- مقدمه
نگاه به مقوله ایثار نگاه عمیقی است.ایثار و شهادت(که قله و اوج ایثارگری است) نهایت کمال یک انسان است که خود را در خدا ذوب کرده این کمال ومشاهده آن دید وسیعی را می طلبد. که در خور شایسته بررسی ابعاد آن باشد این یک مقوله انسانی است که در همه جوامع وجود دارد سایر ملل برای ایثارگران وکشته شدگان جنگهای خود عظمت وجایگاه خاصی قائلند وهمواره کوشیده اند آنها را با مباهات وافتخارات وذخیره ای برای پیشرفت نسلهای بعدی قرار دهند.حتی کشورهایی هم که درگیر جنگ نبوده واز این حماسه آفرینی های تاریخی بی بهره بوده اند سعی کرده اند با اسطوره معنوی هایی در فرهنگ بومی خود تجلی گاه کمال انسانیت را به مردم خود شناسانده و به نوعی روح ایشان را برای رشد و ترقی آماده تر سازند چرا که همین فضیلتهای فردی است که موجب ایجاد پیوند بین افراد مختلف اجتماع ودر نهایت برقراری ارتباط بین جوامع مختلف میشود در ایران اسلامی ما هم به دلیل استحکام مبانی دینی ونیز تمدن وپیشینه ی غنی فرهنگ این بحث یعنی ایثار است.
این فضیلت (از خود گذشتگی) زمانی در ریز علی خواجوی دهقان فداکار جلوه میکند و زمان دیگر در یک معلم فداکار تجلی می یابد و مواردی چون نوجوانان ها و دانش آموزانی چون شهید فهمیده می توان یافت.
در تاریخ ایران عزیز ما اوج این ایثار را که نمونه های فراوانی هم دارد در دوران هشت ساله دفاع مقدس به نظاره نشستیم. دفاعی که آحادملت در آن مشارکت داشته و به اتفاق در برابر دشمن ایستادند. ما درصدد هستیم این جایگاه را به صورت واقعی بازشناسی و نمایان کنیم.
1-1 بیان مساله
1- آیا ایثار تنها گذشتن از جان و مال است؟
2- آیا ایثار در جامعه ی اسلامی امروز امتیاز محسوب می شود؟
3- آیا میزان تاثیر ایثار در افراد جامعه زیاد است یا کم؟
4- آیا دانش آموزان در ایثار نقشی دارند؟
2-1 اهمیت وضرورت مسئله
فرهنگ ایثار وجانبازی بستر تحولات فرهنگی جامعه از جریان رشد وشکوفایی برای تربیت انسانها وتعالی آنها به سوی قله رفیع انسان کامل است .عزیزان جانباز، پای بندی خود را به اعتقادات اسلامی با ایثار خون وبا نثار بند بند وجودشان به اثبات رسانیدند.
ما باید جامعه را به سوی ویژگی های جانباز آرمانی ،تعالی بخشیم: نه اینکه جانبازان را از اوج ایثارگری تنزل دهیم تحولات سیاسی در کشورها وانقلاب های که منجر به تغییر ساختاری نظام ها وحکومت ها می شوند، دارای ویژگی های فرهنگی خاص خود هستند. تغییردر فرهنگ عمومی مردم وجایگزینی فرهنگ جدید به جای گذشته ،بر خلاف تغییرات سیاسی نظامی، که در مدت نسبتا کوتاهی به وقوع می پیوندند ومستلزم صرف زمانی طولانی است.
در تداوم انقلاب و در مواجه با توطئه های مختلف استکبار جهانی وپیش آمدن ابتلائات مختلف جانباختگان مکتب عشق وایثار سر از پای نشناختن وبا تعالی معنوی وعرفانی در صف مقدم مبارزه با استکبار جهانی وایادی مزدور آن پیشتاز صحنه های خون وشرف گردیدند. اوج این ایثارگریها در میدان های مبارزه حق علیه باطل و در جای جای میهن اسلامی، از کردستان تا خوزستان، در هنگامه خون و خطر وعشق وشرف نمایان گردید.
در هر جامعه مجموعه ای از نیروهای مختلف وجود دارند که در طیف بسیار وسیعی از کفر تا ایمان طبقه بندی می شوند و در مواجهه با نهضت های الهی عکس العملهای خاص خود را نشان می دهند. به گونه ای که پاره ای از مردم تا مرز شهادت وایثار وجان ومال از مبانی عقیدتی وارزشهای مکتبی آن نهضت الهی حمایت می کنند وعده ای دیگر در موضع کفر والحاد خود،سرسختانه در مقابل آن قرار می گیرند.
در تداوم انقلاب و در مواجه با توطئه های مختلف استکبار جهانی وپیش آمدن ابتلائات مختلف جانباختگان مکتب عشق وایثار سراز پای نشناختند وبا تعالی معنوی و عرفانی در صف مقدم مبارزه با استکبار جهانی وایادی مزدور آن اقدام کردند.
این جاست که وظیفه ی بس خطیر جامعه و تمام کسانی که ایثارگران به گردن آنان حق حیات دارند آشکار می گردد.و اما این مقوله نیز از دو جهت قابل توجه وبررسی است: یکی آنکه اساسا جامعه باید دین خود را نسبت به کسانی که با ایثار وجانبازی ،حیات وبقای جامعه را تضمین کرده اند ادا کردند وکوتاهی وسهل انگاری در انجام این وظیفه کفران نعمت وناسپاسی وحق ناشناسی است. از جهت دیگر قدردانی نسبت به ایثارگران نشانه ی تلاش وایثار خود قرارداده بود ونظام اسلامی ما نیز در تمام برنامه ریزی ها وجهت گیری های فرهنگی،سیاسی، اقتصادی و..
این هدف مقدس را نصب العین قرار داده است. از این دیدگاه ایثار وجان فشانی در راه تحقق آرمان ها وتثبیت ارزش های الهی، مقدم بر هر خدمت و حرکتی به شمار می آید، چه، در پرتو ایثار وفداکاری است که امنیت جامعه ی اسلامی در قبال توطئه های دشمنان تضمین شده زمینه مناسب برای ساختن یک جامعه ی نمونه ی قرآنی فراهم می گردد.
3-1 اهداف پژوهش
1- آشنایی با مفهوم ایثار
2- آشنایی و درک طبقات ایثار
3- شناخت تاثیرات ایثار در جامعه
4- بررسی نگرش های موجود به این مبحث دربرخی منابع موجود
گرداوری این تحقیق از آن جا که قشر جوان ونوجوان ما به نوعی امید آینده کشور محسوب می شوند باید برای پذیرش نقش های مختلف آینده آماده شوند و تمام جنبه های زندگی را بیاموزند.
یکی از جنبه های زندگی ایثار وفداکاری است زیرا می توان در این مورد ایثارگران واقعی وخصلت پاک و با ارزش آنها را برای عموم مردم به تصویر کشید وبرای جوامع بعدی به یادگار گذاشت.
این تحقیق نیز با هدف ارزیابی ایثار در جوامع مختلف وچگونگی آن گردآوری شده است.
به دلیل ضیق وقت امکان استفاده از بسیاری از ابزار و طرحهای اماری دقیق میسر نگردید.
4-1 بررسی تحقیقات انجام شده پیرامون مسئله ی مورد نظر
در زمینه ایثار تحقیقات زیادی به عمل آمده است از جمله تحقیقات عمر وخالد ودکتر معین و..که میتوان از نظرات آنها استفاده کرد وحتی تاریخچه ای از ایثار که در تاریخ اسلام در دوره پیامبر ارائه شده استفاده کرد ولی در زمینه ی تاثیرات آن در جامعه تحقیقات زیادی به عمل نیامده و به شکل مکتوب منابع زیادی در دسترس نبوده است.حال سعی ما دانش آموزان ونوجوانان دراین تحقیق بر این است که انواع ایثار و تاثیر آن را در جامعه مورد بررسی قرار دهیم.
با توجه به اینکه موضوع اسلامی میباشد شاید نواقصی داشته باشد که از تمامی عزیزانی که این تحقیق را مورد بررسی قرار می دهند خواهانیم که مساعدت لازم را درجهت پیشبرد بیشتر تحقیق در مراحل آینده به عمل آورند قبلا از همکاری شما عزیزان متشکریم.
5-1 جامعه آماری
1- منابع چاپی شامل کتابهای تفسیر، داستانی، مفاهیم قرآنی و…
2- دانش آموزان دوره متوسطه دبیرستان شاهد عصمت
6-1 نمونه وروش نمونه گیری
1- منابع چاپی با توجه به محدودیت زمان تحقیق ووسع وتوانایی پژوهشگران منابع مذکور از بین منابع انتخاب وفیش برداری شد.
2- نمونه آماری دانش آموزان تعداد 70 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان شاهد عصمت که به طور تصادفی انتخاب وپرسش نامه بین آنها توزیع شده است.از این تعداد 50 پرسش نامه کامل انتخاب واطلاعات آن استخراج شد.
7-1 روش تحقیق
بنا به موضوع روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش روش تحقیق کتابخانه ای وروش همایشی میباشد.
به این صورت که در مرحله اول با مراجعه به منابع موجود کتابخانه ای بر حسب موضوع از اطلاعات مورد نظر فیش برداری ودر تدوین مورد استفاده قرارگرفت. برای جمع آوری نظرات دانش آموزان از پرسش نامه 10 سوالی استفاده شد و نظرات دانش آموزان پیرامون هر یک از سوال ها با مقیاس تعیین شده وجمع آوری شد.
روش آماری مورد استفاده در حد آماری توصیفی (درصدگیری ورسم نمودار) میباشد.
9-1 مراحل اجرای تحقیق
پرسشنامه های تهیه شده در اختیار دانش آموزان دختر قرار گرفته بعد از پرشدن پرسشنامه کدگذاری شده واطلاعات آن استخراج شد وبعد از آن به کمک سایر افراد گروه به شکل نمودارهای درصد فراوانی ترسیم شد.
10-1 مشکلات تحقیق
از جمله مشکلات این تحقیق عدم وجودکتب وتحقیقات کافی در زمینه ایثار و تاثیر آن در فرد و خصوصا اجتماع بود.
مشکل دیگر با توجه به ضیق وقت تعداد نمونه آماری 50 پرسشنامه (بعد از حذف _ پرسشنامه های ناقص) میباشد.
برای کسب اطلاعات جدید روز، شناخت زیادی روی سایتهای اینترنتی نبود و فقط از چند سایت استفاده شده است.
10-1 ارائه پیشنهاد
از عزیزانی که تحقیق را بررسی می کنند تقاضا داریم که تحقیقات را دراختیار مسئولین قرار دهند تا موجبات مطالعات گسترده تر در این زمینه و خدمت به جامعه فراهم گردد، به امید روزی که تمام افراد جامعه به خصوص جوامع اسلامی قدر ایثار و ایثارگران را بدانند خود عضوی از این گروه فداکار باشند.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه13
- آنان در حق برادران خود به هنگام سختی و آسانی نیکوکاراند در حال ، عسر و سختی ایثار به نفس می کنند ، خداوند متعال آنها را اینچنین توصیف فرموده است :
یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه "
دیگران را بر خود ترجیج می دهند و هرچند خود به آن محتاج باشند .
ایثار در لغت به معنی بذل کردن ، عطا کردن ، دیگری را بر خود ترجیح دادن ، قوت لازم خود را به دیگری بخشیدن ، مقدم داشتن دیگران و ترویج دادن آنان بر خود در کل امور است[1] .
شخص ایثارگر دوست دارد دیگران را در نعمت باشند هر چند خودش در محرومیت بسر ببرد و حتی حاضر است آنچه دارد در اختیار دیگران بگذارد و از منافع خود چشم بپوشد ، این حالت والا را ایثار می گویند که یکی از مهمترین صفات برجسته انسانی است .
قرآن کریم یکی از جلوه های بارز ایثار را در سوره دهر در مورد حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین اینگونه بیان می فرماید :
" و یطعمن الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا "
و غذای خود را با اینکه به آن علاقه و نیاز دارند به مسکین و یتیم و اسیر می دهند .
طبق نقل عامه و خاصه وقتی امام حسن و امام حسین بیمار شدند پیامبر با جمعی از یاران به عیادتشان آمدند و به حضرت علی فرموند : ای ابوالحسن ، خوب بود نذری برای شفای فرزندان خود می کردی ، حضرت علی نذر کردند که اگر شفا یابند سه روز روزه بگیرند ، حضرت فاطمه ، امام حسن و امام حسین و فضه نیز گفتند ما هم نذر می کنیم روزه بگیریم .
چیزی نگذشت که هر دو شفا یافتند ، همگی روزه گرفتند . هنگام افطار سائلی بر در
[1] - فرهنگ معین
پایان نامه ایثار و شهادت ازدیدگاه قرآن
تعداد صفحات:147
فرمت فایل:doc
پیشگفتار
انسان تا وقتی که در خانه و کاشانه خود زندگی می کند، و در کوچه بازار برای تهیه امرار معاش زندگی با مردم سر و کار پیدا می کند، با افکار مختلفی روبرو می شود، که این افکار غالبا در محور مادیات دور می زند. گرچه جامعه ی اسلامی ما ایرانیان از یک رشد عقلی و انسانی و اسلامی خاصی برخوردار است که نظریش را در تمام ملتهای جهان کمتر می توان یافت . با وجود این چون بر اثر نیاز به کالاهای روزمره ی زندگی تا حدودی مادیات بر افکار مردم اثر گذاشته و هر کسی را به نحوی به خود مشغول ساخته، لذا هر کسی در شعاع محدوده ی زندگی خود فکر می کند و سخن می گوید. در مقابل این افکار مختلفی که در کوچه و بازار با آن برخورد می کنیم به قدمی فراتر می نهیم، و سری به جبهه های جنگ حق علیه باطل می زنیم و رزمندگان اسلام را که در مرزهای مملکت اسلامی مان ایران بر علیه لشکر کافر کمونیستی عراق جنگیدند ، آن ها را از نزدیک زیارت می کنیم و به روحیه و افکارشان برخورد می کنیم ، می بینیم در آن میدان نبرد، در آن صحرای پرآتش و خون، در زیر سلاح های درون مخرب دشمن ، روح وحدت و انسجام و صفا و صمیمیت در بین حکمفرما بود، و یار و یاور هم بودند برای اسلام و مملکتشان به امر رهبر عزیزمان امام خمینی مدظله ( که به حق فرمان رهبرمان، فرمان ولی عصر امام زمان ارواحنافداه است) عشق می ورزیدند و جان خویش را نثار می کردند و برای شهادت در راه خدا از یکدیگر سبقت می گرفتند. به راستی می توان گفت زندگی اگر هست همان است که آن ها داشتند و دارند. نه ما زیر وقتی که روح صفا و ایمان در جامعه ای زنده باشد و هر کس دیگری را از دیدگاه محبت و ایمان بنگرد و ذهن خود را از تمام مفاسد اخلاقی و عیوب نفسانی پاک گرداند، آن وقت است که هر چه را می بیند به آن عشق می ورزد و با هر که سخن می گوید از آن لذت می برد . رزمندگان ما که در جبهه های جنگ می جنگیدند ، چنین حالتی داشتند، آن ها همه نسبت به هم عشق می ورزیدند و همدیگر را دوست می داشتند. دلهایشان از تمام کینه ها و خود پسندیها پاک بود و دنیا در نظرشان کوچک و آخرت بزرگ... اما چرا اینگونه بودند؟
برای اینکه وقتی در میدان جنگ هدف فقط خدا باشد و نابودی حکومت طاغوت و استقرار حکومت قرآن، آن زمان است که میدان جنگ آنچنان روحانیت و معنویت خاصی پیدا می کند که نور را نسبت و عظمت خدا در آن جا مشاهده می شود آن وقت است که سرباز اسلام در جبهه های جنگ تصفیه می شود، خالص می شود، ساخته می شود، بنده خاص خدا می شود، دنیا در نظرش کوچک و آخرت بزرگ جلوه می کند. دلش از خانه و کاشانه اش کنده می شود، از زن و فرزندش فراموش می کند. او چیز دیگری را می بیند که همه چیز در مقابل او هیچ است ، و او خداست. او جلوه ی خدا را در جبهه های جنگ می بیند نه در خانه و کاشانه ی خویش لذا مجنون وارمی جنگد تاشربت شهادت را بنوشد و به لقای محبوبش واصل شود. به خاطر همین است که جبهه رفته ها دل از جبهه نمی کنند، وقتی که از جبهه برمیگردند و به شهر و دیارشان باز می آیند و چند روزی می مانند، خسته می شوند، کسل می شوند، دلشان می خواهد زود به جبهه برگردند. چرا چنین است؟ برای آنکه آن ها در جبهه عاشق خدا شده اند و جلوه ی خدا را در آن جا دیده اند. مانند پروانه ای می مانند که باید خود را به شمع بزند و بسوزاند و به حق واصل شود. سخن از عشق است و عاشقی پرواز به سوی ملکوت ، پرواز از این متن خاکی ، پرواز از این بند و قفس است و پاکی زندگی، پرداز از همه ی وابستگیهای مادی، زمینی ،پرواز به سوی تنها معشوق و تنها معبود، یگانه مقصد و مقصود، که اگر نبود اجل معین روح الهی انسان حتی چشم بر هم زدنی آرام نمی گرفت و پر می کشید و به سوی معشوقش پرواز می کرد.
چنین قفس زنرای من خوش الحان است .
روم به روضه ی رضوان که مرغ آن چمنیم.
همانطوری که بیان گردید ایثار در تقدیم داشتن و ارجحیت دیگران بر خویش و د رنج افکندن خویش برای آسایش دیگران است. بدین جهت به اختصار نتایج این پژوهش با تأکید به رهیافتهای بررسی شده می آید:
1)ایثار، گذشت، شهادت طلبی جزء لاینفک حیات بشری، به ویژه ادیان توحیدی و آسمانی بوده و امر دین و دین ورزی با این عمل عجین شده است. در دین های یهود و مسیح نیز با همان معانی و کاربردهای دینی یا به اعتباری به عنوان امری مقدس و دینی بدان پرداخته شده است.
2)درست است که اوج و عمق ایثار همان شهادت طلبی می باشد که جایگاه وسیعی در فرهنگ و معارف اسلامی باز کرده و در کتب فقهی، حدیثی و تاریخی به کرات این واژه به کار رفته است، با این حال بخشش اموال در راه خدا، انفاق، جز اینها در این مقوله قابل قبول است.
این فایل دارای 41 صفحه می باشد.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:9
فهرست مطالب
حسد گاهی در شکل محبوب :
سوره نساء ، آیه 53 – 55 حسدها ، در جنایات ص423 و حسد در روایتی از حضرت علی (ع)
نقش قتل بر اثر حسد
کینه و حسد
سوره اعراف آیه 42-43 جزء هشتم
نقش ویرانگر حسد در زندگی انسانها :
حسد گاهی در 6 مفهوم غبطه ، حسد ، بخل ، ایثار:
سوره یوسف آیه 7-10 جزء دوازدهم ، ص 327 ، حسد از نظر روایات و احادیث اسلامی :
عوامل نابودی ثواب عمل :
(1)« روح البیان » جلد 8 صفحه 522
(2) « بحار الانوار » جلد 73 صفحه 255
شر حسودان !
ص 401
حسد گاهی در شکل محبوب :
جملۀ " حسدأ من عند انفسهم " ( انگیزۀ آنها حسدی از ناحیۀ خودشان است ) ممکن است اشاره به این باشد که حسد گاهی در شکل هدف منعکس می شود و آب و رنگ دینی به آن می دهند ، ولی حسدی که آنها در این زمینه نشان می دادند حتی این رنگ را نیز نداشت بلکه صرفأ جنبه شخصی داشت .(1) این احتمال وجود دارد که اشاره به حسدی باشد که در جان آنها ریشه دوانده است .
(1) تفسیر المنار ذیل آیۀ مورد بحث . سوره بقره آیۀ 110 جزء اول
ص 424
سوره نساء ، آیه 53 – 55 حسدها ، در جنایات ص423 و حسد در روایتی از حضرت علی (ع) :
"حسد" که در فارسی از آن تعبیر به "رشک" می کنیم به معنی آرزوی زوال نعمت از دیگران است ، خواه آن نعمت به حسود یا نرسد ، بنابراین کار حسود در ویران کردن و آرزوی ویران شدن متمرکز می شود ، نه اینکه آن سرمایه و نعمت حتمأ به او منتقل گردد . حسد سر چشمۀ بسیاری از نابسامانیهای اجتماعی است از جمله اینکه :
1- حسود تمام یا بیشتر نیروها و انرژیهای بدنی و فکری خود را که باید در راه پیشبرد اهداف اجتماعی به کاربرد در مسیر نابودی و ویران کردن آنچه هست صرف می کند ، و از این رو هم سرمایه های وجودی خود را از بین برده و هم سرمایه های اجتماعی را .
2- حسد انگیزۀ قسمتی از جنایات دنیا است و اگر عوامل و علل اصلی قتلها ، دزدیها ، تجاوزها و مانند آن را بررسی کنیم خواهیم دید که قسمت قابل توجهی از آنها از عامل حسد مایه می گیرد ، شاید بخاطر همین است که آن را به شراره ای از آتش تشبیه کرده اند که می تواند موجودیت حسود و با جامعه ای را که درآن زندگی می کند به خطر بیندازد .
یکی از دانشمندان می گوید " حسد و بد خواهی " از خطرناکترین صفات است و باید آن را به منزلۀ موحشترین دشمن سعادت تلقی کرد و در دفع آن کوشید . جوامعی که افراد آن را اشخاص حسود و تنگ نظر تشکیل می دهند جوامعی عقب افتاده هستند ، زیرا همانطور که گفتیم حسود همیشه می کوشد تا دیگران را به عقب بکشد و این درست بر خلاف روح تکامل و ترقی است .