پایانامه در مورد جنبش های دانشجویی و کودتای 28 مرداد

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:90

مؤثرترین قشر بر ایده‌ها و گرایشات دانشجویان، روشنفکران می‌باشند. به عبارت بهتر یکی از گروه‌هایی که همواره هدف گروه‌های روشنفکری قرار گرفته‌اند دانشجویان می‌باشند.

در دوران دهه 1320 روشنفکران خصائص رادیکال پیدا می‌کنند و مبارزات ضد استعماری اوج می‌گیرد. در این دهه به دلیل امکان فعالیت‌های باز سیاسی دانشجویان ایرانی به احزاب سیاسی و روشنفکران ملی و چپ (جبهه ملی و حزب توده) گرایش دارند.

پس از کودتای 28 مرداد به دلیل مدرنیسم آمرانه پهلوی، روشنفکران ایرانی به سوی فرهنگ ضد تجدد گام بر می‌دارند و در دهه 40 و 50 این مبارزات به اوج خود می‌رسد.

طیف ملی گرایان به دلیل مطرح شدن به عنوان ایدئولوژی رسمی شاهنشاهی و طیف چپ به دلیل اینکه تجلی فرهنگ ما دیگرایانه است، در میان دانشجویان و مردم مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. در عوض گرایش دینی شدید در میان دانشجویان و نقش شریعتی در پل زدن بین دانشجویان و توده مردم، زمینه را برای افزایش نفوذ اندیشه‌های مذهبی فراهم می‌کند.

دورة پیش از انقلاب، جامعه روشنفکری ایران، تنها مانع برای تولیدات فکری و فرهنگی خود را دخالت دولت محدود بودن آزادی می‌دانستند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی جریان روشنفکری به طور دهه جانبه در روند انقلاب اسلامی وارد شد و به نوعی دهه 1360 ادامه همان گرایش‌های دهه 1350 است.

گرایش مسلط در آغاز انقلاب، اندیشه‌های شریعتی است. حتی بسیاری از روحانیون در این دوره تلاش می‌کنند اندیشه‌های خود را با وام‌گیری از زبان و مفاهیم ساخته و پرداخته شریعتی ارائه دهند. اما، پس از حدود دو سال، با تحکیم پایگاه روحانیت در ساختار قدرت سیاسی، اندیشه‌ شریعتی به تدریج توسط روحانیت سنتی کنار زده می‌شود.

تحقیق درباره انقلاب اسلامی و انقلاب مشروطه

ینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه17

فهرست مطالب

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران

پیشینه و علل

کودتای ۲۸ مرداد

۱۵ خرداد۱۳۴۲

انقلاب ۱۳۵۷ (خورشیدی) ایران، همچنین شناخته شده به انقلاب اسلامی، قیامی بود که با شرکت اکثر مردم و احزاب ملی، مذهبی، کمونیستی، و روشنفکران ایران، نظام پادشاهی این کشور را سرنگون، و پیش‌زمینهٔ روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی در ایران را فراهم کرد. ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ را روز پیروزی این انقلاب می‌دانند. این انقلاب به رهبری آیت‌الله خمینی به پیروزی رسید.

پیشینه و علل

انقلاب ۱۳۵۷ایران بعد از تجربه نهضت مشروطه و کودتای ۲۸ مرداد و به دنبال قیام ۱۵ خرداد۱۳۴۲ به وقوع پیوست.

رهبران انقلاب از آغاز بر سه نکته بیش از هرچیز تاکید داشتند:چیرگی بر استبداد حاکم،ایستادگی در برابر استعمار خارجی و مسائل فرهنگی(به خصوص اسلامی)،همین سه عامل زمینه ای برای اتحاد اکثر احزاب،جریان‌ها و گروه‌ها شد.

هرچند انقلاب ایران بعدها تا حدودی از این اتحاد فاصله گرفت و زمینه برای ایجاد اپوزسیون مخالف محیا شد،ولی همچنان بسیاری از شخصیت‌ها و احزاب موثر در جریان انقلاب به طور قانونی در داخل کشور فعالیت سیاسی دارند.

۲۸ مرداد ۱۳۳۲

مقاله اصلی: کودتای ۲۸ مرداد

انگلستان پس از کوتاه شدن دست خود از صنعت نفت ایران، منابع بسیاری را در منطقه و خصوصا ایران از دست داده بود، با قطع امید از رسیدن به توافق، وارد مطالعه طرح یک کودتای نظامی شد. آمریکا نیز با انگلیس در این طرح همکاری داشت.

۱۶ آذر ۱۳۳۲

از مهمترین حرکت‌های سیاسی و دانشجویان در تاریخ ایران، اعتراض دانشجویان در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به ورود معاون رییس جمهور آمریکا، نیکسون، به خاک ایران پس از کودتای ۲۸ مرداد بود.دانشجویان دانشکده‌های فنی، حقوق و علوم سیاسی، علوم‌، دندانپزشکی، پزشکی و داروسازی در دانشکده‌های خود، تظاهرات پرشوری علیه رژیم کودتا برپا کردند. روز ۱۵ آذر، تظاهرات به خارج از دانشگاه کشیده شد و مأموران در زد و خورد با دانشجویان، شماری را مجروح و گروهی را دستگیر و زندانی کردند. که منجر به شهادت سه تن از دانشجویان توسط حکومت پهلوی گردید.

۲ فروردین ۱۳۴۲

حمله به مدرسه فیضیه قم درروز دوم فروردین ۱۳۴۲ شمسی مطابق با روز شهادت امام جعفر صادق (ع) روی داد.پس از اینکه رژیم پهلوی لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و نیز لوایح ششگانه و انقلاب سفید(شاه و ملت) را مطرح کرد،روحانیون ساکت ننشستند و در راس آنهاامام خمینی عید سال 42 را عزای عمومی اعلام کردند.شاه نیز به مدسه فیضیه حمله ور شد .در این حمله بسیاری از طلاب کشته شدند.

۱۵ خرداد۱۳۴۲

در سحرگاه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲،رژیم شاه به خانه آیت الله حمینی در قم یورش بردند و آیت الله خمینی را که روز پیش از آن در روز عاشورای حسینی در مدرسه فیضیه قم، طی سخنانی اقدام به افشاگری علیه حکومت کرده بود،‌دستگیر و به زندانی در تهران منتقل کردند.چند ساعت بعد از حادثه مردم قم به خیابانها ریختند و دست به تظاهرات زدند . همین صحنه در تهران و چند شهر دیگر به وجود آمد.رژیم نیز برای آرام کردن این تظاهرات دست به اسلحه برد. در این روز حدود ۱۵ هزار نفرانقلابی به خاک و خون کشیده شدند.پس از این واقعه در تهران و قم و سایر شهرها دولت به دستگیری و محاکمه روحانیون و مردم پرداخت....

کودتای 1299

12 ص ورد 34 ص پی دی اف

کلنل محمدتقی خان پسیان و کودتای ۱۲۹۹

پس از کودتای سوم اسفند 1299خ و روی کار آمدن دولت سیدضیاءالدین طباطبائی، کلنل محمدتقی خان پسیان طبق دستور رئیس دولت اقدام به دستگیری قوام‌السلطنه کرد (13 فروردین 1300خ) و او را تحت الحفظ به تهران فرستاد اما پس از مدتی سید ضیاءالدین متواری شد و قوام‌السلطنه خود به نخست‌وزیری رسید و کشمکش میان کلنل و قوام شروع شد. قوام‌السلطنه، نجدالسلطنه را به حکومت خراسان گمارد اما کلنل که از حکومت قوام‌السلطنه بیمناک شده بود به فکر طغیان افتاد و مصمم گردید که خود زمام امور خراسان را در دست بگیرد. بدین نیت هنوز چند روزی از کفالت نجدالسلطنه نگذشته بود که بدون بهانه و بی مقدمه شخص نامبرده را توقیف کرده، اداره حکومتی را خود در دست گرفت و جمعی از ارباب نفوذ شهر که مخل امنیت می‌شمرد توقیف و تبعید نمود.

در مرداد 1300خ دولت بار دیگر صمصام‌السلطنه بختیاری را به حکومت خراسان منصوب کرد و صمصام‌السلطنه نیز برای دلجویی یا فریب کلنل محمدتقی خان پسیان با آگاهی از محبوبیت و نفوذ او در خراسان او را طی حکمی به کفالت ایالت خراسان منصوب نمود و با او مدارا نمود.

اما در اواخر مرداد 1300خ قوام‌السلطنه با کلنل علناً مخالفت کرد و بدو پیشنهاد نمود تحت شرایط زیر کشور ترک کند :

کلنل حقوق دو ساله خود را برداشته به اروپا مسافرت کند. 2. محاسبات را ظرف 15 روز بسته و امور ایالت را به تولیت آستانه واگذار نماید. 3. به کلیه افسران ژاندارم و اهالی محل دولت تأمین دهد. 4. از طرف دولت به قوای ایلیات توصیه خواهد شد که با کلنل مدارا کرده او را به سرحد برسانند.چرا ”کانون های استعماری“؟
در آغاز با ید به این پرسش محتمل پاسخ گو یم که چرا، برخلاف رو یه متعارف، از نقش
”قدرت های استعمار ی“ در کودتای 1299 سخن نم ی گو یم و اصطلاح ”ک انون ها ی
استعماری“ را ب هکار می برم؟
در تار یخنگاری ایران به طور سن تی نقش قدرت های خارج ی مؤثر در تحولات ای ران
در سده های نوزدهم و بیستم میلادی به نقش د یپلماس ی رسم ی قدرت ها ی بزرگ
خلاصه م ی شود که به طور عمده در عمل کرد وزارتخانه های خارجه این قدر ت ها تجل ی
می یابد. و لذاست که محققین برای تبیین این نقش ب هطور عمده به اسناد دیپلماتیک ای ن
قدرت ها رو ی م ی آورند. این قدرت ها در درجه ا  ول عبارتند از بر یتانی ا و روس یه (ابتدا
تزاری و سپس شورو ی). طبق یک الگوی کاملاً جا افتاده، تمامی سده نوزدهم و چهار
دهه او ل سده بیستم عرصه رقابت این دو قدرت در صحنه س یاسی ایران است تا پا ی ان

تحقیق درباره بررسی کوتای 28 مرداد سال 1332

فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 59 صفحه

مقدمه :

چند روز پیش در یکی از گشت های خود در دریای بیکران اینترنت در سایت اسناد امنیت ملی آمریکا[i] سند بسیار مهمی را از کودتای 28 مرداد 1332 آمریکایی و انگلیسی در ایران مشاهده کردم. این سند بتازگی و با تلاش فراوان و پیگیری های قضایی اداره اسناد امنیت ملی مجوز انتشار دریافت کرده و برای اولین بار در 16 آپریل 2000 برابر 28 فروردین 1379 در مقاله ای در روزنامه نیویورک تایمز[ii] مطرح و اسناد آن در شبکه جهانی اینترنت در معرض دید جهانیان قرار گرفت. این سند نکات جالب و تازه ای را درباره کودتای 28 مرداد 1332 برملا می کند که تاکنون نسبت به آن اطلاع درستی در دست نبوده است. درباره این سند دو تن از ایران شناسان آمریکایی مقدمه ای نوشته اند که قبل از پرداختن به سند، نظر خوانندگان محترم را به این دو مطلب جلب می کنم. نکته مهم این است که بنظر طراحان کودتا وضعیت ایران مطابق با منافع آمریکا و بریتانیا نبوده و برای اقدام در ایران از همه ابزار لازم و از هر مخالفی (و به هر دلیلی که مخالف باشد) از جمله چهره های وجیه مذهبی و ملی نیز بهره برداری کرده اند. بنظر آنان رضایت و همگامی شاه با آنها مطلوب است اما لازم نیست یعنی طرح کودتا حتی در صورت مخالفت شاه باید با تکیه بر کلیه عوامل انسانی و غیر انسانی خود در ایران به اجرا درآید. نکته پایانی اینکه در برگردان این سند تاریخی به فارسی سعی کردم که امانت کامل را رعایت کنم و مطالبی که داخل پرانتز ( ) آمده است توضیحات خود نویسندگان است و مطالبی که داخل کروشه ] [ آمده است از آن خودم می باشد. از آنجا که متن اسناد قدیمی و مربوط به دست کم 40 سال پیش است و نویسندگان بیشتر تاریخدان بوده اند تا خبرگان سیاست، به همین دلیل برخی واژه ها بگونه ای بکار رفته که در ادبیات کنونی علوم سیاسی و روابط بین الملل نشانه بی سوادی تلقی می شود. برای مثال از انقلاب نظامی (Military Revolution) لابد قصد شورش نظامی (Military Revolt) داشته است یا در بیشتر موارد از کلمه حکومت (Government) بجای دولت (State) استفاده شده است. همه این موارد دقیقا در ترجمه رعایت شده است چرا که احتمال می دهم نویسنده در کاربرد این کلمات هدفی داشته که برایم پنهان مانده است. امیدوارم توانسته باشم قدمی در راه شناختن و شناساندن زوایای تاریک تاریخ و تکنیک های سیاست خارجی قدرت های بزرگ رقیب در ایران برداشته باشم.

تاریخچه محرمانه اداره اطلاعات مرکزی (CIA) درباره کودتای 1332

نوشته ملکوم بیرن (Malcolm Byrne)

تاریخ:  21 آپریل 2000 برابر با 2 اردیبهشت 1379

تاریخچه عملیات تی پی ای جکس (TPAJAX) اداره اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که گزیده ای از آن در زیر آمده است اولین بار توسط جیمز رایزن (James Risen) در سرمقاله 16 آپریل 2000 (28 فروردین 1379) در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد و آنگاه آن را در وب سایت این روزنامه در اینترنت به نشانی nytimes.com قرار داد. این سند بسیار مهم یکی از آخرین اجزاء عمده معمایی است که نقش های آمریکا و بریتانیا را در کودتای 28 مرداد 1332 بر علیه محمد مصدق نخست وزیر ایران تشریح می کند. این سند که در مارس 1954 توسط دونالد ویلبر (Donald Wilber) یکی از طراحان اصلی عملیات نوشته شد در 200 صفحه بود و در اصل یک گزارش بعد از عمل بود که ظاهرا در برخی موارد بر تلگرام هایی بوده که عوامل اداره ارسال کرده بودند مبتنی بود و در پاره ای دیگر بر مصاحبه هایی که خود ویلبر در آستانه تکمیل عملیات با عواملی که در منطقه عملیاتی در ایران بودند انجام داده بود.

همچنانکه تاریخدانان مدت ها در پی آن بودند، تاریخچه ویلبر دارای همه ویژگی های ارزشمند است برای اینکه یکی از نسبتا معدود اسنادی است که از میان مقادیر نامعلوم از اسنادی که بنا به اظهار جیمز وولسی (James Woolsey ) رئیس پیشین اداره سیا، توسط ماموران این اداره (ظاهرا بطور معمول) در دهه 1960 نابود شده است همچنان باقی مانده است. با اینحال بر طبق یک بررسی که از سوی اداره اسناد و مدارک ملی در مارس سال 2000 منتشر شده است، ”در خلال سال های 1959 تا 1963 در واقع هیچ برنامه ای برای نابود کردن مدارک مربوط به اقدامات پنهانی وجود نداشته است و در نتیجه نابودی مدارک مربوط به ایران غیر مجاز بوده است.“ (ص 22) اداره سیا اکنون می گوید که در حدود 1000 صفحه سند در گاوصندوق های این اداره در لاک و مهر قرار دارد.

در خلال دهه 1990 سه تن از رؤسای اداره سیا یکی پس از دیگری وعده کردند که اسناد ارزشمند تاریخی درباره ایران و 10 عملیات پنهانی گسترده دیگری را که در دوره جنگ سرد صورت گرفته است مورد بازنگری قرار داده و منتشر کنند. اما در سال 1998 جورج تنت George Tenet رئیس کنونی اداره سیا با اعلام محدود کردن منابع، عهدشکنی کرد و همین موجب شد که اداره اسناد امنیت ملی در سال 1999 دادخواستی را برای انتشار تاریخچه عملیات 1953 در ایران و یکی دیگر که بنظر می رسید هنوز وجود داشته باشد به دادگاه تسلیم کند. تاکنون اداره سیا موفق شده که از آزاد کردن این دو سند خودداری کند و از 339 صفحه تنها یک جمله آشکار کرده است و آن اینکه ”سرفرماندهی ها]ی سیا و اس آی اس[ یک روز تمام را با افسردگی و ناامیدی گذراندند.“ ویلیام مک نایر (William McNair ) مامور بازنگری اطلاعات در یک بیانیه آتشین خطاب به مدیریت عملیات اداره سیا مدعی شد هر قسمت دیگری از این سند بیش از آن یک عبارتی که قبلا در خاطرات ویلبر منتشر شده است می تواند ”به تحقیق خسارات جدی را برای امنیت ملی ایالات متحده بوجود آورد.“ نیازی به گفتن ندارد که ”مامور پیشینی“ که این سند را به روزنامه نیویورک تایمز داده است با این طرز تلقی مک نایر موافق نبود. این پرونده همچنان نزد یک قاضی فدرال در دست بررسی است.

به منظور افشاء کردن این تاریخچه، تایمز لندن (The Times) احتمالا بطور موقتی تصمیم گرفت که یک خلاصه و چهار ضمیمه سند اصلی را مجددا منتشر کند. علت اینکار این بود که متن اصلی مملو بود از نام ها و نشانی های ایرانیانی که با اداره سیا همکاری کرده بودند و این افراد ممکن است همچنان در ایران بسر ببرند و افشای این سند احتمالا می تواند موجب انتقام کشی برای رفتارشان در سال 1953 شود. تایمز متن زیر را به همراه گزیده ای از سند یاد شده در وب سایت خود قرار داد:

”تاریخچه محرمانه کودتای 1953 اداره سیا در ایران یک سند حدودا دویست صفحه ای شامل شرح و بسط خود نویسنده عملیات و یک سری اسناد برنامه عملیات ضمیمه می باشد. نیویورک تایمز مقدمه و بسیاری از اسناد برنامه عملیات را در وب سایت خود در معرض دید عموم قرار داده است. اما تایمز پس از مشورت با تعدادی تاریخدان برجسته تصمیم گرفت قسمت اصلی متن را منتشر نکند. آنها معتقد بودند احتمالا برای برخی از آن نام ها خطرات جدی بوجود آید و در ایران بعنوان عوامل بیگانه مجازات شوند.“

در این مقاله آمده است که به استثناء آیه الله خمینی پدر انقلاب ایران، هیچ رهبری عمیق تر از محمد مصدق در چشم انداز قرن بیستم ایران تاثیر نگذاشته است. و هیچ واقعه ای هم در قزن بیستم بیشتر از سرنگونی وی موجب سوء ظن ایران نسبت به ایالات متحده نشده است. نگاه کنید به:

ادامه...