تاریخ بیهقی، نوشته خواجه ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی ، انتشارات هیرمند

این دو جلد کتاب، نسخه با کیفت با فرمت pdf از روی چاپ اول کتاب تاریخ بیهقی نوشته خواجه ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی از انتشارات هیرمند تهیه شده است.

تاریخ مسعودی که به نام مولف گرانقدرش <بیهقی> به تاریخ بیهقی شهرت یافته است مهمترین و دقیق ترین کتاب تاریخ در متون تاریخی و از معدود آثار کم نظیر نثر فارسی است.

تاریخ بیهقی در میان همه کتب نثر پارسی به این مزیت ممتاز است که هم از جهت شیوایی نثر در اوج کمال است و هم از نظر تاریخ نویسی.

از نظر نثر که بنگریم ، تاریخ بیهقی از برجسته ترین آثار نثر فارسی کهن است . در میان آثار نثر کهن پارسی سه کتاب بر همه کتاب ها برتری دارندکه این سه کتاب که همه اهل ادب بر رجحان آنها اذعان دارند به ترتیب زمان نگارش عبارتند از : تاریخ بیهقی ، کلیله و دمنه نصرالله منشی ، گلستان سعدی

بیهقی پیش از آنکه تاریخ نویس شود ، دبیر و نویسنده دربار غزنوی است و با آنکه در تاریخ خود در مواردی اینچنین می نمایاند که استادش بونصر مشکان که رییس دیوان رسالت بوده است دبیر و کاتبی بسیار تواناست و گاه با شکسته نفسی کارخود را پاکنویس کردن نامه هایی که بونصر انشا کرده قلمداد می کند اما از قراین پیداست که در نگارش از استاد خود پیشی گرفته لکن برای احترام حق استاد با حق شناسی از استاد و معلم و رییس اداری خود در همه جا با نهایت تجلیل و تعظیم از او نام می برد و در مرگ او قلم را می گریاند. 

کتاب تاریخ بیهقی در قالب Word

دانلود کتاب تاریخ بیهقی در قالب Word

این فایل در قالب Word قابل ویرایش، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی می باشد 

قالب: Word 

تعداد صفحات: 251

توضیحات: مقدمه

ابوالفضل بیهقی به مناسبتی از دو پادشاه بزرگ نام می­برده که یکی از آن دو اردشیر بابکان است که در باب وی می‌گوید:

«بزرگ­تر چیزی که از وی روایت می‌کنند، این است که او دولت شده عجم را باز آورد و سنتی از عدل میان ملوک نهاد و پس از مرگ وی، گروهی بر آن رفتند.

1-1-3- اوضاع اجتماعی، اداری و اقتصادی ایران در دوره ساسانی

اردشیر، مؤسس سلسله ساسانی به عمران و آبادی توجه زیادی داشته است و از گفته‌های اوست که «ملک حاصل نشود، مگر به لشکر و لشکر فراهم نگردد، مگر به زر و زر به دست نیاید، مگر به زراعت و آبادی به دست نمی‌آید، مگر دست به عدل و داد.

از اقدامات مهم اردشیر که در وضع اجتماعی و اقتصادی ایران زمان ساسانیان تأثیر زیادی داشته عبارتست از:

ایجاد مرکزیت و و حکومت واحد - رسمی کردن مذهب زرتشت - ایجاد طبقه بندی اجتماعی - تخفیف در مجازات و ایجاد قشون جاویدان.

در دوره ساسانی، جامعه ایرانی به چهار طبقه تقسیم می‌شد است:

روحانیون یا اثروان (Asravan) که شامل قضات، علمای دینی و معلمین مذهبی بودند.سپاهیان یا ارتشتاران (Arteshtaran) که شامل دو دسته سواره نظام و پیاده نظام بوده‌اند.مستخدمین یا دبیران که شامل منشیان، محاسبات، نویسندگان، احکام، پزشکان، مورخین و منجمین بوده‌اند.زارعین و صنعتگران یا واستریوشان و هوتوخشان (Hutukhshan) که شامل توده ملت اعم از روستاییان، شهریاران، اصناف، تجار، زارعین و صنعتگران بوده‌اند.

در تشکیلات سازمانی، درجات و دسته‌های دیگری نیز وجود داشتند که به ترتیب عبارتند از:

شهرداران، شامل فرمانروایان و حکام سرحدی یا مرزبان بوده‌اند که از خاندان سلطنتی انتخاب می‌شدند.ویسپوران (Vaspuran= رئیس خاندان) این نام به هفت خانواده درجه اول ساسانی داده می‌شد. رؤسای این خانواده‌ها شغل مخصوصی داشتند که موروثی بوده است و صاحب اراضی و املاک وسیعی بوده‌اند که دولت مرکزی در اداره آن‌ها دخالتی نمی‌کرد.بزرگان، این عنوان شامل اشخاصی بود که متصدی امور مهم مملکتی زیر بوده‌اند:

1- حضور فرماندار (وزرک فرمازار)

2- رئیس کل روحانیون (موبدان موبد)

3- سردبیر شاه (ایران دبیربد)

4- سپهسالار (ایران سپهبد)

5- رئیس طبقه برزگران (و استری پوشان­بد)

6- رئیس قوه تجار و اصناف (هوتوخشابد)

7- آزادگان

در دوره ساسانی، روحانیون و نجبا از حیث مقام و منزلت در یک ردیف قرار داشتند. زمانی که حکومت مرکزی ضعیف می‌شد. این دو طبقه با یکدیگر متحد شده و علیه شاه اقدام می‌کردند. در غیر این صورت، هر یک از دو دسته به کار و وظیفه خویش مشغول بودند. روحانیون از طبقه مغ‌ها انتخاب می‌شدند و به آن‌ها موبد می‌گفتند و به رئیس آن‌ها موبدان موبد می‌گفتند و تمام امور مذهبی زیر نظر آن‌ها انجام می‌گرفت.

البته در کتیبه کعبه زرتشت از عنوان «موبدان موبد» اثری نیست و فقط نام «کرتبر» روحانی زرتشتی معروف به صورت «هیربد» ذکرشده است و این می‌رساند که عنوان موبدان موبد در اوایل عصر ساسانی (در زمان اردشیر و شاپور اول) و قبل از آن مرسوم نبوده و مبنای تاریخی ندارد.

فهرست

مقدمه

1-1-3- اوضاع اجتماعی، اداری و اقتصادی ایران در دوره ساسانی

1-3-4- مذاهب در دوره ساسانی

1- مذهب زرتشت و آیین مزدیسنا

2- آیین‌های دیگر

3- آیین‌های بیگانه

1-3-5- وسعت دولت ساسانی

1-6-3- سقوط دولت ساسانی و علل آن

1-4- یک نظر اجمالی به هنر ساسانی

1-5- نقوش برجسته ساسانی

فصل دوم

«موضوعات مذهبی»

2- موضوعات مذهبی

2-1- صحنه تاج ستانی از اهورامزدا

2-1-1- نقش برجسته اردشیر اول در نقش رجب

2-1-2- نقش برجسته اردشیر اول در فیروزآباد (شماره 1)

2-1-3- نقش برجسته شاپور اول در نقش رجب (شماره 1)

2-1-4- نقش برجسته خسروپرویز در طاق بستان (شماره 1)

2-2- صحنه تاجستانی از آناهیتا

2-2-1- نقش برجسته نرسی در نقش رستم

2-3- صحنه نمایش

2-3-1- نقش برجسته بهرام دوم در برم دلک (شماره 1)

2-3-2- نقش برجسته برنامه دوم در گویوم

فصل سوم

موضوعات غیر مذهبی

3- موضوعات غیر مذهبی

3-1- صحنه نبرد سواره

3-1-1- نقش برجسته اردشیر اول در فیروزآباد (شماره 2)

3-1-2- نقش برجسته بهرام دوم در نقش رستم (شماره 1)

3-1-3- نقش برجسته هرمزد دوم در نقش رستم

3-1-4- نقش برجسته برنامه چهارم در نقش رستم (شماره 1)

«خدایگان بهرام، بزرگ کوشان شاه»

3-1-5- نقش برجسته بهرام چهارم در نقش رستم (شماره 2)

3-1-6- نقش برجسته رستم در شهر ری

3-1-7- نقش برجسته خسروپرویز در طاق بستان (شماره 2)

3-2- صحنه پیروزی

3-2-1- نقش برجسته اردشیر اول در داراب گرد

ب- بیان محتوای تاریخی نقش برجسته و تاریخ گذاری آن

3-2-2- نقش برجسته اردشیر اول در سلماس

3-2-3- نقش برجسته شاپور اول در نقش رستم

3-2-4- نقش برجسته شاپور اول در بیشاپور (شماره 1)

3-2-5- نقش برجسته شاپور اول در بیشاپور (شماره 2)

3-2-6- نقش برجسته بهرام دوم در بیشاپور (شماره 1)

3-2-7- نقش برجسته بهرام دوم در بیشاپور (شماره 2)

3-3-2- نقش برجسته بهرام دوم در برم دلک (شماره 2)

3-3-3- نقوش برجسته شاپور دوم و شاپور سوم در طاق بستان

3-4- صحنه شاهنشاه و درباریان

3-4-1- نقش برجسته شاپور اول در نقش رجب (شماره 2)

3-4-2- نقش برجسته بهرام دوم در نقش بهرام

3-4-3- نقش برجسته بهرام دوم در نقش رستم (شماره 2)

3-5- صحنه نبرد با حیوانات

3-5-1- نقش برجسته بهرام دوم در سر مشهد

3-6- صحنه شکار شاهی

3-6-1- نقش برجسته خسرو پرویز در طاق بستان (شماره 3)

فصل چهارم

موضوعات ترکیبی

4- موضوعات ترکیبی

4-1- نقش برجسته اردشیر اول در نقش رستم

4-2- نقش برجسته شاپور اول در بیشاپور (شماره 3)

4-3- نقش برجسته بهرام یکم در بیشاپور

4-4- نقش برجسته اردشیر دوم در طاق بستان

فصل پنجم

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری کلی

5- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

5-1- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری کلی

منابع و مآخذ