناخت ترکیب مواد غذایی به منظور جوابگویی به نیازهای فیزیولوژیکی ضروری است و بر اساس آن ساختار تولید را می توان برنامه ریزی کرد و جهت داد.علاوه بر تولید, مراحل توزیع مواد غذایی نیز در تضمین در دسترس قرار دادن غذا نقش اساسی بعهده دارد.(عیسی , کلانتری, ١٣٧۵)
یکی از بحرانهای زیست محیطی مسئله انتخاب الگوهای نامناسب مصرف و در واقع مصرف بی رویه است.افزایش مصرف به معنی افزایش ضایعات و آلودگی محیط زیست است و غذا یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است, که تولید آن به اندازه کافی بستگی به تولید در بخش کشاورزی و روند افزایش جمعیت دارد. در این بین توجه به نقش زنان با توجه به اینکه نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند , اما نقش آنها در توسعه و پیشرفت جوامع بسیار بیشتر از یک نیمه است , ضروری میباشد. بدیهی است که هر چه اندیشه زنان و مادران یعنی آموزگاران و مربیان جامعه بازتر و هر چه دانسته های ایشان از اصول فرهنگی, اجتماعی, اقتصادی بیشتر باشد, بهتر می توانند در راه پیشرفت و تعالی و رفاه و سرافرازی جامعه آینده گام بر دارند, به عبارت دیگر , هر چه آگاهی زنان افزایش یابد, این آگاهی به جامعه امروز و نسل های آینده منتقل شده و موجب سیر جامعه به سوی ترقی و تکامل میشود.زنان میتوانند با انتخاب الگوی مصرف صحیحی برای خانواده سطح بهره وری خانواده را افزایش دهند و به عنوان همسر , مادر, مدیر, و برنامه ریز خانواده و کسیکه نقش اصلی را در تنظیم خرید و چگونگی مصرف بعهده دارد و نیز بعنوان مربی و فرهنگساز نسل آینده و سرانجام بعنوان پیوند دهنده کودکان به خانه و جامعه می توانند نقش بسیار مهمی در تغییر الگوی مصرف غذایی و در نتیجه کاهش آلودگی محیط زیست داشته باشد.(معروفی,پروین , دانستنیهای زیست محیطی برای زنان)
مطالعه انجام شده در زمینه نقش و تاثیر زنان بر شکل گیری عادات و رفتارهای تغذیه ای فرزندان و تاثیر بر روی الگوی مصرف غذایی و اصلاح آن جهت دستیابی به امنیت غذایی اجرا گردیده است, چرا که مطالعه در این زمینه بسیار محدود میباشد. امید است نتایج این پژوهش در طراحی و ارائه راهکارهای مناسب برای آموزش صحیح تغذیه در خانواده و بهبود سلامت جامعه و اصلاح الگوهای تولید و مصرف و در نهایت حمایت ازمحیط زیست و بقاء بشریت مفید واقع گردد.
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
فصل اول- کلیات
١‐١‐ فرضیه ,ضرورت ها و اهداف
١‐١‐١‐بیان مسئله
١‐١‐٢‐فرضیه
١‐١‐٣‐ضرورت و اهمیت تحقیق
١‐١‐۴‐اهداف
١‐١‐۴‐١‐اهداف اصلی
١‐١‐۴‐٢‐اهداف فرعی
١‐١‐۵‐متغیرها
١‐١‐٦‐محدودیت های تحقیق
١‐۲-تعاریف نظری و عملیاتی
١‐۲‐١‐تعاریف نظری
١‐۲‐۲‐تعاریف عملیاتی
١‐٣‐تاریخچه تغذیه و الگوی مصرف
١‐٣‐١‐تاریخچه تغذیه و الگوی مصرف در جهان
١‐٣‐١‐١‐تغییر دادن الگوی مصرف از نظر دستور کار
١‐٣‐١‐۲‐افزایش دسترسی به غذا و تغذیه از نظر دستور کار
١‐٣‐١‐٣‐اهمیت موضوع تغذیه و زنان از دیدگاه کنفرانسهای بین المللی
١‐٣‐۲‐ تاریخچه تغذیه در ایران
١‐٣‐۲‐ ١‐اهمیت الگوی مصرف غذا در برنامه های توسعه کشور
١‐۴‐فیزیولوژی تغذیه
١‐۴‐١‐الگوی تغذیه
١‐۴‐٢‐جریان تولید و تغذیه
١‐۴‐٢‐١‐تعریف تغذیه
١‐۴‐٢‐٢‐ماده مغذی
١‐۴‐٢‐٣‐سوء تغذیه
١‐۴‐٢‐۴‐تغذیه متعادل
١‐۴‐٢‐۵‐عادات غلط غذایی
١‐۴‐٢‐٦‐کربوهیدراتها
١‐۴‐٢‐٧‐پروتئینها
١‐۴‐٢‐٨‐چربیها
١‐۴‐٢‐۹‐ویتامینها
١‐۴‐٢‐١۰‐عناصر معدنی
١‐۴‐٣‐تحقیق و توسعه
١‐۴‐٣‐١‐صنایع غذایی ایران
١‐۴‐۴‐اثرات زیست محیطی تولید و مصرف غذا
١‐۴‐۴‐١‐اثرات زیست محیطی کشاورزی
١‐۴‐۴‐۲‐اثرات زیست محیطی تولید محصولات دامی
١‐۴‐۴‐٣‐اثرات زیست محیطی فاز فرایند مواد غذایی
١‐۴‐۴‐۴‐اثرات زیست محیطی مصرف کننده
١‐۵‐بررسی تغذیه در ابعاد فرهنگی, اقتصادی, اجتماعی
١‐۵‐١‐اثرات توسعه فرهنگی بر تغذیه
١‐۵‐١‐١‐الگوهای فرهنگی غذا
١‐۵‐۲‐اثرات توسعه اقتصادی
١‐۵‐۲‐١‐اقتصاد مواد غذایی
١‐۵‐۲‐۲- دامنه امنیت غذایی در ایران و جهان
١‐۵‐۲‐٣‐اثرات توسعه اقتصادی بر تغذیه
١‐۵‐۲‐۴‐اثرات تغذیه بر توسعه اقتصادی
١‐۵‐۲‐۵‐ارزشیابی سیاست تغذیه در کلان اقتصاد
١‐۵‐۲‐٦‐بحران افزایش قیمت مواد غذایی
١‐۵‐۲‐٧‐رابطه بین درآمد و مصرف
١‐۵‐۲‐٨‐الگوی مصرف مواد غذایی
١‐۵‐۲‐۹‐ویژگی الگوی مصرف در کشورهای ثروتمند
۲‐۵‐۲‐١۰‐ویژگی الگوی مصرف در کشورهای فقیر
١‐۵‐۲‐١١‐وضعیت الگوی مصرف در ایران
١‐۵‐۲‐١۲‐روند مصرف سرانه مواد غذایی در کشور
١‐۵‐۲‐١٣‐موادغذایی و روند عرضه سرانه آنها
١‐۵‐۲‐١۴‐روند تولید محصولات کشاورزی
١‐۵‐۲‐١۵- وضعیت تولید و مصرف مواد غذایی
١‐۵‐۲‐١٦‐کیفیت الگوی تولید و مصرف
١‐۵‐۲‐١٧‐مرکز ثقل تولید محصولات کشاورزی در کشور
١‐۵‐۲‐١۸‐تصویری از تولید موادغذایی در کشور
١‐۵‐۲‐١۹‐بررسی وضعیت عرضه محصولات کشاورزی و تاثیر آن در الگوی مصرف مواد غذایی در ایران
١‐۵‐۲‐۲۰‐استراتژی کاهش ضایعات , وضعیت ایران و ارائه راهکارها
١‐۵‐٣‐ اثرات اجتماعی
١‐۵‐٣‐١‐رشد جمعیت وغذا
١‐۵‐٣‐۲‐سیاست عصر کمیابی غذا
١‐۵‐٣‐٣‐چشم انداز آینده غذا
١‐۵‐٣‐۴‐اثرات بهبود تغذیه بر سطح نیروی انسانی
١‐۵‐٣‐۵‐اثرات سوء تغذیه بر توسعه اجتماعی
١‐۵‐٣‐٦‐تاثیر عوامل اجتماعی بر الگوی مصرف موا غذایی و نقش خانواده
١‐٦‐ زنان
١‐٦‐١‐زنان و توسعه پایدار در دستور کار٢١
١‐٦‐١‐١‐ نقش زنان در تغییر الگوی مصرف
١‐٦‐١‐۲‐ راهکارهای کاهش مصرف
١‐٦‐١‐٣‐نقش آموزش زنان در تغییر الگوی مصرف
١‐٦‐١‐۴‐توانمند سازی زنان در الگوها و نحوه مصرف
١‐٦‐۲‐نقش زنان در کاهش آلودگی محیط زیست, کاهش جمعیت, کمبود مواد غذایی وکمبود آب)
١‐٦‐٣‐ نقش زنان در تغییرات در الگوی مصرف غذایی و سلامت کودکان
فصل دوم – مواد و روشها
۲‐١‐ویژگی منطقه ٦ تهران
۲‐۲‐روش تحقیق
۲‐۲‐١‐نوع تحقیق
۲‐۲‐۲‐ جامعه آماری
۲‐۲‐٣‐ نمونه آماری
۲‐۲‐٣‐١‐حجم نمونه
۲‐۲‐٣‐۲‐ روش نمونه گیری
۲‐٣‐ابزار گردآوری اطلاعات
۲‐٣‐١- مشخصات پرسشنامه
۲‐٣‐۲- روایی و پایایی پرسشنامه
فصل سوم- نتایج
٣‐١‐ آمار توصیفی
٣‐١‐١- توزیع سن پاسخگویان
٣‐١‐۲- توزیع وضع تاهل پاسخگویان
٣‐١‐٣- سطح تحصیلات پاسخگویان
٣‐١‐۴- توزیع وضعیت شغل پاسخگویان
٣‐١‐۵- توزیع وضعیت درآمد ماهیانه(خانوار)پاسخگویان
٣‐۲‐ آمار استنباطی
٣‐۲‐١‐پاسخ به فرضیه اول ( بین نقش زنان و نحوه استفاده در الگوهای مصرف غذایی
رابطه وجود دارد.)
٣‐۲‐١‐١‐پاسخ به سوال ١( آیا سطح سواد زنان در اصلاح الگوهای مصرف غذایی نقش موثر دارد؟)
٣‐۲‐١‐۲‐پاسخ به سوال ۲( آیا بین سن زنان و نوع الگوهای مصرف غذایی رابطه وجود دارد؟)
٣‐۲‐١‐٣‐پاسخ به سوال ٣( آیا زنان می توانند با انتخاب الگوهای مصرف غذایی مناسب در اقتصاد خانواده تاثیرگذار باشند؟)
٣‐۲‐١‐۴‐پاسخ به سوال ۴( آیا نقش زنان به تنهایی و بی پشتوانه دولت می تواند در الگوی مصرف غذا تاثیرگذار باشد؟)
٣‐۲‐١‐۵‐پاسخ به سوال ۵( آیا شاغل بودن زنان در الگوی مصرف غذایی خانواده می تواند تاثیرگذار باشد؟)
٣‐۲‐۲‐پاسخ به فرضیه دوم ( بین نقش زنان و کاهش در مصرف (آب, انرژی, پسماند, غذا....) رابطه وجود دارد؟)
٣‐۲‐۲‐١‐پاسخ به سوال ١( آیا بین آموزش زنان و نوع الگوی مصرف( غذا,آب , انرژی ...) ارتباط برقرار است؟)
٣‐۲‐۲‐۲‐ پاسخ به سوال ۲( آیا بین آموزش زنان و کاهش در اسراف مواد غذایی ارتباط برقرار است؟)
٣‐۲‐۲‐٣‐ پاسخ به سوال ٣( آیا بین آموزش زنان و کاهش تولید پسماندها ارتباط برقرار است؟ )
٣‐۲‐۲‐۴‐ پاسخ به سوال ۴( آیا بین آموزش زنان و کاهش مشکلات زیست محیطی رابطه برقرار است؟ )
٣‐۲‐٣‐ پاسخ به فرضیه سوم ( بین نقش زنان در بهبود وضعیت تغذیه ارتباط برقرار است.)
٣‐۲‐٣‐١‐ پاسخ به سوال ١( آیا بین افزایش درآمد خانواده و بهبود وضعیت تغذیه ارتباط برقرار است؟)
٣‐۲‐٣‐۲‐ پاسخ به سوال ۲( آیا سطح سواد تغذیه ای زنان در بهبود وضعیت تغذیه و سلامت کودکان و خانواده نقش مؤثر دارد؟)
٣‐۲‐٣‐٣‐ پاسخ به سوال ٣( آیا بین نقش زنان و سلامت غذای مصرفی در خانواده ارتباط وجود دارد؟)
فصل چهارم- نتیجه گیری و پیشنهادات
۴‐١‐ بحث و نتیجه گیری
۴‐١‐١‐ مقدمه
۴‐١‐٢‐بحث و نتیجه گیری پرسشنامه
۴‐١‐٢‐١- نتیجه گیری از فرضیه اول و سوالات پژوهشی مربوطه
۴‐١‐٢‐۲- نتیجه گیری از فرضیه دوم و سوالات پژوهشی مربوطه
۴‐١‐٢‐٣- نتیجه گیری از فرضیه سوم و سوالات پژوهشی مربوطه
۴‐١‐٢‐۴- نتیجه گیری از سوالات مربوط به میزان مصرف مواد غذایی
۴‐۲‐پیشنهادات
۴‐۲‐١‐نقش دولت
۴‐۲‐١‐١‐ پیشنهاداتی برای دولت در ارائه برنامه های آموزشی
۴‐۲‐١‐۲‐سایر فعالیتهای مؤثر دولت در زمینه الگوی مصرف غذا
۴‐۲‐۲‐نقش زنان
۴‐۲‐۲‐١‐پیشنهادات برای زنان
پیوست
پیوست الف- پرسشنامه در خصوص نقش زنان در اصلاح الگوهای مصرف غذایی
منابع
منابع فارسی
منابع انگلیسی
اینترنت
چکیده انگلیسی
فهرست جداول:
جدول شماره ١‐١- سهم درشت مغذی ها در تامین انرژی بین جهان , کشورهای توسعه یلفته, در حال توسعه و ایران و دامنه قابل قبول سازمان بهداشت جهانی(متوسط سالهای
جدول شماره١‐۲- روند عرضه سرانه مواد غذایی طی سالهای (٨۰‐١٣٦۸۵)
جدول شماره ١‐٣- سهم گروههای مختلف مواد غذایی در تامین انرژی طی سالهای( ٨۰‐١٣٦۸)
جدول شماره ١‐۴- سهم گروههای مواد غذایی در تامین انرژی (متوسط سالهای ٨۰‐١٣٦٨)در ایران و جهان (واحد: درصد)
جدول شماره ١‐۵- وضعیت عرضه سرانه انرژی و مواد غذایی در چند کشور درحال توسعه و توسعه یافته جهان (در سال ۲۰۰۰)
جدول شماره ١‐٦ : برآورد درصد ضایعات محصولات کشاورزی
جدول شماره ١‐٧: پر جمعیت ترین کشورهای جهان( در سال٢۰۰۰ و٢۰۵۰)
جدول۲‐١‐ محله های منطقه ٦ شهرداری تهران بر حسب تعداد خانوار , جمعیت و محدوده جغرافیایی
جدول ٣-١ - فراوانی، درصد و درصد تراکمی سن پاسخگویان
جدول ٣-۲ - توزیع فراوانی و درصد وضع تاهل پاسخگویان نمونه آماری
جدول ٣-٣ - توزیع فراوانی، درصد و درصد تراکمی سطح تحصیلات پاسخگویان
جدول ٣-۴ - توزیع فراوانی و درصد وضع شغلی پاسخگویان نمونه آماری
جدول ٣-۵ - فراوانی، درصد و درصد تراکمی میزان درآمد ماهیانه پاسخگویان
جدول ٣-٦- نتایج ضریب همبستگی بین سواد زنان و اصلاح الگوی مصرف غذایی
جدول ٣-٧- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ١٣
جدول ٣-٨- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-۹- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ١۴
جدول ٣-١۰- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-١١- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ٨
جدول ٣-١۲- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ۲۲
جدول ٣-١٣- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-١۴- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ١٧
جدول ٣-١۵- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ١۸
جدول ٣-١٦- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-١٧- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ۲۸
جدول ٣-١٨- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-١۹- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال های ١ پژوهش
جدول ٣-۲۰- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-۲١- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ١٦
جدول ٣-۲۲- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-۲٣- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ۲١
جدول ٣-۲۴- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-۲۵- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال های ۴ پژوهش
جدول ٣-۲٦- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-۲٧- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال ۲۹
جدول ٣-۲۸- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-۲۹- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال های ۲ پژوهش
جدول ٣-٣۰- نتایج آزمون کای دو
جدول ٣-٣١- توزیع فراوانی و درصد نظرات پاسخگویان به سوال های ٣ پژوهش
جدول ٣-٣۲- نتایج آزمون کای دو
جدول۴‐٣٣ میزان مصرف مواد غذایی
فهرست نمودارها:
نمودار ١-١-اثرات زیست محیطی در سطح مصرف کننده
نمودار١‐ ۲- کشورهای دارای اقتصاد برتر جهان در سال ٢۰٢۰
نمودار ٣-١- توزیع درصد میزان سن پاسخگویان
نمودار ٣-۲- توزیع درصد پاسخگویان به تفکیک وضعیت تاهل
نمودار ٣-٣- توزیع درصد سطح تحصیلات پاسخگویان
نمودار ٣-۴- توزیع درصد پاسخگویان به تفکیک وضعیت شغلی
نمودار ٣-۵- توزیع درصد میزان درآمد ماهیانه خانوار پاسخگویان
فهرست اشکل:
شکل شماره ١‐١‐ هرم غذایی
شکل شماره ١-۲- طراحی دوباره از هرم غذایی
فهرست پیوست ها:
پیوست الف- پرسشنامه در خصوص نقش زنان
منابع و مأخذ:
منابع فارسی:
١- آقاجانی قاضی, مهدی , سیستمهای مدیریت کمینه سازی ضایعات در صنایع غذایی(مطالعه موردی : کارخانه فراورده های گوشتی آمل-کاله), ١٣٨٦-١٣٨۵, دکتر خضری.
۲- آقاجانی میر , مسعود ,بررسی موانع مشارکت در حفاظت از محیط زیست و نقش عوامل فرهنگی, اجتماعی, اقتصادی در آموزش زیست محیطی , ٨٧-١٣٨٦ .
٣- آل یاسین, احمد, ١٣٨٦, تقابل منابع سیاره زمین با الگوهای توسعه و مصرف.
۴- افتخار, رفیع,دی ١٣٧۵, بهره وری و خانواده, مجله پیام زن, ص ١٢.
۵- انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور, ٧۴-١٣٧۰, طرح جامع مطالعات مصرف مواد غذایی و تغذیه انستیتو .
٦- ایران در آیینه آمار, ١٣٨٤, مرکز آمار ایران .
٧- براون, لستر , ترجمه دکتر حمید طراوتی, خارج از تحمل زمین, ١٣٨۵, نشر آرامش.
٨- برنامه چهارم توسعه اقتصادی , اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران, ١٣٨٣-١٣٧۹, سازمان برنامه و بودجه .
۹- برنامه سوم توسعه اقتصادی , اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران, ١٣٨٣-١, سازمان برنامه و بودجه .
١۰- بهجتی نژاد زنجانی, زهرا, مدیریت پسماند کارخانجات صنایع غذایی شهرستان رشت , ٨٧-١٣٨٦, استاد راهنما دکتر رضا ارجمندی.
١١- پاورز.ال ای و ار. مک شورلی, ترجمه علیرضا کوچکی, مجید جامی الاحمدی, بهنام کامکار, عبدالمجید مهدوی دامغانی, ١٣٨۰, اصول بوم شناسی کشاورزی, انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
١۲- تمدنی, داریوش, زمستان ١٣٨٦, توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی ضامن نیل به امنیت غذایی پایدار, فصلنامه علمی و کشاورزی پایدار, سال ٤شماره ۴.
١٣- جزایری, ابوالقاسم, ٧١-١٣٦٢, بررسی روند الگوی مصرف مواد غذایی و انرژی در مناطق شهری و روستایی ایران, فصلنامه علمی و پژوهشی اقتصائ کشاورزی و توسعه ١٣٧۵, جلد ٤, شماره ١٤, ص٢١۸ .
١۴- جزایری, ابوالقاسم, پائیز ١٣٧٣, کنفرانس بین المللی تغذیه و پیامد های آن در ایران , فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه ویژه نامه امنیت غذایی, سال دوم, ص ٢٤١-۵٦.
١۵- حیدری, غلامرضا و دکتر علی آهو منش, دکتر مصطفی ازکیا, دکتر مصطفی بستاکی , ١٣٨٣, وضعیت تولید و مصرف مواد غذایی, فصلنامه علمی و پژوهشی اقتصاد و کشاورزی , شماره ١٢, ١٧٧-١٦٧انتشارات وزارت جهاد کشاورزی .
١٦- ریحانیان, آنیتا ,مدیریت نقش زنان در توسعه پایدار, ٨۴-١٣۸٣ .
١٧- سرشماری نفوس و مسکن ١٣٧۵, نتایج تفصیلی شهر تهران مناطق ٢٢گانه , مرکز آمار ایران .
١٨- سلامی, ح. و ف.اشراقی, ١٣۸۰, تاثیر سیاستهای حمایت قیمتی بر روند رشد تولیدات کشاورزی در ایران , فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه ١٣٨١, سال نهم , شماره ٣٦, ص ٢١-٧ .
١۹- طراوتی , حمید و سید امیر ایافت, ١٣٧٧, کنفرانس سازمان ملل درباره محیط زیست و توسعه(دستور کار ٢١), انتشارات سازمان محیط زیست.
۲۰- عزیزی, ج, وس, یزدانی, ١٣٨٣, تعیین مزیت نسبی محصولات عمده باغبانی ایران , فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه, سال دوازدهم, شماره ۴٦, ص ٧١-٤١.
۲١- کردوانی, پرویز, ١٣٨٣, منابع و مسائل آب در ایران , انتشارات دانشگاه تهران, صفحه
۲۲- کلانتری, عیسی و ناصر خادم آدم, ١٣٧۵, سیاست اصلاح الگوی تغذیه, انتشارات وزارت جهاد کشاورزی, مرکز مطالعات برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی .
۲٣- کیمیاگر , مسعود و مرجان باژن و بیتا صمیمی, ١٣٨٣, بررسی وضعیت عرضه محصولات کشاورزی و تاثیر آن در الگوی مصرف مواد غذایی در ایران, فصلنامه لقتصاد کشاورزی و توسعه, سال ١٢, شماره ۴٨, ص ١٦٧و ٢٣۵-٢٣٣.
۲۴- مجله مشعل, شماره ۴١۵ , صفحه ١٦.
۲۵- نتایج آمار گیری تهران منطقه شهرداری(٦)١٣۵۹, ١٣٦۰, مرکز آمار ایران .
۲٦- نجفی, ب, ١٣٧۹, ناهماهنگی در سیاستهای تولید و مصرف و ضرورت گذار از سیاست کشاورزی به سیاست غذایی , فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه, سال هشتم, شماره ٣٢, ص ٣٣- ١١.
۲٧- نشریه علمی تخصصی کشاورزی پایدار, بهمن و اسفند ١٣٨۵, امنیت غذایی , تغذیه سالم با کاربرد مواد بیولوژیک, ص١ .
۲۸- نوروزی, ف. ١٣٧٣, تولید و عرضه غذا در ایران, فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه, سال دوم, ص٧٢-٣٧.
۲۹- نوروزی, فرح آرا و بیتا صمیمی, ١٣٨١,تراز نامه غذایی ایران طی سالهای ٨۰-١٣٦۸,موسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی,انتشارات وزارت جهاد کشاورزی .
٣۰- هفته نامه فرهنگی, هنری, اجتماعی سخن ملت,شهریور ١٣۸٧, سبد و سفره غذایی, سال دوم, شماره ١٦, ص ١۰.
٣١- یوسفیان , جواد, دکتر منیره مجلسی و نرگس بهادری, ١٣٨٧, هشتمین همایش سیمای زن در جامعه , مجله زن و محیط زیست, انتشارات دانشگاه الزهرا .
منابع انگلیسی:
Berg,A, Malnutrition .What can Vedone: Lessons from World BankBrown , G.E. ,NationalNutrition Monitoring System: A Congressional Perspective.J. Am. Diet. Assoc. 84:1181-9.1984 .Experience , The John Hopkin University Press, Baltimore, p:Garrow,J. (1991), Importance of Obesity, Br. Med. J., 303:6-704 .Massari, Stefani, current food consumption patterns and globalsustainability ,2007World Health Organization (1996), Diet , Nuitrition and the Prevention of Chronic Diseases, Report of a WHO Study Group, WHO Technical Report Series, 797: 88-115, Geneva .
منابع اینترنتی:
Ushnfo.state.govunicef.org/IranSanayenews.comresalatnews.comtiknews.comtaravat-bahar.com/ghale.htmfarara.comhamshahrionline.ir/news/?id=29671foodconsumption\chashni-co.mhtfoodconsumption\diabetsupportive.mhtfoodconsumption\farsdailynewsIsna.mhtmyisfahan.comaftab.ir/articles/social/environmentaftab.ir/articles/economy-marketing-business/agriculture-fisherysustainability.blo