چگونه تحقیق کنیم 95ص

95 ص

روش علمی تحقیق[1]

وسایل ومراحل جمع آوری منظم اطلاعات و نحوه تجزیه وتحلیل منطقی آنها برای
ر سیدن به یک هدف معین روش علمی تحقیق می گوئیم .

هدف از کاربرد این روش به طور کلی کشف حقایقی است و به همین جهت اصول کلی آن در تمامی علوم یکسان است و بسته به اینکه حقیقت مورد نظر جزءکدام دسته باشد.
روشهای خاص آن علم که تناقضی با اصول روش علمی تحقیق نداشته باشد به تفضیل مورد استفاده و ملاک عمل قرار می گیرد . بطور کلی مراحل اساسی روش تحقیق علمی

به قرار زیر است .                    

الف: طرح مساله و بیان مشکل مورد نظر

ب : تهیه وتنظیم فرضیه در خصوص آن              

پ : جمع آوری اطلاعات

ت : طبقه بندی اطلاعات حاصله

ث : مطالعه اطلاعات و تشخیص روابط علل ومعلول

ج : نقد فرضیه و مشخص کردن اعتبار علمی آن

چ : تهیه گزارش تحقیق

محقق علوم اجتماعی قبل از هر تحقیق علمی باید نکاتی را مورد توجه قرار دهداین نکات عبارتند از :                      

الف : اصل واقعیت نگری : اولین نکته ای که هرمحقق باید در نظر داشته باشدآن است که تحقیق خود را روی امور واقعی تمر کز دهد برای نیل به این هدف محقق
می تواند با مشاهد(مستقیم یا غیر مستقیم)ویا تجربه توسل جوید به طور مثال : گروهی از محققین برای کشف واقعیات جامعه مورد مطالعه پس از تحمل زحمات زیاد خویشتن رادر ردیف اعضای جامعه مورد نظر در می آورند .و سپس به عنوان عضوی از جامعه تحقیق خویش را اغاز می کنند .

ب : اصل تجاهل : محقق باید قبل از تحقیق سعی کند تا حد امکان ذهن خود را از محفوظات و اطلاعات قبلی که ممکن است درنتیجه تحقیق اواثر نا مطلوبی بگذاردخلاص

کند این همان کاری بود که دکارت انجام داد و تحقیقات علمی خود را بر مبنای شک آغاز کردو همان طوری و که در صفحات قبل اشاره شد .در وجود خویشتن تردید کرد او سعی داشت هر آنچه قبلا آموخته است از لوحه ضمیرخویش پاک کند و تحقیقات را صرفا بر مبنای آنچه که می بیند و برای او قطعی است استوار سازد . این اصل کلی به محقق فرصت می دهد تا بر واقعیت امر به سادگی دست یابد ونیز از هر گونه پیش داوری پرهیز کند .

اندیشیدن دربارة تحقیق

مقدمه

هدف این مطلب آغازین کشف ماهیت فرایند تحقیق در علوم اجتماعی و ارائة توصیه‌هایی در مورد به کار بردن آنهاست. آنچه در اینجا می‌خوانیم به صورت زیر سازماندهی شده است:

تحقیق چیست؟ برداشتهای متفاوتی که از تحقیق و ماهیت آن وجود دارد و این که چه کسی می‌تواند پروژة تحقیقاتی انجام دهد.چرا تحقیق؟ انگیزه و هدفی که برای انجام یک تحقیق دارید.اصیل و بدیع بودن (originality) تحقیق یعنی چه؟ تصحیح تصورات نادرست دربارة اصیل و بدیع بودن.حقیقت، قدرت و ارزش. زمینه‌های تحقیق.q      تحقیق چیستماهیت تحقیق

ما همه روزه مطالبی نظیر آنچه در خانة شماره یک آمده است در عنوان درشت روزنامه‌ها می‌خوانیم (خانة 1) و یا داستانهایی دربارة موضوعات مختلف می‌شنویم که به احتمال زیاد نتیجة یک تحقیق هستند. همة شما قطعاً با مسائل تحقیق و نتایج آن آشنایی دارید و بارها با نتایج تحقیقاتی که به صورتهای مختلفی مانند نظریه، مقاله، گزارش و... از طریق کتاب، روزنامه، حتی برنامه‌های رادیو یا تلویزیونی ارائه شده‌اند، برخورد کرده‌اید. بنابراین، وقتی می‌خوانیم که مثلاً انگلستان دارای بالاترین نرخ طلاق در میان کشورهای اروپایی است، یا قیمت اتومبیل و بنزین در این کشور نسبت به بقیة کشورهای اروپایی بالاست، درمی‌یابیم که اینها حقایقی هستند که از طریق تحقیق به دست آمده‌اند.

اگر شما دانشجو بودید یا هستید، احتمالاً برای برخی از دروس خود به عنوان تکلیف مقاله یا گزارش تهیه کرده‌اید که در آنها نظریه‌ها و یافته‌هایی را با هم مقایسه کرده‌اید؛ یا تحلیلهای انتقادی برای برخی رخدادها نوشته‌اید، و یا نتایج تحقیقات دیگران را نقد و بررسی کرده‌اید.

فصل دوم

چگونه آغاز کنیم

مقدمه

هدف این فصل کمک به شما به منظور گذار از مرحلة تصمیم‌گیری برای انجام یک کار تحقیقی به مرحلة اجرای یک کار تحقیقی خوب است. محتوای فصل نگاهی به شش مسئلة اصلی در ارتباط با فرایند تحقیق دارد:

انتخاب موضوع. اولین مشغلة ذهنی برای شما این است که دربارة چه می‌خواهید تحقیق کنید.اگر نتوانید موضوعی برای تحقیق پیدا کنید، چه کار باید بکنید؟ برخی اشارات و سرنخهایی را در این مورد به شما ارائه خواهیم کرد.تمرکز کردن. چگونه از یک ایدة اولیه به سمت یک موضوع مشخص و عملی در ارتباط با همان ایده برسید.یافتن و انتخاب استاد راهنما. چگونه مهمترین انتخاب را در ارتباط با تحقیق انجام بدهید.تحقیق فردی و گروهی. عوامل متفاوتی که باید در انجام تحقیق گروهی مورد توجه قرار گیرد.تهیه دفتر یادداشت روزانه. خودتان را آماده کنید تا از این پس احساسات، تجارب، تصمیمات و ایده‌های خود را در زمینه‌های مربوط به موضوع تحقیق (حتی اگر جزئی باشند) در یک دفتر یادداشت کنید.

یادآوری: از همان دقیقه‌ای که شما تصمیم به انجام تحقیق گرفتید، کار تحقیق آغاز شده است. بنابراین، با خواندن این مطالب شما کار را آغاز کرده‌اید.

q      انتخاب موضوع

خودخواه بودن چیزی است که تعداد کمی از بزرگسالان می‌توانند با سعة صدر وجود آن را در خود بپذیرند. با این همه، این موضوع برای سلامت فکری محققان سخت‌کوش از اهمیت زیادی برخوردار است. در آغاز پروژة تحقیق خود باید متوجه باشید که تعهد مهم و بزرگی را می‌پذیرید. این تعهد احتمالاً به وظایف و مسئولیتهای قبلی شما اضافه می‌شود. بنابراین، بخشی از اوقات خود را باید به آن اختصاص دهید. پس بیندیشید که منافع شما در چیست؟ ارتقای شغلی در آینده، سوابق کاری و تحصیلی و تأثیری که این تجربه در کار شما خواهد داشت و ... آنگاه با اعتماد به نفس کامل قدم در پیش بگذارید (ادواردز و تالبوت 1994 : 5 ـ 4).

انتخاب موضوع تحقیق شاید مهمترین تصمیمی است که در جریان تحقیق می‌گیرد. در این بخش ما 12 نکتة مهم را مورد بحث قرار می‌دهیم که در این تصمیم‌گیری باید همواره به خاطر داشته باشید (نگاه کنید به خانه 9).