مقاله همسوئی حقوق معاهدات و حقوق مسئولیت بین المللی

مقاله همسوئی حقوق معاهدات و حقوق مسئولیت بین المللی درپرتو رای 25 سپتامبر 1997 دیوان دادگستری بین المللی راجع به طرح گابچی کووو ـ ناگی ماروس (مجارستان ـ اسلواکی)

تعداد صفحات: 38

فرمت فایل: word

I . مشابهت میان مفهوم عمل حقوقی و واقعه حقوقی

الف . معاهده به عنوان مجموعهای توافق شده

ب . واقعه غیر قانونی به عنوان واقعهای مجموعی (Complexe)

II . تلاقی شعاع مسؤولیت با حقوق معاهدات

الف . تلاقی از دیدگاه تعارض منافع

ب . تلاقی از دیدگاه تعارض تعهدات

III . مکمل بودن شعب حقوق

الف . جانشینی در معاهده و تداوم مسؤولیت

ب . مسؤولیت و پایداری روابط قرار دادی

قضیه گابیچکووو ـ ناگی ماروس به خصوص از جهت دستاوردی که برای حقوق بین الملل محیط زیست داشت قابل توجه است.10 این قضیه امکان داد تا آثار و نتایج تکامل قواعد مربوط به حفاظت محیط زیست بشری بر حقوق رودخانهای مورد سنجش قرار گیرد. کشورهای ذینفع دیگر نمیتوانند همکاری خود را به تقسیم منابع رودخانهها محدود کنند؛ مثلا دانوب اصولا برای کشتیرانی و تولید برق مورد استفاده قرار گرفتهاست و کشورهای مربوطه باید با همدیگر این ثروت طبیعی را با توجه به الزامات زیست محیطی اداره کنند.

معاهده 16 سپتامبر 1977 منعقده میان چکسلواکی و مجارستان ساخت و چگونگی کارکرد تعدادی پله آبی را برای بهرهبرداری در بخش براتیسلاوا ـ بوداپست پیش بینی میکرد که نهایتا باعث تشویش خاطر مجامع علمی و نیز افکار عمومی شد. در پی توسعه سیاسی و اقتصادی در اروپای مرکزی در اواخر دهه هشتاد، جو نگرانی و مخالفت حاکم شد تا بدانجا که باعث قطع عملیات مربوط به پروژه گردید. مجارستان عملیات را متوقف کرد، از جمله ساختن پله آبی ناگی موروس در پایین دست بخش رودخانه را. در بالا دست اسلواکی آبها را تغییر مسیر داد تا سدی در خاک او در گابچی کووو تغذیه شود؛ اسلواکی با این کار راه حلی به جای راه حل اول برای طرح اولیه پیدا کرد. به این ترتیب الزامات زیست محیطی با پیش بینیهای طرفین، با هم برخورد کرد و مسأله همکاری جدیدی را مطرح نمود و باعث بروز اختلافی نیز گردید که به دیوان ارجاع شد. بهطور خلاصه قضیه مذکور تلاقی یا برخورد حقوق قراردادی ناشی از معاهده 1977 و اسناد مربوطه و یا ضمیمه آن با قواعد عمومی مربوط به رژیم حقوقی رودخانهای و حمایت از محیط زیست است.

قضیه همچنین باعث شد که دیوان بعضی جوانب روابط میان حقوق معاهدات و حقوق مسؤولیت بین الملل ی را بررسی کند. هر چند که این مسأله چندی قبل نیز در رویه قضایی بین المللی مطرح شده بود، اما قضیه گابچی کوووناگی ماروس بسیار وسیع تر به موضوع اشاره داشت و مسأ له مسؤولیت و نیز جانشینی کشورها را که ماده 73 معاهده وین 1969 پیش بینی کرده است هر دو را تحت بررسی قرار میداد.

از بعضی جهات به نظر می رسد که حقوق معاهدات و حقوق مسؤولیت هر یک روشهای مختلفی (جانشین) برای سامان دادن به وضعیت های حقوقی و اعتبار دادن به آن در اختیار موضوعات حقوقی قرار میدهند. برخلاف حقوق عمومی داخلی در حقوق بین الملل مخالفت نسبت به اعتبار اسناد تنظیمی بسیار کم اتفاق میافتد ولو مفاهیمی چون عیوب رضا یا قواعد آمره جزو تئوری حقوق بین الملل باشد و منطقا جای مهمی در ساختار منطقی این حقوق داشته باشد.