فرمت فایل:word
تعداد صفحات:19
نقشه برداری در ایران
ایرانیان باستان نقش برجستهای در پایه گذاری علم نقشه برداری داشته اند. اکتشافات دریایی که از زمان گذشته انجام گرفته است موید این مطلب است . در ایران باستان میتوانستند عرض جغرافیایی را تعیین کنند ولی تعیین طول جغرافیایی با دشواری بسیار همراه بوده است .آنها برای مسافرتهای خود نیاز به نقشه داشتند و نقشه هایی نیز بدون توجه به فواصل رسم می شده است .تعیین موقعیت در روی زمین و فراهم آوردن هر گونه نقشه در جهان باستان نیز نیاز به در دست داشتن ابزارها و بهره وری ا ز قواعدی داشته است .مصریان روشهایی برای اندازه گیری ارتفاع بین دو نقطه و تعیین فاصله افقی آندو داشتهاند طناب، ترازو گونیا از ابزارهای نخستین نقشه برداری بودهاند و کم کم تراز و خط کش و پرگار به آن افزوده گشت.
دانشمندان ایرانی به کمک استرلاب عرض جغرافیایی و با استفاده از ساعت آبی طول جغرافیایی را در هر نقطه از مرز اندازه گیری میکردند. ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی در زمینههای گوناگون اندازه گیری نجومی ،و فواصل بین شهرها ،مطالعات بسیار ارزندهای انجام داده است نقشه برداران قدیم برای تعیین امتداد، فاصله و زاویه وسایلی ساخته بودند که نخستین آنها ریسمان بود و همچنین برای تعیین تراز افقی تراز هایی ساخته بودند و این تراز در طول تاریخ فرمهای گوناگونی به خود گرفته است. کهنترین آن تراز آبی بوده است که نوع تکامل یافته تر آن همان شیلنگ تراز است که بناهای امروزی از آن استفاده میکنند.
دوربین تئودولیت
کرجی دانشمند ایرانی مخترع دستگاههای با ارزشی بوده است. وی را میتوان مخترع نخستین دوربین تئودولیت به شمار آورد. وی صفحهای را مدرج کرده و لولهای با قابلیت گردش 360 درجه برروی آن سوار کرد و این صفحه توسط زنجیری آویزان میشد و توسط شاقولی بر روی آن عمود میشد که با آن زوایای بین دو نقطه را میخواند و با استفاده از تئوریهای مثلثات ارتفاع کوه ها و اختلاف بلندی ها را بدست میآورد ..اختراع قطب نما را نیزبه ایرانیان نسبت میدهند.
مفهوم GIS
مخفف Geographic Information System به معنی سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.
سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بستری برای ذخیره ، نگهداری ، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی که وابستگی مکانی (جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است.
برای بهره گیری صحیح از قابلیتهای یک GIS، در درجه اول نیاز به درک صحیح از سیستم GIS و سپس ساختار اطلاعات در آن میباشد.جهت پیاده سازی یک سیستم GIS ، توجه به ماهیت و ساختار اطلاعات جغرافیایی متشکله آن که رکن اساسی هر سیستمGIS را تشکیل داده و توانمندیها و پتانسیلهای آن را تعیین میکند، اجتناب ناپذیر است.
سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) یک سیستم کامپیوتر مبنا می باشد که به عنوان یک مجموعه متشکل از سخت افزار، نرم افزار، اطلاعات جغرافیایی، نیروی انسانی و مدلهای پردازش داده، به منظور تولید، ذخیره سازی، نمایش، بازاریابی، پردازش، بهنگام رسانی و... اطلاعات جغرافیایی مربوط به عوارض و پدیده های مختلف، مورد استفاده قرارمی گیرد.
وظایف اصلی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی
یک سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS)، اصولاً شش فعالیت اصلی زیر را شامل میشود:
• ورود اطلاعات
• دستکاری و ویرایش اطلاعات
• مدیریت اطلاعات
• پرسش و پاسخ و تجربه و تحلیل اطلاعات
• نمایش اطلاعات
قبل از آنکه اطلاعات جغرافیایی بتوانند وارد محیط GIS شده و مورد استفاده قرار گیرند، می بایست این اطلاعات به فرمت و ساختار رقومی قابل قبول سیستم GIS، تعدیل شوند.
منابع تولید کننده اطلاعات مورد نیاز یک سیستم GIS :
• تصاویر ماهواره ای و تکنیکهای سنجش از دور
• عکسهای هوایی و تکنیکهای فتوگرامتری
• نقشه برداری کلاسیک
• سیستم تعیین موقعیت جهانی (GPS)
• اسناد، مدارک و نقشه های موجود
دستکاری اطلاعات
استفاده از انواع داده و اطلاعات مورد نیاز یک پروژه خاص GIS ، نیازمند تبدیل و دستکاری آن اطلاعات به منظور قابل استفاده نمودن آنهادر سیستم می باشد
برای پروژه های کوچک GIS، امکان ذخیره سازی و مدیریت اطلاعات جغرافیایی در قالب فایلها و اطلاعات ساده وجود دارد. ولیکن هنگامیکه حجم اطلاعات زیاد باشد و همچنین تعداد کاربران سیستم از یک تعداد محدود فراتر میرود، بهترین روش برای مدیریت اطلاعات، استفاده از سیستم مدیریت پایگاه داده (Database Management System) می باشد. DBMS به منظور ذخیره سازی، سازماندهی و مدیریت اطلاعات جغرافیایی در GIS مورد استفاده قرار می گیرد.
تکنولوژیهای مرتبط با GIS
سیستمهای تولید نقشه رقومی (CAD)سیستمهای CAD عموماً به منظور تولید و سازماندهی اطلاعات مکانی در قالب نقشه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. این سیستمها نوعاً از نظر مدیریت پایگاههای اطلاعات جغرافیایی گسترده و حجیم همچنین انجام پردازشها و تجزیه وتحلیل بر روی اطلاعات، ضعیف بوده و درخصوص مدیریت اطلاعاتی توصیفی دارای محدودیتهای می باشند.
سنجش از راه دور (Remote Sensing)
سنجش از دور به عنوان علوم ، هنر وتکنولوژی کسب اطلاعات درخصوص پدیده های مختلف سطح زمین از طریق سنجنده هایی که هیچگونه ارتباط مستقیمی با خود پدیده ندارند، شناخته می شود. سنجنده های ماهواره ای نسبت به ثبت و جمع آوری اطلاعات در قالب تصاویر ماهواره ای اقدام نموده و با استفاده از نرم افزارها و سیستمهای پردازش تصاویر ، امکان استخراج اطلاعات و تولید نقشه های مختلف فراهم می گرددد:
به علت فقدان ابزار مدیریت و پردازش رقومی جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات جغرافیایی، سیستمهای فوق قابل مقایسه با GIS، نمی باشند.
سیستمهای مدیریت پایگاه داده، به صورت خاص جهت ذخیره سازی و مدیریت انواع مختلف اطلاعات از جمله اطلاعات جغرافیایی، مورد استفاده قرار می گیرند.
امروزه DBMS به منظور ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات، بهینه سازی و توسعه یافته اند و GIS نیز از این ابزار، برای اهداف ذخیره سازی و مدیریت اطلاعات جغرافیایی استفاده می کند. DBMS اصولاً فاقد ابزار تجزیه و تحلیل و نمایش گرافیکی اطلاعات، که در سیستمهای GIS مرسوم وجود دارد، می باشد.
دلایل استفاده از GIS
امروزه وجود اطلاعات به روز‚ به منظور شناخت عوامل طبیعی و انسانی با هدف بهرهگیری از آن در برنامه ریزی توسعه پایدار‚ امری بدیهی است. به همین دلیل استفاده از اطلاعات دربعد سیستمGIS میتواند در موارد زیر موثر باشد:
1 - پاسخگوئی به نیاز کاربران در کلیه زمینه ها.
2 - ساماندهی و افزایش بهره وری از منابع موجود.
3 -بهینه سازی سرمایه گذاری ها و برنامه ریزی ها.
4- ابزاری مفید در جهت تصمیم گیری مدیران.
5 - سرعت و دقت کار.
6 - تعیین قابلیتها ی توسعه در مناطق و مکانهای مختلف.
محدودیتهای استفاده از روشهای سنتی
استفاده از داده های جغرافیایی به طور سنتی‚ با استفاده از نقشه های کاغذی معایبی دارد که از جمله این محدودیت ها عبارتاند از:
1- مقیاس اندازه گیری
2- حذف اطلاعات
3- هزینه زیاد
4- زمان بر بودن
5- سرعت پائین
6- کمبود عوارض اطلاعاتی و ابزارهای کاری .
ولی آیا امروزه با توجه به حجم عظیم اطلاعاتی‚ باز هم به کارگیری روش قدیمی پاسخگو است. (هر چه دادهها گستردهتر و بیشتر شوند‚ آنالیز آنها مشکلتر و پیچیدهتر خواهد شد).
بنابراین مشخصه GIS ‚ سرعت عمل و به روز رسانی اطلاعات‚ مطابق با فرمت های استاندارد‚ دسترسی سریع و آسان به اطلاعات در حجم وسیع ‚ تجزیه و تحلیل اطلاعات و کاهش هزینه هاست.
مقاله ای از الزویر در مورد مقایسه روش های SIFT و SURF برای استفاده از دست جهت تشخیص عمق نقشه
استفاده از فن آوری لیزر برای اندازه گیری فاصله در اواسط دهه 1960 در نهایت منجر به استفاده آزمایشی از لیدار برای محاسبه توپوگرافی گردید .بر این اساس در هنگام استفاده از این فن آوری ملاحظه گردید که هواپیما از فراز دریاچه پرواز میکند گیرنده دو موج برگشتی را نشان می دهد این حالت نشان میداد که با استفاده از این قبیل سیستم ها میتوان سطح وکف سطوح آبی را به دست آورد
این گزارش کار شامل قسمت های زیر می باشد:
اطلاعات موجود بر روی عکس هواییانواع دوربین های عکسبرداری هواییمقیاس عکسپارالاکستوجیه داخلیتوجیه نسبیتوجیه مطلقمعادلات شرط هم خطیترفیع و تقاطع فضاییشرط هم صفحه ایترمیم و ارتوفتومثلث بندی هواییمثلث بندی شعاعیعملیات توجیه داخلیاسکل کردن یا المان گذاریگلاس اسکللول کردنموزاییک عکسیروش تهیه اندکس عکسیکادرگیرینتیجه و بحثخلاصه ای از مقدمه:
پایه گذار علم فتوگرامتری یک سرگرد فرانسوی به نام لوسدا بوده است. او در سال ۱۸۵۹ به کمیسیون آکادمی علوم پاریس نشان داد که انسان چگونه میتواند با استفاده از زوج عکس ، مختصات نقاط را محاسبه کند. در همین زمان درآلمان شخصی به نام مایدن باور اولین آزمایش موفق خود را تحت عنوان فتوگرامتری پشت سر گذاشت. امروزه فتوگرامتری به دو شکل استفاده میشود:
۱- شکل کلاسیک آن عبارت است از اندازه های کمی روی عکس که حاصل آن تعیین موقعیت مسطحاتی و ارتفاعی نقاط، مساحات و احجام بوده و در نتیجه آن ، نقشه های مسطحاتی و توپوگرافی بدست می آید.
۲- دومین شکل استفاده از فتوگرامتری، تفسیر عکس است که در آن عکس ها به صورت کیفی بررسی و از آن ها به عنوان مثال در زمین شناسی، خاک شناسی، تخمین سطح زیر کشت، تشخیص آلودگی آب و بسیاری موارد دیگر استفاده میشود.
براساس کاربرد در فتوگرامتری، دو دسته عکس زمینی و عکس هوایی وجود دارد:
برای تهیه عکس زمینی از دو نوع دوربین متریک و غیر متریک استفاده میشود.
دوربین متریک: به نحوی طراحی و کالیبره شده اند که میتوان با آنها اندازه گیری های فتوگرامتری را انجام داد و دارای توجیه داخلی میباشند.
دوربین غیر متریک: به وسیله عکاسان آماتور استفاده میشود که دارای توجیه داخلی نمیباشد.
عکس هوایی به عکسی گفته میشود که به وسیله بالن یا هواپیما و یا یک وسیله نقلیه هوایی از سطح زمین توسط دوربین عکسبرداری نصب شده روی آنها گرفته میشود. مهمترین کاربرد عکس های هوایی تهیه نقشه است که برای این کار از برداشت های زمینی برای کلیات نقشه و از عکس های هوایی برای برداشت جزییات استفاده میشود.
کاربرد دیگر عکس هوایی شناسایی عوارض به کمک تفسیر عکس است.
این گزارش کار در ۲۱ صفحه با فرمت doc تهیه شده است و قابل ویرایش و آماده چاپ میباشد.
فرمت فایل:word
تعداد صفحات:23
نام درس: نقشهبرداری
نام استاد: جناب آقای صحت
شماره گروه: 5
اعضای گروه: علی رضا وکیلی ـ حمید محی الدینی ـ موسی تیرانداز ـ محمد عابدی زاده ـ فرشید شکر بیگی ـ اسماعیل سعیدی
شماره دانشپایه: 11
77-76
فصل اول
مقدمه
بخش اول: اندازهگیری فاصله به روش مستقیم
بخش دوم: اندازه گیری فاصله به روش غیرمستقیم
فصل دوم
مقدمه:
بخش اول: ترازیابی باز
بخش دوم: ترازیابی بسته
فصل سوم:
مقدمه:
موضوع: پیمایش
مقدمه:
ما در این فصل اندازهگیری فاصله را انجام می دهیم که به روشهای مختلفی انجام خواهد شد که یکی از این دو روش اندازهگیری فاصله به طور مستقیم خواهد بود و روش دیگر اندازهگیری فاصله به روش غیر مستقیم (بدون شیب) خواهد بود. در روش اندازهگیری فاصله به روش غیرمستقیم (بدون شیب کمر کارمان راحتتر و سریعتر انجام خواهد شد چون وسایل اندازه گیری فاصله استفاده از دوربین تئودولیت است که در این آزمایش ما زمینی را که بدون شیب است را انتخاب می کنیم و دوربین خود را در آنجا مستقر می کنیم که مستقر کردن دوربین نیز با استفاده از اصول و قوانین خاصی انجام می شود که در شرح آزمایش توضیح خواهیم داد و بعد شاخص را در محل مربوطه ممستقر خواهیم کرد و وقتی که داخل دوربین را نگاه کنیم تار بالا و پایین را مشاهده خواهیم کرد که اختلاف آن دو می تواند با به کار بردن در فرمول مورد نظر جواب اصلی را به ما بدهد که در این آزمایش تنها وسایل مهم ما همان دوربین تئودولیت و شاخص است و در کار عملی دیگر که به روش اندازهگیری فاصله به طور مستقیم است با استفاده از وسایل اندازهگیری ساده مثل متر – زنجیر مساحی و ژالون خواهد بود که این روش هم زمان بیشتر و هم کار خسته کنندهتر خواهد بود و در آخر کار مقدار اختلاف اندازهگیری وسایل را بدست می آوریم.
کار علمی (1)
موضوع: اندازهگیری فاصله به روش مستقیم
وسایل مورد نیاز: ژالون، زنجیر مساحی، متر فلزی یا پارچهای، دفترچه یادداشت، گچ.
مراحل کار:
1- امتدادگذاری 2- علامتگذاری 3- اندازهگیری توسط وسایل مختلف
4- قرائت 5- یادداشت 6- محاسبه اختلاف
شرح کار:
در مرحله اول دو نقطهای که می خواهیم فاصله آن را بدست بیاوریم و اندازهگیری کنیم باید با استفاده از گچ آن دو نقطه را علامت گذاری کرده تا فاصلهای که می خواهیم بدست بیاوریم از این لحاظ دقیق باشد و اگر این کار علامتگذاری را سرسری بگیریم در مسافتهای طولانی می بینیم که جوابی که بدست آوردیم کاملاً نادرست است و بعد از علامت گذاری، روی علامتها ژالونها را قرار می دهیم که مستقر کردن ژالونها با فاصله های مختلف بستگی به طول مسافت ما دارد که از چه تعداد ژالون استفاده کنیم و وقتی که ژالونها را مستقر کردیم با استفاده از یکی از وسایل اندازه گیری مثل متر اندازهگیری خود را شروع می کنیم و باید دقت کنیم که سر متر را دقیقاً روی نقطه علامتگذاری بگذاریم که برای ما بسیار مهم است و آن فاصله ای که ژالون ها را مستقر کردیم باید به اندازه ای باشد که ما وقتی متر را باز می کنیم بتوانیم با یک بار، فاصله دو ژالون را بدست آوریم و بعد عدد بدست آمده را یادداشت می کنیم و برای انجام کار مثلاً در فاصله هر ژالون را 50 متر می گیریم و بعد می شماریم و برای اطمینان دوباره برعکس این کار را انجام می دهیم و دوباره ما می توانیم همین فاصله را با استفاده از زنجیر مساحی انجام دهیم و این زنجیر یکی از مزایایی که دارد این است که نه گره می خورد و نه می شکند و بعد جوابی که با استفاده از زنجیر مساحی بدست آوردیم آن را هم یادداشت می کنیم بعد فاصله بدست آمده با استفاده از دو وسیله اندازه گیری را در کنار یک دیگر قرار می دهیم و اختلاف آن را بدست می آوریم که معلوم می شود چقدر اختلاف داریم.
1- ژالون: میله ای بلند که طول آن حدود سه متر است و جنس آن از فلز که یک سر آن نوک تیز است که برای فرو کرده آن در زمین انجام می شود و سر دیگر آن صاف است که برای نشان دادن مسافت های تعیین شده نیز به کار می رود مثلاً در هر 50 متر یک ژالون کار گذاشته می شود.
محاسبات
وقتی که ما آن قسمت تعیین شده از زمین مثل طول زمین چمن را با استفاده از وسایل اندازه گیری، اندازه گرفتیم باید اعداد بدست آمده بسر وسیله وسایل اندازهگیری را در کنار یکدیگر قرار دهیم و نتیجه اصلی را با توجه به محاسبات بدست آورد.
کار عملی (2)
موضوع: اندازه گیری فاصله به روش غیرمستقیم (بدون شیب)
وسایل مورد نیاز: دوربین تئودولیت، سه پایه دوربین، شاخص، دفترچه یادداشت، گچ.
مراحل کار:
1- امتداد گذاری 2- علامت گذاری 3- مستقر کردن دوربین
4- قرائت 5- یادداشت 6- محاسبات
شرح کار: ما در این کار عملی برای اندازه گیری فاصله به روش غیرمستقیم (بدون شیب) آمدیم عرض میدان صبحگاه را در حیطه کار خود قرار داده ایم که برای اندازه گیری فاصله در ابتدا آمدیم دو طرف عرض میدان را که در یک راستا است با گچ علامت گذاری کردیم که در روی یکی از علامت ها شاخص را قرار میدهیم و در روی علامت دیگر دوربین را مستقر خواهیم کرد که شاخص توسط یکی از افراد گروه در روی علامت مستقر می شود و برای مستقر کردن دوربین باید به نکاتی توجه کرد که در ابتدا پایه های دوربین را در جای خود محکم میکنیم بعد از اینکه محکم شد دوربین را باید سانتراژ کرد یعنی نسبت به علامت روی زمین در یک راستا باشد که معلوم شود دوربین درست روی علامت قرار گرفته و دقیقاً فاصله ها از روی همین علامت است وگرنه فاصله اندازه گیری شده درست و دقیق نمی شود و ممکن است با اختلاف چند سانتی متر این کار صورت بگیرد بعد از این که دوربین سانتراژ یا شاغول شد حالا باید دوربین را در روی سه پایه تراز کرد که این عمل تراز کردن با استفاده از حلقههای پیچی که دوربین روی آن مستقر است انجام می شود و همچنین دو تراز دیگر نیز روی خود دوربین مستقر است که در هنگام پیچاندن حلقههای پیچی باید حباب داخل این دو تراز دقیقاً در وسط قرار گیرد و آنقدر این حلقه های پیچی را به چپ و راست میچرخانیم که دقیقاً دوربین تراز شود و دو تراز روی دوربین یکی به شکل دایره و دیگری به شکل استوانه است و بعد از اینکه دوربین تراز شد سر دوربین را به سمت شاخص می گیریم و اگر در هنگام دیدن شاخص از داخل دوربین تصویر برای ما واضح و روشن نبود با چرخاندن پیچی که در کنار عدسی دوربین قرار دارد آن را واضح می کنیم و داخل دوربین دو تار بالا و پایین می بینیم که وقتی روی شاخص می گیریم عددهایی را می بینیم که روی شاخص افتاده است و در روی تار بالا و پایین قرار دارد و آن دو عدد را باید از همدیگر کم کنیم و با قرار دادن آن دو عدد در فرمول مورد نظر می توانیم فاصله مورد نظر را بدست میآوریم و اعداد را یادداشت می کنیم و حال برای اینکه اطمینان بیشتری از فاصله مورد نظر بدست آوریم و برای درست بودن آن دوباره می آییم جای شاخص و دوربین را عوض می کنیم و دوباره همان مراحل را (سانتراژ – استحکام – تراز) برای این دوربین انجام می دهیم و دوباره این فاصله ها توسط افراد گروه خوانده می شود و دوباره یادداشت می شود و در آخر متوسط اعداد بدست آمده توسط افراد گروه به عنوان عدد اصلی و دقیق ثبت می شود.