تاریخچه مشهد

40 ص

1.          پیش زمینه

مشهد، شهر مقدس ایران، در فاصلة 850 کیلومتری شمال شرق تهران قرار گرفته است. در قرن 9 میلادی امام رضا، امام هشتم شیعیان، در این شهر به شهادت رسید. وجة مقدس وی در جامعه، آرامگاه او را تبدیل به محلی روحانی جهت زیارت زائرین تبدیل نمود. هر ساله، تعداد زیادی از زائران به این حرم مقدس روی می آورند، که در نوع خود نمونه ای بی نظیر و قابل تامل است. آثار تاریخی ارزشمند و متون گرانبهای متعددی در کتابخانة حرم مقدس نگاه داری می شوند. مشهد همچنین شهری توریستی است که در آن انواع هتل ها و مهمانخانه ها برای زائرینی تعبیه شده اند که هر روز از نقاط مختلف کشور از طریق دهها پرواز، یا سفرهای ریلی و جاده ای به این شهر وارد می شوند.

وضعیت جوی شهر مشهد بین زمستانهایی بسیار سرد، بهاری خوشایند، تابستانی ملایم و پاییزی زیبا متغیر است. حرم با شکوه امام رضا در کنار مجموعه عظیم تاریخی و هنری مربوط به آن از مناظر دیدنی شهر مشهد می باشد. این مجموعة عظیم شامل صحنها، رواقها، و ایوانهای حرم، مسجد گوهرشاد( متعلق به دوران تیموریان)، کتابخانه و موزة غنی آستان قدس رضوی می گردد. گنبد طلایی عظیم و با شکوهی بر روی حرم مطهر بنا شده است، که چندین ایوان و رواق آنرا در بر گرفته اند. مسجد بزرگ گوهرشاد در جنوب حرم، موزه و آرامگاه شیخ بهایی در جنوبی ترین نقطه نسبت حرم، و مدارس پریزاد و بلاسار در غرب حرم قرار گرفته اند.

به جز تعداد قابل توجهی از پارکها و فضاهای سبز زیبا، می توان به مقبرة نادرشاه و استخر کوه سنگی بعنوان دیگر مناظر درون شهری مشهد اشاره نمود. همچنین اماکن دیدنی و مذهبی ایی در خارج شهر مشهد قرار گرفته اند که از آن جمله می توان به آرامگاه خواجه مراد، آرامگاه خواجه ربیع در 6 کیلومتری شمال شهر که در آن کتیبه هایی ارزشمند از خطاط مشهور دورة صفوی، رضا عباسی، به یادگار مانده است، آرامگاه خواجه اباصلت واقع در کیلومتر 20 جادة مشهد- نیشابور اشاره نمود( هر سه شخصیت فوق الذکر از اصحاب امام رضا (ع) بوده اند).

از دیگر جاذبه های توریستی مشهد مقبرة شاعر بزرگ ، فردوسی ، می باشد که در توس، واقع در 24 کیلومتری شمال مشهد قرار دارد. شاندیز، طرقبه، طرق، اخلمد و زشک از جمله تفریحگاههای تابستانی مشهد می باشند که هر ساله در فصل گرم تابستان عدة زیادی از مسافران را در خود جای می دهند.

همة موارد ذکر شده در سطور فوق مشهد را بعنوان یک مرکز زیارتی مهم مطرح ساخته اند و در نتیجه، همواره ترافیک سنگینی در مسیرهای منتهی به اماکن مذهبی ، بویژه حرم امام رضا، مشاهده می گردد. حجم ترافیک رشد فزاینده ای در هر سال دارد، و این بر شدت مشکلات ترافیکی می افزاید. مسیر های حلقه ای(RING ROADS) اساس ساختار ترافیکی را در مشهد تشکیل داده و عمدة حجم مسیرهای تغذیه کننده را حمل می نمایند.

ناهمگونی ترافیک، توقف بدون مجوز خودروها در سطح خیابان، هندسة نامناسب تقاطع ها، سیستمهای کنترل ترافیک نا کار آمد، و غیره را می توان به عنوان علل عمدة مشکلات ترافیکی مشهد بر شمرد. عواقب ناشی از این مشکلات تاخیرهای مکرر در مسیر های عبور و مرور، افزایش میزان تصادفات، آسیبهای محیط زیستی، و غیره می باشند. سیستم مدیرت ترافیک فعلی در مشهد نا کارآمد می باشد و قادر به حل اینگونه مشکلات نخواهد بود. بدین ترتیب، این شهر نیازمند نوعی سیستم پیشرفتة مدیریت ترافیک می باشد تا وضعیت فعلی ترافیک بهبود یابد.